Aralin 1: Panitikan - Si Nyaminyami

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson
Download our mobile app to listen on the go
Get App

Questions and Answers

Ang salin ng 'raining cats and dogs' sa Filipino ay 'umulan ng mga pusa at aso'.

False (B)

Ang 'hard to tell' ay isinasalin na 'mahirap sabihin' sa Filipino.

True (A)

'Pinagtulungan' ay nangangahulugang hindi nagtulungan ng sama-sama.

False (B)

'Once in a blue moon' ay isinasalin na 'minsan sa isang asul na buwan' sa Filipino.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

'Ginagawa' ay nangangahulugang ang isang bagay ay patapos na.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Ang debate ay isang pormal at may estrukturang pakikipagtalong may dalawang opposing sides.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Ang moderator sa isang debate ay walang mahalagang papel sa maayos na daloy ng talakayan.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Ang proposisyon ay tumutukoy sa panig na sumasalungat sa paksa sa isang debate.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

May mga huradong magpapasiya sa kinalabasan ng debate base sa kanilang ginawang hatol.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Ang debate ay katulad ng isang ordinaryong argumento.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Ang mga hurado ay dapat walang kinikilingan at nakaupo nang magkakalayo mula sa isa’t-isa.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Ang debate ay hindi dapat isinasagawa ng mas higit sa dalawang panig.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Ang mga katangiang dapat taglayin ng isang mahusay na debater ay hindi mahalaga sa isang debate.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Ang mga bansang Zambia at Zimbabwe ay may kasamang responsibilidad sa pag-aalaga sa dam sa Ilog Zambezi.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Aabot sa 5 milyong tao ang maaaring madamay kung ang dam ay tuluyang bumigay.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Mahalaga ang pag-unawa sa konteksto ng orihinal na teksto sa proseso ng pagsasalin.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Maaari mong baguhin ang mga ideya ng orihinal na teksto habang nagsasalin.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Ang kaalaman sa genre ng akdang isasalin ay hindi mahalaga sa proseso ng pagsasalin.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Ang mga salita at parirala na gagamitin sa pagsasalin ay dapat madaling maunawaan ng mga mambabasa.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Mahalaga ang pagpapabasa ng isinalin na teksto sa isang eksperto upang makakuha ng puna at mungkahi.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Dapat magkaroon ng mas malawak na kaalaman sa paksa ang tagapagsalin bago isagawa ang pagsasalin.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Sa debateng Cambridge, ang bawat kalahok ay tatlong beses titindig upang magsalita.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Ang Mock Trial ay isang uri ng debateng kung saan ang mga kalahok ay nagpapanggap bilang mga attorney.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Sa Impromptu Debate, binibigyan ang paksa sa mga kalahok isang oras bago magsimula ang debate.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Ang Turncoat Debate ay ginagawa ng isang tao lamang na nagsasalita para sa parehong proposisyon at oposisyon.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Si Nyaminyami ay kilalang diyos ng ilog Zambezi na may katawan ng isda.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Walang nakitang ebidensiya na magpapatunay sa pagkakaroon ni Nyaminyami.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Ang mga mamamayan ng tribung Tonga ay may malaking paniniwala kay Nyaminyami.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Ang Ilog Zambezi ay hindi pinaliligiran ng mga tribo sa magkabilang pampang.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Si Nelson Mandela ay sumisimbolo para sa katarungan at pagkakapantay-pantay ng mga tao.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Ang apartheid system ay nagdala ng pagkakapantay-pantay sa lipunan ng South Africa.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Nagsumikap si Nelson Mandela na makamit ang kalayaan para sa mga tao ngSouth Africa.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Makikita sa kwento ni Nelson Mandela ang kanyang katamaran at kawalang-interes sa mga isyung panlipunan.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Ang South Africa ay sumisimbolo sa mga taong nakakaranas ng racism.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Si Nelson Mandela ay itinuturing na bayani ng Africa dahil sa kanyang mga nalabasan na karanasan.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Ang mga South African ay tinatrato na mas mataas kaysa sa ibang mga tao sa ilalim ng apartheid.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Ang kwento ni Nelson Mandela ay maaaring magsilbing inspirasyon upang gumawa ng pagbabago sa mundo.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Sinabihan ni Duarte ang pangulo na huwag tiklupin ang kanyang pinagtulugan dahil sa kultura ng nasabing bansa.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Ayon kay John Simpson, hindi natatawa ang tagapakinig nang sabihin ni Mandela na siya ay walang trabaho.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Pumunta si Matt Damon sa South Africa upang makilala si Mandela kasama ang kanyang mga anak.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Ayon kay Duarte, hindi niya pinapansin ang damdamin ng mga 'matataas' na tao.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Nagtiklop si Mandela ng kanyang tinulugan nang siya ay magstay sa hotel.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Kilala si Mandela bilang isang mahusay na tagapagsalita.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

May nakapasamang kriminal na rekord si Mandela nang siya ay magsalita sa paaralan ni John Simpson.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Si Gia at Isabella ay parehong lalaki na anak ni Matt Damon.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Ano ang debate o pagtatalo?

Ang debate o pagtatalo ay isang pormal na pakikipagtalong may estruktura at sistemang sinusundan.

Sino ang nagdedebate?

Dalawang grupo o indibidwal na may magkasalungat na panig tungkol sa isang partikular na paksa.

Ano ang proposisyon?

Tumutukoy sa grupo o indibidwal na sumasang-ayon sa isang paksa.

Ano ang oposisyon?

Tumutukoy sa grupo o indibidwal na sumasalungat sa paksa.

Signup and view all the flashcards

Ano ang papel ng moderator?

Tagapamagitan sa debate upang matiyak ang maayos na daloy at pagsunod sa mga patakaran.

Signup and view all the flashcards

Ano ang gawain ng mga hurado?

Mga taong magpapasiya kung kaninong panig ang mas nakapanghikayat.

Signup and view all the flashcards

Paano naiiba ang debate sa ordinaryong argumento?

Hindi ito katulad ng mga ordinaryong argumento. May pormal na estruktura at panuntunan.

Signup and view all the flashcards

Ano ang dapat na pag-uugali ng mga hurado?

Mahalagang hindi magkiling sa alinmang panig at kailangang magkalayo upang hindi magkaroon ng impluwensiya sa isa't isa.

Signup and view all the flashcards

Mock Trial

Isang uri ng debate kung saan ang mga kalahok ay nagpapanggap bilang mga manananggol o mga attorney sa isang paglilitis.

Signup and view all the flashcards

Impromptu Debate

Isang uri ng debate kung saan ang mga kalahok ay binibigyan ng paksa 15 minuto bago magsimula ang debate at magsasalita ng limang minuto bawat isa.

Signup and view all the flashcards

Turncoat Debate

Isang uri ng debate kung saan ang isang kalahok ay nagsasalita muna para sa proposisyon at pagkatapos ay para sa oposisyon.

Signup and view all the flashcards

Debate sa Cambridge

Sa isang debate sa Cambridge, ang bawat kalahok ay magsasalita ng dalawang beses: isang beses para sa kanilang patotoo at isang beses para sa kanilang pagpapabulaan.

Signup and view all the flashcards

Nyaminyami

Ang diyos ng ilog Zambezi ayon sa mitolohiya ng mga mamamayan ng tribung Tonga.

Signup and view all the flashcards

Ilog Zambezi

Ang ilog Zambezi ay pinaniniwalaang tahanan ng diyos na Nyaminyami.

Signup and view all the flashcards

Tribung Tonga

Ang pangkat ng mga tao na naninirahan sa tabi ng ilog Zambezi.

Signup and view all the flashcards

Lawa ng Kariba

Ang lugar kung saan nakatira si Nyaminyami ayon sa alamat.

Signup and view all the flashcards

Pagsasaling-Wika

Ang paglilipat ng mensahe mula sa isang wika patungo sa isa pa, pinapanatili ang kahulugan nito.

Signup and view all the flashcards

Alamin ang Paksa

Ang pag-unawa at paggamit ng paksa ng isasalin upang matiyak ang tamang konteksto at terminolohiya.

Signup and view all the flashcards

Basahin nang Mabuti

Muling basahin at unawain ang teksto upang matiyak ang tamang pag-unawa sa mensahe nito.

Signup and view all the flashcards

Piliing Maingat ang mga Salita

Pumili ng mga salita at parirala na madaling maintindihan ng mga mambabasa sa bagong wika.

Signup and view all the flashcards

Ipabasa sa Eksperto

Ipabasa sa isang eksperto sa wikang pinagsasalinan upang masuri ang pagiging tumpak at natural ng pagsasalin.

Signup and view all the flashcards

Isaalang-alang ang Genre

Isaalang-alang ang istilo at uri ng akda upang mapili ang pinakamabisang paraan ng pagsasalin.

Signup and view all the flashcards

Ulan ng pusa at aso

Ang pariralang "raining cats and dogs" ay nangangahulugang umaambon nang malakas o malakas ang ulan.

Signup and view all the flashcards

Mahirap sabihin

Ang pariralang "hard to tell" ay nangangahulugang mahirap o hindi sigurado sa pagbibigay ng sagot o desisyon.

Signup and view all the flashcards

Paikliin ang kwento

Ang "make a long story short" ay isang parirala na nangangahulugang paikliin o gawing simple ang isang mahabang kwento.

Signup and view all the flashcards

Minsan sa isang bughaw na buwan

Ang pariralang "once in a blue moon" ay nangangahulugang bihira, paminsan-minsan, o hindi madalas mangyari.

Signup and view all the flashcards

Nagsasabi sa maling puno

Ang pariralang "barking up the wrong tree" ay nangangahulugang nagkakamali ng direksyon, naghahanap sa maling lugar, o nagkakamali sa pagtutok.

Signup and view all the flashcards

Sino si Nelson Mandela?

Siya ay isang simbolo ng katarungan, pagkakapantay-pantay, at dignidad, at nagpakita ng pag-aalay para sa karapatan ng mga South African.

Signup and view all the flashcards

Ano ang Apartheid System?

Isang sistema ng diskriminasyon at rasismo na ipinatupad sa South Africa, kung saan ang mga tao ay nagdusa ng malupit na pagtrato.

Signup and view all the flashcards

Ano ang kahalagahan ni Nelson Mandela para sa South Africa?

Nagsimbolo sa pagsisikap para sa pagkakapantay-pantay at nagbigay ng inspirasyon sa ibang mga tao upang labanan ang rasismo.

Signup and view all the flashcards

Ano ang aral na natutunan mula kay Nelson Mandela?

Ang kwento ni Nelson Mandela ay nagpapakita kung paano nagtagumpay ang paglaban sa diskriminasyon at nagpapakita ng pagiging matatag sa harap ng kahirapan.

Signup and view all the flashcards

Ano ang pinapakita ng sulatin tungkol sa South Africa?

Ipinapakita ang mga isyung panlipunan, tulad ng diskriminasyon at rasismo, at ang pagsisikap upang malabanan ang mga ito.

Signup and view all the flashcards

Paano naipakikita ang sosyolohikal na pananaw sa sulatin?

Ipinapakita ang pananaw ng isang tao na nakaranas ng diskriminasyon at ang pagsisikap ng mga mamamayan na makamit ang pagkakapantay-pantay.

Signup and view all the flashcards

Ano ang pinapakita ng sulatin tungkol sa katapangan ni Nelson Mandela?

Ang pagiging matatag ni Nelson Mandela sa harap ng kahirapan at ang kanyang pag-aalay sa pagkakapantay-pantay.

Signup and view all the flashcards

Ano ang pangunahing tema ng sulatin?

Ang sulatin ay nagpakita ng mga pagsisikap na makamit ang katarungan at pagkakapantay-pantay sa South Africa.

Signup and view all the flashcards

Pagiging Mapagpakumbaba ni Mandela

Ang pagiging maingat at mapagpakumbaba ni Mandela ay nagpakita sa kanyang pakikipag-usap sa mga babaeng tagapaglinis ng hotel. Ayaw niyang makasakit ng damdamin, lalo na sa mga taong itinuturing niyang “maliliit”.

Signup and view all the flashcards

Si Mandela bilang Isang Magaling na Tagapagsalita

Si Mandela ay isang mahusay na tagapagsalita na may kakayahang magpatawa at magbahagi ng mga kwento na nakakaapekto sa puso.

Signup and view all the flashcards

Ang Humorous na Pananalita ni Mandela

Sa kanyang pagsasalita sa dating paaralan ni John Simpson, binanggit ni Mandela ang kanyang pagiging pensionado, wala sa trabaho, at ang kanyang “nakapasamang criminal record” upang magpatawa at magpakita ng pagpapakumbaba.

Signup and view all the flashcards

Ang Halina ni Mandela sa Lahat ng Edad

Ang pagtanggap ng mga anak ng mga artista na makilala si Mandela ay nagpapakita ng kanyang halina sa lahat ng edad, kabilang na ang mga bata.

Signup and view all the flashcards

Kahalagahan ng Kultura para kay Mandela

Ang pagiging maalalahanin at mapagmahal sa kultura ng ibang bansa ay ipinakita ni Mandela nang kausapin niya ang mga tagapaglinis ng hotel tungkol sa kanilang kaugalian.

Signup and view all the flashcards

Ang Pagiging Mapagkumbaba ni Mandela

Ang pagiging malapit sa mga taong mula sa iba’t ibang panig ng lipunan ay nagpakita ng pagiging mapagkumbaba ni Mandela. Ayaw niyang mapansin ang kanyang pagkakaiba sa ibang tao, lalo na sa mga itinuturing niyang “maliliit”.

Signup and view all the flashcards

Ang Pakikipag-usap ni Mandela

Ang pagiging mapagpakumbaba ni Mandela ay nagpakita sa kanyang pagtanggap sa kanyang mga karanasan, kahit na ang kanyang pagiging pensionado at ang kanyang nakaraan bilang isang preso.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Aralin 1: Panitikan: Si Nyaminyami, Ang Diyos ng Ilog Zambezi

  • Ang panitikan ay ang mahusay na pagsulat na may anyo, pananaw, at diwang nakasasanhi ng matagal na pagkawili at gana.
  • Nagpapakita ito ng mga pagbabago (mistikal, bunsod ng pagkilos, paniniwala, gawi, at pagkatao).
  • Sa ikatlong markahan, tatalakayin ang mga akdang pampanitikan ng Africa at Persia, tulad ng mitolohiya, anekdota, tula, sanaysay, at nobela.

Aralin 1: Mga Pamantanyag Pampangkatuto

  • Kailangang makilala ng mag-aaral ang mga katangian at uri ng debate o pagtatalo, bukod pa sa mga katangiang dapat taglayin ng isang debater.
  • Maipapaliwanag ng mag-aaral ang sariling reaksiyon sa nabasa sa pamamagitan ng debate/pagtatalo
  • Magagamit nang angkop ang mga pamantayan sa pagsasaling-wika
  • Masusuri ang mga kaisipan ng mitolohiya tungkol sa mga suliranin ng akda, kilos at gawi ng tauhan, at desisyon ng tauhan.

Aralin 2: Panitikan: Mga Anekdota ni Nelson Mandela

  • Ang anekdota ay isang pormal na uri ng panitikan na tumatalakay sa kakaiba o kakatwang pangyayari sa buhay ng isang sikat na tao.
  • Ang anekdota ay dapat makatotohanan, kapana-panabik, may tamang paksa, at payak na paraan ng paglalahad. Dapat din itong tuwiran at may mga konkretong pangalan, pandiwa, pang-uri, at pang-abay.

Ano ang Debate o Pagtatalo?

  • Ang debate ay isang pormal na pakikipagtalo na may estruktura at sistemang sinusundan.
  • May magkasalungat na panig (proposisyon at oposisyon)
  • May moderator para sa maayos na daloy ng debate
  • May mga hurado na magbibigay ng hatol

Mga Katangiang Dapat Taglayin ng Isang Mahusay na Debater

  • Nilalaman: Kailangan may malawak na kaalaman ang debater para sa panig na kanyang ipinalaban.
  • Estilo: Maayos na pagsasalita (pagpili ng salita, pangungusap) at pagtitiwala sa sarili
  • Estratehiya: Makatwirang pagsagot sa mga argumento at pagtatanggol sa sariling panig

Mga Uri o Format ng Debate

  • Oxford Debate: Ang bawat kalahok ay magsasalita isang beses lamang, maliban sa unang nagsasalita na may karagdagang pagkakataon para sa rebuttal.
  • Cambridge Debate: Ang bawat kalahok ay magsasalita ng dalawang beses para sa patotoo at rebuttal.
  • Mock Trial: mga kalahok ay nagpapanggap na abogado/manananggol sa isang paglilitis.
  • Impromptu Debate: Isang impormal na debate kung saan may 15 minutong pag-iisip bago magsalita ng 5 minutong paksa.

Si Nyaminyami, Ang Diyos ng Ilog Zambezi

  • Mitolohiya ng Tonga tribe tungkol sa isang diyos ng ilog (Nyaminyami) na naninirahan sa Lawa ng Kariba
  • May ulo ng isda at katawan ng ahas
  • Sinabi ng mga katutubo na si Nyaminyami ay naging mapagmalasakit, at sila ay nakatulong sa pagtagumpay ng mga suliranin sa pagkain.
  • Kahit may ugnayan na sa mga dayuhan noong 1940s, pagtatayo ng Kariba dam ay nagdulot ng pagbabago sa buhay ng Tonga tribe
  • Ikinatakot ng mga matatanda ang pagtatayo ng dam, dahil sa paniniwala nilang sisirain ni Nyaminyami ang dam
  • Nagkaroon ng napakalaking bagyo at baha, at maraming namatay

Balarila: Mga Pamantayan sa Pagsasaling-Wika

  • Ang pagsasalin-wika ay ang pagsasalin o paglilipat ng pinakamalapit na katumbas na mensahe ng isinasalin, sa wika o diyalekto.
  • Mahalagang isaisip ang mga pamantayan sa pagsasalin: alamin ang paksa, basahin ng ilang beses, piliin ang angkop na salita, at ipabasa sa eksperto.
  • Kailangang isaalang-alang ang kultura at konteksto ng mga wikang isinalin at isaalang-alang ang karanasan.

Simbolismo

  • Nelson Mandela: Sumisimbolo sa katarungan, pagkakapantay-pantay, dignidad, pagmamalasakit at sakripisyo para sa kapwa.
  • Apartheid System: Nagpapakita ng diskriminasyon at rasismo
  • South Africa: Nagpapakita ng racism, pagmamalupit, at panghuhusga sa mga South Africans.

Mga Sangkap (Komponente) ng Kasanayang Komunikatibo

  • Gramatikal: Angkop na paggamit ng mga tuntunin sa gramatika
  • Sosyo-Lingguwistik: Angkop na pagpili ng salita batay sa sitwasyon
  • Diskorsal: Maayos na paraan ng pagbuo ng mga pangungusap
  • Strategic: Paggamit ng mga hindi berbal na hudyat (kinikilos)

Panlapi

  • Unlapi: ikinakabit sa unahan ng salitang-ugat (mag-, nag-, ma-, um-, in-,)
  • Gitlapi: ikinakabit sa gitna ng salitang-ugat (-um-, -in-)
  • Hulapi: ikinakabit sa hulihan ng salitang-ugat (-an, -han, -in, -hin)
  • Kabilaan: ikinakabit sa unahan at hulihan ng salitang-ugat(pinag-um-sikapan)

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

More Like This

Filipino 3rd Quarter Reviewer - Si Nyaminyami
32 questions
Kapangyarihan ng Diyos: Buod
10 questions
Use Quizgecko on...
Browser
Browser