Biologia Komórkowa - Błona Komórkowa
48 Questions
1 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Komórka jest strukturalną i czynnościową jednostką organizmów ______

żywych

Cytoplazma jest oddzielona od otoczenia ______.

błoną komórkową

Podstawowym składnikiem cytoplazmy jest ______.

cytosol

Do błoniastych struktur w komórce należą mitochondria oraz ______.

<p>lizosomy</p> Signup and view all the answers

Błona komórkowa składa się z ______ lipidowej.

<p>dwuwarstwy</p> Signup and view all the answers

Błony śródkomórkowe zajmują ______% wszystkich błon komórki.

<p>95-98</p> Signup and view all the answers

Struktury cytoplazmatyczne tworzą odrębne ______.

<p>przedziały</p> Signup and view all the answers

Między błoną komórkową a błonami ______ odbywa się stała wymiana.

<p>śródkomórkowymi</p> Signup and view all the answers

Błony są niewidoczne przez mikro- skop świetlny, natomiast widoczne są w postaci dwóch ciemnych linii przegrodzonych jasną przestrzenią o całkowitej grubości około ______ nm.

<p>8</p> Signup and view all the answers

Błona komórkowa zawiera głównie fosfatydylo- ______ i glikolipidy.

<p>cholinę</p> Signup and view all the answers

W skład błon wchodzą: fosfolipidy, cholesterol i ______.

<p>glikolipidy</p> Signup and view all the answers

Fosfolipidy wewnętrznej warstwy zawierają głównie fosfatydylo-______ i fosfatydyloinozytol.

<p>serynę</p> Signup and view all the answers

Błona konwencjonalna składa się z dwóch warstw lipidów - zewnętrznej i wewnętrznej, które z kolei składają się z fosfolipidów i ______.

<p>cholesterolu</p> Signup and view all the answers

Flipazy i flopazy utrzymują asymetrię błony poprzez ______ fosfolipidów.

<p>przemieszczanie</p> Signup and view all the answers

W błonie zakotwiczonych znajduje się wiele białek za pomocą ______ łańcuchów kwasów tłuszczowych.

<p>węglowodorowych</p> Signup and view all the answers

Cząsteczki lipidów błony wymieniają swoje położenie z sąsiednimi cząsteczkami z wielką ______.

<p>szybkością</p> Signup and view all the answers

Na zewnętrznej powierzchni błony białka i oligosacharydy tworzą ______ warstwę glikokaliks.

<p>ujemnie naładowaną</p> Signup and view all the answers

Enzym ______ katalizuje przeskoki fosfolipidów między warstwami błony.

<p>flipaza</p> Signup and view all the answers

Błona kaweoli i tratw zawiera szczególnie dużo ______ oraz glikozylofosfatydyloinozytolu (GPI).

<p>cholesterolu</p> Signup and view all the answers

Cholesterol usztywnia błonę i czyni ją mniej ______.

<p>przepuszczalną</p> Signup and view all the answers

Lipidy błon są amfipatyczne, co oznacza, że każda ich cząsteczka ma część ______ i część hydrofobową.

<p>hydrofilną</p> Signup and view all the answers

Białka w błonie komórkowej mogą tworzyć kompleksy oraz pełnią różnorodne ______.

<p>funkcje</p> Signup and view all the answers

Części hydrofilne cząsteczek lipidów skierowane są ku powierzchni, a części hydrofobowe ku ______ błony.

<p>wnętrzu</p> Signup and view all the answers

Końce białek błonowych często wiążą się z ______, wytwarzając glikoproteiny.

<p>oligosacharydami</p> Signup and view all the answers

Cząsteczka GPI składa się z węglowodanu - ______ oraz dwóch łańcuchów kwasu palmitynowego.

<p>inozytolu</p> Signup and view all the answers

W białkach rodziny SRC znajdziemy ______, które biorą udział w przekazywaniu sygnałów.

<p>kinazy</p> Signup and view all the answers

W błonach tratw i kaweoli znajdują się liczne ______, np. dla białek G.

<p>receptory</p> Signup and view all the answers

Białka kaweoliny 1,2,3 wiążą się z błoną za pośrednictwem ______.

<p>cholesterolu</p> Signup and view all the answers

Transport ______ z udziałem białka nośnikowego zmieniającego swoją konformację jest jedną z metod transportu cząsteczek przez błonę.

<p>bierny</p> Signup and view all the answers

HL oraz LDL to rodzaje ______, których ściana składa się z fosfolipidów i apolipoprotein.

<p>lipoprotein</p> Signup and view all the answers

Biosynteza tlenku azotu (NOS) to przykład ______ enzymu w błonach tratw i kaweoli.

<p>białkowego</p> Signup and view all the answers

Pompa protonowa transportuje H+ przeciwko gradientowi stężeń, korzystając z energii ______.

<p>ATP</p> Signup and view all the answers

Pompowanie jonów nieorganicznych przeciwko gradientowi stężeń przez ATP-azę Na+, K+ wykorzystującą energię z ______.

<p>ATP</p> Signup and view all the answers

Błona komórkowa widziana pod transmisyjnym mikroskopem elektronowym po zastosowaniu standardowej ______.

<p>techniki</p> Signup and view all the answers

W cytoplazmie komórki satelitarnej widoczne pęcherzyki transportujące ______ materiał w procesie transcytozy.

<p>zendocytowany</p> Signup and view all the answers

Z tych względów kaweole są nazywane także ______, czyli ciałkami, w których krzyżują się różnorodne sygnały.

<p>sygnalosomami</p> Signup and view all the answers

Jedną z ról tratw i kaweoli błony jest udział w transporcie do komórki ______ na drodze endocytozy.

<p>makrocząsteczek</p> Signup and view all the answers

Endocytoza poprzez błonę tratw i kaweoli prowadzi do tego, że struktura endocytowanych ______ pozostaje niezmieniona.

<p>makrocząsteczek</p> Signup and view all the answers

Makrocząsteczki wiążą się z ______ błony w obrębie tratw i kaweoli.

<p>receptorami</p> Signup and view all the answers

Transportowane makrocząsteczki są segregowane w ______ i kierowane do zbiorników aparatu Golgiego.

<p>kaweosomach</p> Signup and view all the answers

Lipoproteina bardzo małej gęstości jest oznaczana jako ______.

<p>VLDL</p> Signup and view all the answers

LDL transportuje cholesterol z wątroby do ______.

<p>tkanek</p> Signup and view all the answers

HDL transportuje nadmiar cholesterolu z różnych komórek do ______.

<p>wątroby</p> Signup and view all the answers

Stężenie LDL we krwi uważa się za wskaźnik ryzyka ______.

<p>miażdżycy</p> Signup and view all the answers

W czasie transportu z krwią triglicerydy są rozkładane przez lipazę ______.

<p>lipoproteinową</p> Signup and view all the answers

Cząstki LDL są pobierane przez komórki za pomocą ______ wywoływanej receptorami.

<p>endocytozy</p> Signup and view all the answers

Cząstki HDL powstają jako cząstki zawierające nadmiar cholesterolu z ______.

<p>endogennej syntezy</p> Signup and view all the answers

Cząstki lipoprotein są rodzajem ______ naturalnych.

<p>liposomów</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Komórka

Podstawowa jednostka strukturalna i czynnościowa organizmów żywych, zdolna do wykonywania podstawowych czynności życiowych.

Cytoplazma

Część komórki, oddzielona od otoczenia błoną komórkową, zawierająca cytosol, organelle i wtręty.

Błona komórkowa

Błona otaczająca komórkę, regulująca transport substancji.

Organelle błoniaste

Struktury w cytoplazmie, otoczone błoną, np. siateczka śródplazmatyczna, mitochondria.

Signup and view all the flashcards

Jądro komórkowe

Część komórki zawierająca materiał genetyczny.

