Sociologie en Marx' Theorieën
40 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Wat staat centraal in de sociologie volgens de tekst?

  • Culturele diversiteit
  • Politieke ideologieën
  • Ongelijkheid in beschikkingsmiddelen of macht (correct)
  • Religieuze overtuigingen

Wie wordt beschouwd als de grondlegger van het idee dat economische ongelijkheid centraal staat?

  • Hegel
  • Marx (correct)
  • Weber
  • Durkheim

Wat is het fundament van Marx' theorie over historische verandering?

  • De culturele evolutie
  • Het sociaal contract
  • De psychologische ontwikkeling
  • Het historisch materialisme (correct)

Wat is volgens Marx de basis van de mens?

<p>Een stoffelijk wezen (D)</p> Signup and view all the answers

Wat wordt bedoeld met 'productiemiddelen' volgens Marx?

<p>De wijze waarop mensen overleven en de gebruikte technologie (A)</p> Signup and view all the answers

Wat wordt bedoeld met 'productieverhoudingen'?

<p>De verdeling van de productiemiddelen (D)</p> Signup and view all the answers

Wat vormt de basis van de samenleving volgens Marx?

<p>De combinatie van productiemiddelen en productieverhoudingen (A)</p> Signup and view all the answers

Waar vloeit de bovenbouw, zoals juridisch-politieke orde en ideologische voorstellingen, uit voort volgens Marx?

<p>Uit de economische basis van productiemiddelen en productieverhoudingen (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is de meest directe vorm van machtsuitoefening?

<p>Dwang en geweld (A)</p> Signup and view all the answers

Welk type gezag is gebaseerd op de aanvaarding van abstracte regels en wetten?

<p>Rationeel-legaal gezag (D)</p> Signup and view all the answers

Welk type gezag wordt gekenmerkt door de uitspraak 'Volg mij, ik zal je leven veranderen'?

<p>Charismatisch gezag (D)</p> Signup and view all the answers

Welk type gezag is het meest geneigd tot het handhaven van het economisch traditionalisme?

<p>Traditioneel gezag (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is een kenmerk van machtsuitoefening door dwang?

<p>Het is vaak kortdurend en instabiel (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is een belangrijk verschil tussen macht en gezag?

<p>Gezag berust op instemming, macht op dwang of positie (B)</p> Signup and view all the answers

Welk type gezag wordt vaak gezien als een noodzakelijke voorwaarde voor de ontwikkeling van rationeel kapitalisme?

<p>Rationeel-legaal gezag (A)</p> Signup and view all the answers

Hoe verschilt charismatisch gezag van rationeel-legaal gezag in termen van duurzaamheid?

<p>Rationeel-legaal gezag is duurzamer dan charismatisch gezag (A)</p> Signup and view all the answers

Volgens Marx, wat is de relatie tussen de economische basis en de bovenbouw in de meest radicale vorm van het marxisme?

<p>De bovenbouw is een puur gevolg van de economische basis zonder eigen werking. (B)</p> Signup and view all the answers

Hoe verklaarde Marx de juridische vervolging van houtsprokkelen in het Rijnland in 1842?

<p>Als een weerspiegeling van het samenvallen van economische en politieke macht en de toegenomen waarde van hout. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is volgens Marx de basis van sociale stratificatie?

<p>De economische ongelijkheid en de positie ten opzichte van de productiemiddelen. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is volgens de tekst de fundamentele oorzaak van tegengestelde belangen tussen verschillende groepen in de samenleving?

<p>De tegenstellingen in belangen door de arbeidsverdeling en de onverzadigbaarheid van menselijke behoeften. (A)</p> Signup and view all the answers

Welke groepen stonden volgens Marx tegenover elkaar in de middeleeuwse landbouwsamenleving?

<p>De adel en de boeren. (A)</p> Signup and view all the answers

Hoe noemt Marx de groep die in een industriële samenleving de productiemiddelen controleert?

<p>De Bourgeoisie. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is het kenmerkende verschil tussen de groepen in de samenleving volgens Marx?

<p>De positie ten opzichte van de productiemiddelen. (C)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende stellingen is een voorbeeld van het vulgair marxisme?

<p>De economische infrastructuur bepaalt volledig de sociale en politieke instituties. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is volgens Marx de betekenis van 'Verelendung' in de context van het kapitalisme?

<p>Het proces waarbij de lonen van de proletariërs dalen, wat leidt tot een besef van uitbuiting. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is het belangrijkste verschil tussen een objectieve klasse ('Klasse an sich') en een subjectieve klasse ('Klasse für sich') volgens Marx?

<p>Een objectieve klasse is een sociale categorie gebaseerd op economische positie, terwijl een subjectieve klasse een collectieve identiteit vormt met een gedeeld bewustzijn. (C)</p> Signup and view all the answers

Welke kritiek heeft Weber op de marxistische benadering van ongelijkheid?

<p>Dat de marxistische benadering een te beperkte basis vormt voor een vruchtbare analyse door zich enkel op economische aspecten te concentreren. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is volgens Weber de kern van sociale sluiting?

<p>De uitsluiting van bepaalde groepen van de toegang tot beschikkingsmiddelen door andere groepen. (C)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende opties is geen bron van ongelijkheid volgens Weber?

<p>Religieus (D)</p> Signup and view all the answers

Hoe definieert Weber 'klasse' in tegenstelling tot Marx?

<p>Weber definieert 'klasse' als groepen met een gelijke economische positie op de arbeids- of goederenmarkt, waarbij meerdere criteria mogelijk zijn. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat zou volgens Marx een gevolg zijn van de dynamiek van het kapitalisme?

<p>Een polarisatie waarbij andere klassen deel gaan uitmaken van de bourgeoisie of het proletariaat en een revolutie. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is het belangrijkste kenmerk van een 'statusgroep' volgens Weber?

<p>Een groep die zich onderscheidt door gedeelde levensstijlen en culturele praktijken. (C)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende is geen door Weber onderscheiden criterium voor klassen?

<p>Productieklassen (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is een voorbeeld van een negatief geprivilegieerde bezitsklasse volgens Weber?

<p>Een dakloze (B)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende beweringen beschrijft niet een verschil tussen de theorie van sociale sluiting (Weber) en marxistische ongelijkheid?

<p>Het concept van sociale klassen is afwezig in de theorie van Marx (A)</p> Signup and view all the answers

Wat beschouwt de sociologie als kapitaal?

<p>Elk beschikkingsmiddel dat systematisch winstkansen oplevert (A)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende opties is geen subtype van cultureel kapitaal volgens de tekst?

<p>Gemanifesteerd (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is geen kenmerk van de verschillende vormen van kapitaal die beschreven zijn in de tekst?

<p>Het meten van kapitaal is eenvoudig en rechtlijnig. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat wordt bedoeld met 'belichaamd' cultureel kapitaal?

<p>Het resultaat van ‘werken aan jezelf’ zoals vaardigheden en kennis (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is een voorbeeld van 'geïnstitutionaliseerd' cultureel kapitaal?

<p>Een diploma van een universiteit (C)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Macht

Het vermogen om anderen een bepaald gewenst gedrag te laten stellen.

Gezag

Een vorm van machtsuitoefening die we legitiem noemen, met instemming van de gedomineerden.

Traditioneel gezag

"Gehoorzaam mij, want dat is wat mensen altijd gedaan hebben".

Charismatisch gezag

"Volg mij, ik zal je leven veranderen".

Signup and view all the flashcards

Rationeel-legaal gezag

"Gehoorzaam mij, want ik ben aangesteld door de gepaste autoriteit en regels".

Signup and view all the flashcards

Rationeel kapitalisme

Een systeem waarin mensen worden geordend op basis van hun bezit van kapitaal.

Signup and view all the flashcards

Sociale sluiting

De neiging van groepen om hun macht te beschermen door nieuwkomers uit te sluiten.

Signup and view all the flashcards

Kapitaal

Een concept dat verschillende vormen van macht omvat, zoals economisch, cultureel en sociaal kapitaal.

Signup and view all the flashcards

Vulgair marxisme

Volgens deze theorie is alles in de maatschappij, zoals ideeën en sociale structuren, afhankelijk van de economische basis. De wijze waarop mensen in hun levensonderhoud voorzien, bepaalt hun maatschappelijke verhoudingen.

Signup and view all the flashcards

Houtdiefstal in Rijnland (1842)

Het recht om hout in privé-bossen te sprokkelen werd door arme mensen gezien als een gewoonterecht. Het kwam in 1842 door de toenemende waarde van hout en de macht van de rijken in conflict met de wetgeving.

Signup and view all the flashcards

Ongelijkheid volgens Marx

Het bestaan van ongelijkheid in de maatschappij wordt door Marx verklaard door de economische ongelijkheid.

Signup and view all the flashcards

Klassen (Marx)

Groepen in de maatschappij die dezelfde economische positie en toegang tot productiemiddelen delen.

Signup and view all the flashcards

Fundament van klasseverschillen

De onvreedbare menselijke behoeften creëren een constante behoefte aan arbeid. Dit leidt tot een arbeidsverdeling en conflicten tussen verschillende beroepen.

Signup and view all the flashcards

Tegenstelling tussen klassen

Volgens Marx is er een universele tegenstelling tussen eigenaars van de productiemiddelen en zij die deze niet bezitten.

Signup and view all the flashcards

Invloed van technologie op klassen

De technologische ontwikkeling bepaalt de specifieke kenmerken van klassen in verschillende samenlevingen.

Signup and view all the flashcards

Klassen in de middeleeuwen

De middeleeuwse maatschappij was gekenmerkt door de tegenstelling tussen grondbezitters (adel) en boeren (lijfeigenen) die voor hun levensonderhoud afhankelijk waren van de grond.

Signup and view all the flashcards

Ongelijkheid

Ongelijkheid in de toegang tot middelen of macht is een fundamenteel onderdeel van de samenleving. Dit is een belangrijk thema in de sociologie.

Signup and view all the flashcards

Karl Marx

Karl Marx is de grondlegger van een theorie die de basis legt voor het begrijpen van ongelijkheid en sociale verandering.

Signup and view all the flashcards

Historisch materialisme

Het historisch materialisme is een theorie die de oorzaak van historische en toekomstige veranderingen zoekt in de economische structuren en productiewijzen van een samenleving.

Signup and view all the flashcards

Stoffelijke mens

Volgens Marx is de mens niet een abstract idee, maar een stoffelijk wezen. De werkelijkheid wordt bepaald door de materiele omgeving en de manier waarop mensen in hun levensonderhoud voorzien.

Signup and view all the flashcards

Economische basis

De economische basis van een samenleving bepaalt de sociale structuur en de manier waarop mensen met elkaar omgaan. De economische basis bestaat uit de productiemiddelen (technologie, grondstoffen) en de productieverhoudingen (de manier waarop deze middelen worden verdeeld).

Signup and view all the flashcards

Bovenbouw

De bovenbouw van een samenleving bestaat uit alles wat voortkomt uit de economische basis. Dit omvat de juridisch-politieke orde (wetten, regels), ideologieën (ideeën, waarden) en culturele uitingen.

Signup and view all the flashcards

Productiemiddelen

Productiemiddelen zijn de tools, technologie en grondstoffen die nodig zijn om te kunnen produceren.

Signup and view all the flashcards

Productieverhoudingen

Productieverhoudingen beschrijven de manier waarop de productiemiddelen in een samenleving verdeeld zijn en wie de controle heeft over deze middelen. Denk aan de verdeling van eigendomsrechten en de verhoudingen tussen werknemers en eigenaren.

Signup and view all the flashcards

Polarisatie

Het proces waarbij de sociale afstand tussen verschillende klassen kleiner wordt, waardoor ze meer gaan lijken op de bourgeoisie of het proletariaat.

Signup and view all the flashcards

Verelendung

De toestand waarin de bourgeoisie de lonen van het proletariaat verlaagt, wat leidt tot verarming en bewustwording van uitbuiting.

Signup and view all the flashcards

Klasse an sich

Een groep mensen die dezelfde economische positie hebben in de productieprocessen, zonder dat ze zich bewust zijn van hun gemeenschappelijke belangen.

Signup and view all the flashcards

Klasse für sich

Een groep mensen die zich bewust is van hun economische positie en lotgenoten en die samenwerkt om hun belangen te behartigen.

Signup and view all the flashcards

Beschikkingsmacht

De toegang tot verschillende soorten macht, zoals economisch kapitaal, cultureel kapitaal, en sociaal kapitaal.

Signup and view all the flashcards

Klasse

Een groep mensen die een gelijke economische positie inneemt op de arbeids- of goederenmarkt, maar niet gedefinieerd door de bezit van productiemiddelen.

Signup and view all the flashcards

Statusgroep

Een groep mensen die een gelijke levensstijl en culturele status deelt.

Signup and view all the flashcards

Weber: Sociale sluiting

Weber's visie op sociale ongelijkheid, waarbij klassen gedefinieerd worden op basis van bezit, inkomen en sociale mobiliteit.

Signup and view all the flashcards

Bezit- versus verwervingsklassen

Een onderscheid gemaakt door Weber, die stelt dat klassen gedefinieerd worden door de manier waarop ze hun inkomen verwerven, zoals via erfenis of arbeid.

Signup and view all the flashcards

Geobjectiveerd cultureel kapitaal

Een vorm van kapitaal die gekoppeld is aan tastbare objecten, zoals een dure auto, goedkope kleding of een dure opleiding.

Signup and view all the flashcards

Belichaamd Cultureel Kapitaal

Een vorm van kapitaal die betrekking heeft op kennis, vaardigheden en competenties die verworven zijn door middel van educatie en ervaring.

Signup and view all the flashcards

Sociaal kapitaal

Een vorm van kapitaal die gebaseerd is op netwerken en sociale relaties, die waarde kunnen genereren door toegang te bieden tot hulpbronnen en kansen.

Signup and view all the flashcards

Geïnstitutionaliseerd cultureel Kapitaal

Een vorm van kapitaal die refereert aan diploma's en titels die status en waarde verlenen, en bewijzen van voorgaande educatie of opleiding.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Hoofdstuk 4: Macht, gezag en hulpbronnen

  • Het hoofdstuk behandelt de concepten macht, gezag en hulpbronnen.
  • Er wordt aandacht besteed aan verschillende perspectieven, waaronder die van Marx, Weber en kapitaalvormen.

Macht en gezag

  • Macht is het vermogen om anderen bepaald gedrag te laten stellen. Dwang en geweld zijn de meest voor de hand liggende vormen van machtsuitoefening.
  • Gezag is een vorm van machtsuitoefening die als legitiem wordt ervaren door de gedomineerden. Gezag is meestal blijvender dan macht en vraagt minder energie.

Marx: ongelijkheid als economische macht

  • Ongelijkheid in beschikkingsmiddelen of macht is een centraal thema in de sociologie.
  • Economische ongelijkheid is een belangrijk aspect, en Marx ziet de economische structuur als de basis van de samenleving.
  • Productiemiddelen en productieverhoudingen bepalen de sociale verhoudingen.
  • De bovenbouw (juridisch-politieke orde en ideologische voorstellingen) is een gevolg van de economische basis.

Weber: sociale sluiting

  • Weber bekijkt ongelijkheid als een breder fenomeen dan alleen economische ongelijkheid. Er zijn niet alleen economische maar ook culturele en politieke dimensies.
  • Sociale sluiting is een belangrijk concept. Dit betekent 'uitsluiting van toegang tot beschikkingsmiddelen' ten opzichte van een andere groep.
  • Klassen worden gedefinieerd door verschillende criteria zoals bezit, verwerving en sociale positie.

Kapitaal: vormen van beschikkingsmacht

  • Kapitaal verwijst naar beschikkingsmiddelen die winstkansen opleveren.
  • Er zijn verschillende vormen van kapitaal, zoals economisch, cultureel en sociaal kapitaal. Verschillende typen kapitaal komen in verschillende mate voor in de maatschappij.
  • Deze vormen en typen kapitaal hebben invloed op de macht en de ongelijkheden in de samenleving.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

Hoofdstuk 4 Macht, gezag en hulpbronnen PDF

Description

In dit quiz worden belangrijke concepten uit de sociologie en de theorieën van Karl Marx verkend. Je test je kennis over economische ongelijkheid, productiemiddelen en verschillende vormen van gezag. Deze vragen helpen je een dieper begrip te krijgen van de basisprincipes van sociale structuren volgens Marx.

More Like This

The Marxian Mistakes
11 questions

The Marxian Mistakes

SereneCarnelian avatar
SereneCarnelian
Surplus Value in Marxian Economics
10 questions

Surplus Value in Marxian Economics

FancyWolf avatar
FancyWolf
Labor and Its Value: Exploring Economic Perspectives
12 questions

Labor and Its Value: Exploring Economic Perspectives

AstonishingGauss avatar
AstonishingGauss
Marxian Political Economy Overview
129 questions

Marxian Political Economy Overview

ProminentHeliotrope6086 avatar
ProminentHeliotrope6086
Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser