Буынның қосымша элементтері

Буынның қосымша элементтері

• Буынның құрамына міндетті элементтерден басқа, қосымша элементтер де кіреді.
• Оларды екі типке бөлуге болады: шеміршек дискілері мен шеміршек астары және буындарда жақын орналасқан ұсақ буын сүйектері.
• Шеміршек дискілері мен шеміршек астары сүйектердің буынды беттері арасында орналасады, буындардағы қозғалыстарға мүмкіндік береді (мысалы, тізе және астыңғы жақ сүйектерінің буындары).
• Ұсақ буын сүйектері кейде буын қапшығының астында, кейде одан тыс, бұлшық ет байламдарының астында орналасады.
• Олар буын бетін ұлғайтып, тұрақтылығын арттырады.

Буындарды жіктеу

• Буындарды белгілеріне байланысты жіктеуге болады.
• Сүйек саны бойынша буындар жай (екі сүйектен) және күрделі (үш және одан да көп сүйектен) болады. (Мысалы, Иық-жай; Жақ-күрделі).
• Буын бетінің пішіні бойынша эллипс тәрізді, жайпақ, ершік тәрізді, шар тәрізді және басқалары болады.
• Буындардың қозғалыс бағыттары бойынша жіктеулер бар.
• Біроссті буындар тек бір жазықта қозғалыс жасайды. Олардың пішіні цилиндр тәрізді болуы мүмкін. (Мысалы, шынтақ, көкірек сүйектерін байланыстыратын жоғары буын).
• Екі осьті буындар қарама-қарсы екі бағытта, бір жазықта қозғалыс жасайды. Олар эллипс тәрізді немесе ершік тәрізді болуы мүмкін. (Мысалы, көрі жілік-білек, астыңғы жақ сүйек, тізе буындары).
• Үш осьті буындар үш бағытта қозғалыс жасайды: бүгу-жазу, ішке және сыртқа айналдыру және түсіру-көтеру. Олар шар тәрізді буындар. (Мысалы, жамбас-сан және иық буындары).
• Егер сүйек бетінің пішіні аз мөлшердегі шарға ұқсаса, тегіс буындар да үш осьті бола алады. Бұл жағдайда буынға бекітілген айналатын сүйектер конус тәрізді қозғалыс жасайды.

Жартылай буындар

• Ет аралығында саңылауы бар шеміршектік байланыстар жартылай буын деп аталады.
• Буын қабы түзілмейді.
• Жартылай буындар қозғалысқа қабілетті, бірақ қозғалысты байланыстыратын өтеліп форма болып табылады.
• Жартылай буындарға тізе сүйектерінің, омыртқааралық дискілердің және шат сүйектерінің аралығы кіреді.