Cultuur, identiteit en sociale interactie

• Begrippenlijst met definities over cultuur, identiteit en sociale interactie

Pluriforme samenleving

• Een samenleving met veel verschillen in levensstijl, religie en cultuurkenmerken.

Cultuur

• Alle waarden, normen, gewoonten en cultuurkenmerken die mensen delen binnen een groep of samenleving en als vanzelfsprekend beschouwen.

Cultuurkenmerk

• Een eigenschap of gedraging die voortkomt uit de cultuur, zoals waarden, normen en gewoonten.

Socialisatiefunctie van cultuur

• Het proces waarin de cultuur van de groep waar iemand bij hoort, iemands persoonlijkheid beïnvloedt.

Gemeenschappelijk referentiekader

• Alle gedeelde kennis, ervaringen, normen, waarden en gewoonten binnen een groep.

Gedragsregulering

• De sturing van gedrag zodat het geordend en voorspelbaar is.

Dominante cultuur

• De waarden, normen, gewoonten en cultuurkenmerken die de meerderheid van de bevolking deelt en als vanzelfsprekend beschouwt.

Subcultuur

• Een cultuur met waarden, normen, gewoonten en cultuurkenmerken die afwijken van de dominante cultuur.

Culturele diversiteit

• Het naast elkaar bestaan van veel verschillende subculturen en levensstijlen.

Gender

• Culturele verschillen tussen mannen en vrouwen.

Rolpatronen

• Algemene verwachtingen over hoe iemand zich hoort te gedragen.

Etnische subcultuur

• Cultuur van een groep mensen die zich verbonden voelt door land van herkomst, met bijbehorende waarden, normen, gewoonten en cultuurkenmerken.

Tegencultuur

• Cultuur van groepen die zich verzetten tegen (delen van) de dominante cultuur en deze willen veranderen.

Sociale cohesie

• De mate waarin mensen zich verbonden voelen met elkaar.

Socialisatie

• Het proces waarbij mensen bewust en onbewust waarden, normen en cultuurkenmerken leren van de groep(en) waarbij ze horen.

Socialiserende instituties

• Groepen en organisaties die specifieke waarden, normen en gewoonten overdragen.

Sociale controle

• De manier waarop mensen anderen stimuleren of dwingen zich aan de geldende normen te houden.

Sanctie

• Maatregel om gedrag te stimuleren of af te keuren.

Internalisatie

• Het proces waarbij mensen waarden, normen en gewoonten eigen maken en zich automatisch gedragen zoals de omgeving verwacht.

Persoonlijke identiteit

• Het beeld dat iemand van zichzelf heeft.

Sociale identiteit

• Het deel van het zelfbeeld dat is afgeleid van de groepen en culturen waarmee iemand zich verbonden voelt.

Cultuurrelativisme

• Visie waarin culturen gelijkwaardig zijn en het gedrag van leden beoordeeld wordt naar de maatstaven van die cultuur.

Cultuuruniversalisme

• Visie die uitgaat van universele waarden die voor iedereen gelden, waaraan het gedrag van leden van een cultuurgroep wordt afgemeten.

Etnocentrisme

• Manier van kijken waarbij de eigen groep als het middelpunt wordt gezien.

Wij-zij-denken

• Patroon waarbij de ene groep tegenover de andere staat en zichzelf als 'beter' beschouwt.

Categoriseren

• De wereld indelen in hokjes waarin mensen, voorwerpen of situaties automatisch geplaatst worden.

Stereotype

• Een overdreven, vaststaand beeld van een groep mensen waarbij aan alle leden dezelfde kenmerken worden toegeschreven.

Vooroordeel

• Een oordeel over iemand of een groep mensen dat niet gebaseerd is op feiten.

Discriminatie

• Het ongelijk behandelen van individuen of groepen op basis van kenmerken die in de gegeven situatie niet relevant zijn.

Racisme

• Het uiten van kwetsende en vernederende uitspraken over, of discriminatie van mensen op basis van huidskleur of afkomst.

Institutioneel racisme

• Ongelijke behandeling op basis van huidskleur en afkomst, vastgelegd in regels en procedures van organisaties en in ongeschreven regels, tradities en gewoonten.

Xenofobie

• Angst voor en afkeer van het vreemde.

Polarisatie

• Een proces waarbij de tegenstellingen tussen groepen sterker worden, waardoor ze steeds meer tegenover elkaar komen te staan.

Inclusieve samenleving

• Een samenleving waarin iedereen, ongeacht afkomst, geloof, geslacht, geaardheid of handicap, mee mag en kan doen.

Een begrippenlijst over cultuur, identiteit en sociale interactie. Leer over pluriforme samenlevingen, cultuurkenmerken, en de socialisatiefunctie van cultuur. Ontdek het belang van een gemeenschappelijk referentiekader en gedragsregulering.