Әлеуметтану негіздері
58 Questions
4 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Әлеуметтануда процестернең кайсы дәрәҗәләре бар?

  • Табигый һәм культурный
  • Физик һәм механик
  • Микроәлеуметтік һәм макроәлеуметтік (correct)
  • Икътисади һәм иҗтимагый

Адамнарның этник җәмгыятьләре тарихи актив формалары нинди?

  • Страта һәм юл
  • Культуралык һәм стиль
  • Демографик, профессиональ, класс җәмгыятьләре
  • Ру, тайпа, улус, милләт (correct)

Кайсы термин бер этник җәмгыятьнең башка җәмгыять белән берләшүен аңлата?

  • Геттоизация
  • Социаль интеграция
  • Интернационализм
  • Ассимиляция (correct)

Кайсы термин этник, милли яки дини төркемне жекеләп юк итүне аңлата?

<p>Геноцид (B)</p> Signup and view all the answers

Кайсы социаль процесс җәмгыятьнең һәм структураларның статикның бер зурдан икенче зурга күчүен аңлата?

<p>Революцион үзгәрешләр (C)</p> Signup and view all the answers

Заманча мәдәниятне ничек аңлата?

<p>Мультикультурализм (B)</p> Signup and view all the answers

Әлеуметнең структураларында ничек үзгәрешләр күзәтелә?

<p>Эволюция (A)</p> Signup and view all the answers

Кайсы процесс берләштерәсен һәм мәдәниятнең идеологиясен һәм структурасын үзгәртә?

<p>Интернационализм (C)</p> Signup and view all the answers

Кайсы социаль процесс җәмгыятьнең статик динамикасында бавы төп үрнәк булып тора?

<p>Реформа (C)</p> Signup and view all the answers

Кайсы әйбер җәмгыятьтә катнашучы иҗтимагый тармакларның берләшүен аңлата?

<p>Кооперация (A)</p> Signup and view all the answers

Ерлі-зайыптылардың бір уақытта бірнеше жұбайы болатын неке қандай аталады?

<p>Полигамия (D)</p> Signup and view all the answers

Аралас (гетерогамия) некелер ең көп қандай адамдар арасында кездеседі?

<p>Жоғары білімді адамдар арасында (D)</p> Signup and view all the answers

Өз мәртебесіне ұқсас адаммен отбасын құру қандай түсінікке жатады?

<p>Гомогамия (D)</p> Signup and view all the answers

Қоғам мүшелерінің статустарын өзгерту үшін мүмкіндік беретін әлеуметтік құрылым қандай?

<p>Ашық (B)</p> Signup and view all the answers

Феодалдық қоғамдағы стратификациялық жүйе қандай жүйемен сипатталады?

<p>Сословиелік (A)</p> Signup and view all the answers

Индустриалды қоғамдарда халықтың көпшілігі қай тапқа жатады?

<p>Ортаңғы тапқа (D)</p> Signup and view all the answers

ХХ ғасырда қандай тап негізгі болды?

<p>Жұмысшы тап (D)</p> Signup and view all the answers

Көбею арқылы халық саның сақтап тұру қандай әлеуметтік институттің міндеті?

<p>Отбасының (D)</p> Signup and view all the answers

Ата-анасы мен балалары өзге туыстардан бөлек тұратын отбасы қандай?

<p>Нуклеар отбасы (D)</p> Signup and view all the answers

Ерлі-зайыптылардың алдынғы некесінен баласы бар отбасы қандай түріне жатады?

<p>Аралас отбасы (D)</p> Signup and view all the answers

Социологиялық ақпараттың 90%-дан астамы жиналатын әлеуметтану әдісі қайсысы?

<p>Сауалнама (A)</p> Signup and view all the answers

Әлеуметтік дифференциацияның түрі ретінде жеке адамдар мен әлеуметтік топтар арасындағы иерархиялық айырмашылық қандай аталады?

<p>Әлеуметтік теңсіздік (C)</p> Signup and view all the answers

Қоғам қабаттарының түрлі критерийлер бойынша бөлінуі қандай терминмен сипатталады?

<p>Страта (D)</p> Signup and view all the answers

Жеке тұлғаның топ ішіндегі позициясын не деп атайды?

<p>Әлеуметтік рөл (D)</p> Signup and view all the answers

Мәртебеге байланысты әлеуметтік нормалармен реттелетін мінез-құлық қандай?

<p>Әлеуметтік рөл (A)</p> Signup and view all the answers

Жеке тұлғаның қоғамда қабылданған мәртебесі қандай мәртебеге жатады?

<p>Берілген (C)</p> Signup and view all the answers

Жеке тұлғаның қоғамға ену процесі не деп аталады?

<p>Әлеуметтену (C)</p> Signup and view all the answers

Жеке тұлғаның қайта құру кезеңі қандай кезеңдерден тұрады?

<p>Екінші әлеуметтену (D)</p> Signup and view all the answers

Әлеуметтік ортаға белсенді бейімделу процесі не деп аталады?

<p>Бейімделу (A)</p> Signup and view all the answers

Әлеуметтік топтармен байланыстыру және олардың құрамына болушілікті түсіну процесі қандай?

<p>Бірегейлік (B)</p> Signup and view all the answers

Индустрияга дейінге этапны ачыклаучы термин кайсы?

<p>Жаһандық (C)</p> Signup and view all the answers

Отбысының институтына кертелмәгән нәрсә кайсы?

<p>Технология (B)</p> Signup and view all the answers

Неке қатынасының экзогамия типы ни мәгънәгә ия?

<p>Топтан тыш партнёр сайлау (D)</p> Signup and view all the answers

Социаль нормаларның болай ук аерым бусагасы кешеләр арасында ни белән бәйле?

<p>Құқықтық норма (C)</p> Signup and view all the answers

Функцияләрнең социаль системаларда нинди элементларга яратылганы?

<p>Динамизм (C)</p> Signup and view all the answers

Әйләнгәнне татыган үсеш төре кайсы?

<p>Тік ұтқырлық (B)</p> Signup and view all the answers

Күпчелекләрне берләштергән отыгуз узу формасы кайсы?

<p>Полигамия (D)</p> Signup and view all the answers

Мораль нормага бу структурадан төшенергә кирәкми:

<p>Капта механизмнары (A)</p> Signup and view all the answers

Некуның практик этаплары арасында не бар?

<p>Ажырасу (D)</p> Signup and view all the answers

Эдвин Сатерлендның пікірінше, айналасындағы адамдардың көпшілігі девиантты мінез-құлыққа жақын болса, не болады?

<p>Девианттылық жоғарылайды (A)</p> Signup and view all the answers

Әлеуметтік құрылымдар конформизм үшін марапат болмаған жағдайда, адамдар не істейді?

<p>Девианттылыққа жоғарылайды (C)</p> Signup and view all the answers

«Жоғалтатыным аз, табатыным көп» девианттылықтың мотивациясы қай теорияда көрсетілген?

<p>Түсіндірмелі әлеуметтану (D)</p> Signup and view all the answers

Говард Беккер мен Эдвин Лемерт қандай процесс зерттеген?

<p>Девианттылықты анықтау процесін (B)</p> Signup and view all the answers

Девианттылықтың объективті себептері неден тұрады деген пікір қай теорияда қайталанады?

<p>Конфликт теориясы (A)</p> Signup and view all the answers

Девианттылықтың объективті себептері қандай теңсіздіктермен байланысты?

<p>Таптық және нәсілдік теңсіздік (D)</p> Signup and view all the answers

Қаны бір болып неке тектес міндеттемелер арқылы байланысатын адамдар тобы қалай аталады?

<p>Отбасы (D)</p> Signup and view all the answers

Екі адамның ресми, әлеуметтік немесе заңды түрде мойындаған одағы қандай?

<p>Неке (A)</p> Signup and view all the answers

Тек бір әйел мен бір күйеу болатын неке қалай аталады?

<p>Моногамия (C)</p> Signup and view all the answers

Көлденең әлеуметтік ұтқырлықтың кайсысы?

<p>Жұмыстан шығару (A), Рақымшылық (C)</p> Signup and view all the answers

Индивидтің қоғамның әлеуметтік құрылымындағы алатын орны?

<p>Әлеуметтік мәртебесі (A)</p> Signup and view all the answers

Стратификация жүйесінің сипаттамасы?

<p>Әлеуметтік қауымдастықтар мен институттардың бірігіп жұмыс істеуі (A), Әлеуметтік институттардың тәртібі (B)</p> Signup and view all the answers

Әлеуметтік институтқа жатады?

<p>Радиостанция (B), Достық (D)</p> Signup and view all the answers

Делинквенттілік дегеніміз не?

<p>Құқық бұзушы мінез-құлық (A)</p> Signup and view all the answers

Әлеуметтік нормалардың әлсіреуі ?

<p>Аномия (B)</p> Signup and view all the answers

Девиантты мінез-құлық karakteri қандай?

<p>Жалпы қабылданған нормаларды бұзу (B)</p> Signup and view all the answers

Социологияда аномия бұндай таблица көңіл-күйлері бірге жүреді?

<p>Моральдық құндылықтар мен идеялардың жойылуы (B)</p> Signup and view all the answers

Әлеуметтік қатынастардың негізгі мақсаты?

<p>Қоғамдық қажеттіліктерді қанағаттандыру (A)</p> Signup and view all the answers

Социологтар арасында әлеуметтік нормалар сипатталады?

<p>Стандартты сезіну мен әрекет ету тәсілі (D)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Көлденең әлеуметтәк хәрәкәт

Берүче, әлеуметтәк кәешләренең позициясен дәлилләү

Система ничек барлыкка килә?

Берничә әйберне бер-берсенә бәйләү аша яңа нигезле система булдыру.

Консенсус

Бөтен яктан катнашучылар өчен килешелгән, Җәйберләрнең килешүе белән эш итү.

Әлеуметтәк роль

Индивидның җәмгыятьтә нинди рольдә булачак

Signup and view all the flashcards

Стратификация системасы

Әлеуметтәк төркемнәрнең кисәк-кисәк булган, тәртип буенча кисәкләнгәне

Signup and view all the flashcards

Әлеуметтәк институт

Җәмгыятьтә кыйммәтләр һәм кагыйдәләрне саклаучы, функциясен үтәүче учреждение

Signup and view all the flashcards

Әлеуметтәк институтларның максаты

Җәмгыятькә җавап биреп, каебер кәрәк-яракларга җавап бирү

Signup and view all the flashcards

Кагыйдә

Җәмгыятьтә кайчак булучы, үзгәрешсез кыйммәтләр

Signup and view all the flashcards

Девиант төшенчәсе

Кагыйдәләрне бозу, җәмгыятькә каршы бара торган гамәлләр

Signup and view all the flashcards

Аномия

Җәмгыятьтә кагыйдәләрнең чагыштырмача аз булуы, бәйсезлек һәм борчылу

Signup and view all the flashcards

Индустриягә кадәрге җәмгыять

Җәмгыятьтеге башлангыч формалар, аларда җәмгыятьнең төп функцияләре, алга таба үсеш алып баручы төп элементлары формалаша.

Signup and view all the flashcards

Индустриаль җәмгыять

Җәмгыятьнең тәртипкә китерелгән күр күренеше, ул җитештерүгә бәйләнгән.

Signup and view all the flashcards

Постиндустриаль җәмгыять

Җәмгыятьнең үсеш этабы, анда мәгълүмат технологияләре һәм хезмәт күрсәтүгә генә басым ясала.

Signup and view all the flashcards

Глобаль җәмгыять

Җәмгыятьнең географик чикләре юк, бөтен дөнья буенча интеграция, әледкәшлек һәм үзара бәйлелек бар.

Signup and view all the flashcards

Мәгълүмати җәмгыять

Җәмгыятьнең үсеш этабы, җәмгыятьнең барлык өлкәләрендә информация технологияләре өстенлекле.

Signup and view all the flashcards

Миндетле социаль норма

Җәмгыятьнең үрнәк кылырга тиеш булган гадәтләре.

Signup and view all the flashcards

Социаль институт

Җәмгыятьнең бер берсенә бәйле өлеше, җәмгыятьнең төп функцияләрен башкаруда катнаша.

Signup and view all the flashcards

Социаль системага хас төшенчәләр

Социаль институтларга хас булган үзгәрешләр , тәртип һәм үсеш

Signup and view all the flashcards

Социаль институтны дысфункция

Социаль институтны үзенең эшчәнлегендә кабул итмәү

Signup and view all the flashcards

Социаль институт функциясе

Социаль институт үз эшчәнлеген тәэмин итү өчен кулланыла торган ысуллар

Signup and view all the flashcards

Иҗтимагый система

Берүлешкән иҗтимагый күренешләр һәм процесләр йөземтесе, алар үзара бәйләнештә һәм багланышта булалар һәм билгеле бер иҗтимагый объектны формалаштыралар

Signup and view all the flashcards

Иҗтимагый тарату

Иҗтимагый процессларның үсеш һәм үзгәреш дәрәҗәләренә аерып карау

Signup and view all the flashcards

Этник җәмгыять

Халыкның тарихи формалашган, тоташ группалары, этник бердәмлек негызларында кушылып

Signup and view all the flashcards

Эволюция эволюцияле иҗтимагый үзгәрешләр

Җәмгыятьнең (төркемнәрнең, институтларның, оешмаларның) торышының акрынлап алышынуы, беренче чиратта сан күрсәткечләрдә чагыла.

Signup and view all the flashcards

Ассимиляция

Төп төркемең тілен, мәдәниятен һәм этник хәтерен югалту белән бергә килгән бер иҗтимагый төркемнең икенче бер төркемгә кушылу процессы.

Signup and view all the flashcards

Мультикультурализм

Мәдәни, телле, дини тигезлекне максат итеп куйган сәясәт

Signup and view all the flashcards

Геноцид

Этник, милли яки дини төркемне тулысынча яки өлешчә юк итү ниятләре белән башкарылган барлыкка килгән зур бәла-каза.

Signup and view all the flashcards

Сегрегация

Каты төрлелекне саклап калу бурычы белән эшли торган иҗтимагый сәясәт

Signup and view all the flashcards

Реакционнар

Мәдәни һәм телле яктан үзгәрешләрне кире кагып, борынгы тәртипкә кире кайтуны максат итеп куйган реформаторлык җәмгыять хәрәкәтләре.

Signup and view all the flashcards

Революция

Иҗтимагый төзелмәнең бер торышыннан икенчесенә кискен үзгәреше, беренче чиратта сифат үзгәрешләре белән характерлана.

Signup and view all the flashcards

Социология нинди ысулы белән күп мәгълүмат җыя?

Социологиялык мәгълүматларның 90% тан артыгын җыюда кулланыла торган социология ысулы.

Signup and view all the flashcards

Әлеуметтә урын алу ничек атала?

Әлеуметтә кешеләрнең, төркемнәрнең, катламнарның яки классларның яки ниятләнгән урынларын күрсәтә торган социология терминасы.

Signup and view all the flashcards

Социологиядә рәсми бурычлар ничек атала?

Социологиядәге термин, укытучы, студент, хезмәткәр һ.б. кебек шәхесләрнең роллары.

Signup and view all the flashcards

Әлеуметтәге катламнар ничек атала?

Социологиядә, әлеуметтә халыкның төрле группаларга , яки катламнарга бүленүе турында нәрсә әйтелә?

Signup and view all the flashcards

Социологиядә, шәхеснең урыны ничек атала?

Әлеуметтәге шәхеснең төрле группаларда һәм төркемнәр арасында кабул ителә торган урыны.

Signup and view all the flashcards

Әлеуметтә төрле урыннар ничек атала?

Социологиядәге термин, туган вакыттан бирле шәхесенең ала торган шәхесләр, дәүләт, төркемнәр тарафыннан билгеләнгән урыны.

Signup and view all the flashcards

Әлеуметтә шәхеснең үз хезмәте белән алган урыны ничек атала?

Социологиядәге термин, шәхеснең үзенә эшләп алган урыны.

Signup and view all the flashcards

Шәхеснең яңа мөхиткә өйрәнүе ничек атала?

Социологиядә шәхес үзенә яңа урын алып, яңа мөхиткә өйрәнү процесы.

Signup and view all the flashcards

Шәхеснең иҗтимагый группалар белән бәйләнешләрен күздә тоту ничек атала?

Шәхеснең үзенең иҗтимагый группалар белән бәйләнешләрен күздә тоту процессы.

Signup and view all the flashcards

Дифференциаль ассоциация теориясе

Бердәмлеккә караганда кире килгән гамәлләргә күбрәк якын булган кешеләр белән аралашу, кешеләрнең кире килгән гамәлләргә кызыксынуын арттыра

Signup and view all the flashcards

Аңлаучы социология

Кешеләрнең девиант булуларын аңлау өчен, аларның мотивларын һәм социаль контекстны искә алу

Signup and view all the flashcards

Социаль киртә теориясе

Кешеләрнең девиант гамәлләрдән тыелуы өчен социаль контроль механизмнары

Signup and view all the flashcards

Структураль функционализм

Девиантлы гамәлләр, социаль системаның кирәк-яраклары

Signup and view all the flashcards

Стигматизация теориясе

Девиантлы гамәлләр белән бәйле стереотиплар һәм караш

Signup and view all the flashcards

Конфликт теориясе

Девиантлы гамәлләр, социаль тигезсезлекнең нәтиҗәсе

Signup and view all the flashcards

Гаилә

Бергә яшәүче һәм гомуми хуҗалыклары бар адамнар, туганлык мөнәсәбәтләре белән бәйләнгән

Signup and view all the flashcards

Никах

Ике кешенең заң тәртибендәге рәсми берлеге, гаилә төзергә рөхсәт итә

Signup and view all the flashcards

Моногамия

Бер ир һәм бер хатын-кыз арасындагы никах төре

Signup and view all the flashcards

Полигиния

Бер ук вакытта берничә хатын булу

Signup and view all the flashcards

Ачык җәмгыять структурасы

Кеше социаль статусын үзгәртеп, югарырак дәрәҗәгә күтәрелергә мөмкин булган җәмгыять структурасы.

Signup and view all the flashcards

Сословиелик жүйе

Феодал җәмгыятьтә калыпка керетелгән социаль төркемнәрнең системасы.

Signup and view all the flashcards

Уртача тап

Индустриаль җәмгыятьтә халыкның күпчелек өлеше кергән социаль төркем.

Signup and view all the flashcards

Кеңейтелгән гаилә

Ир белән хатын, аларның балалары һәм башка туганнары (әти-әни, туганнар) бергә яшәгән гаилә.

Signup and view all the flashcards

Нуклеар гаилә

Ир белән хатын, аларның балалары, ләкин башка туганнар белән бергә яшәмәгән гаилә.

Signup and view all the flashcards

Аралас гаилә

Бер яки ике тормыш iптәшенең алдагы гаиләсеннән балалары булган гаилә.

Signup and view all the flashcards

Балаларны тәрбияләү

Балаларны тәрбияләү һәм җәмгыятькә кушу - бу әлеуметтик институт миссиясе.

Signup and view all the flashcards

Җынысый мінез-кылыкларны ретләү

Җәмгыятьтә җынысый мөнәсәбәтләрне регуляцияләү бу әлеуметтик институт миссиясе.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Сұрақтар және жауаптар

  • Әлеуметтану – бұл табиғат, қоғам және ойлаудың жалпы даму заңдары туралы ғылым.
  • Әлеуметтану саяси құбылыстардың пайда болуы мен даму жолдарын, заңдылықтарын және формаларын зерттейді.
  • Әлеуметтану экономикалық құбылыстардың пайда болуы мен даму жолдарын, заңдылықтарын және формаларын зерттейді.
  • Әлеуметтану қоғамның пайда болуын қызмет етуін және оның даму заңдылықтарын зерттейді.
  • Америкалық әлеуметтанушы Л.Козердің шиеленіс теориясында қоғамдық өмірдің негізі ретінде құрылымдық шиеленіс (конфликт) қарастырылған.
  • Ұйымға тән белгілері – еңбек бөлінісі және мамандану, әлеуметтік бірілестік.
  • Бірлігінде әлеуметтік құрам мен әлеуметтік байланыстар ұжымды құрайды.
  • Қоғам ортоқ тілі мен территориясы бар адамдар тобы.
  • Адамдардың өзара байланысы мен әрекеттесуінің бірлескен өмірін қоғам қамтиды.
  • Бір елде тұратын адамдар жиынтығын қоғам деп айтуға болады.
  • Ортақ мүдделермен біріктірілген адамдар жиынтығын қоғам деп те айтуға болады.
  • Екі немесе одан да көп адамдар, топ, қоғамды құрауы мүмкін.
  • Топтық нормадан ауытқу – аномия.
  • Ересек адамның балаға ескертуі әлеуметтік бақылау ретінде сипатталады.
  • Үстем мәдениетке қарсы мәдениет түрі – контрмәдениет.
  • Бұқаралық ақпарат құралдары арқылы пайда болған мәдениет – бұқаралық мәдениет.
  • Индустрияға дейінгі қоғамнан индустриалды қоғамға көшу модернизация.
  • Әлеуметтік шекарадан тыс қалған адамның жағдайы – маргиналдылық.
  • Орындауға міндетті әлеуметтік норма – құқықтық норма.
  • Әлеуметтік институт – мүдделер қақтығысына негізделеді.
  • Әлеуметтік институт елементтер арасындағы байланыстардың болуына негізделеді.
  • Отбасылық – неке институтына жатпайтын ұғым – технология.
  • Тірі ерлі-зайыптылардың некені тоқтатуы – ажырасу.
  • Қазіргі Қазақстанға тән отбасы түрі – нуклеарлы.
  • Отбасы институтының қызметіне жатпайтын – декларативті.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

Sociology Past Paper PDF

Description

Әлеуметтану ғылымының негізгі принциптері мен концепциялары туралы тест. Сұрақтар қоғамның құрылымы, заңдылықтары және әлеуметтік байланыстарды қамтиды. Бұл тест әлеуметтік ғылымдарда білім деңгейіңізді тексеруге арналған.

More Like This

Marxist Housing Theory Overview
16 questions
Sociologie en Marx' Theorieën
40 questions
Use Quizgecko on...
Browser
Browser