Βιολογία Ι: Ομάδες Αίματος 2024-2025

Η διαδικασία κατά την οποία τα ερυθρά αιμοσφαίρια σωματίων ενός ατόμου συσσωματώνονται (συγκολλούνται) από τα αντισώματα του ορού ή του πλάσματος ενός άλλου ατόμου.

Ειδικά μόρια που βρίσκονται στην επιφάνεια των ερυθρών αιμοσφαιρίων και μπορούν να προκαλέσουν αντίδραση αντιγόνου-αντισώματος.

Ειδικά μόρια στο ορό που αναγνωρίζουν και δεσμεύονται με συγκεκριμένα αντιγόνα.

Το σύστημα ΑΒΟ βασίζεται στην παρουσία ή την απουσία δύο αντιγόνων, Α και Β, στην επιφάνεια των ερυθρών αιμοσφαιρίων.

Οι ομάδες αίματος Α, Β, ΑΒ και Ο ορίζονται από την παρουσία ή την απουσία των αντιγόνων Α και Β.

Ένα άτομο με ομάδα αίματος Α έχει αντιγόνο Α στα ερυθρά αιμοσφαίρια.

Ένα άτομο με ομάδα αίματος Β έχει αντιγόνο Β στα ερυθρά αιμοσφαίρια.

Ένα άτομο με ομάδα αίματος ΑΒ έχει και αντιγόνο Α και Β στα ερυθρά αιμοσφαίρια.

Ένα άτομο με ομάδα αίματος Ο δεν έχει ούτε αντιγόνο Α ούτε αντιγόνο Β στα ερυθρά αιμοσφαίρια.

Τα αντιγόνα ΑΒΟ εκφράζονται κύρια στα ερυθροκύτταρα, ξεκινώντας από την 37η ημέρα της εμβρυϊκής ζωής.

Στο νεογνό, τα επίπεδα των αντιγόνων ΑΒΟ είναι περίπου 25-50% αυτών των ενηλίκων, ανεβαίνοντας σταδιακά μέχρι τον 3ο χρόνο ζωής.

Τα αντιγόνα ΑΒΟ προκύπτουν από μια "πρόδρομη" αλληλουχία ολιγοσακχαρίτη, στην οποία προστίθενται συγκεκριμένα σάκχαρα σε συγκεκριμένες θέσεις.

Τα άτομα με αντιγόνο Α στα ερυθροκύτταρά τους έχουν ομάδα αίματος Α, ενώ τα άτομα με αντιγόνο Β έχουν ομάδα αίματος Β.

Άτομα με Α και Β αντιγόνα έχουν ομάδα αίματος ΑΒ, ενώ άτομα χωρίς κανένα αντιγόνο έχουν ομάδα αίματος Ο.

Το αντιγόνο Η, ένας ολιγοσακχαρίτης, είναι η βάση των αντιγόνων ΑΒΟ και αποτελεί το μόνο αντιγόνο που υπάρχει στην ομάδα αίματος Ο.

Το ένζυμο φουκοτρανσφεράση προσθέτει φουκόζη στον ολιγοσακχαρίτη Η, δημιουργώντας το αντιγόνο Η.

Το γονίδιο FUT1, που βρίσκεται στο χρωμόσωμα 19, κωδικοποιεί την φουκοτρανσφεράση.

Τα γονίδια που κωδικοποιούν τα ένζυμα που προσθέτουν τα σάκχαρα Α και Β στο αντιγόνο Η βρίσκονται στο χρωμόσωμα 9.

Τα αντιγόνα της ομάδας ΑΒΟ καθορίζουν τον τύπο του αίματος και πώς αλληλεπιδρούν με άλλα άτομα.

Η φουκοτρασφεράση είναι ένα ένζυμο που προσθέτει φουκοζά στην επιφάνεια των ερυθρών αιμοσφαιρίων

Το αλληλόμορφο h είναι υπολειπόμενο, δηλαδή εκφράζεται μόνο όταν υπάρχουν δυο αντίγραφα.

Το αντιγόνο Η είναι μια βασική δομή που τροποποιείται για να δημιουργηθούν τα άλλα αντιγόνα Α και Β.

Οι ομόζυγοι h/h καλύπτονται από τον όρο 'Bombay phenotype' και δεν εκφράζουν κανένα αντιγόνο ΑΒΟ

Η μετάγγιση αίματος από ομάδα Α προς ομάδα Β οδηγεί σε αντίδραση των αντισωμάτων του δέκτη με τα αντιγόνα του δότη, προκαλώντας συγκόλληση.