Signup and view all the flashcards

Cytosol

Płynna część cytoplazmy, w której zanurzone są organelle.

Signup and view all the flashcards

Błony śródkomórkowe

Błony wewnątrz komórki, tworzące struktury, takie jak pęcherzyki i zbiorniki.

Signup and view all the flashcards

Podział błon komórkowych

Błona komórkowa (zewnętrzna) i błony śródkomórkowe (wewnętrzne).

Signup and view all the flashcards

Budowa błony komórkowej

Błona komórkowa to dwuwarstwowa struktura lipidowa zawierająca fosfolipidy, cholesterol i glikolipidy, a także białka. Ma asymetryczną budowę, gdzie hydrofilowe części lipidów skierowane są na zewnątrz, a hydrofobowe do wnętrza.

Signup and view all the flashcards

Fosfolipidy

Główny składnik błon komórkowych. Mają hydrofilowe głowy i hydrofobowe ogony.

Signup and view all the flashcards

Cholesterol

Składnik błon komórkowych, który reguluje ich płynność.

Signup and view all the flashcards

Glikolipidy

Lipidy zawierające cukry, występujące głównie na zewnętrznej powierzchni błony komórkowej.

Signup and view all the flashcards

Białka transbłonowe

Białka, które przechodzą przez całą błonę komórkową.

Signup and view all the flashcards

Białka zakotwiczone

Białka związane z błoną za pomocą łańcuchów węglowodorowych.

Signup and view all the flashcards

Asymetryczna budowa błony

Różny skład chemiczny i rozmieszczenie komponentów na zewnętrznej i wewnętrznej powierzchni błony.

Signup and view all the flashcards

Glikokaliks

Ujemnie naładowana warstwa oligosacharydów i białek na zewnętrznej powierzchni błony.

Signup and view all the flashcards

Fosfolipidy błony komórkowej

Fosfolipidy to główne składniki błony komórkowej, ułożone w dwuwarstwę.

Signup and view all the flashcards

Asymetria fosfolipidów

Różne typy fosfolipidów występują w różnych warstwach błony komórkowej, czyli mają inną lokalizację w dwuwarstwie.

Signup and view all the flashcards

Płynność błony

Błona komórkowa ma właściwości płynu, dzięki ruchliwości fosfolipidów.

Signup and view all the flashcards

Funkcje białek błonowych

Białka błonowe pełnią różne funkcje, w tym wiązanie sygnałów i transport.

Signup and view all the flashcards

Flipazy i skramblaza

Enzymy katalizujące przemieszczanie fosfolipidów pomiędzy warstwami błony.

Signup and view all the flashcards

Wpływ cholesterolu na błonę

Cholesterol usztywnia błonę i zmniejsza jej przepuszczalność dla cząsteczek.

Signup and view all the flashcards

Cząsteczka GPI

Cząsteczka GPI, to cząsteczka kotwiąca białka w błonie komórkowej. Składa się z inozytolu i dwóch łańcuchów kwasu palmitynowego.

Signup and view all the flashcards

Fosforylacja inozytolu

Proces modyfikowania inozytolu w cząsteczce GPI przez dodanie grup fosforanowych. Różne kombinacje fosforylacji tworzą różne "kody", wpływające na wiązanie białek.

Signup and view all the flashcards

Tratwy i kaweole

Specjalne obszary w błonie komórkowej charakteryzujące się zróżnicowanym składem białek, w tym białek sygnałowych, receptorów i enzymów.

Signup and view all the flashcards

Białka kinazy rodziny SRC

Grupa białek, które biorą udział w przekazywaniu sygnałów w komórce.

Signup and view all the flashcards

Transport bierny

Przepływ substancji przez błonę komórkową zgodnie z gradientem stężeń, bez zużycia energii.

Signup and view all the flashcards

Transport aktywny

Przepływ substancji przez błonę komórkową wbrew gradientowi stężeń, wymagający energii.

