Algemene Psychologie Inleiding

Algemene psychologie

• Psychologie is de wetenschappelijke studie van het gedrag en de mentale processen van het individu.
• Doel: gedrag begrijpen en verklaren.
• Psychologie combineert wetenschappelijke kennis met intuïtieve menselijke kennis.
• Intuïtieve menselijke kennis: inzichten uit eigen ervaring, gebruikt in de dagelijkse omgang. Subjectief, toevallig, alledaags.
• Wetenschappelijk onderzoek: objectief, systematisch, gecontroleerde situaties.
• Objectieve vaststelling: meetbaar, controleerbaar.
• Intersubjectiviteit: mate van overeenstemming tussen waarnemers.
• Systematische observaties: representatief, vermijd toevallige steekproeven.
• Gecontroleerde situaties: zoveel mogelijk beïnvloedende factoren uitsluiten, laboratoriumexperimenten.
• Verschillen in zoeken naar samenhang:
  • Intuïtief: oppervlakkig, eenmalig, voldoende voor verband, eenvoudig.
  • Wetenschappelijk: methodisch, bredere theorieën, empirische toetsing, systematisch werken.
• Beschrijvende methoden:
  • Beschrijvend onderzoek: casestudy's, levert onderzoekbare hypothesen op, maar blijft subjectief en gebaseerd op beperkte gevallen.
  • Verkennend onderzoek: gericht op samenhang en verschillen tussen variabelen, gegevens over individuele participanten gebruiken.
• Verklarende methoden:
  • Onderzoek naar samenhang en verschillen: gegevens over individuen (kwantitatief en kwalitatief). Variabelen: geslacht, leeftijd, intelligentieniveau.

Verschillende stromingen in de psychologie

• Amerikaanse en Europese psychologische theorieën:
  • Humanistische psychologie (3de weg): focus op gedrag, psychodynamisch.
    • Maslow (behoeftetheorie)
    • Rogers (cliëntgerichte therapie)
    • Existentialistische thema's (creativiteit, vriendschap, ontbreken).
• Hedendaagse Stromingen in Psychologie
• Cognitieve psychologie: studie van waarneming, geheugen, denken, theorieën.
• Biologische psychologie: biologische en erfelijke grondslagen van typisch menselijk gedrag.
  • Ethologie: onderzoek gedrag van dieren.
• Evolutionaire psychologie: studie van gedrag in context van evolutie.
• Fysiologische psychologie: invloed fysiologische processen op gedrag, bijv. depressie.
• Psychofysiologisch onderzoek: verband psychologie en fysiologie, bijv. angst.
• Neuropsychologie: effect hersenen op gedrag.
• Positieve psychologie: welzijn, duurzame groei en geluk.
• Humanistische psychologie: Focus op groei, zelfactualisatie, positieve gevoelens, geluk.

Experimenten in psychologie (Onderzoek)

• Empirische wetenschappelijke methoden.
• Wetenschappelijke studie van bewustzijn/Introspectie; structuur van bewustzijn.
• Structuralisme (1879-1920): onderzoek naar bewustzijn, gebruik van introspectie in experimenten.
• Functionalisme: Amerikaans perspectief, focus op doel en functie van geest, oplossen van problemen.
• Behaviorisme (Watson, Pavlov): stimulus-responsverbindingen.
• Klassieke conditionering (Pavlov): stimulus-respons associatie.
• Operante conditionering (Skinner): effect van belonen en straffen op gedrag.
• Behavioristisch perspectief: observerbaar gedrag, leren, reacties.
• Neo-behaviorisme (Robert Woodworth): innerlijke processen (gedachten, emoties, wensen). S-O-R schema.

Dieptepsychologie

• Psychoanalyse (Freud): onbewuste processen/drijfveren, gedrag vanuit persoonlijke ervaringen.
• Ontdekking van het onbewuste.
• Gestaltpsychologie: de menselijke geest creëert een betekenisvolle perceptie van de werkelijkheid, meer dan de som van de delen.
• Köhler: meer dan reactie op stimuli.
• Toepassingen op sociale psychologie, groepsdynamica.

Ontwikkeling van de psychologie

• Voorgeschiedenis: intuïtieve psychologische kennis, mythes, filosofische ideeën.
• Directe voorgeschiedenis: ontwikkeling van wetenschappelijk denken. Descartes, Rationalisme, Dualisme. Locke, Empirisme, Tabula Rasa.
• Wetenschappelijke inzichten over bewustzijn, cognitie en menselijke gedrag.

Verbanden zoeken in onderzoek

• Correlatie onderzoek: identificeren van verbanden.
• Hypothese: voorlopige veronderstelling over verband.
• Empirische toetsing: hypothesen testen met data.
• Experimenten: het beïnvloeden van variabelen om hun effect op andere variabelen te meten, om oorzakelijke verbanden te vinden.
• Controlevariabelen: variabelen die gecontroleerd worden in een experiment om contaminatie te vermijden (bijv., geslacht)
• Manipulatie: bewust veranderen van variabele(n).
• Experimentele groep en controlegroep.
• Interactie-effect: de effecten van 2 variabelen op elkaar.

Emperische cyclus

• Hypothese formuleren.
• Data verzamelen.
• Data analyseren.
• Hypothese evalueren en eventueel aanpassen.

Psychologie en temperatuur

• Effect van temperatuur op cognitief functioneren.
• Onderzoek naar verband temperatuur-cognitieve prestatie.

Dit quiz vraagt naar de basisprincipes van de algemene psychologie, waaronder de verschillen tussen intuïtieve en wetenschappelijke kennis. Verken belangrijke concepten zoals gedrag, mentale processen en de rol van systematische observaties. Test je kennis over de methoden en doelen van psychologisch onderzoek.