Arkitektura dhe Organizimi Kompjuterik
41 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Cili nga këto është një tipar i sistemit operativ shumë-detyrësh?

  • Mund të përdoret nga shumë përdorues në të njëjtën kohë.
  • Mund të ekzekutojë shumë programe në të njëjtën kohë. (correct)
  • Mund të përdoret vetëm nga një përdorues në të njëjtën kohë.
  • Mund të ekzekutojë vetëm një program në të njëjtën kohë.
  • Cili nga këto është një avantazh i arkitekturës 64-bit mbi arkitekturën 32-bit?

  • Arkitektura 64-bit ka një kufizim më të lartë të memorjes. (correct)
  • Arkitektura 64-bit ka një performancë më të ulët në krahasim me arkitekturën 32-bit.
  • Arkitektura 64-bit është më e ndërlikuar dhe e vështirë për t'u programuar se arkitetura 32-bit.
  • Arkitektura 64-bit është e pajtueshme me arkitekturën 32-bit.
  • Cili nga këto është një tipar i sistemit operativ multi-threading?

  • Lejon një program të ekzekutojë shumë programe të tjera në të njëjtën kohë.
  • Lejon një program të ndahet në pjesë të vogla që mund të ekzekutohen paralelisht. (correct)
  • Lejon një program të ndahet në shumë programe individuale.
  • Lejon një program të ekzekutojë shumë procese të tjera në të njëjtën kohë.
  • Cili nga këto është moduli i SO i përgjegjshëm për organizimin e hyrje/daljes?

    <p>Moduli i I/O (D)</p> Signup and view all the answers

    Cili nga këto është një tipar i arkitekturës x86?

    <p>Përdor procesor të tipit Complex Instruction Set Computer (CISC) (B)</p> Signup and view all the answers

    Çfarë është funksioni kryesor i një sistemi operativ?

    <p>Të kontrollojë ekzekutimin e programeve dhe të veprojë si një ndërfaqë në mes të aplikacioneve dhe harduerit. (D)</p> Signup and view all the answers

    Çfarë është qëllimi kryesor i një sistemi operativ sipas tekstit?

    <p>Të lehtësojë punën me kompjuter dhe të sigurojë përdorim efikas të resurseve. (C)</p> Signup and view all the answers

    Në kontekstin e sistemit operativ, cili nga këto është një nga shërbimet kryesore të siguruara?

    <p>Krijimi i programeve. (D)</p> Signup and view all the answers

    Çfarë roli luajnë shërbimet e sistemit operativ në funksionimin e programeve?

    <p>Ofrojnë funksionalitete të përdorura shpesh që e lehtësojnë zhvillimin, menaxhimin dhe kontrollim e pajisjeve I/O. (D)</p> Signup and view all the answers

    Sipas tekstit, cilat nga këto janë nga rolet e sistemit operativ në lidhje me programuesit?

    <p>Të maskojë detajet e harduerit nga programuesi. (C), Të sigurojë një ndërfaqë për programuesit për të aksesuar shërbimet e sistemit. (E)</p> Signup and view all the answers

    Cila është rola e sistemit operativ në lidhje me programin pas ekzekutimit?

    <p>Të menaxhojë burimet e sistemit për programin dhe të ndihmojë në ngarkimin e udhëzimeve dhe të dhënave në kujtesë. (C)</p> Signup and view all the answers

    Çfarë është roli i sistemit operativ në relacion me pajisjet I/O?

    <p>Të menaxhojë shkëmbimin e të dhënave midis pajisjeve I/O dhe programeve. (A), Të ofrojë një ndërfaqë uniforme për aksesin në pajisjet I/O. (D)</p> Signup and view all the answers

    Cili nga këto është një nga problemet e qëndrueshme të evidentuara në kontekstin e përdorimit të aplikacioneve për përdorues?

    <p>Mungesa e kontrollit mbi arkitekturën e kompjuterit nga ana e përdoruesve. (A)</p> Signup and view all the answers

    Çfarë kuptimi ka termi "shërbime" në kontekstin e sistemit operativ?

    <p>Programet që ofrojnë funksionalitete të përdorura shpesh për menaxhimin e resurseve. (C)</p> Signup and view all the answers

    Cili nga këto është një shembull i një programi aplikativ?

    <p>Një program për përpunimin e fjalëve (C)</p> Signup and view all the answers

    Për çfarë janë të përshtatshme programet vetanake?

    <p>Për zgjidhjen e problemeve të vetëm një shfrytëzuesi (A)</p> Signup and view all the answers

    Cili nga këto opsione është një avantazh i programeve modulare?

    <p>Ato janë të lehta për tu modifikuar dhe përshtatur me nevoja të reja (D)</p> Signup and view all the answers

    Cili nga këto është një shembull i një problemi që mund të zgjidhet me ndihmën e programeve aplikative?

    <p>Krijimi i një prezantimi në PowerPoint (C)</p> Signup and view all the answers

    Si mund të zgjidhet një problem kompleks duke përdorur programe modulare?

    <p>Duke ndarë problemin në nënprobleme dhe duke krijuar programe të ndryshme për secilin nënproblem (C)</p> Signup and view all the answers

    Cili nga këto është një shembull i një programi standard?

    <p>Një program për përpunimin e fjalëve që është i përdorshëm nga shumë shfrytëzues të ndryshëm (A)</p> Signup and view all the answers

    Cili nga këto është një shembull i një programi që nuk është aplikativ?

    <p>Sistemi operativ Windows (D)</p> Signup and view all the answers

    Cili nga këto nuk është një kërkesë për sistemin operativ?

    <p>Shfaqja e rezultateve pasi programet janë ekzekutuar (B)</p> Signup and view all the answers

    Cilat shërbime ofron sistemi operativ për programet?

    <p>Kontrolli i procesit, I/O Operimi, Ndërprocesimi - Komunikimi, Mirëmbajtja e Informacionit (A)</p> Signup and view all the answers

    Çfarë është detyra kryesore e sistemit operativ gjatë punës së kompjuterit?

    <p>Shpërndarja e detyrave për procesorin dhe menaxhimi i rrjedhës së të dhënave (A)</p> Signup and view all the answers

    Cili nga këto është tip sistemi operativ që lejon ekzekutimin e vetëm një programi në të njëjtën kohë?

    <p>Mono-tasking (D)</p> Signup and view all the answers

    Çfarë i referohet termi "Multi-tasking" në lidhje me sistemet operative ?

    <p>Aftësia e sistemit operativ për të ekzekutuar shumë programe në të njëjtën kohë (C)</p> Signup and view all the answers

    Cili nga këto nuk është një pjesë kryesore e functionalities së një sistemi operativ?

    <p>Menaxhimi i sigurisë së rrjetit (C)</p> Signup and view all the answers

    Cili nga këto është një shembull i një sistemi operativ mono-tasking?

    <p>MS-DOS (D)</p> Signup and view all the answers

    Çfarë është funksioni kryesor i sistemit operativ?

    <p>Të ndërmjetësojë midis harduerit të kompjuterit dhe programeve (C)</p> Signup and view all the answers

    Cili nga këto nuk është një nga kërkesat e shërbimeve të programeve që sistemi operativ duhet të plotësojë?

    <p>Ndryshimi i madhësisë së dritares së programit (D)</p> Signup and view all the answers

    Cila është detyra e sistemit operativ gjatë menaxhimit të kujteses?

    <p>Sigurimi i qasjes së programeve në sasinë e kujtesës që kanë nevojë (B)</p> Signup and view all the answers

    Për çfarë kujdeset sistemi operativ në mënyrë që të thjeshtësojë punën e programuesit?

    <p>Për detajet e sistemit, përfshirë menaxhimin e proceseve dhe kontrollin e qasjes (D)</p> Signup and view all the answers

    Cila nga këto është një detyrë që sistemi operativ e kryen për të garantuar kontrollin e qasjes në dosje?

    <p>Mbron dosjet nga qasja e paligjshme nga përdorues të tjerë (D)</p> Signup and view all the answers

    Cili nga këto nuk është një lloj gabimi që sistemi operativ duhet të trajtojë?

    <p>Gabimi i shkrimit në dosje (B)</p> Signup and view all the answers

    Cila është funksioni i funksionit të kontabilitimit (accounting) të sistemit operativ?

    <p>Të mbledhë informacione për përdorimin e burimeve të sistemit (C)</p> Signup and view all the answers

    Cili nga këto përcakton se cilat udhëzime mund të ekzekutohen nga një procesor?

    <p>Arkitektura e grupit të udhëzimeve (ISA) (C)</p> Signup and view all the answers

    Cila ndërfaqe specifikon standardet për transportueshmëri binare nëpër programe?

    <p>Ndërfaqja binare e aplikacionit (ABI) (C)</p> Signup and view all the answers

    Cila ndërfaqe jep qasje programuese për burimet harduerike dhe shërbimet në sistem?

    <p>Ndërfaqja e programimit të aplikacioneve (API) (D)</p> Signup and view all the answers

    Cili nga këto është një nga përgjegjësitë e sistemit operativ?

    <p>Të mbajë monitorimin dhe kontrollin e harduerit (A)</p> Signup and view all the answers

    Cili nga këto përbën një nga problemet që mund të trajtojë sistemi operativ në lidhje me qasjen e sistemit?

    <p>Shmangia e konfliktit në përdorimin e resurseve të sistemit (D)</p> Signup and view all the answers

    Ku është kufiri në mes të hardware dhe software?

    <p>Arkitektura e grupit të udhëzimeve (ISA) (A)</p> Signup and view all the answers

    Flashcards

    Shumë-detyrësh

    Sistem operativ që lejon ekzekutimin e shumë programeve njëkohësisht.

    Multi User

    Sistem operativ që lejon përdorues të shumtë të operojnë me të njëjtin sistem në të njëjtën kohë.

    Multi processing

    Kur kompjuteri ka dy ose më shumë CPU për të përpunuar disa detyra njëkohësisht.

    Multithreading

    Një program ndahet në disa pjesë që mund të ekzekutohen njëkohësisht nga sistemi operativ.

    Signup and view all the flashcards

    Arkitektura 32 dhe 64 bit

    Sistemet 32 dhe 64 bit ndryshojnë në kapacitetin e adresimit të memorjes dhe performancën.

    Signup and view all the flashcards

    Sistemi Operativ

    Një program që menaxhon burimet e kompjuterit dhe ofron shërbime për programuesit.

    Signup and view all the flashcards

    Burime të kompjuterit

    Elementet si CPU, kujtesa, dhe pajisjet që sistemi operativ i menaxhon.

    Signup and view all the flashcards

    Ndërprerjet (Interups)

    Mekanizma që lejojnë CPU-në të përgjigjet shpejt ndaj ngjarjeve të jashtme.

    Signup and view all the flashcards

    Hierarkia e Kujtesës

    Struktura që organizon kujtesën në nivele të ndryshme për akses efikas.

    Signup and view all the flashcards

    Softveri Aplikativ

    Programet që zgjidhin probleme specifike për përdoruesit.

    Signup and view all the flashcards

    Softveri Sistemor

    Programet që sigurojnë funksionimin e sistemit kompjuterik, përfshirë sistemin operativ.

    Signup and view all the flashcards

    Programet Modulare

    Programe që përbëhen nga module të ndara, të cilat mund të kombinohen sipas nevojave.

    Signup and view all the flashcards

    Qëllimi i Sistemit Operativ

    Sistemi operativ përpiqet të drejtojë burimet e sistemit dhe facilitojë komunikimin midis përdoruesit dhe kompjuterit.

    Signup and view all the flashcards

    Aktivitetet e sistemit operativ

    Drejtimi i kujtesës masive, performancës RAM, proceseve dhe ndërfaqeve grafike.

    Signup and view all the flashcards

    Kontrolli i procesit

    Një nga kërkesat e shërbimeve të sistemeve operativ për menaxhimin e proceseve që ekzekutohen.

    Signup and view all the flashcards

    I/O Operimi

    Menaxhimi i inputeve dhe outputeve midis kompjuterit dhe pajisjeve të jashtme.

    Signup and view all the flashcards

    Ndërprocesimi - Komunikimi

    Lehtësimi i komunikimit midis proceseve të ndryshme në kompjuter.

    Signup and view all the flashcards

    Mirëmbajtja e informatave

    Kërkesa për ruajtjen dhe menaxhimin e të dhënave në sistem.

    Signup and view all the flashcards

    Mono-Tasking

    Sistemet operativ që ekzekutojnë vetëm një program në të njëjtën kohë.

    Signup and view all the flashcards

    Multi-Tasking

    Kompjuterët që mund të ekzekutohen disa programe në të njëjtën kohë.

    Signup and view all the flashcards

    Struktura e sistemeve

    Bashkësia e moduleve që punojnë së bashku për të realizuar funksionet e sistemit operativ.

    Signup and view all the flashcards

    Drejtimi i kujteses masive

    Menaxhimi i hapësirës së ruajtjes së të dhënave si Hard Disk Drive.

    Signup and view all the flashcards

    Lehtësi

    Objektivi i sistemit operativ për ta lehtësuar punën me kompjuterin.

    Signup and view all the flashcards

    Efikasiteti

    Përdorimi sa më efikas i resurseve nga sistemi operativ.

    Signup and view all the flashcards

    Ndërfaqja e përdoruesit

    Mënyra si përdoruesit ndërveprojnë me sistemin operativ.

    Signup and view all the flashcards

    Programet e sistemit

    Programe që ndihmojnë në kontrollimin e harduerit dhe shërbimeve.

    Signup and view all the flashcards

    Krijimi i programit

    Sistemi operativ ofron mjetet për zhvillimin e programeve.

    Signup and view all the flashcards

    Ekzekutimi i programit

    Hapat që duhen ndjekur për të ekzekutuar një program në sistem.

    Signup and view all the flashcards

    Qasja në pajisjet I/O

    Procesi për të komanduar pajisjet hyrëse/dalëse.

    Signup and view all the flashcards

    Shërbimet e Sistemit

    Shërbime që ofrojnë mbështetje për programimin dhe menaxhimin e burimeve.

    Signup and view all the flashcards

    Kontrolli i qasjes në dosje

    Proçesi në të cilin sistemi operativ menaxhon qasjen dhe sigurimin e dosjeve.

    Signup and view all the flashcards

    Qasja e sistemit

    Kontrolli i aksesit në resurset e sistemit nga përdorues të ndryshëm.

    Signup and view all the flashcards

    Zbulimi i gabimve

    Proçesi i identifikimit dhe menaxhimit të gabimeve që ndodhin në sistemin operativ.

    Signup and view all the flashcards

    Accounting

    Mbledhja e statistikave dhe monitorimi i performancës së burimeve nga sistemi operativ.

    Signup and view all the flashcards

    Instruction set architecture (ISA)

    Repertori i instrukcioneve që një kompjuter ndjek për të ekzekutuar detyra.

    Signup and view all the flashcards

    Ndërfaqja binare e aplikacionit (ABI)

    Standard për transportueshmëri binar dhe thirrjet e sistemit ndërmjet softuerëve.

    Signup and view all the flashcards

    Application programming interface (API)

    Një set rregullash që lejon komunikimin mes aplikacioneve dhe burimeve të harduerit.

    Signup and view all the flashcards

    Mbrojtja e resurseve

    Mekanizmat e përdorur për të mbrojtur burimet nga përdorues të paautorizuar.

    Signup and view all the flashcards

    Përgjigjja ndaj gabimeve

    Veprime që kryhen nga sistemi operativ për të pastruar gabimet kur ato ndodhin.

    Signup and view all the flashcards

    Study Notes

    Lënda: Arkitektura dhe Organizimi Kompjuterik

    • Lënda merret me harduerin kompjuterik, pa u thelluar në softuer.
    • Kapitulli fokuson rolin e Sistemit Operativ (SO) në menaxhimin e burimeve të kompjuterit.
    • Sistemi Operativ menaxhon burimet, ofron shërbime për programuesit, dhe kontrollon ekzekutimin e programeve.
    • Kuptimi i SO është thelbësor për të kuptuar mekanizmat e kontrollit të CPU-së mbi sistemin.
    • SO shpjegon efektet e ndërprerjeve (interruptions) dhe menaxhimin e hierarkisë së kujtesës së kompjuterit.

    Llojet e Softverit

    • Softveri mund të ndahet në:
    • Aplikativ (për shfrytëzuesin)
    • Sistemor (sistemi operativ)
    • Programet aplikative zgjidhin probleme të caktuara.
    • Ato mund të jenë:
    • Vetanake
    • Standarde
    • Modulare
    • Programet vetanake krijohen sipas nevojave specifike të një shfrytëzuesi.
    • Programet standarde janë zgjidhje më të përgjithësuara.
    • Programet modulare përbëhen nga module të veçanta që mund t'i përshtaten dhe kombinonen sipas kërkesave.

    Vështrim i Sistemit Operativ

    • SO është një grup programesh që kontrollon ekzekutimin e aplikacioneve dhe vepron si ndërfaqe midis aplikacionit dhe harduerit.
    • Ka dy objektiva kryesore:
    • Efikasitet (përdorimi i resurseve)
    • Lehtësi (përdoruesi për kompjuterin)
    • SO përgatit dhe krijoi mjedisin për ekzekutimin e programeve.
    • Siguron qasjen në pajisjet I/O (Input/Output).
    • Kontrollon qasjen në dosje.
    • Kontrollon qasjen në burimet e sistemit.

    Funksionet e Sistemit Operativ

    • Krijimi i programeve (editores, debuggers, shërbime).
    • Ekzekutimi i programeve (ngarkim në kujtesë, menaxhim burimesh, menaxhim I/O).
    • Qasja te I/O (vendosja e instruksioneve të kontrollit)
    • Menaxhimi i qasjes në dosje dhe fajlla (për shfrytëzues të shumtë, mbrojtje e resurseve).
    • Qasja në sistem (mbrojtja e resurseve, menaxhimi i konflikteve).
    • Zbulimi i gabimeve (identifikim dhe korrigjim gabimesh në harduer ose softuer).
    • Përllogaritja e burimeve (monitoring).
    • Ndërfaqja me shfrytëzuesin (përfshirë instruksione për çdo modul të veçantë kompjuteri).
    • Ndërfaqja me shërbimet e pajisjeve (më të përgjithësuara).

    Sistemet Operative

    • Sistemet bashkëkohore përfshijnë Windows 10, Linux Ubuntu, Mac OS X.
    • Windows është i popullarizuar për përdoruesit e zakonshëm.
    • Linux është popullor për kompjuterët serverë.
    • Mac OS X ka karakteristika të pamjes 3D.

    Historiku i Sistemit Operativ

    • DOS (IBM 1981) – Sistem i vjetër i instalimit.
    • Windows 3.1, 95, 98 - Sisteme të vjetra moderne.
    • Windows NT , ME, 2000, XP, Vista, Server 2003, 2008, 2012, 2016, 2019, 2022, dhe Windows 11 - Sisteme të reja.
    • Mac OS X - Sistemi operativ i Apple.

    Llojet e Interfaqes së Përdoruesit

    • Command Line Interface (CLI) - Përdorimi i komandave tekst që duhet të shkruhen.
    • Graphical User Interface (GUI) - Përdorimi i ikona veçanta dhe menusave.

    Qëllimi i Sistemit Operativ

    • Drejtim korrekt i burimeve të sistemit të përpunimit.
    • Komunikim i lehtë midis përdoruesit dhe kompjuterit.
    • Siguroi shërbimet e nevojshme për programet.
    • Kategoritë kryesore të kërkesave shërbimesh: Kontrolli i procesit, I/O Operimi, Ndërprocesimi, Komunikimi, Mirëmbajtja e informatave

    Aktivitetet e Sistemit Operativ

    • Menaxhimi i kujtesës,
    • Menaxhimi i proceseve,
    • Menaxhimi i interfaqes së përdoruesit,
    • Përdorimi njëkohor i shumë përdoruesve dhe proceseve.

    Struktura e Sistemit Operativ

    • Një grup moduli që punojnë bashkë sipas rregullave të caktuara.
    • Modulet sigurojnë funksionet bazë të kompjuterit.

    Sistemi Punues

    • Mono-tasking - Një program në moment.
    • Multitasking - Shumë programe në moment.
    • Multi User – Shumë shfrytëzues në kohë të njëjtë.
    • Multiprocessing - Shumë njësi përpunuese (procesorë).
    • Multithreading - Një program i ndarë në pjesë të vogla.

    Organizimi hyrje/dalje (Input-Output)

    • SO organizon pajisjet hyrje/dalje (I/O) në mënyrë hierarkike përmes modulive.
    • Siguron qasjen në burimet I/O.

    Arkitektura 32 dhe 64 bit

    • Procesorët 32 bit mund të adresojnë më pak RAM (4GB) sesa x64(128GB) ose më shumë.
    • x64 është më efikas në instruksione komplekse.

    Krahasimi i Sistemit Operativ

    • Windows Workstation – Për aplikacione personale, ndan fajllat dhe përdoruesit.
    • Windows Server – Për shfrytëzues të shumtë.

    Sistemet e Pranishme në Treg

    • Linux (Ubuntu)
    • Mac OS X (Apple)
    • Microsoft Windows.

    Instalimi i Sistemit Operativ

    • Përgatitja e hardiskut
    • Ruajtja e të dhënave
    • Zgjedhja e llojit të instalimit

    Procedurat dhe Metodat e Installimit

    • Instalimi përmes rrjetit ose nga një disk/USB
    • Ndarja e particioneve
    • Formatimi i diskut

    Përgatitja e Diskut të Ngurt

    • Particioni i diskut
    • Krijohen fajll sistemet (FAT, NTP).

    Studying That Suits You

    Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

    Quiz Team

    Related Documents

    Description

    Ky quiz përqendrohet në aspektet e harduerit kompjuterik dhe rolin e Sistemit Operativ në menaxhimin e burimeve të kompjuterit. Do të shqyrtohen llojet e softverit, përfshirë aplikativ dhe sistemor, dhe rëndësinë ekuptimit të këtyre koncepteve për funksionimin e një sistemi kompjuterik. Testi do t'ju ndihmojë të forconi njohuritë tuaja mbi mekanizmat e kontrollit të CPU-së dhe strukturat e softverit.

    More Like This

    Computer Systems Basics Quiz
    5 questions

    Computer Systems Basics Quiz

    InsightfulSpessartine avatar
    InsightfulSpessartine
    Computer Hardware and Software Quiz
    12 questions
    Computer System Software
    10 questions
    Use Quizgecko on...
    Browser
    Browser