15-17: geheugen - taal en spraak - slaap en bioritmes
149 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Wat is de rol van adenosine in de slaap-waak cyclus?

  • Het stimuleert de vrijzetting van noradrenaline.
  • Het activeert de extrastriate visuele cortex.
  • Het stimuleert de motorneuronen in de RM.
  • Het remt de activiteit van cholinerge, noradrenerge en serotonerge neuronen in de hersenstam. (correct)

    • Wat is de functie van orexine (hypocretine) in de slaap-waak cyclus?

  • Het stimuleert het eetgedrag en helpt bij het wakker blijven. (correct)
  • Het remt de activiteit van de extrastriate visuele cortex.
  • Het activeert de primaire visuele cortex.
  • Het reguleert de activiteit van de frontale cortex.

    • Wat gebeurt er tijdens de REM-slaap?

  • De motorneuronen in de RM worden geblokkeerd.
  • De extrastriate visuele cortex wordt minder actief.
  • De frontale cortex wordt minder actief.
  • Veel corticale gebieden worden even actief als bij wakker. (correct)

    • Welke factor stimuleert de adenosine vrijzetting in cholinerge neuronen?

    <p>NO stikstofoxide</p> Signup and view all the answers

    Wat is een oorzaak van sleapbehoefte tijdens infectieziektes?

    <p>Muramylpeptides van celwand van bacteriën</p> Signup and view all the answers

    Welke stof wordt vrijgezet als het donker wordt?

    <p>Melatonine</p> Signup and view all the answers

    Wat is het effect van blauw licht op de melatonine secretie?

    <p>Het remt de secretie van melatonine.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een karakteristiek van non-REM-slaap?

    <p>De extrastriate visuele cortex is minder actief.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een functie van REM-slaap?

    <p>Consolidatie van geheugen</p> Signup and view all the answers

    Welke theorieën worden genoemd als functie van slaap?

    <p>Hersteltheorieën en adaptatietheorieën</p> Signup and view all the answers

    Wat gebeurt er tijdens non-REM-slaap voor het leren en het geheugen?

    <p>Reactivering van de hippo tijdens non-REM-slaap</p> Signup and view all the answers

    Welke neurotransmitters worden gebruikt door neuronen in de hersenstam?

    <p>NA en serotonine</p> Signup and view all the answers

    Wat is het effect van letsels in de hersenstam?

    <p>Coma</p> Signup and view all the answers

    Wat gebeurt er tijdens het in slaap vallen?

    <p>Progressieve vermindering van activiteit van hersenstamneuronen</p> Signup and view all the answers

    Welke systeem is belangrijk voor het reguleren van de slaap-waak cyclus?

    <p>Diffuse modulatorische systemen</p> Signup and view all the answers

    Wat is de functie van dromen?

    <p>Het samenstellen van een coherent verhaal</p> Signup and view all the answers

    Welke hersengebieden worden geactiveerd bij het zien van woorden?

    <p>Specifieke visuele gebieden</p> Signup and view all the answers

    Welke taak bestaat er uit het aanvullen van een zelfstandig naamwoord met een werkwoord?

    <p>Verb-to-noun- of verb generation-taak</p> Signup and view all the answers

    Wat is de belangrijkste factor die de amplitude van het EEG-signaal beïnvloedt?

    <p>Hoe synchroon de neuronen actief zijn</p> Signup and view all the answers

    Wat gebeurt er met de taalgebieden bij doven?

    <p>Activatie van auditieve gebieden bij het zien van gebarentaal</p> Signup and view all the answers

    Wat is het effect van niet-synchrone activiteit van neuronen op het EEG-signaal?

    <p>Een onregelmatig signaal</p> Signup and view all the answers

    Welke cortex wordt geactiveerd bij het beluisteren van woorden?

    <p>Specifieke auditieve gebieden</p> Signup and view all the answers

    Wat is het effect van een groot aantal neuronen die simultaan actief zijn op het EEG-signaal?

    <p>Een hoog-amplitudesignaal</p> Signup and view all the answers

    Welke cortex wordt geactiveerd tijdens het lezen van braille bij blinden?

    <p>Klassieke visuele gebieden</p> Signup and view all the answers

    Welke hersenritme is geassocieerd met een wakkere toestand en activiteit?

    <p>Bètaritmes</p> Signup and view all the answers

    Wat is de functie van het thalamus tijdens slaap?

    <p>Het verhinden van sensoriële input naar de cortex</p> Signup and view all the answers

    Welke hypothese stelt dat hersenritmeshelpen bij het synchroniseren van activiteit in hersengebieden?

    <p>De bindinghypothese</p> Signup and view all the answers

    Wat is het resultaat van een epileptisch insult op het EEG?

    <p>Een verhoging van de synchroniciteit</p> Signup and view all the answers

    Welke factor draagt bij aan het ontstaan van hersenritmes?

    <p>Mutuele excitatie en inhibite</p> Signup and view all the answers

    Wat is het kenmerk van een partiële epileptische aanval?

    <p>Een deel van de hersenen is betrokken</p> Signup and view all the answers

    Welke type hersenritme is geassocieerd met een diepe slaap?

    <p>Deltaritmes</p> Signup and view all the answers

    Wat is de hypothesethat stelt dat hersenritmes geen functie hebben?

    <p>De spontane oscillaties hypothese</p> Signup and view all the answers

    Wat is de naam van de klok in ons lichaam die ons helpt om onze biologische activiteiten te reguleren?

    <p>Suprachiasmatische nucleus (SCN)</p> Signup and view all the answers

    Wat is de beste manier om de jetlag te behandelen?

    <p>Zonlicht gebruiken</p> Signup and view all the answers

    Wat is de functie van het SCN?

    <p>Het reguleren van onze biologische activiteiten</p> Signup and view all the answers

    Wat gebeurt er met de lichaamstemperatuur als er geen zeitgebers zijn?

    <p>De lichaamstemperatuur fluctueert</p> Signup and view all the answers

    Wat is het doel van het SCN?

    <p>Om de biologische klok te reguleren</p> Signup and view all the answers

    Hoe reageren SCN-neuronen op belichting?

    <p>Ze reageren langzaam en zwak</p> Signup and view all the answers

    Wat is het resultaat als de kern wordt verwijderd?

    <p>De circadiaanse afwisselingen in activiteitsniveau verdwijnen</p> Signup and view all the answers

    Wat is de functie van de fotosensitieve cellen in de retina?

    <p>Om de SCN te stimuleren</p> Signup and view all the answers

    Welke neurotransmitters worden gebruikt door neuronen in de hersenstam om de cortex wakker te houden?

    <p>Noradrenaline en serotonine</p> Signup and view all the answers

    Welke theorieën worden genoemd als functie van slaap?

    <p>Hersteltheorieën en adaptatietheoriën</p> Signup and view all the answers

    Wat is de functie van REM-slaap in relatie tot geheugen?

    <p>Consolidatie van geheugen</p> Signup and view all the answers

    Welke systeem is belangrijk voor het reguleren van de slaap-waak cyclus?

    <p>Ascenderend reticulaire activatiesysteem</p> Signup and view all the answers

    Wat gebeurt er tijdens non-REM-slaap voor het leren en het geheugen?

    <p>Reactivatie van de hippocampus</p> Signup and view all the answers

    Welke neurotransmitter is belangrijk voor het begin van de REM-slaap?

    <p>Acetylcholine</p> Signup and view all the answers

    Wat is het resultaat als er letsels zijn in de hersenstam?

    <p>Coma</p> Signup and view all the answers

    Welke neurotransmitter wordt vrijgezet door neuronen in de laterale hypothalamus om wakker te blijven en eetgedrag te stimuleren?

    <p>Orexine</p> Signup and view all the answers

    Wat gebeurt er tijdens het in slaap vallen?

    <p>Progressieve vermindering van activiteit van hersenstamneuronen</p> Signup and view all the answers

    Welke Cortex is tijdens REM-slaap minder actief?

    <p>Frontale cortex</p> Signup and view all the answers

    Welke slaapstoornis wordt veroorzaakt door genafwijkingen die coderen voor orexine (hypocretine) of receptor?

    <p>Narcolepsie</p> Signup and view all the answers

    Welke stof wordt vrijgezet door bacteriën tijdens infectieziektes, wat leidt tot slaapbehoefte?

    <p>Muramylpeptides</p> Signup and view all the answers

    Wat is de functie van het diffuse modulatorische systeem tijdens slaap?

    <p>Inhiberen van noradrenerge en serotonerge neuronen</p> Signup and view all the answers

    Welke factor stimuleert de adenosine vrijzetting in cholinerge neuronen van de hersenstam?

    <p>NO-stikstofoxide</p> Signup and view all the answers

    Welke hersenritme is geassocieerd met een diepe slaap?

    <p>Deltaritmes</p> Signup and view all the answers

    Welke cortex is tijdens non-REM-slaap minder actief?

    <p>Primaire visuele cortex</p> Signup and view all the answers

    Welke hypothese stelt dat hersenritmes helpen bij het synchroniseren van activiteit in hersengebieden?

    <p>Bindinghypothese</p> Signup and view all the answers

    Welke stof wordt vrijgezet als het donker wordt?

    <p>Melatonine</p> Signup and view all the answers

    Wat is het resultaat van een epileptisch insult op het EEG?

    <p>Een extreem synchrone activiteit, grote oscillaties van lage frequentie</p> Signup and view all the answers

    Welke factor draagt bij aan het ontstaan van hersenritmes?

    <p>Mutuele excitatie en inhibite</p> Signup and view all the answers

    Wat is het kenmerk van een partiële epileptische aanval?

    <p>Een aanval die slechts een deel van het brein aantast</p> Signup and view all the answers

    Wat is de functie van het thalamus tijdens slaap?

    <p>Het thalamus functioneert als pacemaker tijdens slaap</p> Signup and view all the answers

    Welke hypothese stelt dat hersenritmes geen functie hebben?

    <p>Het is allemaal een bijproduct hypothese</p> Signup and view all the answers

    Wat is de functie van hersenritmes tijdens slaap?

    <p>Hersenritmes helpen bij het ontkoppelen van de cortex van sensoriële input</p> Signup and view all the answers

    Welke taak activeert de primaire motorische cortex?

    <p>Woordgeneratie-taak</p> Signup and view all the answers

    Wat is het resultaat van niet-synchrone activiteit van neuronen op het EEG-signaal?

    <p>Een onregelmatig signaal met lage amplitude</p> Signup and view all the answers

    Welke cortex wordt geactiveerd bij het lezen van braille bij blinden?

    <p>Klassieke visuele gebieden</p> Signup and view all the answers

    Welke hersenritme is geassocieerd met een wakkere toestand en activiteit?

    <p>Bèta-ritme</p> Signup and view all the answers

    Welke factor beïnvloedt de amplitude van het EEG-signaal?

    <p>De synchroniteit van de neuronen</p> Signup and view all the answers

    Wat gebeurt er met de taalgebieden bij doven?

    <p>Ze worden geactiveerd bij het zien van gebarentaal</p> Signup and view all the answers

    Welke cortex wordt geactiveerd bij het beluisteren van woorden?

    <p>Auditieve cortex</p> Signup and view all the answers

    Wat is het effect van een groot aantal neuronen die simultaan actief zijn op het EEG-signaal?

    <p>Een hoog amplitude-signaal</p> Signup and view all the answers

    Welke slangstoornis wordt gekenmerkt door plots in slaap vallen overdag en cataplexie?

    <p>Narcolepsie</p> Signup and view all the answers

    Wat is een karakteristiek van stadium 3 van de slaap?

    <p>Deltaritmes van hoge amplitude</p> Signup and view all the answers

    Hoe lang duurt de refractaire periode voor men terug in REM-slaap kan komen?

    <p>30 minuten</p> Signup and view all the answers

    Wat is een symptoom van slaapparalyse?

    <p>Volledige paralyse enkele minuten</p> Signup and view all the answers

    Welke slaapstoornis wordt gekenmerkt door plots in slaap vallen overdag en soms genetische voorbeschiktheid?

    <p>Narcolepsie</p> Signup and view all the answers

    Wat is een karakteristiek van non-REM-slaap?

    <p>Spindles en deltaritmes</p> Signup and view all the answers

    Wat is een slaapstoornis die wordt gekenmerkt door wakker worden tijdens REM-slaap?

    <p>Slaapparalyse</p> Signup and view all the answers

    Wat is de normale hoeveelheid slaap per nacht voor de meeste volwassenen?

    <p>6,5-8,5 uur</p> Signup and view all the answers

    Bilaterale mesiotemporale letsels leiden tot een verlies van het werkgeheugen.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    De entorhinale cortex is belangrijk voor het spatiaal geheugen.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    Place cells in de hippocampus worden geactiveerd door sensoriële cues.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    Een laesie in de hippocampus leidt tot een verlies van het procedureel geheugen.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    De Morris water maze is een test voor het spatiaal geheugen.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    Het syndroom van Korsakov is een gevolg van een laesie in de hippocampus.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Grid cells in de entorhinale cortex helpen bij het navigeren.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    Een laesie in de hippocampus leidt tot een verlies van het leerproces.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Adenosine heeft een stimulerende werking op de cholinerge neuronen in de hersenstam.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Tijdens de REM-slaap is de frontale cortex actiever dan tijdens de non-REM-slaap.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Orexine (hypocretine) is een peptide dat wordt geproduceerd in de laterale hypothalamus en helpt bij het in slaap vallen.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    De stimulatie van de temporale neocortex leidt altijd tot het verlies van herinneringen.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Melatonine wordt vrijgezet tijdens de dag en onderdrukt door blauw licht.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Tijdens de non-REM-slaap is de primaire visuele cortex actief.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Conceptneuronen reageren selectief op specifieke concepten, zoals gezichten en namen.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    Tijdens de REM-slaap zijn alle hersengebieden even actief.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    De hippocampus is verantwoordelijk voor het opslaan van lange-termijnherinneringen.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Non-REM-slaap is niet belangrijk voor het leren en het geheugen.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    NO stikstofoxide is een slaapbevorderende factor.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    De associatiecortex is verbonden met de hippocampus via rechtstreekse en onrechtstreekse pathways.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    REM-slaap en non-REM-slaap hebben geen functie in de slaap-waak cyclus.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    De diffuse modulatorische systemen in de hersenstam zijn niet belangrijk voor de slaap.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Het circadiaans ritme is hoofdzakelijk beperkt tot de hersenen.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Patiënt H.M. had een dramatisch effect op zijn intelligentie door de bilaterale resectie van de mesiale temporale structuren.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Dromen hebben geen functie in het leren en het geheugen.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Adenosine-antagonisten zoals cafeïne en theophylline zijn slaapbevorderend.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    De biologische klok bestaat uit de nc suprachiasmaticus (SCN) in de hypothalamus onder de 4e ventrikel.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    SCN-neuronen reageren snel op belichting.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Tijdens het in slaap vallen neemt de activiteit van de hersenstamneuronen toe.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    De wet van Hebb stelt dat neuronen die samen actief zijn, samen verbonden worden.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    De perirhinale cortex is verantwoordelijk voor het opslaan van episodische herinneringen.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Adaptatietheoriën stellen dat slaap een noodzakelijke energiebron is voor het organisme.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Zonlicht is niet de beste behandeling voor jetlag.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Acetylcholine wordt gebruikt door neuronen in de hersenstam om de cortex wakker te houden.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Actiepotentialen zijn noodzakelijk om het circadiaans ritme te onderhouden.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Beschadiging van de mesiale temporale structuren leidt altijd tot een verlies van alle soorten herinneringen.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Het ascenderend reticulaire activatiesysteem is niet belangrijk voor de slaap-waak cyclus.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Wanneer er geen zeitgebers zijn, loopt de variatie van de lichaamstemperatuur gelijk met de wakker-slaapcyclus.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    De kern van de biologische klok kan niet worden verwijderd.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Melatonine wordt gebruikt voor het behandelen van een lange slaapbehoefte.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Wat is de oorzaak van narcolepsie?

    <p>Een genafwijking die coderen voor orexine (hypocretine) of receptor</p> Signup and view all the answers

    Welke neurotransmitters worden gebruikt door neuronen in de hersenstam om de cortex wakker te houden?

    <p>Noradrenerge en serotonerge neurotransmitters</p> Signup and view all the answers

    Wat is het effect van adenosine op cholinerge, noradrenerge en serotonerge neuronen?

    <p>Inhibiteit</p> Signup and view all the answers

    Wat is het resultaat van het blokkeren van motorneuronen in het RM-gebied tijdens non-REM-slaap?

    <p>Paralyse</p> Signup and view all the answers

    Welke factor bevordert de slaapbehoefte tijdens infectieziektes?

    <p>Muramylpeptides van celwand van bacteriën</p> Signup and view all the answers

    Wat is het effect van blauw licht op de melatonine secretie?

    <p>Inhibiteit</p> Signup and view all the answers

    Welke cortex is tijdens REM-slaap minder actief?

    <p>Frontale cortex</p> Signup and view all the answers

    Welke neurotransmitter is belangrijk voor het begin van de REM-slaap?

    <p>Cholinerge</p> Signup and view all the answers

    Wat is het resultaat van het verwijderen van de SCN?

    <p>Verlies van biologische ritmes</p> Signup and view all the answers

    Wat is het effect van NO-stikstofoxide op adenosine?

    <p>Stimulatie</p> Signup and view all the answers

    Wat is de functie van de suprachiasmatische kern (SCN) in het lichaam?

    <p>Reguleren van het circadiaanse ritme</p> Signup and view all the answers

    Wat is het resultaat als er geen zeitgebers (omgevingsfactoren) zijn?

    <p>Een circadiaans ritme van 20 uur wakker en 12 uur slaap</p> Signup and view all the answers

    Welke stof wordt gebruikt voor het behandelen van jetlag?

    <p>Melatonine</p> Signup and view all the answers

    Wat is het resultaat als de SCN-kern wordt verwijderd?

    <p>Een verlies van het circadiaans ritme</p> Signup and view all the answers

    Welke cellen in het lichaam vertonen een circadiaans ritme?

    <p>Bijna alle cellen in het lichaam, inclusief de lever, nieren en longen</p> Signup and view all the answers

    Hoe reageren SCN-neuronen op belichting?

    <p>Langzaam en zwak</p> Signup and view all the answers

    Wat is het doel van het SCN?

    <p>Reguleren van het circadiaans ritme</p> Signup and view all the answers

    Wat gebeurt er met de lichaamstemperatuur als er geen zeitgebers zijn?

    <p>Een onregelmatige verandering</p> Signup and view all the answers

    Wat is de functie van fotosensitieve cellen in de retina?

    <p>Het detecteren van licht</p> Signup and view all the answers

    Welke neurotransmitter wordt vrijgezet door neuronen in de laterale hypothalamus om wakker te blijven en eetgedrag te stimuleren?

    <p>Orexine (hypocretine)</p> Signup and view all the answers

    Wat is de functie van het thalamus tijdens slaap?

    <p>Het genereren van deltarijtmes</p> Signup and view all the answers

    Welke cortex is tijdens REM-slaap minder actief?

    <p>Frontale cortex</p> Signup and view all the answers

    Wat is de oorzaak van narcolepsie?

    <p>Een genafwijking die coderen voor orexine (hypocretine) of receptor</p> Signup and view all the answers

    Welke stof inhibeert cholinerge, noradrenerge en serotonerge neuronen van het diffuse modulatorische systeem?

    <p>Adenosine</p> Signup and view all the answers

    Wat is het gevolg van het blokkeren van motorneuronen in het RM-gebied tijdens non-REM-slaap?

    <p>Het verlies van spierkracht</p> Signup and view all the answers

    Wat is het effect van blauw licht op de melatonine secretie?

    <p>Het onderdrukken van melatonine secretie</p> Signup and view all the answers

    Welke cytokine is slaapbevorderend?

    <p>IL-1</p> Signup and view all the answers

    Welke factor stimuleert de adenosine vrijzetting in cholinerge neuronen?

    <p>NO stikstofoxide</p> Signup and view all the answers

    Wat is het gevolg van een slaapbehoefte tijdens infectieziektes?

    <p>Een verhoogde aanmaak van cytokines zoals IL-1</p> Signup and view all the answers

    Study Notes

    Biologische Ritmes

    • Bijna alle dieren vertonen een circadiaans ritme in hun gedrag, zelfs als alle informatie over dag en nacht wordt verwijderd.
    • Fysiologische en biochemische processen in het lichaam vertonen een circadiaans ritme, zoals lichaamstemperatuur, urineproductie, en hormoonspiegels in het bloed.
    • De biologische klok in de hersenen, gelegen in de nucleus suprachiasmaticus (SCN), moet regelmatig worden afgestemd op de omgeving door middel van externe stimuli zoals licht en temperatuur.

    Circadiaans Ritme

    • Het circadiaans ritme wordt geregeld door een molecuulair mechanisme dat bestaat uit klokgenen, mRNA, eiwitten, en een feedbackmechanisme.
    • Ook andere delen van het lichaam, zoals de lever, nieren, en longen, hebben een circadiaanse klok.

    Slaap en Dromen

    • De functie van slaap is nog niet goed begrepen, maar er zijn verschillende theorieën, zoals de hersteltheorieën en adaptatietheorieën.
    • REM-slaap heeft een functie in het geheugen en leren, en dromen zijn een resultaat van de activatie van neuronen in de pons en cortex.

    Neurale Mechanismen van Slaap

    • Diffuse modulatorische systemen in de hersenstam zijn belangrijk voor de slaap en beïnvloeden de activiteit in de cortex.
    • Neuronen in de hersenstam gebruiken neurotransmitters zoals NA, serotonine, en acetylcholine om de cortex te activeren en te houden tijdens de wakkere toestand.

    Slaapbevorderende Factoren

    • Adenosine is een slaapbevorderende factor die werkt door de inhibitie van cholinerge, noradrenerge, en serotonerge neuronen in de hersenstam.
    • Melatonine is een hormoon dat vrijgezet wordt bij het donker worden en helpt bij het in slaap vallen.

    Hersenritmes

    • Hersenritmes worden gemeten door middel van EEG en kunnen worden onderverdeeld in verschillende frequentie-banden, zoals deltaritmes, thètaritmes, alfaritmes, bètaritmes, en gammaritmes.
    • Hersenritmes kunnen worden veroorzaakt door een centrale pacemaker of door mutuele excitatie en inhibite tussen neuronen.
    • Ritmische activiteit tijdens slaap kan de cortex ontkoppelen van sensoriële input, en hersenritmes hebben mogelijk een functie in het synhroniseren van activiteit in hersengebieden.

    Slaap

    • Voldoende slaap is nodig om uitgerust te zijn, ongeveer 6,5 tot 8,5 uur per nacht.
    • De functie van slaap is nog niet goed begrepen, er zijn verschillende theorieën.
      • Hersteltheorie: slaap betekent rust, een molecule wordt hersteld tijdens de slaap.
      • Adaptatietheorie: slaap is aanpassing van het organisme omdat 's nachts rondlopen gevaarlijk is.

    Functie van REM-slaap

    • Craving naar REM-slaap: mensen komen sneller in REM-slaap als ze worden onthouden van REM-slaap.
    • Activatie-synthese hypothese: random acties van de cortex naar pons voor consolidatie van geheugen.
    • Rol in geheugen en leren.

    Functie van dromen

    • Neuronen in pons activeren via de thalamus verschillende corticale gebieden.
    • Herinneringen en emoties worden opgeroepen.
    • Cortex gaat hieruit een coherent verhaal proberen distilleren.

    Neurale mechanismen van slaap

    • Diffuse modulatorische systemen in de hersenstam zijn belangrijk voor de slaap.
    • Ze beïnvloeden via de thalamus de activiteit in de cortex.
    • Neuronen gebruiken NA en serotonine om de cortex wakker te houden.
    • Sommige andere neuronen gebruiken acetylcholine om de REM-slaap te beginnen.

    Slaapstoornissen

    • Narcolepsie: plots in slaap vallen overdag, cataplexie en slaapparalyse.
    • Slaapwandelen, somniloquie: praten tijdens de slaap, meestal tijdens non-REM-slaap.
    • Verschuiving dag-nachtritme: adolescenten verschuiven naar latere uren, ouderen naar vroegere uren.

    De slaapstadia

    • Stadium 1: lichte slaap.
    • Stadium 2: diepere slaap met spindles.
    • Stadium 3: deltaritmes van hoge amplitude.
    • Stadium 4: diepste slaap met grote EEG-ritmes van 2 Hz of minder.

    Slaapbevorderende factoren

    • Adenosine: inhibitie van cholinerge, noradrenerge en serotonerge neuronen.
    • NO stikstofoxide: stimuleert adenosine vrijzetting in cholinerge neuronen.
    • Melatonine: vrijgezet als het donker wordt, secretie wordt onderdrukt door blauw licht.

    Synaptische Connecties en Geheugen

    • Neuronen die tegelijkertijd actief zijn, versterken hun connecties: "neurons that fire together, wire together"
    • Later gedeeltelijke activatie van alle neuronen kan leiden tot reactivering van een interne representatie
    • Beschadiging van de hersenen hoeft niet direct te leiden tot verlies van herinnering

    Mesiale Temporale Structuren

    • Episodisch geheugen is gelinkt aan connecties tussen de associatiecortex en mesiale temporale structuren (hippocampus)
    • De entorhinale cortex is verbonden met de hippocampus, rechtstreeks naar CA1 en onrechtstreeks via perforant pathways naar CA3
    • De perirhinale cortex is ook betrokken bij episodisch geheugen

    Stimulatie en Herinneringen

    • Elektrische stimulatie van de temporale lob kan complexe herinneringen oproepen, maar dit betekent niet dat deze herinneringen in de mediale temporale lob zijn opgeslagen
    • Stimulatie activeert een uitgebreid netwerk van neuronen, zoals beschreven door de wet van Hebb
    • Conceptneuronen in de hippocampus en naburige structuren reageren selectief op specifieke concepten, zoals gezichten en namen

    Letselstudies

    • Beschadiging van mesiale temporale structuren kan leiden tot geheugenstoornissen, zoals anterograde amnesie
    • Patiënt H.M. met een bilaterale resectie van de mesiale temporale structuren toont een intact werkgeheugen, maar een dramatisch effect op de mogelijkheid tot het inprenten van nieuwe feiten
    • Het navigatiesysteem in de hersenen is gebaseerd op spatiaal geheugen en relationeel leren
    • De hippocampus is belangrijk voor spatiaal geheugen, zoals aangetoond door experimenten met ratten in een labyrint
    • Place cells in de hippocampus reageren op specifieke plaatsen en kunnen een interne kaart van de omgeving vormen

    Functie van Slaap, Dromen en REM-Slaap

    • De functie van slaap is nog niet goed begrepen, er zijn verschillende theorieën, zoals de hersteltheorieën en adaptatietheorieën
    • De functie van REM-slaap is ook nog niet goed begrepen, maar het lijkt dat het een rol speelt in de consolidatie van geheugen en het leren
    • Dromen zijn nog slecht begrepen, maar het lijkt dat het een manier is voor de hersenen om coherentie te maken uit herinneringen en emoties

    Neurale Mechanismen van Slaap

    • Diffuse modulatorische systemen in de hersenstam zijn belangrijk voor de slaap, ze beïnvloeden de activiteit in de cortex
    • Neuronen in de hersenstam gebruiken neurotransmitters zoals NA, serotonine en acetylcholine om de cortex te activeren of te remmen
    • Letsels in de hersenstam kunnen leiden tot coma

    Circadiaanse Ritmes

    • Bijna alle dieren vertonen een circadiaans ritme in hun gedrag, ook als alle informatie over dag en nacht wordt verwijderd
    • De hersenen hebben een biologische klok, die regelmatig moet worden aangepast aan de omgeving door externe stimuli zoals licht en temperatuur
    • De biologische klok bestaat uit de nc suprachiasmaticus (SCN) in de hypothalamus, die rechtstreeks visuele informatie ontvangt van de retina

    Synaptische Connecties en Geheugen

    • Synaptische connecties tussen neuronen versterken als cellen actief zijn op hetzelfde ogenblik: "neurons that fire together, wire together".
    • Later gedeeltelijke activatie gebeurt à alle neuronen weer actief.
    • Interne representatie opnieuw geactiveerd.

    Mesiale Temporale Structuren

    Anatomie

    • Episodische geheugen = connecties tussen associatiecortex – mesiale temporale structuren (hippocampus).
    • Entorhinale cortex verbonden met hippocampus: rechtstreeks naar CA1 en onrechtstreeks via perforant pathways naar CA3.
    • Perirhinale cortex.

    Letselstudies

    • Beschadiging mesiale temporale structuren à geheugenstoornissen.
    • Patiënt H.M. à bilaterale resectie van mesiale temporale structuren.
    • Intact: weinig effect op IQ, werkgeheugen wel intact, gebeurtenissen van vroeger wel kunnen oproepen, procedurale geheugen werkt nog.
    • Anterograde amnesie à dramatisch effect op mogelijkheid tot inprenten van nieuwe feiten.

    Procedurale Geheugen

    • Heeft te maken met weten 'hoe'.
    • Associatie tussen sensoriële prikkel en outcome leren die resultaat is van een respons.
    • Associatieve leren = basis van aanleren van gewoonten en motorische vaardigheden.
    • Basale ganglia speelt belangrijke rol.

    Taal en Spraak

    Historiek

    • Zone van Broca in linker frontale kwab.
    • Area van Wernicke = posterieure gyrus temporalis superior op overgang naar pariëtale kwab.
    • Stimulaties in aanpalende sites à verschillende symptomen veroorzaken.

    Functionele Beeldvorming

    • Bij beeldvormingsstudies worden vaak activaties gezien overeenkomstig met gebieden die in letselstudies beschreven werden.
    • Woorden tonen à activatie van specifieke visuele gebieden, ook thv de gyrus fusiformis, wat overeenkomt met visual Word Form Area (vWFA).

    Slaap en Biologische Ritmes

    Hersenritmes

    • EEG: voltageverschillen op huid van schedel meten.
    • Groot aantal neuronen simultaan actief en inactief à zichtbaar in EEG.
    • Neuronen die geen synchrone activiteit vertonen à EEG-signaal onregelmatig en lage amplitudo.

    Functie van Slaap, Dromen en REM-Slaap

    • Functie van slaap is niet goed begrepen, er zijn verschillende theoriën.
    • Functie van REM-slaap: craving naar REM-slaap, activatie-synthese hypothese, rol in geheugen en leren.

    Neurale Mechanismen van Slaap

    • Diffuse modulatorische systemen in de hersenstam zijn belangrijk voor de slaap.
    • Ze beïnvloeden via de thalamus de activiteit in de cortex.
    • Neuronen gebruiken neurotransmitters zoals NA, serotonine en acetylcholine.

    Geheugen

    • Meerdere geheugensystemen onderscheiden:
      • Impliciete geheugen (automatische reacties, motorische en perceptuele vaardigheden)
      • Procedurale geheugen (traag en incrementeel, generaliseren over verschillende trials)
      • Expliciete of declaratieve geheugen (specifieke individuele ervaringen opslaan, bewust kunnen worden opgeroepen)
    • Declaratief geheugen onderverdeeld in:
      • Semantische geheugen (feitenkennis)
      • Episodische geheugen (gebeurtenissen opslaan)
    • Langetermijngeheugen versus Kortetermijngeheugen
    • Werkgeheugen: kleine hoeveelheid informatie moet voortdurend herhaald worden om niet te vergeten

    Hemisferen

    • Dominantie van hemisfeer bij links- en rechtshandigen:
      • De linkerhemisfeer is dominant voor taal bij 95% van de rechtshandigen en bij de meerderheid van de linkshandigen
      • 20% van de linkshandigen heeft een rechts dominant taalsysteem
    • Anatomische links-rechts-verschillen vastgesteld:
      • Verloop van de sylvische sleuf en de grootte van het planum temporale
      • Asymmetrie al aanwezig bij de foetus
    • Lateralisatie voor taal, maar ook de niet-dominante hemisfeer betrokken bij taalverwerking, prosodie, verwerken van ritme, intonatie en emotionele connotatie

    'Split-Brain'-studie

    • Betrokkenheid van niet-dominante hemisfeer aangetoond:
      • Corpus callosum doorgesneden bij patiënten à hemisferen gescheiden
      • Beelden tonen aan niet-dominante hemisfeer à pt heeft het niet gezien
      • Pt moet met linkerhand beeld tonen overeenkomstig met wat gepresenteerd werd in linkerhemiveld

    Elektische stimulatie

    • Tijdens intra-operatieve elektrische stimulatie bij wakkere neurochirurgische ingrepen:
      • Vastgesteld dat stimulatie op specifieke plaatsen à taal- of spraakstoornissen veroorzaken
      • Stimulaties van verschillende sites à gelijkaardige symptomen uitlokken
      • Stimulaties in aanpalende sites à verschillende symptomen veroorzaken

    Functionele beeldvorming

    • Bij beeldvormingsstudies worden vaak activaties gezien:
      • Overeenkomstig met gebieden die in letselstudies beschreven werden
      • Bilaterale activaties bij veel taken
      • Woorden tonen à activatie van specifieke visuele gebieden, ook thv de gyrus fusiformis
      • Woorden beluisteren à activatie van specifieke auditieve gebieden

    Functieele Beeldvorming

    • Bij beeldvormingsstudies worden activaties gezien overeenkomstig met gebieden die in letselstudies beschreven werden.
    • Woorden tonen activatie van specifieke visuele gebieden, ook thv de gyrus fusiformis, wat overeenkomt met visual Word Form Area (vWFA).
    • Woorden beluisteren activatie van specifieke auditieve gebieden.
    • Tijdens de spraak zelf, bestaat er activatie van de SMA en de primaire motorische cortex.
    • Een klassieke taak is de zogenaamde verb-to-noun- of verb generation-taak.

    Hersenritmes

    • Hersenritmes worden onderverdeeld in verschillende frequentiebanden:
      • Delta-ritmes: trage oscillaties (< 4 Hz), optreden tijdens diepe slaap.
      • Theta-ritmes: 4-8 Hz, optreden tijdens slaap en waak.
      • Alpha-ritmes: 8-13 Hz, optreden tijdens rustige wakkere toestand.
      • Beta-ritmes: 13-30 Hz, optreden tijdens wakkere toestand.
      • Gamma-ritmes: 30-120 Hz, signaleren wakkere actieve cortex.
    • Hersenritmes kunnen ontstaan door centrale pacemakers, zoals de thalamus, die ritme opleggen aan andere neuronen.
    • Hersenritmes hebben verschillende functies, zoals het synchroniseren van activiteit in hersengebieden tijdens de wakkere toestand.

    Slaap en Biologische Ritmes

    • Slaap is een omkeerbare toestand van verminderde responsiviteit en interactie met de omgeving.
    • Slaapstoornissen, zoals narcolepsie, cataplexie, slaapparalyse, REM-slaap-gedragsstoornis en verschuiving dag-nachtritme, hebben verschillende symptomen.

    Functie van Slaap

    • De functie van slaap is nog niet goed begrepen, maar er zijn verschillende theorieën, zoals hersteltheorieën en adaptatietheorieën.
    • REM-slaap is belangrijk voor geheugen en leren, en dromen kunnen een rol spelen in het consolideren van herinneringen.
    • Non-REM-slaap is ook belangrijk voor leren en geheugen.

    Neurale Mechanismen van Slaap

    • Diffuse modulatorische systemen in de hersenstam zijn belangrijk voor de slaap.
    • Neuronen gebruiken neurotransmitters als NA, serotonine en acetylcholine om de activiteit in de cortex te reguleren.
    • Het ascenderend reticulaire activatiesysteem bestaat uit een aantal kernen waarvan de neuronen rechtstreeks de thalamus en cortex kunnen activeren en ritmische activiteit onderdrukken.

    Studying That Suits You

    Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

    Quiz Team

    Related Documents

    Neurofysiologie Inhoudstafel PDF

    Description

    Quiz over circadiaanse ritmes en de rol van melatonine bij het bestrijden van jetlag en insomnia. Leer over de biologische klok en hoe deze wordt geregeld door externe stimuli.

    More Like This

    Use Quizgecko on...
    Browser
    Open
    Browser
    Browser