Анатомија на срцето и аортниот лак

Градна празнина

• Градната празнина е анатомски простор помеѓу вратот и дијафрагмата.
• Содржи разни органи, вклучувајќи го и срцето, белите дробови, хранопроводот, и други органи
• Содржи големи крвни садови и нерви

Големи крвни садови и нерви на градната празнина, органи во градната празнина

• Хранопровод
• Градна жлезда
• Дишник
• Бели дробови
• Срце

Големи крвни садови

• Горна шупла вена
• Долна шупла вена
• Аорта
• Белодробно стебло

Белодробно стебло - truncus pulmonalis

• Се протега косо конгоре и назад, лево од асцендентната аорта
• Се наоѓа на ниво на Th5 прешлен
• Пренесува деоксигенирана крв од десната комора до белите дробови
• Околу 5 cm долго, околу 3 cm широка

Бифуркација на белодробното стебло

• Лежи пред, под и лево од bifurcatio tracheae и долните трахео-бронхијални лимфни јазли и длабокиот срцев сплет.

Соодноси

• Соодветните аурикули и коронарните артерии се наоѓаат на секоја страна од нивното издвојување.
• Целосно е сместен во рамките на перикардот, заедно со асцедентната аорта, обвиткан во заедничка обвивка од висцералниот перикард, sinus arteriosus.

Аорта асценденс

• Долга околу 5 ст.
• Започнува од базата на левата комора на ниво на долниот раб на третата лева ребрена рскавица.
• Искачува конгоре, извивајќи се кон напред и десно.
• Половина се наоѓа зад `рбетните од делот на стернумот.
• Завршува на ниво на горниот раб на втората лева ребрена рскавица.

Аорта асценденс-соодноси

• Лежи во фиброзниот перикард
• Затворена во цевка од серозен перикард
• Заедно со пулмоналното стебло
• Нагоре, асцендентната аорта е одделена од градната коска со перикардот, десната плевра и predniot раб на десното белодробно крило, ареоларно сврзно ткиво и тимусот.

Аорта асценденс-гранки

• Двете коронарни артерии(десната и левата)
• Обезбедуваат васкуларизација на срцето

Аркус аортае

• Почетокот е на ниво на горниот раб на десниот 2-ри стернокостален зглоб.
• Искусува средна `рскавица на стернумот
• Завршува на ниво на левата 2-ра ребрена рскавица на стернумот.
• Лежи целосно во горниот медијастинум
• Лакот околу `рбетниот столб налево и паѓа надоле лево зад трахеата.
• Се протега како напред и лево
• Соединува со десцендентната торакална аорта.

Аркус аортае-соодноси

• N. phrenicus sinister, r. cardiacus cervicalis inferior и r. cardiacus cervicalis superior.
• N. vagus sinister, n. laryngeus recurrens, поминува под аортниот лак и го формират јамка.
• Bifurcatio trunci pulmonalis, bronchus principalis sinister, лигамент, артериски сплет и leviot n. laryngeus, се наоѓаат под аортниот лак.

Брахіоцефалично стебло (truncus brachiocephalicus)

• Долга околу 4 до 5 ст.
• Завршува на ниво на горниот раб на десниот стерноклавикуларен зглоб.
• Околу desnata v. brachiocephalica, горниот дел од v. cava superior и плеврата.
• Десна заедничка каротидна артерија
• Десна потклучна артерија

Лева заедничка каротидна артерија (a. carotis communis sinistra)

• Засегната на ниво на левиот стерноклавикуларен зглоб.
• Се протега надолу во вратот
• Торакалниот дел од а. carotis communis sinistra е долг 20 – 25 mm.
• Лежи пред трахеата, а потоа закосува налево.
• Соодноси (n. vagus, rr. phrenici, плевра и `рбетното крило)

Лева потклучна артерија (a. subclavia sinistra)

• Качува се во вратот латерално од медијалното рамо на m. scalenus anterior.
• Се протега зад мускулот
• се означува како a. axillaris

3 дел од аортата- десцендентната торакална аорта (aorta thoracica descendens)

• Наоѓа се во задниот медијастинум
• Започнува на ниво на долниот раб на Th4
• Спушта се надолу до ниво на Th12
• Завршува пред долниот раб на Th12 (во hiatus aorticus).

Аорта десценденс, соодноси

• Назад и десно се протегаат v. azygos и ductus thoracicus.

Висцералнни гранки a. thoracica

• За перикардот (rr. pericardiaci),
• За бронхиите (rr. bronchiales),
• За хранопроводот (rr. esophagei),
• За медијастинумот (rr. mediastinales).

ВНАТРЕШНА ИЛИ МЕДИЈАСТИНАЛНА СТРАНА (фациес медијастиналис)

• Вертебралниот дел е поизразен на левото белодробно крило.
• Горната и задната површина во однос на срцевиот отпечаток е триаголниот хилум
• Ова е област каде што различни анатомски структури влегуваат или излегуваат од белите дробови, формирајќи т.н белодробен корен (radix pulmonis)
• Сите структури се опкружени со рамен дел од плеврата, кој го образува аортниот лигамент (lig. pulmonale), зад неговиот отпечаток

Висцерални гранки

• За ѕидот на градниот кош (rr. phrenici superioress и aa. intercostales posteriores и aa. subcostales).

V. BRACHIOCEPHALICA DEXTRA ET SINISTRA

• Десната брахиоцефалична вена (v. brachiocephalica dextra) е долга околу 2,5 см.
• Левата брахиоцефалична вена (v. brachiocephalica sinistra) е долга околу 6 cm.
• Настанува зад стерналниот крај на desnata clavicula.
• Зад долниот раб на првата десна ребрена рскавици во близина на desnoto рамо на стернумот ја формира v. cava superior.

V. CAVA SUPERIOR

• Долга околу 7 cm.
• Се формира зад долниот раб на првата десна ребрена рскавица, зад првиот и вториот меѓуребрен простор.
• Направено кон конкавноста на desnoto белодробното крило.
• Во горниот дел од ѕидот на ДПК
• Се влева во горниот дел од دPK.

V. CAVA INFERIOR

• На ниво на Th8
• Заврнува налево и се влева во десната precordia.

АЗИГОСНА ВЕНА (V. AZYGOS)

• Искачува се надесно зад десниот дел од дијафрагмата.
• Се поврзува со v. cava superior на ниво на Th4.
• Искусува врв над desnoto пулмонално хилус.
• Притоки
• Десните vv intercostales posteriores и desnite vv mediastinales, esophaeales, pericardiacae, бронхијали.
• V. hemiazygos- akcesoria, се наоѓа под аортниот лак- се поврзува и се влева во азигосната вена.

ТРАХЕА И ДИШНИК

• Започнува зад `рбетниот процес C6
• Завршува на ниво на Th5, каде што се дијафрагмата е поделена на desna и leva дишница.

БЕЛОДРОБЕН КОРЕН (RADIX PULMONIS)

• Нутритивните крвни садови, бронхијалните артерии (rr. bronchiales) и бронхијалните вени (vv. bronchiales) ce поставени зад главниот бронх.
• Белодробниот нервен сплет (plexus pulmonalis)
• Лимфните јазли (nodi lymphatici bronchopulmonales) ce pаспределени околу главниот бронх и го исполнуваат хилусот на белите дробови.

БЕЛИ ДРОБОВИ (PULMONES)

• Имаат 3 ребра – anterior, posterior и inferior
• Со своите лигаменти, белите дробови се прицврстени за медијастинумот, плеврата и диафрагмата
• Белите дробови се двојаки (десната и левата).
• Наместо да бидат прави и рамни, тие имаат конвексна обвивка (со ребрата) и вогнутост на medijastinalната страна.

БЕЛОДРОБНИ РЕЗЕНЧИЊА (LOBULI PULMONIS)

• Дихотомното разгранување на главните дишници, наречено bronchi lobares.
• Се дели уште три до четири пати, завршувајќи во bronchioli terminales
• Кои се проширени во алвеоларни канали (ductuli alveolares)
• Кои ce proширени во алвеоли (alveoli)

ПЛЕВРА (PLEURA)

• Тенка серозна мембрана која посебно го обвиткува секое белодробно крило како затворена кеса.
• Се состои од плевра висцералис и плевра париетале.
• Помеѓу оваа два слоја има џеб наречен CAVUM PLEURAE.
• Се разликуваат четири џебови: costodiafragmatis, costomediastinalis, вертебрален и ретроезофагеален.

СРЦЕ (COR)

• Шуплив фибромускулен орган

• Форма на конус или пирамида

• 280-340 g тежина

• 170 cm3 големина

• Лежи во средниот дел од долниот mediastinum. Плеврата ja покрива и десната и левата страна на срцето.

• Коморите се најавие делови, и се одделени со меѓукоморна преграда (septum interventriculare)

СРЦЕ (COR) - РАБОВИ

• Горниот раб на срцето е дел од ЛПК
• Десниот раб на срцето е дел од длабок дел на ДПК
• Долниот раб на срцето e дел од длабок дел на ДК и дел од ЛК
• Левиот раб на срцето e лесен за откривање заради исклучок на малиот горен дел, каде што е формираната од левата аурикула.

КАРДИОВАСКУЛАРЕН СИСТЕМ-СРЦЕ

• Срцевата работа се одвива во две фази; дијастола и систола

ВНАТРЕШЕН ИЗГЛЕД НА СРЦЕТО

• Преткоморите ДПК и ЛПК се одделени со меѓупреткоморна преграда (septum interatriale).
• Коморите ДК и ЛК ce одделени со меѓукоморна преграда (septum interventriculare).

БРАЗДИ НА СРЦЕВАТА ПОВРШИНА

• sulcus coronarius
• sulcus interventricularis anterior
• sulcus interventricularis posterior

ПЕРИКАРД

• Две компоненти: фиброзна (pericardium fibrosum) и серозна (pericardium serosum)
• Го покрива срцето и големи садови, ја зголемува стабилноста, намалува триење, го ограничува протекувањето, ја олеснува атијалното полнење преку негативен перикарден притисок
• Заштитена од инфекции

ПЛЕВРА

• Две области
• Висцерален слој (ламина висцералис)
• Париетален слој (ламина париетале)
• Помеѓу двата слоја има просторот наречен CAVUM PLEURAE