Η ομάδα Ο δεν έχει αντιγόνα Α ή Β, επομένως είναι συμβατή με οποιοδήποτε πλάσμα και μπορεί να δοθεί σε οποιαδήποτε ομάδα.

Η ομάδα ΑΒ δεν έχει αντισώματα και μπορεί να δεχθεί αίμα από όλες τις ομάδες.

Η μετάγγιση αίματος απαιτεί σύμβαση μεταξύ της ομάδας του δότη και του δέκτη για να αποφευχθεί η συγκόλληση.

Τα αντισώματα αντι-Α ή αντι-Β, βρίσκονται στον ορό των ατόμων και εμφανίζονται μετά από επαφή με τα αντιγόνα Α και Β (αντίστοιχα).

Τα αντιγόνα Α, Β και Rh είναι επιφανειακές πρωτεΐνες των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Η παρουσία τους καθορίζει την ομάδα αίματος.

Ο ορός δεν περιέχει αντισώματα που αντιδρούν με τα αντιγόνα της ομάδας αίματος του ίδιου ατόμου αλλά περιέχει αντισώματα για τα υπόλοιπα αντιγόνα.

Έκθεση σε βακτήρια του εντέρου που φέρουν μοριακά χαρακτηριστικά παρόμοια με τα αντιγόνα των ομάδων αίματος.

Το Rh θετικό αντιγόνο (Rh+) βρίσκεται στην επιφάνεια των ερυθρών αιμοσφαιρίων όσων ανήκουν στην αντίστοιχη ομάδα αίματος.

Τα Rhesus αντιγόνα είναι επιφανειακές πρωτεΐνες των ερυθρών αιμοσφαιρίων που επηρεάζουν τη συμβατότητα μεταξύ δότη και δέκτη σε μια μετάγγιση αίματος.

D, C, c, E, e; αυτά επηρεάζουν τη συμβατότητα μεταξύ δότη και δέκτη σε μία μετάγγιση αίματος.

Στο σύστημα ABO, ο ορός των ατόμων δεν έχει αντισώματα για τα αντιγόνα της ομάδας αίματος του ίδιου ατόμου, αλλά περιέχει αντισώματα για τα υπόλοιπα αντιγόνα. Στο σύστημα Rh, τα αντισώματα Rh εμφανίζονται μόνο έπειτα από εκθεση σε αντιγόνο Rh.

Πρωτεΐνες Rh και RhAG συνεργάζονται για να δημιουργήσουν τη δομή των Rhesus αντιγόνων στην επιφάνεια των ερυθρών αιμοσφαιρίων.

Το σύστημα Rh είναι ένα σύστημα αίματος που βασίζεται στην παρουσία ή την απουσία του αντιγόνου Rh (αντιγόνο D) στα ερυθρά αιμοσφαίρια.

Συνήθως, δεν υπάρχουν αντισώματα κατά του Rh (αντι-Rh) στον ορό ενός ατόμου. Το άτομο θα πρέπει να εκτεθεί σε μεγάλη ποσότητα του αντιγόνου Rh, συνήθως μέσω μετάγγισης αίματος, για να αναπτύξει αντισώματα.

Η αιμολυτική νόσος του εμβρύου (ερυθροβλάστωση) προκαλείται από αντισώματα Rh που παράγονται από την μητέρα, όταν είναι αρνητική στο Rh και το έμβρυο θετικό.

Το ανοσοποιητικό σύστημα της μητέρας αναγνωρίζει το αντιγόνο Rh στο έμβρυο ως 'ξένο σώμα' και παράγει αντισώματα για να καταστρέψει τα ερυθρά αιμοσφαίρια.

Για να συμβεί η αιμολυτική νόσος εμβρύου, η μητέρα πρέπει να είναι Rh αρνητική, ο πατέρας να είναι Rh θετικός και το έμβρυο να έχει κληρονομήσει το Rh θετικό γονίδιο.

Τα αντισώματα Rh μπορούν να περάσουν από τον πλακούντα στην κυκλοφορία του εμβρύου, προκαλώντας καταστροφή στα ερυθρά του.

Μια μητέρα Rh αρνητική μπορεί να παράγει αντισώματα Rh κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ενός παιδιού Rh θετικού ή μετά από μετάγγιση με Rh θετικό αίμα.

Στην πρώτη εγκυμοσύνη, δεν παράγονται συνήθως αρκετά αντισώματα για να προκαλέσουν προβλήματα.

Σε περίπου 3% των δεύτερων Rh+ παιδιών, παρατηρούνται συμπτώματα αιμολυτικής νόσου του εμβρύου. Το ποσοστό αυτό αυξάνεται σε 10% στις τρίτες κυήσεις και σε μεταγενέστερες.