Signup and view all the flashcards

Transport symportalny

Jednoczesny transport dwóch różnych substancji w tym samym kierunku przez błonę.

Signup and view all the flashcards

Apolipoproteina

Białka budujące ściany cząsteczek lipoprotein (np. HDL, LDL). Transportują cholesterol i triglicerydy w krwioobiegu.

Signup and view all the flashcards

Pompowanie jonów

Przenoszenie jonów przez błonę komórkową przeciwko ich gradientowi stężeń, co wymaga energii.

Signup and view all the flashcards

ATP-aza Na+, K+

Białko błonowe, które wykorzystuje energię z ATP do pompowania jonów sodu (Na+) na zewnątrz komórki, a jonów potasu (K+) do wewnątrz.

Signup and view all the flashcards

Kaweole

Małe wgłębienia w błonie komórkowej, bogate w cholesterol i lipidy, które biorą udział w endocytozie i egzocytozie.

Signup and view all the flashcards

Sygnalosomy

Nazwą tą określa się kaweole ze względu na ich udział w przekazywaniu sygnałów.

Signup and view all the flashcards

Endocytoza

Wchłanianie substancji do wnętrza komórki poprzez utworzenie pęcherzyka błonowego.

Signup and view all the flashcards

Egzocytoza

Wydalanie substancji z komórki na zewnątrz poprzez połączenie pęcherzyka błonowego z błoną komórkową.

Signup and view all the flashcards

Transcytoza

Transport substancji przez komórkę poprzez połączenie endocytozy i egzocytozy.

Signup and view all the flashcards

Tratwy błonowe

Mikroskopijne obszary w błonie komórkowej, bogate w cholesterol i sfingolipidy, które służą do sortowania białek i lipidów.

Signup and view all the flashcards

Liposomy

Są to małe pęcherzyki utworzone z podwójnej warstwy fosfolipidowej, obecne w organizmach, a także wytwarzane sztucznie w laboratorium.

Signup and view all the flashcards

Lipoproteiny

Złożone cząsteczki transportujące lipidy (tłuszcze) we krwi, składające się z białek i tłuszczów.

Signup and view all the flashcards

LDL (lipoproteina małej gęstości)

Znany jako "zły" cholesterol, transportuje głównie cholesterol z jelit do komórek.

Signup and view all the flashcards

HDL (lipoproteina wysokiej gęstości)

Znany jako "dobry" cholesterol, transportuje nadmiar cholesterolu z komórek do wątroby.

Signup and view all the flashcards

Endocytoza wywołana receptorami

Proces pochłaniania cząsteczek przez komórkę, w którym specyficzne receptory na powierzchni komórki rozpoznają i wiążą szukane cząsteczki.

Signup and view all the flashcards

Rola lipoprotein w rozwoju miażdżycy

Podwyższone stężenie LDL we krwi wiąże się z zwiększonym ryzykiem rozwoju miażdżycy, podczas gdy wysokie stężenie HDL działa ochronnie.

Signup and view all the flashcards

VLDL i IDL

Pośrednie formy lipoprotein, które powstają w procesie transportu lipidów i zmieniają swoją budowę podczas procesu.

Signup and view all the flashcards

Liposomy sztuczne

Pęcherzyki lipidowe wytwarzane sztucznie w laboratorium i wykorzystywane w medycynie do transportu leków.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Komórka - podsumowanie

  • Komórka jest podstawową jednostką strukturalną i funkcjonalną organizmów żywych.
  • Wykonuje podstawowe funkcje życiowe, takie jak odżywianie, pobudliwość, praca mechaniczna, rozmnażanie.
  • Składa się z jądra i cytoplazmy.
  • Cytoplazma jest otoczona błoną komórkową.
  • Podstawowym składnikiem cytoplazmy jest cytosol (macierz).
  • W cytoplazmie znajdują się organelle (np. siateczka śródplazmatyczna, endosomy, lizomy, aparat Golgiego, mitochondria, peroksysomy).
  • Błony komórkowe tworzą odrębne przedziały, utrzymując swoiste warunki wewnątrz.
  • Błony komórkowe składają się z dwuwarstwy lipidowej i białek.
  • Fosfolipidy (fosfatydylocholina, fosfatydyloinozytol, fosfatydyloseryna, fosfatydyloetanoloamina, sfingomielina) i cholesterol stanowią podstawowe lipidy błon komórkowych.
  • Glikolipidy występują w zewnętrznej warstwie błony.
  • Białka transbłonowe przechodzą przez całą grubość błony, pełniąc funkcje transportowe, receptorowe lub enzymatyczne.
  • Białka przyczepione do błony mogą być zakotwiczone gęsto w lipidach lub transbłonowe.
  • Białka mogą pełnić role receptorów, kanałów lub enzymów.

Błony komórkowe

  • Błona komórkowa reguluje transport substancji do i z komórki.
  • Stanowi barierę dla większości cząsteczek.
  • Często błona jest gęsta, ale sama błona jest ciekła.
  • Błona komórkowa ma dynamiczną budowę cząsteczek lipidów i białek.
  • Błona komórkowa odpowiada za transport substancji do i z komórki.
  • Składa się z dwuwarstwy lipidowej (fosfolipidy i cholesterol) oraz białek.
  • Posiada funkcje receptorowe, transportowe i enzymatyczne.

Transport przez błony

  • Dyfuzja bierna: ruch substancji zgodnie z gradientem stężeń.
  • Transport ułatwiony: białko transportujące ułatwia ruch substancji zgodnie z gradientem stężeń.
  • Transport czynny: ruch substancji przeciwko gradientowi stężeń, wymagający energii.
  • Endocytoza: wchłanianie substancji przez komórkę.
  • Egzocytoza: wydalanie substancji z komórki.

Endocytoza

  • Fagocytoza: wchłanianie dużych cząsteczek lub komórek.
  • Pinocytoza: wchłanianie małych cząstek i płynów.
  • Transcytoza: transport substancji przez komórkę.

Lizosomy

  • Lizosomy są pęcherzykowymi organellami zawierającymi hydrolazy kwaśne.
  • Odgrywają rolę w trawieniu wewnątrzkomórkowym.

Recyrkulacja błon

  • Białka transportowe i receptory mogą być tymczasowo usuwane z błony komórkowej poprzez endocytozę, a następnie ponownie uwalniane do błony komórkowej poprzez egzocytozę.

Transport cząstek i makrocząsteczek przez błony

  • Transport małych cząsteczek może odbywać się poprzez kanały i białka nośnikowe zgodnie z gradientem stężeń.
  • Duże cząsteczki i makrocząsteczki są transportowane za pomocą endocytozy i egzocytozy.
  • Endocytoza i egzocytoza: procesy transportu dużych cząsteczek, które są usuwane, przyjmowane i przesyłane przez błonę komórkową.

Funkcje błon

  • Oddzielenie środowisk komórkowych.
  • Regulacja transportu substancji.
  • Tworzenie gradientów stężeń.
  • Odbiór sygnałów.

Komórkowe przekazywanie sygnałów

  • Przekazywanie sygnału: proces komunikacji między komórkami lub wewnątrz komórki.
  • Informatory I rzędu: cząsteczki sygnałowe pochodzące z zewnątrz komórki.
  • Informatory II rzędu: cząsteczki wytwarzane wewnątrz komórki w odpowiedzi na sygnał z zewnątrz.
  • Szlaki przekazywania sygnału: kaskady reakcji enzymatycznych, które przekazują sygnał z zewnątrz do jądra komórkowego, wpływając na ekspresję genów.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

Histologia - W. Sawicki, J. Malejczyk - PDF

Description

Ten quiz testuje Twoją wiedzę na temat budowy i funkcji błony komórkowej oraz cytoplazmy. Odpowiedz na pytania dotyczące struktury biologicznej komórek oraz składników lipidu. Sprawdź swoje umiejętności związane z biologią komórkową.

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser