Akalküloz Kolesistit Üzerine Quiz

Safra Kesesi Hastalıkları

• Safra kesesi, karaciğer tarafından üretilen safrayı depolayan bir organdır.
• Günlük safra hacmi 500-1100 ml arasında değişmektedir.
• Safra kesesi, nörojenik ve humoral mekanizmalarla kontrol edilen karaciğer tarafından salgılanır.
• Safra, yağların sindirimi sırasında barsağa atılır ve 10 kat konsantre halde depolanır.
• Safra tuzlarının %95'i barsaklardan geri emilir, %5'i atılır.
• Safra kesesi agenezik veya intrahepatik olabilir ya da bir mezentere bağlı olabilir. Septasyonlar, divertiküller veya duplikasyonlar da mevcut olabilir.

Safra Kesesi Anatomisi

• Safra kesesi, karaciğerin alt yüzeyinde, sağ lobun alt yüzündeki safra kesesi fossasında bulunur.
• 10 cm uzunluk, 3-4 cm çap ve yaklaşık 35-50 cc'lik bir hacme sahiptir.
• Fundus, korpus, infundibulum (Hartman poşu) ve boyun olmak üzere bölümlere ayrılmıştır.
• Safra kanalı (koledok), safra kesesinin alt ucundan çıkar.
• Oddi sfinkteri, safra kanalını ince barsağa bağlar.
• Sağ hepatik arter, sistik arter, sistık ven ve portal ven, safra kesesi ile ilişkili önemli damarlardır.
• Safra kesesi, lenfatik dönüş, çölyak pleksus ve postganglionik sinir lifleri ile inerve edilir.

Safra Kesesi Histolojisi

• Safra kesesinin mukozası, yüzeyde tek sıralı prizmatik epitelden oluşmaktadır.
• Epitel altında lamina propria mevcuttur.
• Musküler tabaka mevcuttur, ancak muskülaris mukoza ve submukoza yoktur.
• Seroza tabakası vardır.

Safra Kesesi Fizyolojisi

• Safra, karaciğer tarafından ekzokrin bir sekresyondur (günde 0,5-1 lt sekrete).
• Yağların sindirimi sırasında barsağa atılır.
• Bikarbonattan zengin sıvı olup, safra tuzlarının %66.7'sini içerir.
• Lipitlerin çözünmesinde safra tuzları deterjan görevi görür.

Safra Kesesi Hastalıklarında Tanı Yöntemleri

• Oral kolesistografi
• IV kolanjiografi
• Anjiografi
• Baryumlu mide duodenum grafisi
• Hipotonik duodenografi
• USG
• BT
• PTK
• ERCP
• MRCP
• Direkt karın grafisi

Safra Taşları

• Başlıca nedenler; safra tuzu sentez bozukluğu, barsaklardan aşırı safra tuzu kaybı, safra tuzu feed-back'inde aşırı duyarlılık, anormal safra kesesi fonksiyonlarıdır.
• Safra taşlarının %15-20'si yeterli Ca++ içerdiğinden sağ üst kadranda radyoopasite şeklinde tespit edilebilir.
• Porselen safra kesesinde, tüm duvar kalsifiye olabilir.
• Amfizematöz kolesistitte kese duvarında ve lümende gaz saptanabilir.

Akut Kolesistit

• Safra kesesinin kimyasal veya bakteriyel iltihabıdır.
• Zamanında uygun tedavi yapılmazsa yaygın peritonit ve ölüm meydana gelebilir.
• Kadınlarda daha sık görülür.
• Oluşma nedenleri; duktus sistikus obstrüksiyonu, iskemi ve enfeksiyondur.
• Sıklıkla taş, lokal erozyon, enflamasyon, ödem ve sistik kanal tıkanması ile ilişkilidir.
• Fistül, perforasyon, gangren, perikolesistik apse, peritonit ve sepsis gibi komplikasyonlara neden olabilir.

Akut Amfizematöz Kolesistit

• Safra kesesi duvarında ve lümeninde gaz görülebilir.
• Vakaların %75'i erkek ve %40'ı diabetiktir.
• Hastalık birdenbire başlar ve toksiktir.
• Tedavi acil kolesistektomidir.
• Bakteriyel kontaminasyon ve lizolesitinlerin oluşumu, safra çamuru ve mukus toplanması ve dehidratasyona yakalanma safra kesesi duvarında gaz oluşumuna neden olur.

Akut Taşsız Kolesistit

• Genel özellik taş olmamasıdır.
• Hastaların %50'sinde belirti yok.
• Ciddi travma, yanık veya çoklu cerrahi girişimi, çoklu kan transfüzyonu, uzun süreli parenteral beslenme, sepsis, hipotansiyon ve mekanik ventilasyon gibi faktörlerle ilişkilidir.

Kronik Kolesistit

• Akut kolesistit ataklarından sonra veya akut ataksız olarak gelişir.
• %90'ında safra taşları ile birliktedir, ancak taşın kronik kolesistit gelişimindeki rolü doğrudan gösterilememiştir.
• Tipik semptomlar akut kolik, sağ üst kadran ağrısı ve epigastrik huzursuzluktur.

Safra Kesesi Kanseri

• Sindirim sistemi kanserleri arasında 5. sırada yer alır.
• Kadınlarda daha sık görülür.
• Genelde fundus veya kese boynunda gelişir.
• Çoğunlukla infiltratif veya lökositoz görünümlüdür.
• Genellikle teşhis aşamasında ileri evrelerdedir.
• En sık görülen tip adenokarsinomdur, papiler, infiltratif ve az diferansiyel türler de vardır.

Safra Kesesinde Evreleme (SK kanseri)

• Evre I: Mukozal veya muskuler tutulum
• Evre II: Perimusküler veya tam kat tutulum
• Evre III: Karaciğer tutulumu < 2 cm
• Evre IV: Lenf nodülü metastazı (T2N1M0)
  • A: Karaciğer tutulumu > 2 cm (T4N0M0, TxN1M0)
  • B: Uzak metastaz (TxN2M0, TxNxM1)

Safra Kesesi Kanseri Tedavisi

• Evre I: Açık kolesistektomi (port yeri metastazı)
• Evre II ve III: Radikal kolesistektomi
• Evre IV: N0 ise radikal kolesistektomi; ancak N2 veya M1 ise cerrahi faydası yoktur.

Bu quiz, akalküloz kolesistit hakkında temel bilgileri ve safra tuzlarının işlevlerini test etmektedir. Sorular, safra hacmi, geri emilme oranı ve hastalık ile ilgili genel özellikleri içermektedir. Akalküloz kolesistit konusuna hakimiyetinizi ölçün.