Podcast
Questions and Answers
Төмендегілердің қайсысы буынның негізгі қызметтерінің бірі болып табылмайды?
Төмендегілердің қайсысы буынның негізгі қызметтерінің бірі болып табылмайды?
- Соққыларды жұмсарту (амортизация)
- Қан өндіру (correct)
- Қозғалысты қамтамасыз ету
- Денені тік күйде ұстау
Синовиальды сұйықтықтың буындағы негізгі қызметі не?
Синовиальды сұйықтықтың буындағы негізгі қызметі не?
- Буынды қызудан сақтау
- Буын ішінде қан өндіру
- Буын беттерін майлау және шеміршекке қоректік заттар жеткізу (correct)
- Буынды зақымданудан қорғау
Төменде аталған буындардың қайсысы қозғалмайтын буынға (синартрозға) жатады?
Төменде аталған буындардың қайсысы қозғалмайтын буынға (синартрозға) жатады?
- Бас сүйектерінің тігістері (correct)
- Тізе буыны
- Омыртқааралық дискілер
- Иық буыны
Төмендегі буын ауруларының қайсысы буын шеміршектерінің тозуымен және дегенерациясымен сипатталады?
Төмендегі буын ауруларының қайсысы буын шеміршектерінің тозуымен және дегенерациясымен сипатталады?
Қозғалыс осіне байланысты синовиальды буындардың қай түрі әртүрлі бағытта қозғалыс жасай алады?
Қозғалыс осіне байланысты синовиальды буындардың қай түрі әртүрлі бағытта қозғалыс жасай алады?
Буын қапшығының (капсуласының) ішкі қабаты қалай аталады және оның қызметі қандай?
Буын қапшығының (капсуласының) ішкі қабаты қалай аталады және оның қызметі қандай?
Тізе буынында кездесетін және буын беттерінің сәйкестігін арттыратын құрылым қалай аталады?
Тізе буынында кездесетін және буын беттерінің сәйкестігін арттыратын құрылым қалай аталады?
Қандай жас ерекшелігіне байланысты балаларда буындардың иілгіштігі жоғары болады?
Қандай жас ерекшелігіне байланысты балаларда буындардың иілгіштігі жоғары болады?
Төмендегілердің қайсысы буындарды сақтау және күту шараларына жатпайды?
Төмендегілердің қайсысы буындарды сақтау және күту шараларына жатпайды?
Шарнирлі буынның (мысалы, шынтақ буыны) негізгі қозғалыс сипаты қандай?
Шарнирлі буынның (мысалы, шынтақ буыны) негізгі қозғалыс сипаты қандай?
Қандай жағдайда буындардың зақымдану қаупі артады?
Қандай жағдайда буындардың зақымдану қаупі артады?
Төмендегі сипаттамалардың қайсысы синовиальды буындарға тән?
Төмендегі сипаттамалардың қайсысы синовиальды буындарға тән?
Екі ершікті буын қандай қозғалыстарды орындай алады?
Екі ершікті буын қандай қозғалыстарды орындай алады?
Тендинит ауруы кезінде не қабынады?
Тендинит ауруы кезінде не қабынады?
Қандай буын түрі тек айналу қозғалысын жасайды?
Қандай буын түрі тек айналу қозғалысын жасайды?
Flashcards
Что такое сустав (буын)?
Что такое сустав (буын)?
Соединение двух и более костей, обеспечивающее движение.
Что такое суставные поверхности (буын беттері)?
Что такое суставные поверхности (буын беттері)?
Части костей, соприкасающиеся друг с другом в суставе.
Что такое суставная полость (буын қуысы)?
Что такое суставная полость (буын қуысы)?
Узкое пространство между суставными поверхностями, заполненное синовиальной жидкостью.
Что такое суставная капсула (буын қапшығы)?
Что такое суставная капсула (буын қапшығы)?
Signup and view all the flashcards
Что такое связки (байламдар)?
Что такое связки (байламдар)?
Signup and view all the flashcards
Что такое гиалиновый хрящ (гиалинді шеміршек)?
Что такое гиалиновый хрящ (гиалинді шеміршек)?
Signup and view all the flashcards
Что такое синовиальная жидкость (синовиальды сұйықтық)?
Что такое синовиальная жидкость (синовиальды сұйықтық)?
Signup and view all the flashcards
Что такое неподвижные суставы (синартроздар)?
Что такое неподвижные суставы (синартроздар)?
Signup and view all the flashcards
Аз қозғалатын буындар (амфиартроздар) дегеніміз не?
Аз қозғалатын буындар (амфиартроздар) дегеніміз не?
Signup and view all the flashcards
Қозғалмалы буындар (диартроздар, синовиальды буындар) дегеніміз не?
Қозғалмалы буындар (диартроздар, синовиальды буындар) дегеніміз не?
Signup and view all the flashcards
Буындардың негізгі қызметі неде?
Буындардың негізгі қызметі неде?
Signup and view all the flashcards
Тіректік қызмет дегеніміз не?
Тіректік қызмет дегеніміз не?
Signup and view all the flashcards
Амортизация қызметі неде?
Амортизация қызметі неде?
Signup and view all the flashcards
Артрит дегеніміз не?
Артрит дегеніміз не?
Signup and view all the flashcards
Остеоартрит дегеніміз не?
Остеоартрит дегеніміз не?
Signup and view all the flashcards
Study Notes
- Буын — екі немесе одан да көп сүйектердің бір-бірімен байланысқан, қозғалыс жасай алатын жері
- Буындардың құрылысы мен қызметі бір-бірімен тығыз байланысты
Буынның құрылысы
- Буын беттері: буындасатын сүйектердің бір-біріне жанасатын бөліктері
- Әдетте гиалинді шеміршекпен қапталған
- Буын қуысы: буын беттерінің арасындағы тар кеңістік
- Синовиальды сұйықтықпен толтырылған
- Буын қапшығы (капсуласы): буынды қоршап тұратын, дәнекер тіннен тұратын қап
- Екі қабаттан тұрады: сыртқы фиброзды және ішкі синовиальды қабат
- Байламдар: буынды нығайтатын, тығыз дәнекер тіннен тұратын құрылымдар
- Шеміршек дискілері (менисктер): кейбір буындарда (мысалы, тізе буынында) кездесетін, буын беттерінің сәйкестігін арттыратын және амортизациялық қызмет атқаратын құрылымдар
- Синовиальды қабық: буын қапшығының ішкі қабаты, синовиальды сұйықтық бөледі
Синовиальды сұйықтық
- Буын қуысын толтырып тұратын тұтқыр, мөлдір сұйықтық
- Майлау қызметін атқарады, буын беттерінің үйкелісін азайтады
- Шеміршекке қоректік заттар жеткізеді
- Буын ішіндегі қалдықтарды шығарады
Буындардың классификациясы (қозғалыс сипатына байланысты)
- Қозғалмайтын буындар (синартроздар): сүйектер арасында қозғалыс жоқ
- Мысалы, бас сүйектерінің тігістері
- Аз қозғалатын буындар (амфиартроздар): шектеулі қозғалыс мүмкін
- Мысалы, омыртқааралық дискілер
- Қозғалмалы буындар (диартроздар, синовиальды буындар): кең ауқымды қозғалыс жасай алады
- Мысалы, иық, тізе, жамбас буындары
Синовиальды буындардың түрлері (қозғалыс осіне байланысты)
- Бір осьті буындар: бір бағытта қозғалыс жасайды
- Шарнирлі буын: бүгу және жазу (мысалы, шынтақ буыны)
- Топсалы буын: айналу (мысалы, білек сүйегінің шынтақ сүйегімен байланысы)
- Екі осьті буындар: екі бағытта қозғалыс жасайды
- Эллипсті буын: бүгу-жазу және әкету-келтіру (мысалы, білек-саусақ буыны)
- Екі ершікті буын: екі жазықтықта қозғалыс (мысалы, бас бармақтың буыны)
- Көп осьті буындар: әртүрлі бағытта қозғалыс жасайды
- Шартәрізді буын: барлық бағытта қозғалыс (мысалы, иық буыны)
- Тегіс буын: сырғу қозғалысы (мысалы, омыртқааралық буындар)
Буындардың қызметі
- Қозғалысты қамтамасыз ету: сүйектердің бір-біріне қатысты қозғалуы арқылы дене мүшелерінің қозғалысын және бүкіл дененің кеңістікте қозғалуын қамтамасыз етеді
- Тіректік қызмет: дененің салмағын көтеріп, тік күйде ұстауға көмектеседі
- Амортизация: қозғалыс кезінде пайда болатын соққыларды жұмсартады, сүйектерді зақымданудан қорғайды
Буындардың аурулары
- Артрит: буындардың қабынуы
- Остеоартрит: буын шеміршектерінің тозуы және дегенерациясы
- Буын жарақаты: байламдардың созылуы немесе жыртылуы, шығулар
- Бурсит: буын қапшығының қабынуы
- Тендинит: сіңірлердің қабынуы
- Синовит: синовиальды қабықтың қабынуы
Буындардың жас ерекшеліктері
- Балаларда буындардың шеміршек бөліктері көбірек болады, бұл олардың иілгіштігін қамтамасыз етеді
- Жасы ұлғайған сайын буын шеміршектері жұқарып, эластикалық қасиетін жоғалтады, бұл остеоартриттің даму қаупін арттырады
- Байламдар мен сіңірлердің серпімділігі төмендейді, буындардың қозғалғыштығы шектеледі
Буындарды сақтау және күту
- Дұрыс тамақтану: буын шеміршектерінің саулығы үшін қажетті қоректік заттарды (мысалы, хондроитин, глюкозамин) жеткілікті мөлшерде тұтыну
- Белсенді өмір салты: буындардың қозғалғыштығын сақтау және бұлшықеттерді нығайту үшін үнемі жаттығу жасау
- Салмақты бақылау: артық салмақ буындарға түсетін салмақты арттырады, бұл олардың зақымдану қаупін арттырады
- Дұрыс қалыпты сақтау: омыртқаға және буындарға дұрыс жүктемені қамтамасыз ету
- Жарақаттардан сақтану: спортпен шұғылданғанда немесе ауыр жұмыс істегенде қорғаныс құралдарын пайдалану
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Description
Бұл материалда буындардың құрылысы мен қызметі қарастырылады. Буын беттері, буын қуысы, буын қапшығы және байламдардың маңызы туралы білесіз. Синовиальды сұйықтық және оның қызметі де талқыланады.
