Podcast Beta
Questions and Answers
Ano ang tawag sa wika na ginagamit ng mga taong magkaiba ang katutubong wika?
Alin sa mga sumusunod ang halimbawa ng dayalekto?
Alin sa mga sumusunod ang hindi kabilang sa mga dayalekto?
Ano ang mga halimbawa ng kolokyal na wika?
Signup and view all the answers
Ano ang pangunahing katangian ng salitang balbal?
Signup and view all the answers
Alin sa mga sumusunod ang hindi kabilang sa kategoryang pormal?
Signup and view all the answers
Alin sa mga sumusunod ang hindi kabilang sa halimbawa ng mga salitang slang sa Pilipinas?
Signup and view all the answers
Ano ang tawag sa proseso ng pagkuha ng bahagi ng salitang 'tulugan' na naging 'tul'?
Signup and view all the answers
Alin sa mga sumusunod ang halimbawa ng akronim na slang?
Signup and view all the answers
Anong proseso ang ginamit sa paglikha ng salitang 'dead ma' mula sa 'dead malice'?
Signup and view all the answers
Aling istilo ng slang ang nagsasama ng mga nilalaman mula sa iba't ibang wika?
Signup and view all the answers
Saan kabilang ang salitang 'besh' sa kategoryang slang?
Signup and view all the answers
Alin sa mga sumusunod ang hindi isang halimbawa ng slang na gumagamit ng pagbabaligtad?
Signup and view all the answers
Anong salitang slang ang madalas ginagamit upang tukuyin ang pagkain?
Signup and view all the answers
Ano ang tamang paglalarawan sa pormal na wika na pambansa?
Signup and view all the answers
Alin sa mga sumusunod ang halimbawa ng pampanitikan na wika?
Signup and view all the answers
Ano ang pangunahing katangian ng teknikal na wika?
Signup and view all the answers
Alin sa mga sumusunod ang halimbawa ng salitang cybernetic?
Signup and view all the answers
Alin sa mga ito ang hindi kabilang sa antas ng wika na pormal?
Signup and view all the answers
Anong uri ng wika ang ginagamitan ng mga salitang malalalim at masining?
Signup and view all the answers
Ano ang tawag sa antas ng wika na ginagamit sa mga aklat pangwika sa mga paaralan?
Signup and view all the answers
Alin sa mga sumusunod ang isa sa mga halimbawa ng teknik na salitang ginagamit sa Agham?
Signup and view all the answers
Study Notes
Antas ng Wika
- Ang wika ay may iba't ibang antas, depende sa sitwasyon at konteksto ng paggamit.
- May dalawang pangunahing uri ng antas ng wika: pormal at di-pormal.
Pormal na Wika
- Ang pormal na wika ay karaniwang ginagamit sa mga pormal na okasyon, tulad ng mga pulong, pagpupulong, at pagsulat ng mga akademikong sulatin.
- May limang uri ng pormal na wika: Pambansa, Pampanitikan, Teknikal, Cybernetic, at Lingua Franca.
Pambansa
- Ginagamit sa pagtuturo, pamahalaan at pagbabalangkas ng batas.
- Karaniwang ginagamit ang wikang ito sa mga libro at aklat pangwika sa lahat ng mga paaralan.
- Halimbawa: republika, edukasyon, pilosopiya, saligang batas, balarila.
Pampanitikan
- May malalim na pamimilipino.
- Ginagamit ng mga manunulat sa kanilang mga akdang pampanitikan.
- Karaniwang matatayog, malalalim, makulay, matalinhaga at masining ang mga salitang ginagamit sa ganitong uri ng wika.
- Halimbawa: Tayutay at Idyoma.
Teknikal
- Ginagamit sa matematika at agham.
- Karaniwang hindi isinasalin ang mga salitang ginagamit sa ganitong uri ng wika.
- Halimbawa: square root (pariugat), variable (aligin), fuse (mitsa), electromagnetic wave, X-ray, chlorophyll, Staphylococcus, Enzyme, Coefficient, Cosine.
Cybernetic
- Ginagamit sa teknolohiyang kompyuter.
- Halimbawa: Gigabytes, Upload, Download, Hashtag, Google, Software, Operating System, Firewall
Di-Pormal na Wika
- Ang di-pormal na wika ay karaniwang ginagamit sa mga impormal na okasyon, tulad ng pakikipag-usap sa mga kaibigan, pamilya, at sa mga pang-araw-araw na gawain.
- May apat na uri ng di-pormal na wika: Lingua Franca, Rehiyunal, Dayalekto/Lalawiganin, at Kolokyal.
Lingua Franca
- Tumutukoy sa anumang wika na ginagamit sa pakikipag-usap ng mga taong magkaiba ang katutubong wika o dayalekto.
- Halimbawa: Hapon at Filipino – Ingles, Bisaya at Kapampangan – Filipino.
Rehiyunal
- Tumutukoy sa lingua franca ng mga lalawigan.
- Halimbawa: Bulacan Tagalog, Taal Tagalog, UP Tagalog, Nueva Ecija Tagalog, Maynila Tagalog, Kapampangan, Ilokano, Hiligaynon, Ingles, atbp.
Dayalekto/Lalawiganin
- Ang nakagisnang wika ng mga etnolingguwistikong grupo sa bawat lalawigan.
- Halimbawa: Kalamunding (kalamansi) – Pampanga, Hawot (tuyô) – Batangas.
Kolokyal
- Karaniwang ginagamit sa pakikipag-usap sa tahanan, pasyalan, o tambayan.
- Pinapaikli ang mga salita na halaw sa pormal na pananalita.
- May kaunting gaspang ngunit maaari ring maging repinado, depende sa nagsasalita, kinakausap, at paraan ng pananalita.
- Halimbawa: Meron, sa’yo, kelan, nasa’n, pa’no, ‘no?, ‘to, pakelam, ata?, penge, p’re, lika, ‘ka mo?, pede, antay, naro’n, askal, sa’kin, teka, ‘musta?, pinoy.
Balbal
- Mga salitang napupulot sa kalye (language of the street).
- Hindi makinis at repinado (likha).
- Sa Ingles ay “slang”.
- Halimbawa: lonta, panulak, olats , datung, sabog, resbak, chibog, damo, omsim, igop, arat, tsikot, ninja moves, ayown.
WikaGenZ
- Mga bagong anyo ng Filipino slang na ginagamit ng mga kabataan ngayon.
- Halimbawa: Atabs, Etneb, Matsala, Erp, Olats, Besh, Dre, Bro/Bruh, Mej, Sis, AYT, AFAIK, ATM, BRB, BTW, IMO, TBF, TBC.
Kumbinasyon ng Balbal
- Nagsasama-sama ang iba’t ibang uri ng balbal upang makabuo ng bagong salita o parirala.
- Halimbawa:
- Baligtad at Dagdag: hindi-dehin-dehins, hiya-yahi-dyahe, wala-alaw-alaws.
- Ikli at Dagdag: pinoy, tisoy/tisay, bagets.
- Ikli at Baligtad: sigarilyo-siyo-yosi.
- Hiram at Ikli: dead malice-dedma, short time-shota, security-sikyo, original-orig.
- Hiram at Dagdag: dead-dedo, cry-krayola, in-love-inlababo.
Pangngalang Pantangi
- May ilang pangngalang pantangi na ginagamit bilang balbal na may sariling kahulugan.
- Halimbawa:
- Janno Gibbs (to give)
- Luz Valdez (to lose)
- Winnie Monsod (to win)
- Gardo Versoza (haggard)
- James Yap (pumatol sa mas bata)
- Julanis Morissette (umuulan)
- Cynthia (sino siya?)
- Lydia de Vega (mabilis tumakbo o sumibat)
- Ces Drilon (stress)
- Carmi Martin (karma)
- Tom Jones (gutom)
- Rita Avila (nakakairita)
- Samantha Lopez (mapagsamantala o oportunista)
- Katrina Kahalili (third party)
- Purita Corales (mahirap)
- Rica Peralejo (mayaman)
- Georgina Wilson (gorgeous)
Bulgar
- Kabilang dito ang mga mura at mga salitang may kabastusan.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Related Documents
Description
Tuklasin ang iba't ibang antas ng wika, mula sa pormal hanggang sa di-pormal. Alamin ang mga pangunahing uri ng pormal na wika at ang kanilang gamit sa iba't ibang konteksto. Magsagawa ng isang pagsusulit upang suriin ang iyong kaalaman sa mga konseptong ito.
