Автоматтандыру және басқару
16 Questions
2 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Автоматтандыру мен процесс басқару ______ және бір-бірін толықтыратын процестер.

өзара байланысты

Манометр - __________ шамасын өлшеуге арналған аспап.

қысымның

Абсолюттік манометр көрсеткіштерін тек __________ нөлдік қысымға қатысты өлшейді.

абсолюттік

Салыстырмалы манометрлер атмосфералық __________ мен салыстыру арқылы қысымды өлшейді.

<p>қысыммен</p> Signup and view all the answers

Манометрлер әдетте __________ немесе газдың қысымын өлшеуге арналған.

<p>сұйықтық</p> Signup and view all the answers

Манометрдің құрылымына цилиндрлік _______ кіреді.

<p>түтікті</p> Signup and view all the answers

Манометрдің көрсеткіштері __________ шкаламен өрнектелген.

<p>шкала</p> Signup and view all the answers

Манометрлер химиялық __________, машина жасау, медицина және авиацияда кеңінен қолданылады.

<p>өнеркәсіпте</p> Signup and view all the answers

Манометрдің _________ құрылымдық дефекттер, жарамсыздық және атмосфералық қысымның өзгеруімен байланысты болуы мүмкін.

<p>қателіктері</p> Signup and view all the answers

Қысымды өлшеудің бірлігі __________ (Па) болып табылады.

<p>Паскаль</p> Signup and view all the answers

Манометрді пайдалану кезінде __________ шараларын сақтау маңызды.

<p>қоғамдық қауіпсіздік</p> Signup and view all the answers

Вакуумды өлшеу үшін қандай аспап барометр бола алады?

<p>Стандартты барометр (D)</p> Signup and view all the answers

Трубкалы вакуумметрлер мен оптикалық вакуумметрлер арасындағы басты айырмашылық неде?

<p>Трубкалы вакуумметрлер механикалық, ал оптикалық электрондық. (A)</p> Signup and view all the answers

Электронды вакуумметрлер қандай өлшеу принципін қолданады?

<p>Электрондық (B)</p> Signup and view all the answers

Оптикалық вакуумметрлер қандай жағдайларда тиімді қолданылуы мүмкін?

<p>Экстремалды вакуум жағдайларында. (D)</p> Signup and view all the answers

Вакуумды өлшеу үшін трубкалы вакуумметрлер қандай артықшылықтарға ие?

<p>Олар үлкен қысым ауқымын қамтиды. (B)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Автоматтандыру

Адам араласуынсыз немесе минимальды етіп, техникалық құралдар арқылы процестерді басқару.

Процесс басқару

Процестерді жоспарлау, ұйымдастыру, бақылау және тежеу арқылы белгілі бір мақсатқа жету.

Процесс

Ресурстарды белгілі бір реттілікте қолдану арқылы орындалатын бірқатар іс-әрекеттер.

Автоматтандыру артықшылықтары

Өнімділікті, сапаны жақсарту, шығындарды азайту, қауіпсіздікті арттыру және жұмысшылар жүктемесін азайту.

Signup and view all the flashcards

Процесс басқару мақсаты

Сапаны қамтамасыз ету, уақыт шеңберінде орындау, шығындарды азайту және қателердің алдын алу.

Signup and view all the flashcards

Процесс карталары

Процестерді бейнелеу және олардың арасындағы байланыстарды көрсететін құжаттар.

Signup and view all the flashcards

Автоматтандырылған жүйелер

Процесс айнымалыларын тіркеп, есептеп, бақылайтын жүйе.

Signup and view all the flashcards

Автоматтандыру мен процесс басқару байланысы

Автоматтандыру - процесс басқарудың тиімділігін арттырудың құралы.

Signup and view all the flashcards

Бақылау диаграммалары

Процестің айнымалыларын уақыт бойынша графиктеу үшін қолданылатын құралдар.

Signup and view all the flashcards

Автоматтандырылған бақылау және өлшеу құралдары

Процесстерді автоматты бақылау мен өлшеуге арналған құралдар.

Signup and view all the flashcards

Қысым дегеніміз не?

Берілген бетке әсер ететін күштің шамасы.

Signup and view all the flashcards

Манометр

Қысымның шамасын өлшеуге арналған аспап.

Signup and view all the flashcards

Абсолюттік манометр

Көрсеткіштерін тек абсолюттік нөлдік қысымға (вакуумға) қатысты өлшеуге арналған манометр.

Signup and view all the flashcards

Салыстырмалы манометр

Атмосфералық қысыммен салыстыру арқылы қысымды өлшеуге арналған аспап.

Signup and view all the flashcards

Манометрдің жұмыс принципі

Таратқан күштердің әрекеті арқылы өлшеу, күш арқылы жасалған шама өзгерісі манометрдің иықты ішіндегі сұйықтықтың деңгейінде байқалады.

Signup and view all the flashcards

Манометрді қолдану салалары

Химиялық өнеркәсіпте, машина жасау саласында, медицинада, авиацияда және т.б.

Signup and view all the flashcards

Манометрдегі қателіктердің себептері

Құрылымдық дефекттер, дәлсіз өлшеу құралы, өлшеу аппаратурасының жарамсыздығы, атмосфералық қысымның өзгеруі және т.б.

Signup and view all the flashcards

Қысымды өлшеу бірліктері

Паскаль (Па), Бар (Бар), Атмосфера (атм), Сантиметр сынап бағанасы (мм рт.ст.), Килограмм күш квадрат сантиметрге (кгс/см²)

Signup and view all the flashcards

Манометрді қалай пайдалану керек?

Манометрді дұрыс орналастыру, дұрыс оқу (шкала мен бірліктер), қауіпсіздік шараларын сақтау, қолдану, тарату, жөндеу және сақтау ережелерін сақтау.

Signup and view all the flashcards

Вакуум дегеніміз не?

Вакуум - бұл қысымы атмосфералық қысымнан төмен болатын кеңістік. Бұл кеңістікте газ молекулаларының саны аз болып, олардың арасындағы қашықтық көп болады.

Signup and view all the flashcards

Вакуумды өлшеуге арналған аспаптар қандай?

Вакуумды өлшеу үшін барометрлер, трубкалы вакуумметрлер, электронды вакуумметрлер және оптикалық вакуумметрлер қолданылады.

Signup and view all the flashcards

Барометр дегеніміз не?

Барометр - атмосфералық қысымды өлшеуге арналған аспап, көбінесе сынап бағанасының биіктігін өлшеу арқылы жұмыс істейді.

Signup and view all the flashcards

Вакуумметр дегеніміз не?

Вакуумметр - төмен қысымды өлшеуге арналған аспап.

Signup and view all the flashcards

Вакуумметрдің түрлері қандай?

Вакуумметрлердің бірнеше түрі бар, олардың ішінде трубкалы вакуумметрлер, электронды вакуумметрлер және оптикалық вакуумметрлер бар.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Автоматтандыру және басқару

  • Автоматтандыру - бұл адам араласуынсыз немесе мүмкіндігінше азайтып, техникалық құралдар арқылы процесстерді басқару.
  • Басқару – бұл процесс немесе жүйедегі іс-әрекеттерді жоспарлау, ұйымдастыру, бақылау және тежеу.
  • Автоматтандыру әртүрлі деңгейде жүзеге асырылады:
    • Процестің жеке функциялары автоматтандырылуы мүмкін (мысалы, сенсордан мәліметтерді жинау)
    • Процестің толық тізбегі автоматтандырылуы мүмкін (мысалы, өндіріс линиясы)
    • Жүйенің (мысалы, бүкіл зауыттың) барлық негізгі функциялары автоматтандырылуы мүмкін
  • Автоматтандыру артықшылықтары:
    • Өнімділікті арттыру
    • Сапаны жақсарту
    • Шығындарды азайту
    • Қауіпсіздікті арттыру
    • Жұмысшылардың жүктемесін азайту

Процесс басқару

  • Процесс басқару – бұл белгілі бір мақсатқа жету үшін процестерді жоспарлау, ұйымдастыру және бақылау.
  • Процесс – бұл ресурстарды белгілі бір реттілікте қолдану арқылы орындалатын бірқатар іс-әрекеттер.
  • Процесс басқарудың мақсаттары:
    • Сапаны қамтамасыз ету
    • Белгіленген уақыт шеңберінде орындау
    • Шығындарды азайту
    • Қателердің алдын алу
  • Процесс басқарудың құралдары:
    • Процесс карталары
    • Процесс стандарттары
    • Процесс өлшемі және метрика жүйелері
    • Бақылау диаграммалары
    • Ресурстарды басқару жүйелері
  • Процесс басқаруды әртүрлі технологиялар қолданып жүзеге асыруға болады. Бұл технологиялар:
    • Программалық қамтамасыз ету (мысалы, SCADA жүйесі)
    • Ақпараттық жүйелер
    • Автоматтандырылған бақылау және өлшеу құралдары
  • Процесс басқарудың компоненттері:
    • Жоспарлау
    • Ұйымдастыру
    • Орындау
    • Бақылау
    • Түзету

Автоматтандыру және процесс басқарудың байланысы

  • Автоматтандыру – процесс басқарудың бір құралы. Автоматтандырудың мақсаты – процесс басқарудың тиімділігін арттыру.
  • Автоматтандырылған жүйелер процесс басқарудың әр кезеңінде қолданыла алады: жоспарлаудан бастап, орындау және бақылауға дейін.
  • Автоматтандыру көмегімен процесс айнымалылары тіркеліп, есептеліп, бақыланады. Бұл бақылау барысында анықталған тура және/немесе бұрмаланған қосалқы факторларды оңай ескеруге мүмкіндік береді.
  • Автоматтандырылған жүйелер қажетті мәліметтер мен қосалқы факторлардың уақыттық тіркелуін ұйымдастырады, олар процестің іс-әрекеттері және жүйедегі басқа параметрлер туралы жалпы түсінік береді.
  • Автоматтандыру және процесс басқару өзара байланысты және бір-бірін толықтыратын процестер.

Процесс басқару және оның түрлері

  • Процесс басқару түрлері:
    • Стратегиялық басқару
    • Тактикалық басқару
    • Оперативтік басқару
  • Стратегиялық басқару-үрдістің ұзақ мерзімді мақсаттары мен жоспарларын анықтайды.
  • Тактикалық басқару – стратегиялық басқарумен анықталған мақсаттарға жету жолдарын анықтайды жəне іс-әрекеттің жылдам жоспарына ие болады
  • Оперативтік басқару – процесс басқарудың бүгінгі жəне кейінгі өзгерістерге байланысты күнделікті процестеріне қатысты.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Description

Бұл квиз автоматтандыру мен процесс басқарудың негізгі ұғымдарын қамтиды. Автоматтандырудың артықшылықтары мен деңгейлері, сондай-ақ процесс басқару принциптері қарастырылады. Сұрақтар арқылы білім деңгейіңізді тексеріңіз.

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser