Antropologia i Wzory Kultur
48 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Która z poniższych kultur charakteryzuje się apollińskim wzorem?

  • Kultura Indian Taíno
  • Kultura Indian Kwakiutl
  • Kultura Indian Dobu
  • Kultura Indian Zuni (correct)

    • Margaret Mead badała wpływ kultury na rozwój człowieka.

    True

    Jakie dwa wzory kultury analizowała Ruth Benedict?

    apolliński i dionizyjski

    Kultura kwakiutl charakteryzuje się wzorem __________.

    <p>megalomańskim</p> Signup and view all the answers

    Dopasuj kultury do ich charakterystycznych wzorów:

    <p>Kultura Indian Zuni = Apolliński Kultura Indian Dobu = Dionizyjski Kultura Indian Kwakiutl = Megalomański</p> Signup and view all the answers

    Jakie podejście do antropologii promowała Ruth Benedict?

    <p>Holistyczne podejście do kultury</p> Signup and view all the answers

    Kultura nie ma wpływu na osobowość jednostki.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Co to jest relatywizm kulturowy?

    <p>Podejście, które zakłada, że kulturę należy oceniać z jej własnej perspektywy.</p> Signup and view all the answers

    Które z poniższych miejsc uznawane są za 'nie-miejsca'?

    <p>Lotniska</p> Signup and view all the answers

    Postmodernizm według Ernesta Gellnera jest korzystny dla naukowego charakteru antropologii.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Jakie cechy według Augé powinny charakteryzować 'miejsca'?

    <p>Tożsamość grupy, historia, kultura</p> Signup and view all the answers

    W 'nie-miejscach' osoby stają się __________, __________, __________ a nie pełnoprawnymi członkami społeczności.

    <p>pasażerami, klientami, użytkownikami</p> Signup and view all the answers

    Jakie terminy są związane z hipernowoczesnością, według Augé?

    <p>Nadmiar informacji</p> Signup and view all the answers

    Teoria 'nie-miejsc' została przyjęta bez żadnych krytycznych uwag.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Kto był brytyjskim filozofem i antropologiem, który krytykował postmodernizm?

    <p>Ernest Gellner</p> Signup and view all the answers

    Sparuj terminy z ich charakterystykami:

    <p>Nie-miejsca = Miejsca bez tożsamości i znaczeń Hipernowoczesność = Nadmiar informacji i indywidualizmu Postmodernizm = Relatywizm i subiektywizm w naukach Antropologia = Badania nad kulturami i społeczeństwami</p> Signup and view all the answers

    Jaką konsekwencją miało pojawienie się pracy 'Writing Culture' Jamesa Clifforda i George'a E. Marcusa?

    <p>Burzę w antropologii i intensywną autorefleksję</p> Signup and view all the answers

    Etnograf jest neutralnym obserwatorem badanej kultury.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Jakie aspekty badań terenowych zostały podkreślone w nowej metodologii etnograficznej?

    <p>Refleksyjność i etyczne aspekty relacji z badanymi.</p> Signup and view all the answers

    Etnografia jest konstrukcją __________.

    <p>tekstualną</p> Signup and view all the answers

    Dopasuj badacza do jego koncepcji:

    <p>James Clifford = Krytyka etnograficznych praktyk George E. Marcus = Manifest antropologii postmodernistycznej Marc Augé = Koncepcja nie-miejsca</p> Signup and view all the answers

    Jakie nowe formy pisania etnografii zostały poszukiwane?

    <p>Prace z dialogami i różnymi perspektywami</p> Signup and view all the answers

    Badania terenowe w antropologii są zawsze neutralnym spotkaniem kultur.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Antropolodzy zaczęli zwracać większą uwagę na __________ związane z reprezentacją 'Innych'.

    <p>kwestie etyczne</p> Signup and view all the answers

    Który z poniższych autorów uważał, że stan natury zakłada wojnę wszystkich ze wszystkimi?

    <p>Thomas Hobbes</p> Signup and view all the answers

    John Locke postulował, że natura ludzka jest zła.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Jakie jest główne dzieło Hobbesa, które przedstawia jego koncepcję umowy społecznej?

    <p>Lewiatan</p> Signup and view all the answers

    Jean-Jacques Rousseau idealizował stan natury, twierdząc, że ludzie są w nim _____, _____ i _____.

    <p>dobrzy, wolni, równi</p> Signup and view all the answers

    Jaka koncepcja zakłada oddanie całej wolności na rzecz 'woli powszechnej'?

    <p>Teoria społecznego kontraktu</p> Signup and view all the answers

    Dopasuj autorów do ich głównych dzieł:

    <p>Thomas Hobbes = Lewiatan John Locke = Dwa traktaty o rządzie Jean-Jacques Rousseau = Umowa społeczna Karl Marx = Kapitał</p> Signup and view all the answers

    Koncepcja umowy społecznej była przedstawiana tylko przez jednego autora.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Jakie są dwa główne aspekty umowy społecznej wg Locke'a?

    <p>Ograniczona władza i prawo do oporu</p> Signup and view all the answers

    Która z poniższych definicji najlepiej opisuje perspektywę emiczną?

    <p>Zrozumienie kultury z punktu widzenia jej członków</p> Signup and view all the answers

    Geertz uważał, że antropologia polega jedynie na analizie obiektywnej rzeczywistości kulturowej.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Jakie głębokie znaczenie mają walki kogutów na Bali według Geertza?

    <p>Odzwierciedlają hierarchie społeczne i relacje między mężczyznami.</p> Signup and view all the answers

    Geertz odrzucał skrajną formę ________ kulturowego.

    <p>relatywizmu</p> Signup and view all the answers

    Dopasuj koncepcje do ich definicji:

    <p>Perspektywa emiczna = Zrozumienie z punktu widzenia członków kultury Refleksyjność = Uświadomienie sobie różnych perspektyw w badaniach Podwójna interpretacja = Interpretacja znaczeń kulturowych przez antropologa Subiektywizm = Krytyka za nadmierną osobistą interpretację</p> Signup and view all the answers

    Jakie są krytyki postawione wobec interpretacji Geertza?

    <p>Krytykowano go za niedostateczne uwzględnianie nierówności społecznych</p> Signup and view all the answers

    Geertz twierdził, że antropologia powinna ignorować subiektywne doświadczenia badacza.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Czym jest 'gęsty opis' w kontekście analizy kultury według Geertza?

    <p>Jest to szczegółowa interpretacja kultury jako systemu symboli i znaczeń.</p> Signup and view all the answers

    Które z poniższych stwierdzeń odnoszą się do pojęcia dekonstrukcji?

    <p>Dekonstrukcja krytykuje logocentryzm.</p> Signup and view all the answers

    Odrzucenie 'wielkich narracji' wiąże się z poszukiwaniem uniwersalnych teorii kultury.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Jak dekonstrukcja wpływa na nasze rozumienie kultury?

    <p>Dekonstrukcja pokazuje, że znaczenie kultury jest relacyjne i kontekstualne, a nie jednolite.</p> Signup and view all the answers

    W antropologii postmodernistycznej istnieje zainteresowanie __________ kontekstami kulturowymi.

    <p>lokalnymi</p> Signup and view all the answers

    Połącz poniższe pojęcia z ich odpowiednimi definicjami:

    <p>Logocentryzm = Wiara w jedno, utarte znaczenie tekstu. Relacyjność znaczenia = Znaczenie zależy od kontekstu i różnic. Hierarchiczne opozycje = Jedna strona opozycji jest uprzywilejowana. Krytyka reprezentacji = Problem reprezentowania 'Innego' w tekstach.</p> Signup and view all the answers

    Jakie podejście przyjmuje antropologia postmodernistyczna?

    <p>Badanie lokalnych zjawisk kulturowych.</p> Signup and view all the answers

    Dekonstrukcja uznaje, że granice między kategoriami są stałe i jednoznaczne.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Jakie są główne pytania antropologii postmodernistycznej?

    <p>Jak język i dyskursy kształtują postrzeganie kultury?, Jak relacje władzy wpływają na produkcję wiedzy o 'Innym'?, Jakie są konsekwencje reprezentowania innych kultur w tekstach etnograficznych?, Jak uwzględnić subiektywność badacza?</p> Signup and view all the answers

    Study Notes

    Etymologia pojęcia "etnografia", "etnologia", "antropologia kulturowa"

    • Etnografia: pochodzi od słowa "éthnos" (lud) i "graphia" (opis). Opisywanie ludów. Polega na gromadzeniu danych empirycznych.
    • Etnologia: podobna do etnografii, ale jest dyscypliną naukową. Poddaje dane analizie i porównaniom, bada człowieka i jego wytwory kulturowe.
    • Antropologia kulturowa: bada systemy symboliczne wytwarzane przez człowieka, skupia się na teraźniejszości, wykorzystując rozmowy z żyjącymi ludźmi.

    Pierwotny przedmiot zainteresowania antropologii kulturowej

    • Antropologia zaczęła badać "innych", "obcych", "dzikich" społeczności, głównie ludności rdzennej.
    • Zaczęło się to w epoce odkryć geograficznych, nie tylko z ciekawości, ale i z chęci podboju nowych ziem.
    • Rozumienie rdzennych ludności ułatwiało zadania podbojowe.
    • Antropologia gabinetowa mogła się szczycić osiągnięciami naukowymi.

    Przedmiot zainteresowania antropologii kulturowej

    • Antropos (człowiek) + logos (nauka) = nauka o człowieku i jego kulturze.
    • Systemy symboliczne: kultura, sztuka, tradycje, wierzenia, mitologie, zwyczaje, obyczaje, struktury społeczne, pokrewieństwo, itp.
    • Subdyscypliny: antropologia fizyczna (biologiczna) - bada rozwój człowieka i cechy fizjologiczne.

    Najważniejsze pytania stawiane w ramach antropologii kulturowej

    • Zrozumienie siebie poprzez analizę "innych".
    • Co to znaczy być człowiekiem?
    • Jak ludzie postrzegają świat?
    • Dlaczego ludzie wykazują pewne zachowania?
    • Jak ludzie radzą sobie z życiem?

    Archeologia

    • Bada materialne pozostałości po ludziach (rzeczy, budowle).
    • Stosuje podejście diachroniczne, skupiając się na przeszłości i rekonstrukcji.
    • Bada społeczności żyjące tysiące lat temu.

    Antropologia sądowa

    • Stosuje wiedzę z antropologii fizycznej w celach sądowych.
    • Bada zwłoki, aby ustalić przyczynę śmierci lub zidentyfikować osobę.

    Perspektywa holistyczna w antropologii kulturowej

    • Wiedza kumulatywna, czerpie z wielu dziedzin, aby stworzyć całościowy opis.
    • Nie skupia się na pojedynczych aspektach ludzkiego życia, ale na powiązaniach różnych aspektów.
    • Staraj się łączyć fakty, które mogłyby być niezwiązane w pierwszym odczuciu.

    Relatywizm kulturowy

    • Teoria, która zakłada, że każda kultura ma swoje własne wartości i normy i nie można jej oceniać według standardów innej kultury.

    Antropologiczna interpretacja opozycji natura-kultura

    • Dyskusja o tym, czy natura czy kultura ma pierwszeństwo, a jak to oddziałuje na człowieka.
    • Obie są nierozerwalnie połączone.

    Umowa społeczna

    • Koncepcja o umowie, którą ludzie zawierają ze sobą lub z władzą, aby stworzyć społeczeństwo.
    • Hobbes, Locke, Rousseau.

    Fakt społeczny

    • Zjawisko, które jest zewnętrzne wobec jednostki i wywiera na nią wpływ.
    • To, jak ludzie myślą, czują i zachowują się, kształtowane przez społeczeństwo.
    • Durkheim.

    Język: System znaków i reguł gramatycznych

    • Pozwala na komunikację.

    Kultura wg Edwarda Tylora

    • Złożona całość obejmująca wiedzę, wierzenia, sztukę, moralność, prawo, obyczaje i inne zdolności i nawyki nabyte przez człowieka (ludzi) jako członka społeczeństwa.

    Podejście ewolucjonistyczne w naukach o kulturze

    • Taylor i Morgan.
    • Założenie, że każda kultura przechodzi przez te same etapy rozwoju (od prymitywnych do wysoko rozwiniętych).
    • Ewolucja kulturowa.
    • Krytyka: jednokierunkowość i brak uwzględnienia różnorodności kulturowego rozwoju.
    • Zasoby i metody: porównanie kulturowe, geneza, klasyfikacje.

    Partykularyzm historyczny Franza Boasa

    • Rewolucyjne podejście w antropologii.
    • Odrzuca uniwersalne schematy rozwoju kulturowego.
    • Badanie specyficznych historii poszczególnych kultur.
    • Nacisk na badania terenowe.
    • Holistyczne podejście i relatywizm kulturowy.

    Funkcjonaliźm Bronisława Malinowskiego

    • Nacisk na funkcje poszczególnych elementów kultury w zaspokajaniu potrzeb jednostki.

    • Indywidualne motywacje i potrzeby.

    • Kultura jako narzędzie do zaspokajania potrzeb.

    • Kulturę postrzega się jako układ powiązań, który pozwalają na zachowanie spójności społeczeństwa i zaspokajania konkretnych potrzeb.
    • System symboliczny.

    • Nacisk na badanai terenowe.

    Strukturalizm Claude'a Lévi-Straussa

    • Kultura jako system symboli i znaczeń.

    • Analogiczne struktury w kulturze.

    • Ludzki umysł działa w oparciu o uniwersalne struktury, niezależnie od kultury czy epoki. 


    Koncepcja wzorów kultury (Ruth Benedict)

    • Zespoły cech, wartości, postaw i zachowań w danej kulturze.

    • Kultura jako całość oparta na określonych wzorach.

    • Badana kultura jako zbiór pewnych charakterystycznych cech.

    • Kultura ma swoja specyficzną strukturę i jest oddzielna od innych kultur.

    Antropologia feministyczna

    • Analiza pozycji kobiet w różnych kulturach.

    • Kwestie płciowe i relacji władzy między płciami

    • Nierówności społeczne, ekonomiczne

    • Refleksyjność badacza.

    • Intersekcjonalność - różne wymiary opresji i dominacji.

    Interpretacjonizm Clifforda Geertza
- "Gęsty opis"

    • Kultura jako tekst, który wymaga interpretacji

    • Zwrócenie uwagi na kontekst i znaczenie symboli dla ludzi.

    • Antropolog jako interpretować, jak ludzie konstruują rzeczywistość.

    • Koncentracja na znaczeniu szczegółów.

    Teoria praktyk Pierre’a Bourdieu

    • Analiza relacji między strukturami społecznymi i działaniami jednostek.

    • Uwzględnienie habitus, pól, kapitałów i przemocy symbolicznej.


    Teoria wiedzy i władzy Michel'a Foucaulta

    • Władza nie jest scentralizowana tylko rozproszona i produktywna

    • Relacja władzy i wiedzy.

    • Mechanizmy dyscyplinowania, biowładzy.

    • Analizowanie relacji władzy w różnych sferach życia.

    Dyskurs

    • Systemy sposobu myślenia i mówienia o danej tematyce.
    • Kształtowanie wiedzy i postrzegania rzeczywistości

    • Związane z relacjami władzy

    • Foucault.

    Postmodernizm w antropologii

    • Krytyka obiektywizmu, racjonalizmu.

    • Uznanie subiektywności i weryfikowalności wiedzy.
    • Zanegowanie "wielkich narracji".

    • Relatywizm kulturowy, dekonstrukcja.

    Krytyka myśli i praktyki postmodernistycznej (Ernest Gellner)

    • Relatywizm i subiektywizm: sprzeczność relacji wiedzy.

    • Uznanie za wyznacznik wartości.

    Rytuały

    • Victor Turner: analizy rytuałów, w tym pojęcie “liminalności”.

    • Richard Schechner: rytuały jako teatry.

    • Rytuały mają znaczenie w kontekście społecznym.


    Cechy języka (W. J. Burszta)

    • Cechy języka wg Charlesa Hocketta.

    Hipoteza Sapira-Whorfa

    • Język wpływa na myślenie i postrzeganie świata.


    Scharakteryzowanie wybranego autora


    • Lewisa Henry Morgana
    • Adolfa Bastiana
    • Edwarda Tylora

    Studying That Suits You

    Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

    Quiz Team

    Related Documents

    Wstęp do etnologii i antropologii kolokwium PDF

    Description

    Przetestuj swoją wiedzę na temat antropologii oraz różnorodnych wzorów kulturowych. Quiz obejmuje pytania dotyczące prac Margaret Mead i Ruth Benedict oraz ich wpływu na rozwój jednostki. Dowiedz się, jak różne kultury mogą kształtować osobowość i postawy ludzi.

    More Like This

    Use Quizgecko on...
    Browser
    Open
    Browser
    Browser