Cholesterol và Lipid trong Sức Khỏe

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Chất xơ có tác dụng gì đối với cholesterol?

Giảm hấp thu cholesterol (correct)

Tăng hấp thu cholesterol

Không ảnh hưởng đến cholesterol

Tăng LDL

Hoạt động thể chất có ảnh hưởng như thế nào đến HDL và LDL?

Giảm cả HDL và LDL

Tăng HDL, giảm LDL (correct)

Giảm HDL, tăng LDL

Không ảnh hưởng gì đến các chỉ số này

Hút thuốc lá có tác động nào đến cholesterol trong cơ thể?

Giảm HDL, tăng nguy cơ xơ vữa động mạch (correct)

Không có ảnh hưởng đến cholesterol

Tăng HDL, giảm triglyceride

Giảm LDL, tăng cholesterol toàn phần

Sự tiêu thụ rượu bia ảnh hưởng như thế nào đến lượng triglyceride?

Uống nhiều: tăng triglyceride Signup and view all the answers

Tình trạng đái tháo đường có tác động gì đến HDL?

Giảm HDL Signup and view all the answers

Bệnh suy giáp ảnh hưởng như thế nào đến LDL?

Tăng LDL do giảm chuyển hóa lipid Signup and view all the answers

Hội chứng thận hư có những ảnh hưởng gì đến cholesterol và triglyceride?

Tăng cholesterol và triglyceride toàn phần Signup and view all the answers

Thuốc tránh thai có tác dụng gì đến triglyceride?

Tăng triglyceride và cholesterol toàn phần Signup and view all the answers

Chức năng nào không phải của lipid?

Tham gia vào quá trình trao đổi khí Signup and view all the answers

Cấu trúc nào không phải là một loại lipoprotein?

Triglyceride Signup and view all the answers

Loại lipid nào được biết đến là tiền chất của nhiều hợp chất sinh học?

Cholesterol Signup and view all the answers

Glycolipid gồm những thành phần chính nào?

Cerebroside và Ganglioside Signup and view all the answers

Phospholipid thường đóng vai trò gì trong tế bào?

Thành phần cấu trúc chính của màng tế bào Signup and view all the answers

Tính chất phân cực của lipid là gì?

Lipid có phân cực mạnh do nhóm phosphate Signup and view all the answers

Chất nào sau đây không phải là ví dụ về lipoprotein?

Wax Signup and view all the answers

Chức năng của lipoprotein là gì?

Vận chuyển lipid trong máu Signup and view all the answers

Loại lipid nào được xem là mỡ và dầu?

Triglyceride Signup and view all the answers

Hormone nào kích thích tiết mật và enzym tụy?

Cholecystokinin (CCK) Signup and view all the answers

Thiếu gì có thể dẫn đến tình trạng phân mỡ (steatorrhea)?

Mật hoặc enzym tụy Signup and view all the answers

Một trong những chức năng của mô mỡ là gì?

Lưu trữ năng lượng Signup and view all the answers

Leptin có vai trò gì trong cơ thể?

Điều hòa cảm giác thèm ăn Signup and view all the answers

Cơ chế nào liên quan đến tình trạng kháng leptin ở người béo phì?

Giảm hiệu quả tín hiệu no Signup and view all the answers

Địa điểm chính của quá trình beta-oxy hóa acid béo no, chuỗi carbon chẵn là gì?

Ty thể của gan và cơ Signup and view all the answers

Mô mỡ đóng vai trò nào trong điều hòa nội môi lipid?

Giữ vai trò bão hòa lipid máu Signup and view all the answers

Hormone nào điều chỉnh cân bằng năng lượng khi cơ thể ở trong trạng thái no?

Leptin Signup and view all the answers

Sản phẩm chính của quá trình beta-oxy hóa acid béo là gì?

Acetyl-CoA Signup and view all the answers

Nguyên liệu nào sau đây cần thiết cho quá trình tổng hợp acid béo?

Acetyl-CoA Signup and view all the answers

Bệnh nào có thể dẫn đến rối loạn hấp thu lipid do tổn thương biểu mô ruột?

Bệnh Crohn Signup and view all the answers

Quá trình nào sau đây được coi là phân hủy acid béo no, chuỗi carbon chẵn?

Beta-oxy hóa Signup and view all the answers

Chất nào tham gia vào quá trình hoạt hóa acid béo?

FAD Signup and view all the answers

Quá trình tổng hợp acid béo chủ yếu diễn ra ở đâu?

Bào tương Signup and view all the answers

Sản phẩm của quá trình tổng hợp acid béo là gì?

Palmitic acid Signup and view all the answers

Thành phần nào không tham gia vào quá trình beta-oxy hóa acid béo?

Malonyl-CoA Signup and view all the answers

LDH1 thường tăng cao trong trường hợp nào?

Nhồi máu cơ tim Signup and view all the answers

LDH1 và LDH2 có dấu hiệu đảo ngược đặc hiệu trong bao lâu sau nhồi máu cơ tim?

10-14 ngày Signup and view all the answers

LDH5 sẽ tăng trong trường hợp nào?

Tổn thương cơ Signup and view all the answers

Troponin I (cTnI) thường tăng cao trong tình huống nào?

Nhồi máu cơ tim Signup and view all the answers

Tích lũy LDH1 cao hơn LDH2 chứng tỏ điều gì?

Tổn thương cơ tim Signup and view all the answers

Chức năng chính của VLDL là gì?

Vận chuyển triglycerid từ gan đến mô ngoại biên. Signup and view all the answers

Dưới đây, chỉ số nào không nằm trong dải nồng độ sinh lý bình thường của cholesterol toàn phần?

<blockquote> 300 mg/dL </blockquote> Signup and view all the answers

Phân tích LDH ở bệnh nhân thiếu máu cục bộ cho biết điều gì?

LDH cao hơn bình thường Signup and view all the answers

Tình trạng nào có thể dẫn đến tổn thương lớp nội mạc mạch máu?

Huyết áp cao. Signup and view all the answers

LDH2 thường có nồng độ trong khoảng nào ở người khỏe mạnh?

120-240 U/L Signup and view all the answers

Chẩn đoán tổn thương gan có thể dựa vào chỉ số nào trong số các chỉ số sau?

LDH5 Signup and view all the answers

Cơ chế nào không liên quan đến sự hình thành cục máu đông?

Tăng trưởng tế bào bọt trong động mạch. Signup and view all the answers

Chức năng của HDL-C trong cơ thể là gì?

Thu gom cholesterol dư thừa và vận chuyển về gan. Signup and view all the answers

Thành phần nào khi bị oxy hóa sẽ tham gia vào sự hình thành xơ vữa động mạch?

LDL bị oxy hóa (oxLDL). Signup and view all the answers

Đâu là nguyên nhân gây tắc nghẽn dòng chảy máu trong lòng mạch?

Cục máu đông hình thành tại vị trí bất thường. Signup and view all the answers

Biện pháp nào có thể giúp giảm nguy cơ xơ vữa động mạch?

Kiểm soát huyết áp và đường huyết. Signup and view all the answers

Study Notes

Đại cương về Hóa học và chuyển hóa Lipid

Lipid là nhóm chất hữu cơ không đồng nhất về cấu trúc, chủ yếu gồm axit béo và các dẫn xuất của chúng.
Đặc điểm chung: Không tan trong nước nhưng tan trong dung môi hữu cơ. Tính chất này liên quan đến sự kỵ nước của đuôi hydrocarbon và tính phân cực yếu của đầu chức năng (-OH, -COOH).
Công thức chung: Axit béo + alcol = este (ví dụ: triglyceride).

Thành phần cấu tạo của Lipid

Axit béo:
- Cấu trúc hóa học: Chuỗi hydrocarbon với một nhóm carboxyl (-COOH) ở đầu.
- Công thức chung: R-COOH, trong đó R là mạch hydrocarbon.
- Phân loại theo mức độ bão hòa:
  - Axit béo bão hòa: Không có liên kết đôi giữa các nguyên tử carbon, thường ở trạng thái rắn ở nhiệt độ phòng (ví dụ: axit stearic, axit palmitic).
  - Axit béo không bão hòa: Có một hoặc nhiều liên kết đôi giữa các nguyên tử carbon, thường ở trạng thái lỏng ở nhiệt độ phòng (ví dụ: axit oleic, axit linoleic).
  - Theo cấu trúc: Axit béo mạch thẳng, axit béo có nhánh hoặc vòng.
- Tính chất đặc trưng: Axit béo không bão hòa dễ bị oxy hóa, dẫn đến hiện tượng hôi dầu. Axit béo không bão hòa dạng cis thường gặp trong tự nhiên và có lợi cho sức khỏe.
Alcol: Alcol là nhóm thứ hai tham gia cấu tạo lipid thông qua liên kết este với axit béo. Một số ví dụ alcol: glycerol (là alcol ba chức).

Phân loại Lipid

Lipid thuần: Ester của axit béo và alcol.
- Triglycerit: Nguồn năng lượng chính, có nhiều trong mỡ động vật và dầu thực vật. Gồm 3 axit béo liên kết với 1 phân tử glycerol.
- Sáp: Chức năng bảo vệ, chống thấm (bề mặt lá cây, lông động vật).
Lipid tạp: Axit béo + alcol + thành phần khác (phosphate, glucid, protein).
- Phospholipid: Gồm phosphoglyceride, sphingomyelin: Cấu tạo nên màng tế bào.
- Glycolipid: Gồm cerebroside, ganglioside: Gắn với glucid.
- Lipoprotein: HDL, LDL, VLDL: Vận chuyển lipid trong máu.

Chuyển hóa Lipids

Nguồn năng lượng: Lipid là nguồn năng lượng dự trữ quan trọng (1g lipid cung cấp 9 kcal).
Dự trữ và cách nhiệt: Lipid trong mỡ dưới da giúp cách nhiệt và bảo vệ cơ thể khỏi tác động cơ học.
Cấu tạo màng tế bào: Phospholipid và cholesterol là thành phần chủ yếu tạo nên tính lỏng và ổn định của màng tế bào.
Vai trò sinh hóa: Dung môi hòa tan các vitamin tan trong dầu (A, D, E, K).
Vai trò nội tiết: Cholesterol là tiền chất của nhiều hormone steroid (cortisol, estrogen, testosterone).

Tiêu hoá Lipid

Miệng và dạ dày: Enzyml lipase lưỡi (lingual lipase) bắt đầu phân giải triglyceride.
Ruột non:
- Vai trò của mật: Nhũ hóa lipid
- Enzym: Lipase tụy (thủy phân triglyceride), Phospholipase A2 (thủy phân phospholipid), Cholesterol esterase (thủy phân cholesterol ester)
Micelle: Các sản phẩm tiêu hóa lipid (được bao bởi acid mật) được hấp thu.

Hấp thu Lipid

Lipid được hấp thụ vào tế bào biểu mô ruột.
Tái tổng hợp lipid trong tế bào ruột: Monoglycerit và axit béo tái tổng hợp thành triglycerid
Cholesterol tự do được este hóa thành cholesterol ester.
Tạo chylomicron: Lipid tái tổng hợp kết hợp với protein tạo thành chylomicron.
Vận chuyển: Chylomicron được giải phóng vào hệ bạch huyết, sau đó vào máu.

Chuyển hoá Acid béo

Beta-oxy hóa: Dùng để oxy hóa các acid béo chẵn bằng cách cắt các chuỗi carbon 2 cacbon của các acid béo.
Tổng hợp acid béo: Tiến hành trong bào tương.

Chuyển hóa Cholesterol

Tổng hợp: Acetyl-CoA → Mevalonate → Isopentenyl pyrophosphate → Cholesterol.
Thoái hoá: Cholesterol → 7-Hydroxycholesterol → Acid mật.

Chuyển hóa Lipoprotein

Tổng hợp: Chylomicron (CM), VLDL, LDL, HDL.
Thoái hóa: CM remnant (rừng), VLDL (IDL, LDL), HDL.

Các Yếu tố ảnh hưởng đến nồng độ Lipid và Lipoprotein

Sinh lý (tuổi, giới tính)
Nội tiết (Insulin, giáp trạng,...)

Thể Ceton

Được hình thành khi thiếu glucose, chủ yếu tại gan.
Ba dạng: Aceton, acetoacetate, beta-hydroxybutyrate.

Chuyển hoá Phospholipid

Tổng hợp: glycerol-3-phosphate + acid béo ⇒ phosphatidic acid ⇒ các phospholipid khác nhau.
Thoái hóa: Các phospholipase giải phóng lipid, pháo tạo chất trung gian cần thiết.

Các xét nghiệm lipít máu

Sinh lý: Cholesterol toàn phần, LDL-C, HDL-C, Triglycerid

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Quiz này khám phá vai trò của cholesterol và lipid trong cơ thể, cũng như tác động của các yếu tố như thuốc lá, rượu, đường huyết, và hormone lên chúng. Bạn sẽ trả lời các câu hỏi về cấu trúc và chức năng của lipid và lipoprotein. Tham gia ngay để kiểm tra kiến thức dinh dưỡng của bạn!