Anatomi Dersi Eklem Hareketleri

Anatomiye Giriş

• Dersin adı: Anatomiye Giriş
• Öğretim üyesi: Doç. Dr. Mehmet Gökhan Culha, MD
• Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
• Hastane: Prof. Dr. Cemil Taşcıoğlu Şehir Hastanesi
• Klinik: Üroloji Kliniği

Genel Terimler

• Anterior (Ön): Vücudun ön kısmında bulunan veya olan.
• Posterior (Arka): Vücudun arka kısmında bulunan veya olan.
• Superior (Üst): Vücudun üst kısmında bulunan veya olan.
• Inferior (Alt): Vücudun alt kısmında bulunan veya olan.
• Medial (İç): Orta düzleme yakın olan.
• Lateral (Dış): Orta düzlemden uzak olan.
• Intermedius: İki yapı arasında bulunan.
• Medianus: Orta hatta bulunan.
• Centralis (Merkezî): Merkeze yakın olan.
• Peripheralis (Çevresel): Merkezden uzakta olan.
• Proximalis (Yakın): Gövdeye yakın olan.
• Distalis (Uzak): Gövdeden veya başlangıçtan uzakta olan.
• Apicalis (Tepe): Tepe ile ilgili, tepeye yakın.
• Basalis (Taban): Taban ile ilgili, tabana yakın.
• Verticalis (Düşey): Düşey, dikey.
• Horizontalis (Yatay): Yatay, enine.
• Superficialis (Yüzeysel): Yüzeye yakın olan.
• Profundus (Derin): Yüzeyden uzakta, derinde olan.

Anatomik Duruş Pozisyonu

• Kişi ayakta durmaktadır.
• Baş ve omuzlar diktir.
• Gözler karşıya doğrudur.
• Ayaklar topuklar ve başparmaklar bitişiktir.
• Kollar vücut boyunca sarkıktır.
• Avuç içi öne doğrudur.

Yön-Yer Belirten Terimler

• Inferior (Caudal): Bir yapının alt bölümüdür.
• Anterior (Ventral): Bir yapının ön kısmıdır.
• Posterior (Dorsal): Bir yapının arka kısmıdır.
• Medial: Bir yapının vücut ortasına yakın olduğu anlamına gelir.
• Lateral: Bir yapının vücut ortasından uzak olduğu anlamına gelir.
• Distal: Bir yapının gövdeye uzak olduğu anlamına gelir.
• Proximal: Bir yapının gövdeye yakın olduğu anlamına gelir.
• Superficial (Eksternal): Dış yüzeye ve göze yakın.
• Deep (İnternal): Dış yüzeyden uzak.
• Plantar: Ayak tabanı ile ilgili.
• Palmar: Avuç içi ile ilgili.
• Dorsal: Sırt ile ilgili.
• Parietal: Vücut boşluğunun duvarlarını örten zardır.

Hareket Terimleri

• Abduction (Aldırma): Orta hattan uzaklaşma.
• Adduction (Yaklaştırma): Orta hatta yaklaşma.
• Flexion (Bükme): Eklem açısını küçültme.
• Extension (Germe): Eklem açısını artırma.
• Dorsiflexion (Ayağın sırtına doğru bükme): Ayak bileğini yukarı doğru bükme.
• Plantar flexion (Ayağın tabana doğru bükme): Ayak bileğini aşağı doğru bükme.
• Lateral flexion (Yanlara bükülme): Vücudu yanlara doğru bükme.
• Hiperfleksiyon (Aşırı bükülme): İleriye doğru bükme.
• Ekstansiyon (Aşırı germe): Tamamen açılmış bir durum.
• Supinasyon: Dışa doğru dönme
• Pronasyon: İçe doğru dönme
• Elevatiyon: Yükseltme
• Depresyon: Düşürme
• Rotasyon: Dönme
• Proprasiyon: İleriye doğru döndürme
• Eversiy: Dışa doğru döndürme
• Inversiyon: İçe doğru döndürme
• Sirkumduksiyon: Uzuvların dairesel hareketinden oluşur.

Vücut Bólgeleri

• Baş: Caput
• Boyun: Collum
• Gövde: Truncus
  • Göğüs kafesi: Thorax
  • Karın: Abdomen
  • Leğen: Pelvis
• Üst uzuv: Extremitas Superior
  • Kol: Brachium
  • Önkol: Antebrachium
  • El: Manus
• Alt uzuv: Extremitas Inferior
  • Uyluk: Femur
  • Bacak: Crus
  • Ayak: Pes

Kemiklerin Sınıflandırılması

• Uzun kemikler (Ossa longa): Kol ve bacak kemikleri gibi.
• Kısa kemikler (Ossa brevia): El bileği ve ayak bileği kemikleri gibi.
• Yassı kemikler (Ossa plana): Kafatası kemikleri gibi.
• Sesamoid kemikler (Ossa sesamoidea): Diz kapağı gibi.
• Havalı kemikler (Ossa pneumatica): Burun kemikleri gibi.
• Düzensiz kemikler (Ossa irregularia): omurga kemikleri gibi.

Kranium (Kafatası) ve Yüz Kemikleri

• Kafatasının iskeleti kısaca Kranyum olarak adlandırılır.
• Kranial kemikler ve yüz kemikleri olarak ikiye ayrılır.
• Yüz kemiği sayısı 14'tür

Suturalar

• Suturalar, kranial kemiklerin birleştiği eklemlerdir
• Coronalis, Sagittalis ve Lambdoidea suturalar en önemlileri arasında sayılabilir.

Doğumda Cranium

• Kemikler arasındaki boşluklar daha geniştir.
• Sadece bir zarla kaplıdır.
• Fontaneller (Fonticuli): Özel adlandırılan boşluklar.

Üst Ekstremite Kemikleri

• Omuz kemeri: Scapula, Clavicula
• Kol: Humerus
• Önkol: Radius, Ulna
• El: Ossa carpi, Ossa metacarpi, Phalanges

Carpus Kemikleri (El Bileği Kemikleri)

• Proximal sıra: Scaphoideum, Lunatum, Triquetrum, Pisiforme
• Distal sıra: Trapezium, Trapezoideum, Capitatum, Hamatum

Alt Ekstremite Kemikleri

• Pelvis kemeri: Os coxae
• Uyluk: Femur
• Bacak: Tibia, Fibula
• Ayak: Ossa tarsi, Ossa metatarsi, Phalanges

Columna Vertebralis (Omurga)

• 26 bağımsız omur (33-34 vertebr) vardır.
• İlk 24 vertebr hareketli, kalan 9'u hareketsizdir.
  • Servikal omurlar (7)
  • Torakal omurlar (12)
  • Lomber omurlar (5)
  • Sakrum (1)
  • Koksigeal omurlar (4-5)

Sternum

• Sternum, göğüs kafesinde bulunan bir kemiktir.
• Manubrium sterni, Corpus sterni, Processus Xiphoideus olmak üzere üç bölümünden oluşur.

Eklemler

• Sınıflama:
• Synarthrosis (Oynamaz eklemler): Kemikler birbirine sıkıca kaynaşmıştır
• Amphiarthrosis (Yarı oynar eklemler): Hafif hareket olan eklemler.
• Diarthrosis (Oynar eklemler): Çok hareketli eklemler.
• Fibröz eklemler (Articulationes fibrosae): Kemikler bağ dokusu ile birleşir
• Syndesmosis, sutura, schindylesis, gomphosis.
• Kıkırdaksı eklemler (Articulationes cartilagineae): Kemikler kıkırdak ile birleşir
• Synchondrosis, symphysis.
• Sinovyal eklemler (Articulationes synoviales): Eklem boşlukları bulunmaktadır

Eklem Tipleri

• Plane Joint (Düz eklem): Eklem yüzeyleri düz veya hafif konkav/konvekstir. Sadece kayma hareketi mümkündür.
• Hinge Joint (Menteşe eklemi): Bir eksen çevresinde bükülme ve gerilme hareketi mümkündür (kolun dirsekteki hareketi gibi).
• Pivot Joint (Döner eklem): Bir eksen çevresinde rotasyon hareketi mümkündür.
• Saddle Joint (Eyer eklemi): İki yönde hareket edebilen eklem.
• Ellipsoid Joint (Eliptik eklem): İki eksen etrafında hareket edebilen eklem.
• Ball and socket joint (Küresel eklem): Üç eksen etrafında hareket ettirilebilen eklem.
• Condylar joint (Kondiler eklem): Oval şekilli eklem yüzeyleri arasında olan, iki yönde hareket kabiliyetine sahip eklem türü.
• Trochlear Joint: (Trokleer eklem) Makaraya benzer eklem yüzeyleri arasındaki, tek bir eksen etrafında oluşan bükülme ve gerilme hareketleri

Kaslar (Músculo)

• Statik ve dinamik kas kasılmaları
• Sırt kasları (Superficial, Intermediate ve Derin Extrinsic Kaslar)
• Omuz kemeri kasları
• Kol kasları (Fleksör ve Ekstansör grup)
• Önkol kasları (Superficial ve Derin grup)
• Uyluk kasları (Posterior grup)
• Bacak kasları (Anterior ve Lateral grup)
• Bacak kasları (posterior grup)
• Kalbin kasları
• Interkostal kaslar
• Diyafram açıklıkları

Kalp Özellikleri

• Kalbin dış yüzeyleri (facies)
• Kalbin iç yüzeyleri (septum)
• Kalp iletim sistemi
• Kalp kaslarının iletimi, beslenmesi, ağrıları ve önemli bölümler.