Βιώσιμη Ανάπτυξη και Πράσινες Τεχνολογίες

Σεμινάριο «Βιώσιμη Ανάπτυξη και Πράσινες Τεχνολογίες»

• Καθηγήτρια Κόη Αγγελική - Μαρία, Τεχνολόγος Περιβάλλοντος.
• Θέματα: Επιστήμη Περιβάλλοντος, περιβαλλοντικά προβλήματα και νομοθεσία.

Επιστήμη Περιβάλλοντος

• Μελέτη αλληλεπίδρασης ανθρώπου και περιβάλλοντος.
• Ενσωματώνει χημεία, βιολογία, φυσική και κοινωνικές επιστήμες.
• Εξετάζει την λειτουργία του περιβάλλοντος, τις ανθρωπίνες επιδράσεις και τις επιδράσεις του περιβάλλοντος στους ανθρώπους.

Περιβαλλοντικά προβλήματα

• Αντίφαση στην επιστήμη του περιβάλλοντος: δεδομένα και πολυπλοκότητα.
• Δύσκολη μέτρηση ακρίβειας δεδομένων.
• Συχνές αποκλίσεις σε επιστημονικά συμπεράσματα.

Ιστορία της Ρύπανσης

• Ρύπανση από τον πρωτόγονο άνθρωπο μέχρι τη σύγχρονη κοινωνία.
• Γεωργική επανάσταση: αύξηση πληθυσμού και περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
• Βιομηχανική επανάσταση: αύξηση κατανάλωσης ενέργειας και ρύπων.
• Αυξήθηκε η συγκέντρωση CO2 κατά 45% από την έναρξη της βιομηχανικής επανάστασης.

Κλιματική Αλλαγή

• Η κλιματική αλλαγή επιταχύνεται στον 21ο αιώνα.
• Αναγκαία η μείωση εκπομπών CO2 κατά 50% μέχρι το 2050.
• Ευρωπαϊκή Πράσινη Ατζέντα: στόχος η βιωσιμότητα.

Σύγχρονη Κατάσταση

• Άνθρωπος στη μέση επανάστασης πληροφορίας.
• Δύο προσεγγίσεις: ικανότητα επιβίωσης ή καταστροφής.

Περιβαλλοντικά Ζητήματα Σήμερα

• Εκθετική πληθυσμιακή αύξηση: ρυθμός πληθυσμού και φυσικοί πόροι.
• Άνιση κατανομή πλούτου: ανεπτυγμένες vs αναπτυσσόμενες χώρες.
• Το μοντέλο περιβαλλοντικού αποτυπώματος: Πληθυσμός, Ευπορία, Τεχνολογία.

Διαθέσιμοι Πόροι

• Ηλιακό και φυσικό κεφάλαιο: ηρώαση βιώσιμης κοινωνίας.
• Κατηγορίες πόρων: ανανεώσιμοι, ενδεχομένως ανανεώσιμοι και μη ανανεώσιμοι.

Μη Ανανεώσιμοι Πόροι

• Εξαντλούνται σε γεωλογική κλίμακα: 100-1000 εκ. έτη.
• Οικονομική εξάντληση μπορεί να συμβεί όταν καταναλωθεί το 80% τους.

Συμπέρασμα

• Η συνεργασία σε παγκόσμιο επίπεδο κρίνεται κρίσιμη για την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιωσιμότητα.### Καμπύλη Παραγωγής και Διαχείριση Πόρων
• Η καμπύλη παραγωγής μπορεί να μεγαλώσει με τέσσερις στρατηγικές: Άρνηση, Μείωση, Επαναλαμβανόμενη χρήση, Ανακύκλωση.
• Οι τελευταίες δύο στρατηγικές δεν ισχύουν για τους ενεργειακούς πόρους, καθώς χάνεται η ενέργεια μέσω καύσης.
• Ως "Απόθεμα" ορίζεται το ποσοστό μη ανανεώσιμου πόρου που είναι οικονομικά εκμεταλλεύσιμο, το οποίο μπορεί να επηρεάζεται από τις συνθήκες της αγοράς.

Ρύπανση και Επιπτώσεις

• Η ρύπανση περιλαμβάνει οτιδήποτε επιδρά αρνητικά στον αέρα, το νερό, το έδαφος ή την τροφή.
• Η ρύπανση μπορεί να είναι υγρού, στερεού, αερίου ή ενεργειακού τύπου και προκύπτει είτε φυσικά είτε ανθρωπογενώς.
• Διακρίνεται σε σημειακή (π.χ. καπνός) και μη σημειακή πηγή (π.χ. λιπάσματα).

Παράγοντες Επίδρασης της Ρύπανσης

• Τοξικότητα: Η επιβλαβής φύση της ουσίας.
• Συγκέντρωση: Μετριέται σε ppm και ppb.
• Επιμονή: Η διάρκεια παραμονής της ουσίας στο περιβάλλον, αν αποδομείται ή όχι.

Αντιμετώπιση της Ρύπανσης

• Πρόληψη: Αποφυγή της ρύπανσης πριν αυτή φτάσει στο περιβάλλον.
• Καθαρισμός: Αντιμετώπιση της ρύπανσης μετά την είσοδό της στο περιβάλλον.

Μόλυνση και Δημόσια Υγεία

• Η μόλυνση προέρχεται από παθογόνους μικροοργανισμούς, κινδυνεύει η δημόσια υγεία.
• Προέρχεται από βιομηχανικές εκπομπές, απόβλητα και ανθρώπινες δραστηριότητες.

Οικονομική Ανάπτυξη και Δικαιώματα

• Η έννοια της ανάπτυξης συνδέεται ιστορικά με ποσοτικά μεγέθη, όπως το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (Α.Ε.Π.).
• Το Α.Ε.Π. δεν αντικατοπτρίζει πλήρως την ολοκληρωμένη οικονομική ανάπτυξη, που περιλαμβάνει ποιοτικές παραμέτρους.

Δίκαιο του Περιβάλλοντος

• Η προστασία του περιβάλλοντος αποτελεί πρόκληση για νομικούς, δημόσιες αρχές και πολίτες.
• Η βιώσιμη ανάπτυξη απαιτεί ισορροπία μεταξύ οικονομικής ανάπτυξης και προστασίας του περιβάλλοντος.

Διεθνείς Διασκέψεις και Συμφωνίες

• Στη διεθνή σκηνή, έχει γίνει προσπάθεια για την προστασία του περιβάλλοντος μέσω διασκέψεων όπως η Στοκχόλμη (1972), το Πρωτόκολλο του Κιότο (1997) και η Διάσκεψη του Παρισιού (2015).
• Η 26η Σύνοδος για το Κλίμα (2021) στη Γλασκώβη στόχευσε στη μείωση της θερμοκρασίας κατά 1,5 ℃.

Ελληνική Πολιτική για το Κλίμα

• Το 1975, το άρθρο 24 του Συντάγματος ενσωμάτωσε τον περιβαλλοντικό πυλώνα στις εθνικές δράσεις.
• Σημαντικές πρωτοβουλίες περιλαμβάνουν φόρμες για την ενεργειακή απόδοση και ανάπτυξη Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
• Στόχος του 2030 είναι η μείωση των εκπομπών κατά 42%, η αύξηση των ΑΠΕ και η απολιγνιτοποίηση.

Ατζέντα του 2030

• Το 2015, η Ατζέντα του 2030 επιδιώκει την εξάλειψη της πείνας, φτώχειας και ανισοτήτων μέσω της υπεύθυνης κατανάλωσης και σεβασμού στη φύση.
• Οι στόχοι απαιτούν δυναμική εμπλοκή των χωρών για την επίτευξή τους.### Αειφόρος Ανάπτυξη
• Η αειφόρος ανάπτυξη απαιτεί μια sâuπερή κοινωνική διάσταση καθώς είναι πιο περίπλοκη από ποτέ.
• Απαιτούνται ολοκληρωμένες στρατηγικές διαχείρισης περιβάλλοντος για την ελαχιστοποίηση των αρνητικών ανθρωπογενών επιπτώσεων.
• Η αειφορία στοχεύει σε ασφαλή οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη που καλύπτει τις ανάγκες του παρόντος και των μελλοντικών γενεών.

Πυλώνες Βιώσιμης Ανάπτυξης

• Οι τρεις πυλώνες της βιώσιμης ανάπτυξης είναι η οικονομία, η κοινωνία και το περιβάλλον.
• Η οικονομία επικεντρώνεται στη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη χωρίς κίνδυνο για τις μελλοντικές γενιές.
• Η κοινωνική διάσταση προϋποθέτει την δίκαιη κατανομή των οφελών της ανάπτυξης για την προώθηση της κοινωνικής δικαιοσύνης.
• Η περιβαλλοντική διάσταση επιδιώκει την προστασία και διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος.

ISO 14001

• Το ISO 14001 προάγει την περιβαλλοντική διαχείριση σε επιχειρήσεις και οργανισμούς διεθνώς.
• Επικεντρώνεται στη μείωση αρνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων και προάγει τη συμμόρφωση με την περιβαλλοντική νομοθεσία.
• Δημιουργεί πολιτικές και διαδικασίες για τη διαχείριση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

Τεχνολογίες Περιβαλλοντικής Προστασίας

• Η ανακύκλωση διευκολύνει τη συλλογή και επεξεργασία υλικών για επαναχρησιμοποίηση.
• Κυκλική οικονομία που προάγει την επαναχρησιμοποίηση προϊόντων και υλικών για μείωση αποβλήτων.
• Διαχείριση απορριμμάτων μέσω σύγχρονων εγκαταστάσεων και ανάκτηση ενέργειας.

Ενεργειακή Στρατηγική

• Τεχνολογίες καθαρού ενεργειακού σχεδιασμού βοηθούν στη μείωση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου.
• Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας όπως ηλιακοί συλλέκτες και αιολικοί σταθμοί συμβάλλουν στην παραγωγή καθαρής ενέργειας.
• Ηλεκτρικά οχήματα και καύσιμα όπως το υδρογόνο μειώνουν την ατμοσφαιρική ρύπανση.

Βιώσιμες Μεταφορές και Χρήση Πόρων

• Έμφαση στην προώθηση δημόσιων συγκοινωνιών και βιώσιμων μέσων μεταφοράς για μείωση κυκλοφοριακής συμφόρησης.
• Τεχνολογίες διαχείρισης υδάτων για προστασία υδατικών πόρων, όπως η επαναχρησιμοποίηση υδάτων.
• Βιώσιμη διαχείριση αλιείας για τη διατήρηση θαλάσσιων πόρων.

Όφελος Κυκλικής Οικονομίας

• Η κυκλική οικονομία εστιάζει στην ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση υλικών για την ελαχιστοποίηση αποβλήτων.
• Κεντρικός στόχος είναι η παραγωγή προϊόντων με λιγότερους πόρους και μείωση απορριμμάτων.
• Η κυκλική οικονομία έρχεται σε αντίθεση με την παραδοσιακή γραμμική οικονομία και προάγει τη βιωσιμότητα.

Συμπεράσματα

• Η επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης απαιτεί συντονισμένες δράσεις σε όλα τα επίπεδα και συνέργεια μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού τομέα.
• Η συνεχής αναζήτηση καινοτόμων λύσεων είναι κρίσιμη για την προστασία του περιβάλλοντος και τη διασφάλιση ενός βιώσιμου μέλλοντος.

Αυτή η ενότητα καλύπτει την εισαγωγή στη διαχείριση περιβάλλοντος και την κυκλική οικονομία. Θα εξετάσουμε τις βασικές αρχές της επιστήμης περιβάλλοντος καθώς και τα περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε σήμερα. Είναι μια ευκαιρία να ανακαλύψουμε καινοτόμες λύσεις προς μια βιώσιμη ανάπτυξη.