اصول آموزشی در سیره تربیتی پیامبر و اهل بیت

اصول آموزشی در سیره تربیتی پیامبر (ص) و اهل بیت (ع)

• اصول تربیتی معصومان، شامل روش‌های آموزشی‌ای است که بر اساس شناخت ذاتیِ خدا، انسان و هستی، متکی است.
• روش‌های آموزشی معصومان، تأثیر علمی و روانی بیشتری بر مخاطب می‌گذارد.
• اصول آموزشی مهم در سیره تربیتی معصومان عبارتند از: ارتباط و جلب توجه مخاطب، انگیزش، کوشش، توجه به تفاوت‌های فردی، تفکر و تفقه، استفاده از فرصت‌ها، تناسب محتوا با موقعیت یادگیرنده، عمل گرایی، عینیت، و ارزشیابی.

اصل ارتباط و جلب توجه مخاطب

• معصومان با روش‌هایی مانند طرح سؤال، برانگیختن سؤال در ذهن مخاطب، تأکید بر اهمیت مطلب و استفاده از کلمات خطابی، توجه مخاطب را جلب می‌کردند.

اصل انگیزش

• انگیزش، از مهم‌ترین عوامل مؤثر در یادگیری است.
• انگیزش می‌تواند درونی (ناشی از درون فرد) یا بیرونی (توسط عوامل خارجی) باشد.
• انگیزش درونی، تأثیرات عمیق‌تری در یادگیری دارد.
• معصومان به این نکته واقف بوده و در زمان مناسب از عامل انگیزنده استفاده می‌کردند.

اصل کوشش

• دانشجو باید فعالانه در پی فراگیری علم باشد.
• از معلم و استاد در پاسخ به پرسش‌های خویش کمک بگیرد.
• معصومان، شاگردان خود را به جستجو و پرسش و پاسخ تشویق می‌کردند.

اصل توجه به تفاوت‌های فردی

• تفاوت‌های فردی ممکن است طبیعی، ارثی، محیطی، زیستی یا فرهنگی باشند.
• روش‌های آموزشی باید متناسب با این تفاوت‌ها باشند، تا در فرآیند آموزش اختلالی ایجاد نشود.
• معصومان به این اصل مهم توجه ویژه داشتند.

اصل تفکر و تفقه

• خواندن، شنیدن و حفظ کردن، مقدمات فهم و تفکر هستند، ولی نباید به اینها محدود شد.
• باید به سطوح عمیق‌تر یادگیری، مانند تفکر، فهم و عمل رسید.
• معصومان به سطوح مختلف یادگیری توجه داشتند.

اصل استفاده از فرصت‌ها

• استفاده از فرصت‌های مناسب در آموزش، می‌تواند باعث آسان شدن آموزش و نشر و گسترش علم شود.
• معصومان در آموزش‌های خود، از فرصت‌های مختلف استفاده می‌کردند.

اصل تناسب محتوا با موقعیت یادگیرنده

• محتوا باید متناسب با نیازها، زمان، مکان، روش آموزش و... یادگیرنده باشد.
• معصومان به این اصل توجه ویژه داشتند.

اصل عمل‌گرایی

• مطالب آموزشی باید به عمل منجر شوند.
• معصومان تلاش می‌کردند تا مطالب آموزشی، کاربردی و عملی باشند.

اصل عینیت

• آموزه‌ها باید محسوس و ملموس شوند، به‌ویژه مطالب نظری و ذهنی.
• معصومان تلاش می‌کردند تا آموزش‌ها با عینیت و محسوس بودن همراه باشد.

اصل ارزشیابی

• هدف ارزشیابی، شناخت میزان آمادگی و توانایی دانش‌آموزان و اصلاح یادگیری است.
• در سیره تربیتی معصومان، شاگردان، به‌صورت مرتب رسمی مورد ارزیابی واقع نمی شدند.
• اما معصومان، گاهی اوقات دانش‌آموزان خود را ارزیابی می‌کردند. -ارزشیابی باید در ابتدای، حین و پایان آموزش انجام شود.

این آزمون به بررسی اصول آموزشی معصومان می‌پردازد. روش‌های تربیتی بر اساس شناخت انسان و هستی و تأثیر آن‌ها بر یادگیری را مورد مطالعه قرار می‌دهد. اصولی مانند ارتباط و انگیزش و نقش آن‌ها در موفقیت آموزشی تحلیل می‌شود.