Biologiczne uwarunkowania moralności
40 Questions
14 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Jakie zjawisko polega na odsunięciu kościoła od instytucji państwowych i polityki?

  • Moralność społeczna
  • Sekularyzacja
  • Panika moralna
  • Laicyzacja (correct)

Panika moralna zawsze zachodzi w stosunku do realnych zagrożeń społecznych.

False (B)

Co oznacza termin 'Cancel Culture'?

Bojkot osób lub instytucji łamiących normy społeczne.

Panika moralna często prowadzi do tworzenia '_______', które uosabiają postrzegany problem.

<p>kozła ofiarnego</p> Signup and view all the answers

Dopasuj przykłady do kategorię paniki moralnej:

<p>Rockersi w Anglii = Konflikty młodzieżowe Muzyka heavy metalowa = Demonizowanie bez dowodów Kryzys uchodźczy w Polsce = Postrzegani jako zagrożenie</p> Signup and view all the answers

Kto zazwyczaj kieruje paniką moralną?

<p>Media i politycy (A)</p> Signup and view all the answers

Wokeism odnosi się do walki z problemami społecznymi i oczekiwań reform.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie są cechy charakterystyczne paniki moralnej?

<p>Nieprzewidywalność, dysproporcja między realnym zagrożeniem a reakcją, tworzenie kozła ofiarnego.</p> Signup and view all the answers

Jakie są trzy główne przyczyny przemocy?

<p>Rywalizacja, nieufność, sława (C)</p> Signup and view all the answers

Geny mają mniejszy wpływ na rozwój dziecka niż wspólne środowisko rodzinne.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Czym jest tabula rasa w kontekście psychologii?

<p>Czysta tablica, pogląd, że wiedza pochodzi wyłącznie z doświadczenia.</p> Signup and view all the answers

Moralność ________ opiera się na uniwersalnych normach, natomiast moralność ________ na kontekście kulturowym.

<p>religijna, świecka</p> Signup and view all the answers

Dopasuj pojęcia do ich opisów:

<p>Uniwersalizm = Przekonanie o istnieniu uniwersalnych norm moralnych Relatywizm = Normy moralne są zależne od kontekstu kulturowego Powszechna Deklaracja Praw Człowieka = Zakłada uniwersalność praw człowieka Kairska Deklaracja Praw Człowieka = Odrzuca uniwersalizm w oparciu o szariat</p> Signup and view all the answers

Jakie ma znaczenie rówieśników w rozwoju społecznego dziecka według Pinkera?

<p>Mają większy wpływ niż rodzice (A)</p> Signup and view all the answers

Różnice między jednostkami wynikają z wpływu rodziny.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie problemy uznawane za grzechy zmieniają się w czasie?

<p>Problemy takie jak in vitro czy odpowiedzialność za klimat.</p> Signup and view all the answers

Jaką strategię zakłada strategia 'wet za wet' w teorii gier?

<p>Współpracować na początku, a potem kopiować ruch przeciwnika (A)</p> Signup and view all the answers

Mężczyźni są mniej agresywni niż kobiety.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Co wyjaśnia syndrom młodego mężczyzny?

<p>Wysokie ryzyko agresji w młodym wieku</p> Signup and view all the answers

Teoria wzajemnego altruizmu sugeruje, że pomoc innym osobnikom wiąże się z __________ dla pomagającego.

<p>korzyścią</p> Signup and view all the answers

Dopasuj strategie do ich opisów:

<p>Teoria wzajemnego altruizmu = Pomoc w zamian za pomoc Dylemat więźnia = Problem związany z zdradą w grach Teoria strategicznego niedopasowania = Utrudnianie osiągnięcia celu drugiej osobie Paradoks bankiera = Najbardziej potrzebni klienci są najmniej wiarygodni</p> Signup and view all the answers

Jakie zjawisko jest spowodowane różnicami biologicznymi i psychologicznymi między płciami?

<p>Preferencje płciowe (D)</p> Signup and view all the answers

Przemoc jest zawsze wynikiem uwarunkowań biologicznych.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Kto krytykuje podejście odrzucające ewolucyjne aspekty przemocy?

<p>Pinker</p> Signup and view all the answers

Jakie wartości zyskały na znaczeniu w Polsce w ciągu ostatnich 30 lat?

<p>Czas wolny i zdrowie (D)</p> Signup and view all the answers

Amoralny familizm opiera się na długoterminowym planowaniu i trosce o innych spoza rodziny.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Co oznacza termin 'konsumpcja etyczna'?

<p>Świadome decyzje uwzględniające dobro społeczne i środowiskowe.</p> Signup and view all the answers

Amoralny familizm charakteryzuje się ______ wobec instytucji publicznych.

<p>nieufnością</p> Signup and view all the answers

Dopasuj cechy do amoralnego familizmu:

<p>Dualizm społeczny = Rozdział między sferą prywatną a publiczną Nieufność wobec instytucji = Podejrzliwość wobec władzy Zawężona perspektywa = Brak planowania długoterminowego Kult rodziny = Rodzina jako podstawowa jednostka społeczna</p> Signup and view all the answers

Jakie czynniki sprzyjają rozwojowi konsumpcji?

<p>Reklama (C)</p> Signup and view all the answers

W Polsce obserwuje się spadek znaczenia materializmu w społeczeństwie.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Przemiany moralności w Polsce odzwierciedlają globalne ______ jak rosnącą indywidualizację.

<p>trendy</p> Signup and view all the answers

Jakie z poniższych cech charakteryzują postprawdę?

<p>Emocjonalne oddziaływanie (B), Relatywizacja prawdy (D)</p> Signup and view all the answers

Zdaniem Augustyna, zło można rozumieć jako brak dobra.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie konsekwencje ma efekt Lucyfera według Zimbardo?

<p>Okoliczności mogą przekształcić zwykłych ludzi w oprawców.</p> Signup and view all the answers

Postprawda jest sytuacją, w której __________ mają większy wpływ na opinie publiczne niż obiektywne fakty.

<p>emocje</p> Signup and view all the answers

Dopasuj koncepcje z ich definicjami:

<p>Utylitaryzm = Zło to działania powodujące cierpienie Dualizm = Zło jako siła równorzędna do dobra Banalność zła = Zło wynikające z bezrefleksyjnego wykonywania rozkazów Syndrom Nagasaki = Rutynizacja masowych zniszczeń</p> Signup and view all the answers

Które z poniższych stwierdzeń dotyczących postępu bio-technologicznego są prawdziwe?

<p>Nieśmiertelność jest obecnie badana w kontekście wydłużenia życia. (B), Choroby zakaźne są mniej groźne dzięki postępom medycyny. (C)</p> Signup and view all the answers

Technologia w obecnych czasach przewyższa ludzką zdolność do jej moralnej kontroli.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie są główne przyczyny głodu w dzisiejszym świecie?

<p>Polityczne przyczyny.</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Teoria wzajemnego altruizmu

Teoria ta wyjaśnia pomocność między nie spokrewnionymi osobami jako wynik pewności wzajemności wymiany.

Strategia wet za wet

Strategia w grze, gdzie na początku współpracujemy, a potem naśladujemy ruch przeciwnika z poprzedniej rundy.

Dylemat więźnia

Problem w teorii gier, w którym każdy gracz może zyskać zdradzając, ale obaj tracą, jeśli zdradzą.

Teoria umowy społecznej

Zakłada czerpanie korzyści ze wzajemnej wymiany, nawet jeśli wymiana nie jest natychmiastowa.

Signup and view all the flashcards

Paradoks bankiera

Osoby najbardziej potrzebujące pieniędzy są najmniej wiarygodnymi klientami.

Signup and view all the flashcards

Konflikt płci

Różnice w psychologii mężczyzn i kobiet prowadzące do konfliktów.

Signup and view all the flashcards

Teoria strategicznego niedopasowania

Strategie jednej osoby są blokowane przez drugą osobę.

Signup and view all the flashcards

Agresja i syndrom młodego mężczyzny

Mężczyźni są bardziej agresywni od kobiet, szczególnie w młodości.

Signup and view all the flashcards

Przemoc jako strategia warunkowa

Przemoc jest używana jako strategia w określonych sytuacjach, nie jest wrodzona cechą. Trzy główne przyczyny przemocy to konkurencja o zasoby, brak zaufania i dążenie do prestiżu.

Signup and view all the flashcards

Wpływ genów na rozwój

Geny odgrywają istotną rolę w kształtowaniu cech osobowości i inteligencji.

Signup and view all the flashcards

Tabula Rasa

Tabula rasa to pogląd, że umysł noworodka jest czystą kartą, a cała wiedza i osobowość kształtowane są przez doświadczenie.

Signup and view all the flashcards

Wpływ rówieśników

Rówieśnicy mają większy wpływ na rozwój społeczny dziecka niż rodzice.

Signup and view all the flashcards

Uniwersalizm moralny

Uniwersalizm moralny to pogląd, że istnieją uniwersalne zasady moralne, obowiązujące niezależnie od kultury.

Signup and view all the flashcards

Relatywizm moralny

Relatywizm moralny to pogląd, że zasady moralne zależą od kultury i nie ma uniwersalnych wartości.

Signup and view all the flashcards

Powszechna Deklaracja Praw Człowieka

Deklaracja Praw Człowieka ma na celu zapewnienie uniwersalności praw człowieka, bez odniesienia do religii.

Signup and view all the flashcards

Ewolucja pojęcia grzechu

Pojęcie grzechu ewoluuje wraz z czasem. To, co kiedyś uważano za grzech, dziś może być akceptowane.

Signup and view all the flashcards

Sekularyzacja

Proces eliminacji wpływu religii na społeczeństwo, szczególnie widoczny wśród młodych i wykształconych.

Signup and view all the flashcards

Laicyzacja

Odsunięcie kościoła od instytucji państwowych i polityki.

Signup and view all the flashcards

Panika moralna

Reakcja zbiorowa społeczeństwa na zachowanie grupy lub jednostki, które postrzegane są jako zagrożenie dla wartości moralnych i społecznych, charakteryzująca się przesadną i często nieproporcjonalną reakcją.

Signup and view all the flashcards

Nieprzewidywalność

Cecha paniki moralnej polegająca na nieprzewidywalności jej przebiegu i natężenia.

Signup and view all the flashcards

Dysproporcja

Cecha paniki moralnej polegająca na braku proporcji między realnym zagrożeniem a reakcją społeczeństwa.

Signup and view all the flashcards

Koзел ofiarny

Tworzenie osoby lub grupy, która staje się symbolem i skupia na sobie odpowiedzialność za problem, będący przyczyną paniki moralnej.

Signup and view all the flashcards

Równowaga między odpowiedzialnością a wolnością słowa

Stan równowagi między troską o innych i wolnością wyrażania własnych poglądów.

Signup and view all the flashcards

Cancel Culture

Publiczny bojkot osób lub instytucji, które złamały normy społeczne, polegający na ośmieszaniu, degradacji i niszczeniu reputacji.

Signup and view all the flashcards

Amoralny familizm

System wartości, który podkreśla znaczenie materialnych korzyści dla rodziny lub małej grupy, nawet kosztem innych. Charakteryzuje się silnymi więziami wewnątrz grupy, ale nieufnością i obojętnością wobec osób spoza niej.

Signup and view all the flashcards

Woke Culture

Świadomość problemów społecznych, takich jak rasizm, nierówności i dyskryminacja, i oczekiwanie reform.

Signup and view all the flashcards

Wartości 30 lat temu w Polsce

Kultura, gdzie tradycyjne wartości jak praca, religia i relacje są ważniejsze niż materialny sukces.

Signup and view all the flashcards

Współczesne wartości w Polsce

Kultura skupiona na indywidualnym szczęściu, materialnych dobrach i czasie wolnym.

Signup and view all the flashcards

Konsumpcja etyczna

Zjawisko, które polega na świadomym wyborze produktów i usług uwzględniających dobro społeczne i środowiskowe.

Signup and view all the flashcards

Konsumpcja

Proces niszczenia lub zużywania dóbr.

Signup and view all the flashcards

Etyka konsumpcji

Krytyka konsumpcji z perspektywy etycznej, często uznawana za nadmierną, szkodliwą dla środowiska i skupioną na materializmie.

Signup and view all the flashcards

Czynniki sprzyjające rozwojowi konsumpcji

Czynniki wpływające na wzrost konsumpcji, m.in. łatwy dostęp do towarów, reklama i sprzedaż ratalna.

Signup and view all the flashcards

Postprawda

Sytuacja, w której emocje, przekonania i manipulacje mają większy wpływ na opinie publiczne niż obiektywne fakty.

Signup and view all the flashcards

Banalność zła

Współczesna forma zła, która wynika z bezrefleksyjnego wykonywania rozkazów, dehumanizacji i rutyny, a nie z osobistej agresji.

Signup and view all the flashcards

Zło jako brak dobra

Idea, że ​​zło jest po prostu brakiem dobra, a nie jego przeciwieństwem.

Signup and view all the flashcards

Utylitaryzm

Postawa, w której wartości moralne są podporządkowane użyteczności, a zło jest definiowane jako działanie powodujące cierpienie.

Signup and view all the flashcards

Dualizm

Wyjaśnienie zła jako siły równej dobru, które ze sobą walczy.

Signup and view all the flashcards

Eksperyment Milgrama

Pamiętaj o eksperymencie w 1961, w którym ludzie pod wpływem autorytetu byli gotowi zadawać cierpienie.

Signup and view all the flashcards

Eksperyment Zimbardo

Eksperyment w 1971 roku pokazujący, jak role społeczne mogą prowadzić do okrutnego zachowania. Strażnicy i więźniowie.

Signup and view all the flashcards

Kompleks Prometeusza

Pogląd, że technologia rozwija się szybciej niż nasza zdolność do jej moralnej kontroli, co może prowadzić do negatywnych konsekwencji.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Biologiczne uwarunkowania moralności: altruizm i agresja

  • Teoria wzajemnego altruizmu: pomoc innym swoim gatunkom przynosi korzyści pomagającemu, o ile pomoc jest odwzajemniona. Wyjaśnia altruizm między osobami nie spokrewnionymi, zakładając wymianę.
  • Strategia "wet za wet": współpraca na początku, a następnie kopiowanie ruchów przeciwnika z poprzedniej tury.
  • Dylemat więźnia: dwuosobowa gra o niezerowej sumie, w której zdrada przeciwnika może przynieść korzyści jednemu graczowi, ale obaj tracą, jeśli obaj zdradzają.
  • Teoria umowy społecznej: korzyści z wymiany, mimo, że nie zawsze zachodzi ona jednocześnie.
  • Paradoks bankiera: najbardziej potrzebujący pieniędzy są najmniej wiarygodnymi klientami.
  • Agresja: mężczyźni są bardziej agresywni niż kobiety, "syndrom młodego mężczyzny" wskazuje na wyższe ryzyko agresji w młodości.

Konflikt płci w perspektywie psychologii ewolucyjnej

  • Ewolucja doboru partnera: psychologia doboru partnera oparta na ewolucyjnych podstawach.
  • Teoria strategicznego niedopasowania: strategia danej osoby do osiągnięcia celu może ulec spolaryzowaniu przez strategie drugiej osoby.

Psychologia ewolucyjna versus konstrukcjonizm społeczny

  • Przemoc: ewolucyjne korzenie przemocy, jej społeczne i kulturowe uwarunkowania.
  • Spór natura versus wychowanie: wpływ genów i środowiska na rozwój osobowości.
  • Krytyka tabula rasa: krytyka poglądu, według którego osobowość dziecka jest całkowicie kształtowana tylko przez wychowanie.
  • Trzy prawa genetyki behawioralnej: wszystkie ludzkie cechy behawioralne są dziedziczne, wpływ rodziny jest słabszy od wpływu genów, różnice między jednostkami nie wynikają ani z genów, ani z wpływu rodziny

Uniwersalizm versus relatywizm moralny

  • Uniwersalizm: przekonanie o uniwersalnych normach moralnych niezależnych od kontekstu kulturowego.
  • Relatywizm moralny: przekonanie, że normy moralne są zależne od kulturowych kontekstów.
  • Relatywizm kulturowy: cechy różnorodności wartości w różnych kulturach.
  • Spór o uniwersalizm: powszechna Deklaracja Praw Człowieka (PDPC) versus kairska Deklaracja Praw Człowieka w Islamie.

Religijna versus świecka moralność

  • Pojęcie grzechu: zmieniające się interpretacje grzechu w czasie.
  • Sekularyzacja i laicyzacja: procesy eliminacji wpływu religii na społeczeństwo.

Panika moralna

  • Definicja paniki moralnej: reakcja społeczeństwa na zachowanie jednostki lub grupy postrzeganej jako zagrożenie moralne.
  • Cechy charakterystyczne: nieprzewidywalność, dysproporcja, kozł ofiarny, manipulacje.
  • Przykłady historyczne: modsi i rockersi, muzyka heavy metalowa

Woke culture & cancel culture

  • Cancel culture: publiczna kara osób łamiących społeczne normy.
  • Woke culture: świadomość społecznych problemów i oczekiwania reform.
  • Cancel culture i wokeizm: zjawiska powiązane z walką o sprawiedliwość społeczną, ale wywołujące kontrowersje.

Przemiany moralności polskiego społeczeństwa

  • Wartości sprzed 30 lat: rola pracy, tradycyjnych relacji, religii.
  • Współczesne wartości: znaczenie czasu wolnego, zdrowia, jakości życia, materializm, indywidualizm.
  • Przełomowe zmiany: głód, choroby zakaźne, wojny.

Amoralny familizm

  • Definicja: sposób funkcjonowania społeczności, skupiający się na korzyściach dla rodziny.
  • Cechy: dualizm społeczny, nieufność wobec instytucji, zawężona perspektywa, kult rodziny.

Moralność a konsumpcja

  • Konsumpcja: proces niszczenia lub zużywania zasobów.
  • Czynniki sprzyjające rozwojowi konsumpcji: sklepy samoobsługowe, reklama, sprzedaż ratalna.
  • Etyka konsumpcji: krytyka konsumpcji z perspektywy etycznej.

Postprawda i kryzys zaufania

  • Definicja postprawdy: sytuacja, w której emocje, przekonania i manipulacje mają większy wpływ na opinie publiczne niż obiektywne fakty.
  • Cechy: oddziaływanie emocjonalne.

Postęp bio-technologiczny i nowe wyzwania moralne

  • Przełomowe zmiany: głód, choroby zakaźne, wojny.
  • Moralne wyzwania technologii: Autonomiczne systemy Al, granice modyfikacji.

Etyka protestancka jedyną drogą do dobrobytu?

  • (Pytanie, nie odpowiedź)

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

Socjologia Moralności - Notatki PDF

Description

Quiz ten bada związki między altruizmem a agresją w kontekście teorii ewolucyjnych. Porusza kwestie takie jak strategia "wet za wet" i dylemat więźnia, oferując wgląd w zachowania społeczne. Zrozumienie tych zjawisk jest kluczowe dla analizy relacji międzyludzkich i ewolucyjnych.

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser