Podcast
Questions and Answers
Ինչպե՞ս արքայակշ վիճակը Հայաստանում վերացավ 428 թ.-ին:
Ինչպե՞ս արքայակշ վիճակը Հայաստանում վերացավ 428 թ.-ին:
Ավաատատիրությունը վերացավ օտար տերությունների նվաճողական քաղաքականության հետևանքով:
Ինչ սկզբունքով պահպանվեց հայկական պետականությունը միջնադարում:
Ինչ սկզբունքով պահպանվեց հայկական պետականությունը միջնադարում:
Հայկական պետականությունը պահպանվեց նախարարական համակարգի միջոցով:
Ո՞ր հայ իշխանական ընտանիքները էին կարևոր դեր խաղում իրանական և հայկական քաղաքականության մեջ:
Ո՞ր հայ իշխանական ընտանիքները էին կարևոր դեր խաղում իրանական և հայկական քաղաքականության մեջ:
Բագրատունիները, Զաքարյանները, Ռուբինյանները և Հեթումյանները:
Ինչպե՞ս եղավ, որ մինչև միջնադարի ավարտը գլխավոր հողատերերն ամենաշատն էին նախարարական ընտանիքները:
Ինչպե՞ս եղավ, որ մինչև միջնադարի ավարտը գլխավոր հողատերերն ամենաշատն էին նախարարական ընտանիքները:
Ինչպիսի հողատիրական համակարգեր գոյություն ունեին միջնադարում Հայաստանում:
Ինչպիսի հողատիրական համակարգեր գոյություն ունեին միջնադարում Հայաստանում:
Ո՞վ էր Մեծ Հայքի գերագույն տերը:
Ո՞վ էր Մեծ Հայքի գերագույն տերը:
Որ թագավորն էր հողեր շնորհել նախարարական ընտանիքներին:
Որ թագավորն էր հողեր շնորհել նախարարական ընտանիքներին:
Ինչու էր բաժանվում պետական հողերը ավատականներին:
Ինչու էր բաժանվում պետական հողերը ավատականներին:
Որտեղ էին նստում գների տերերը՝ բդեշխները, և ինչու?
Որտեղ էին նստում գների տերերը՝ բդեշխները, և ինչու?
Ինչի համար էր հայ իշխանը, նախարեն, կոչվում տանուտեր?
Ինչի համար էր հայ իշխանը, նախարեն, կոչվում տանուտեր?
Ինչու է Նվարսակի պայմանագրի կնքից հետո զբոսաշրջային իշխանության լիազորությունները ընդարձակվել?
Ինչու է Նվարսակի պայմանագրի կնքից հետո զբոսաշրջային իշխանության լիազորությունները ընդարձակվել?
Ինչ հարցեր էին քննարկվում աշխարհաժողովում?
Ինչ հարցեր էին քննարկվում աշխարհաժողովում?
Աշխարհաժողովի պարտականությունները ինչ թվականին էին հաստատվել?
Աշխարհաժողովի պարտականությունները ինչ թվականին էին հաստատվել?
Ինչպե՞ս եկեղեցին դարձել է հողի սեփականատեր Հայաստանում:
Ինչպե՞ս եկեղեցին դարձել է հողի սեփականատեր Հայաստանում:
Ինչ կոչվում էին Հայաստանում հորից որդուն ժառանգաբար անցնող խոշոր մասնավոր հողերը:
Ինչ կոչվում էին Հայաստանում հորից որդուն ժառանգաբար անցնող խոշոր մասնավոր հողերը:
Պայմանական հողատիրության կալվածքները ինչ անուն էին ստացել:
Պայմանական հողատիրության կալվածքները ինչ անուն էին ստացել:
Ինչ աշխատելակերպ էր կիրառվում հողային նվիրատվությունների վերադարձման դեպքում ստացողի մահից հետո:
Ինչ աշխատելակերպ էր կիրառվում հողային նվիրատվությունների վերադարձման դեպքում ստացողի մահից հետո:
Արդյո՞ք գանձագին հողերը ենթակա էին առուվաճառքի:
Արդյո՞ք գանձագին հողերը ենթակա էին առուվաճառքի:
Որտե՞ղ էր գտնվում արքունի հողային տիրույթների կենտրոնը:
Որտե՞ղ էր գտնվում արքունի հողային տիրույթների կենտրոնը:
Ինչպե՞ս ազդել ապրանքային շուկայի համար հողակտորների աճը:
Ինչպե՞ս ազդել ապրանքային շուկայի համար հողակտորների աճը:
Որն էր Հայոց աշխարհի քաղաքական, տնտեսական և մշակութային կենտրոնը հնուց:
Որն էր Հայոց աշխարհի քաղաքական, տնտեսական և մշակութային կենտրոնը հնուց:
Ով էր հայաստանյան ավատատիրական աստիճանակարգի գլխավորը:
Ով էր հայաստանյան ավատատիրական աստիճանակարգի գլխավորը:
Ինչպիսի դեր desempenում էին բդեշխները Մեծ Հայքի սահմանային գոտում:
Ինչպիսի դեր desempenում էին բդեշխները Մեծ Հայքի սահմանային գոտում:
Ինչու էր հիմնավորվել «իմ վասալի վասալը իմ վասալը չէ» սկզբունքը:
Ինչու էր հիմնավորվել «իմ վասալի վասալը իմ վասալը չէ» սկզբունքը:
Ովքեր էին ազատների դասի կազմում:
Ովքեր էին ազատների դասի կազմում:
Որպիսի ծառայություն էին կատարում ազատների դասի աշխարհիկ ներկայացուցիչները:
Որպիսի ծառայություն էին կատարում ազատների դասի աշխարհիկ ներկայացուցիչները:
Ի՞նչ առանձնահատկություններ ուներ անազատների դասը հայկական հասարակությունում:
Ի՞նչ առանձնահատկություններ ուներ անազատների դասը հայկական հասարակությունում:
Ի՞նչ բդեշխություններ կային Մեծ Հայքի ժամանակաշրջանում:
Ի՞նչ բդեշխություններ կային Մեծ Հայքի ժամանակաշրջանում:
Ովքեր էին ոստանիկներ, և ինչպես էին նրանք համընկնում Ազնվականության հետ:
Ովքեր էին ոստանիկներ, և ինչպես էին նրանք համընկնում Ազնվականության հետ:
Ով էր Մեծ դատավորը և նրա դերերը ինչ էին IV դարում?
Ով էր Մեծ դատավորը և նրա դերերը ինչ էին IV դարում?
Ի՞նչ գործակալություն էր պատասխանատու արքունի կալվածքների ու գանձարանի հսկողության համար:
Ի՞նչ գործակալություն էր պատասխանատու արքունի կալվածքների ու գանձարանի հսկողության համար:
Ով ղեկավարեց Ասպետության գործակալությունը և ինչու է այդ պաշտոնն այնքան կարևոր?
Ով ղեկավարեց Ասպետության գործակալությունը և ինչու է այդ պաշտոնն այնքան կարևոր?
Ինչո՞ւ է Գահնամակն ու Զորանամակը կարևոր փաստաթղթեր հայ նախարարների համար?
Ինչո՞ւ է Գահնամակն ու Զորանամակը կարևոր փաստաթղթեր հայ նախարարների համար?
Որպեսզի նախարարները իրավունք ունենային ղեկավարելու գործակալությունները, ի՞նչ արտոնություններ պետք է ունենային:
Որպեսզի նախարարները իրավունք ունենային ղեկավարելու գործակալությունները, ի՞նչ արտոնություններ պետք է ունենային:
Որ գործակալություն էր ղեկավարում մաղխազը և ինչպիսի դեր էր իրականացնում մաղխազը:
Որ գործակալություն էր ղեկավարում մաղխազը և ինչպիսի դեր էր իրականացնում մաղխազը:
Սպարապետությունը ի՞նչ տների հետ էր կապված և ինչու էր սա կարևոր:
Սպարապետությունը ի՞նչ տների հետ էր կապված և ինչու էր սա կարևոր:
Ինչպիսի արտաքին գործառույթներ ունի Ասպետությունը, որոնք նրա գլխավոր անկապն են?
Ինչպիսի արտաքին գործառույթներ ունի Ասպետությունը, որոնք նրա գլխավոր անկապն են?
Ինչ է ավատատիրական հասարակության ձևավորումը Հայաստանում և որն է դրա պատճառը:
Ինչ է ավատատիրական հասարակության ձևավորումը Հայաստանում և որն է դրա պատճառը:
Ինչ նշանակություն ունի «ավատ» բառը ավատատիրական համակարգում?
Ինչ նշանակություն ունի «ավատ» բառը ավատատիրական համակարգում?
Ինչպե՞ս է ձևավորվել պետական հողատիրությունը Հայաստանում:
Ինչպե՞ս է ձևավորվել պետական հողատիրությունը Հայաստանում:
Ինչ դեր են ունեցել գյուղական համայնքները ավատատիրական հարաբերություններում Հայաստանում:
Ինչ դեր են ունեցել գյուղական համայնքները ավատատիրական հարաբերություններում Հայաստանում:
Ո՞րն էր Արտաշես I-ի նպատակը հողային բարեփոխման միջոցով:
Ո՞րն էր Արտաշես I-ի նպատակը հողային բարեփոխման միջոցով:
Ինչպե՞ս էր ազդում ծառայող ազնվականության տնտեսությունների ընդլայնումը գյուղական համայնքների վրա:
Ինչպե՞ս էր ազդում ծառայող ազնվականության տնտեսությունների ընդլայնումը գյուղական համայնքների վրա:
Որո՞նք են ավատատիրական հարաբերությունների հիմնական առանձնահատկությունները Հայաստանում:
Որո՞նք են ավատատիրական հարաբերությունների հիմնական առանձնահատկությունները Հայաստանում:
Ինչու է դանդաղ եղել ավատատիրական հարաբերությունների անցումը Հին Արևելքի երկրներում:
Ինչու է դանդաղ եղել ավատատիրական հարաբերությունների անցումը Հին Արևելքի երկրներում:
Flashcards
Ավատատիրական հարաբերությունների ծագումը
Ավատատիրական հարաբերությունների ծագումը
Հայաստանում ավատատիրության զարգացման հիմքը կազմել է «ավատ» բառը, որը նշանակում է "հավատարմությամբ ծառայել"։
Գյուղական համայնքների դերը ավատատիրական հարաբերություններում
Գյուղական համայնքների դերը ավատատիրական հարաբերություններում
Հայաստանում ավատատիրական հարաբերությունները զարգացել են գյուղական համայնքների կողմից պետությանը հարկեր վճարելով։
Արտաշես I-ի հողային բարեփոխության արդյունքները
Արտաշես I-ի հողային բարեփոխության արդյունքները
Արտաշես I-ը փորձել էր սահմանազատել մասնավոր և համայնքային հողերը, բայց ազնվականության մասնատիրական տնտեսությունները՝ ագարակները և դաստակերտները, ընդլայնվել են գյուղական համայնքների հաշվին։
Ավատատիրական հարաբերությունների հաստատումը Հայաստանում
Ավատատիրական հարաբերությունների հաստատումը Հայաստանում
Signup and view all the flashcards
Ավատատիրության ձևավորման մեխանիզմը
Ավատատիրության ձևավորման մեխանիզմը
Signup and view all the flashcards
Ավատատիրական հարաբերությունների առանձնահատկությունները Հայաստանում
Ավատատիրական հարաբերությունների առանձնահատկությունները Հայաստանում
Signup and view all the flashcards
Տասանորդ
Տասանորդ
Signup and view all the flashcards
Հայրենական կամ հայրենիք
Հայրենական կամ հայրենիք
Signup and view all the flashcards
Պարգևականք
Պարգևականք
Signup and view all the flashcards
Գանձագին
Գանձագին
Signup and view all the flashcards
Թագավորական հողատիրություն
Թագավորական հողատիրություն
Signup and view all the flashcards
Ոստան Հայոց
Ոստան Հայոց
Signup and view all the flashcards
Միջնաշխարհ
Միջնաշխարհ
Signup and view all the flashcards
Նախարարական համակարգը Հայաստանում
Նախարարական համակարգը Հայաստանում
Signup and view all the flashcards
Հայկական պետականության պահպանությունը միջնադարում
Հայկական պետականության պահպանությունը միջնադարում
Signup and view all the flashcards
Հայ Արշակունիների հարստության անկումը
Հայ Արշակունիների հարստության անկումը
Signup and view all the flashcards
Թագավորական հողատիրությունը Մեծ Հայքում
Թագավորական հողատիրությունը Մեծ Հայքում
Signup and view all the flashcards
Վաչագան Բարեպաշտը
Վաչագան Բարեպաշտը
Signup and view all the flashcards
Բագրատունիները
Բագրատունիները
Signup and view all the flashcards
Հողատիրության ձևերը միջնադարում
Հողատիրության ձևերը միջնադարում
Signup and view all the flashcards
Թագավոր
Թագավոր
Signup and view all the flashcards
Բդեշխ
Բդեշխ
Signup and view all the flashcards
«Իմ վասալի վասալը իմ վասալը չէ»
«Իմ վասալի վասալը իմ վասալը չէ»
Signup and view all the flashcards
Ազատների դաս
Ազատների դաս
Signup and view all the flashcards
Հեծելազոր
Հեծելազոր
Signup and view all the flashcards
Ոստանիկներ
Ոստանիկներ
Signup and view all the flashcards
Անազատների դաս
Անազատների դաս
Signup and view all the flashcards
Քաղաքացիներ
Քաղաքացիներ
Signup and view all the flashcards
Մարդպետություն
Մարդպետություն
Signup and view all the flashcards
Մաղխազ
Մաղխազ
Signup and view all the flashcards
Մեծ դատավոր
Մեծ դատավոր
Signup and view all the flashcards
Ասպետություն
Ասպետություն
Signup and view all the flashcards
Հազարապետություն
Հազարապետություն
Signup and view all the flashcards
Սպարապետություն
Սպարապետություն
Signup and view all the flashcards
Ասպետություն
Ասպետություն
Signup and view all the flashcards
Մարդպետություն
Մարդպետություն
Signup and view all the flashcards
Գների տերերի դիրքը
Գների տերերի դիրքը
Signup and view all the flashcards
Տանուտեր
Տանուտեր
Signup and view all the flashcards
Տանուտեր եզրի մեծացող իմաստը
Տանուտեր եզրի մեծացող իմաստը
Signup and view all the flashcards
Աշխարհաժողով
Աշխարհաժողով
Signup and view all the flashcards
Աշխարհաժողովի IV դարի դերը
Աշխարհաժողովի IV դարի դերը
Signup and view all the flashcards
Study Notes
Ավատատիրական հարաբերությունների ձևավորումը Հայաստանում
- Հայաստանում ավատատիրական հարաբերությունները ձևավորվել են հին հասարակությունից անցում կատարելով:
- Բառի ծագումը կապված է «ավատ» բառի հետ, որը ծագում է «ի հավատ», «հավատարմությամբ» իմաստով:
- Հայաստանում հասարակական հարաբերությունները զարգանում էին համապետական թագավորական հողատիրության պայմաններում, և գյուղական համայնքները կարևոր դեր են խաղացել արտադրության մեջ:
- Արտաշես I-ը փորձել է սահմանազատել մասնավոր և համայնքային հողատիրությունը, սակայն ազնվականության մասնատիրական տնտեսությունները՝ ագարակները և դաստակերտները, տարածվում էին ավելի ու ավելի:
- Այդ գործընթացը հանգեցրել է պետական հողատիրության մասնատմանը՝ մասնավոր սեփականատիրական կալվածքների, ավատների ձևավորմանը:
- Հայաստանում ավատատիրական հարաբերությունների հաստատումը տեղի է ունեցել հասարակության բնականոն զարգացման ճանապարհով:
- Ավատատիրությունը սերում է նահապետական արմատներ ունեցող նախարարական համակարգից, որը կազմում էր թագավորական իշխանության հետ ամբողջություն:
- Օտար տերությունների նվաճողական քաղաքականությունը խախտել է այդ բնականոն ընթացքը, ինչը հանգեցրել է Արշակունիների հարստության անկմանը 428 թվականին:
Ավատատիրական հողատիրության ձևերը
- Միջնադարյան Հայաստանում հողատիրության ձևերը բազմազան էին, որոնցից ամենակարևորը պետական (թագավորական) և ավատական խոշոր հողային տիրույթներն էին:
- Հայոց թագավորը Մեծ Հայքի գերագույն տերն էր:
- Թագավորական կամ պետական հողերը մասնատվել են, ծառայող ազնվականության հողատարածքները աճել են:
- Նախարարական ընտանիքները դարձել են հողի խոշոր սեփականատերեր:
- Տրդատ III Մեծը հողեր է շնորհել նաև եկեղեցուն, դարձնելով այն նույնպես հողի սեփականատեր:
- Եկեղեցին վճարում էր բերքի մեկ տասներորդ մասը (տասանորդ):
- Հորից որդուն ժառանգաբար անցնող խոշոր մասնավոր հողերը կոչվում էին հայրենական կամ հայրենիք:
Ավատատիրական աստիճանակարգը
-
Թագավորը գլխավորում է ավատատիրական աստիճանակարգը:
-
Աշխարհակալ նախարարները (բդեշխներ, գործակալներ) կազմում են աստիճանակարգի հաջորդ մակարդակը:
-
Բդեշխներն ղեկավարում էին բդեշխությունները սահմանային գոտիներում, որոնք կողմնապահ, սահմանապահ զորավարություններ էին, պաշտպանում էին երկիրը արտաքին հարձակումներից:
-
Մեծ Հայքի թագավորության ժամանակաշրջանում կային չորս բդեշխություններ (Աղձնիքի, Կորդուքի, Նոր Շիրակի, Գուգարքի):
-
Հայաստանում «իմ վասալի վասալը իմ վասալը չէ» սկզբունքը գործում էր ենթակայության ավատատիրական համակարգում:
-
Հայ հասարակությունը բաժանվում էր բարձր (ազատ) և ստորին (անազատ) դասերին:
-
Իշխանները, նախարարները, աշխարհակալներն ու աշխարհատերերը, իշխանները և հոգևորականությունը կազմում էին ազատների դասը:
-
Ազատների դասի աշխարհիկ ներկայացուցիչները մասնակցում էին հեծելազորային ծառայություններին:
-
Անազատների դասը կազմում էին քաղաքացիները, առևտրականները, արհեստավորները, շինականները, քաղաքային և գյուղական ռամիկները:
-
Նրանք հիմնականում մասնակցում էին հետևակային զորքերին:
Պետական կառավարման համակարգը
- Պետությունը կառավարվում էր արքայի և արքունիքի կողմից:
- Թագավորը ունենում էր գերագույն իրավունքները պատերազմ հայտարարելու, հաշտություն կնքելու, արտաքին գործերը վարելու համար:
- Պետական կարևոր գործակալությունները (հազարապետություն, սպարապետություն, մարդպետություն, մաղխազություն, ասպետություն) կատարում էին կարևոր գործառույթներ տնտեսական, զինվորական և մյուս ոլորտներում:
- Գահնամակը և Զորանամակը պետական կարևոր փաստաթղթեր են, որոնք սահմանում էին նախարարների կարգը ըստ դիրքի, հզորության և զորքերի քանակի:
Բանակը
- Հայոց կանոնավոր բանակի թվակազմը կազմում էր 100-120 հազար մարդ, հեծելազոր և հետևակ:
- Թագավորը և նախարարները պահում էին մշտական հեծելազոր, որը միավորվելով կազմում էր հայոց այրուձին:
- Հայոց բանակը հավաքագրվում էր անհրաժեշտության դեպքում:
Բնակչությունը
- Հայաստանի բնակչությունը բնակվում էր քաղաքներում և գյուղերում:
- Գյուղական համայնքները կարևոր արտադրողական օղակ էին:
- Քաղաքային բնակչության մեծ մասը կազմում էին առևտրականները և արհեստավորները:
- Քաղաքներում և քաղաքամերձ ավաններում ռամիկները (գյուղատնտեսական արտադրություն) ունեին ակտիվ դեր:
Քաղաքային կյանքը և միջազգային առևտուրը
- Հայկական քաղաքային կյանքը մեծ վերելք է ապրել Բագրատունյաց և Կիլիկիայի թագավորությունների ժամանակներում:
- Հայաստանով անցնել էին միջազգային առևտրական ճանապարհները:
- Քաղաքներում կարևոր դեր էր խաղում շուկան:
- Մայրաքաղաքի և այլ խոշոր քաղաքների հետ մեկտեղ վանքերը կարևոր կենտրոններ էին արվեստների և գիտության համար:
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Related Documents
Description
Այս քվիզը բացատրում է, թե ինչպես են ավատատիրական հարաբերությունները ձևավորվել Հայաստանում: Այն ներառում է պատմական համատեքստ և հասարակական զարգացման ինքնատիպ հատկություններ, ինչպես նաև արտաշեսիական հողատիրության օրինակները: Ստացեք ավելի շատ տեղեկություններ այս հետաքրքիր թեմայում: