Podcast
Questions and Answers
Izaki bizidunen jatorriari buruzko teoria ezagunenetako bat zein da?
Izaki bizidunen jatorriari buruzko teoria ezagunenetako bat zein da?
Zer da Eboluzioaren ebidentziarik garrantzitsuenetako bat?
Zer da Eboluzioaren ebidentziarik garrantzitsuenetako bat?
Fosilak
Zein teoriaren arabera, izaki bizidunak pixkanakako aldaketa txikiek sortzen dituzte?
Zein teoriaren arabera, izaki bizidunak pixkanakako aldaketa txikiek sortzen dituzte?
Oreka puntuatuaren teoriaren arabera, eboluzio prozesua beti da gradual eta etengabekoa.
Oreka puntuatuaren teoriaren arabera, eboluzio prozesua beti da gradual eta etengabekoa.
Signup and view all the answers
Zer da mutazio bat?
Zer da mutazio bat?
Signup and view all the answers
Zein prozesuak eragiten du populazio batean aleloen maiztasunen aldaketa?
Zein prozesuak eragiten du populazio batean aleloen maiztasunen aldaketa?
Signup and view all the answers
Study Notes
Izaki Bizidunen Jatorria, Eboluzioa eta Sailkapena
-
Jatorriari buruzko teoriak:
- Berezko sorrera: Izaki bizidunak materia bizigabetik sortzen direla uste zuten hasierako zientzialariek.
- Sintesi abiotikoa: Molekula sinpleetatik abiatuta, molekula organikoetarako prozesu ebolutiboa. Izaki bizidunak ez dira lehenengo pausu horretan.
- Lur planetako lehen atmosferako gasen (metanoa, amonia, ura) papera: Molekula organiko sinpleen sintesia egin zuten.
- Makromolekulen sorrera: Molekula organiko sinpleak erreakzionatu eta makromolekulak sortu ziren.
- Koazerbatuak: Makromolekulak mintzez mugatutako globulutan elkartu ziren.
- Eobiontea: Lehenengo zelula.
- Eboluzio biotikoa: Prokarioto anaerobio heterotrofotik, prokarioto autotrofo fotosintetikoetara eta azkenik eukariotoetara.
- Denbora tarteak (milioi urteetan):
- Eobiontea (-4.000 m.u.)
- Zelula prokarioto anaerobio heterotrofoa (-3.500 m.u.)
- Zelula prokarioto autotrofo fotosintetikoa (-2.500 m.u.)
- Zelula eukariotoa (-1.800 m.u.)
Teoria Eboluzionista
-
Lamarckismoa (XIX):
- Fosiletan oinarritua
- Aurrerapenaren printzipioa: Izaki bizidun sinpleak berez sortzen dira.
- Erabilaren eta ez erabilaren legea: Organoaren erabilerak garatzen du eta ez erabilerak galtzen.
- Hartutako ezaugarriak transmititzeko printzipioa: Transmisioa ondorengoei.
-
Darwinismoa (XIX):
- Darwin & Wallace
- Aldakortasuna: Populazio bateko indibiduoek ez dira berdinak.
- Bizirauteko borroka: Baliabideak lortzeko lehia.
- Hautespen naturala: Ingurunean ongi egokitzen diren banakoak bizirauten eta ugaltzen dira.
-
Darwin-en ondorioak:
- Espezie guztiek jatorri komuna dute.
- Aldaketak astiro eta pixkanaka gertatzen dira.
Eboluzioaren ebidentzia
- Anatomikoa: Egitura eta organoen alderaketa.
- Paleontologikoa: Fosilak.
- Biogeografikoa: Banaketa geografikoari buruzko informazioa.
- Biokimikoa: Proteinak eta DNA alderaketen bidez.
- Embriologikoa: Enbrioien garapenaren alderaketa.
Evoluzioaren prozesua
-
Teoria Neodarwinista / Teoria Sintetikoa (XX):
- Mutazio txikien pilaketa bidezko aldaketak.
- Hautespen naturala.
- Antzinako espeziek aldaketek pixkanaka espezie berriak sortu ziren arte.
-
Oreka puntuatuaren teoria (XX): Eboluzioa ez da pixkanaka gertatzen.
-
Teoria neutralista: Mutazio gehienak neutroak dira ez dute eraginik fenotipoan.
-
Eboluzioaren oinarri genetikoa:
- Populazioetan denboran zehar aldaketa genetikoak.
-
Aldakortasun genetikoa: Alelo berrienen agerpena.
- Mutazioak: Material genetiko aldaketa heredagarriak.
- Ugalketa sexuala: Gametoen truke ugalketatik.
-
Maiztasun genikoa: Alelo bakoitzeko proportzioa populazio batean.
-
Faktortzat hartu beharreko prozesuak populazioaren maiztasun genikoak aldatzeko:
- Hautespen naturala
- Geneen jitoagatik (erandaltze ausazkoa)
- Migrazioagatik (populazioen arteko mugimendua).
Gainerako informazioa
- Adibideak (Irudiak) erabiltzen dira informazioa argitzeko.
- Geneen probabilitateen inguruko kalkuluak daude (adib. A x B probabilitateen kalkulua).
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
