9-cu sinif - Qəfəsdəki quş

• Nəzərə alın ki, mən mətnin mənasını tam başa düşmək üçün bütün kontekstdən istifadə etməyə çalışıram.

DS18-2020 N1-9-CU SINIF

• Mətndəki əsas fikri müəyyənləşdirmək tələb olunur.
• Qəfəsdəki quşun azadlığa çıxmamasının səbəbi araşdırılır.
• Cümləni tamamlayan nümunəni müəyyən etmək lazımdır ("Qəfəsdəki quşcuğaz digər quşlara həsrətlə baxırdı, çünki...").
• Azadlıqla bağlı bir sitat, atalar sözü, aforizm və ya nəsihətamiz fikir yazmaq tələb olunur.
• İsmin halları ilə bağlı səhv fikri müəyyən etmək lazımdır.
• "g" ilə yazılıb, [k] ilə deyilən sözləri müəyyən etmək lazımdır.
• Nümunədə işlənmiş əvəzliklərin növünü müəyyən etmək lazımdır ("Könlüm keçir Qarabağdan, Gah bu dağdan, gah o dağdan...").
• "Birlik" və "birinci" sözlərinin təhlili ilə bağlı doğru cavab müəyyən edilməlidir.
• "Yadda saxla, qoca tarix, Mən Türk oğlu Ulutürkəm" cümləsi ilə bağlı səhv fikir müəyyən edilməlidir.
• Hansı cümlədə “O” əvəzliyindən sonra mütləq vergül işarəsi qoyulmalıdır bunu bilmək lazımdır.
• Cümlədəki köməkçi nitq hissələrinin ardıcıllığını müəyyən etmək lazımdır ("Elə bil başını itirmişdi Kür, Körpə uşaq kimi sanki çaşmışdı").
• Cümlələrin birində sifət çoxaltma dərəcəsindədir
• Tabesiz mürəkkəb cümləni müəyyən etmək lazımdır.
• Cümlələrin birində xitab işlənməmişdir bunu bilmək lazımdır.

Torpaq onu əkib-becərənindir

• Keçmişdə şəhərin kənarında yaşayan təqaüdçü kişinin hekayəsi təsvir edilir.
• Kişi boş torpaq sahəsində bağ salır, oraya qulluq edir və yerli icma üçün cazibədar məkana çevirir.
• Şəhər rəhbərliyi bağın icazəsiz salındığını və dağıdılmalı olduğunu bildirir.
• Qoca bağ ilə vidalaşdığı zaman, vəziyyətə müdaxilə edən yüksək rütbəli bir şəxs gəlir.
• Ölkə rəhbəri Heydər Əliyev gələrək, bağın qocaya verilməsini əmr edir, çünki torpaq onu becərənindir.
• İfadələrdən biri mətndəki nöqtələrin yerinə uyğun deyil.
• Atalar sözlərindən biri mətnə uyğun deyil.
• Altından xətt çəkilmiş ifadəni məcazi mənalı hansı nümunə ilə əvəz etmək olar?
• Atalar sözlərindən biri mətnin tərkib hissələrindən birinə uyğundur.
• Hansı abzası "Bu adı ona uşaqlar qoymuşdular" cümləsi ilə bitirmək olar?
• Fikirlərdən biri mətndə yoxdur
• Mətndən götürülmüş söz birləşmələrindən biri həqiqi mənada işlədilmişdir.
• Mətnə əsasən klasteri tamamlayan fikirlərl

Əncir

• Əncir Azərbaycan da daxil olmaqla, dünyada geniş yayılmış subtropik bitkidir.
• Əncirin qədər qidalı və şirin meyvələri olan az bitki var
• Əncir hələ eramızdan çox əvvəl becərilməyə başlanmışdır.
• Əncirin əsas vətəni Suriya və Kiçik Asiyadır, Yunanıstanda da geniş yayılıb.
• Azərbaycanda "Sarı sabahi" (Sarı əncir) sortu məşhurdur, şirin dadı və sarı rəngli zərif qabığı var.
• Xalq təbabətində əncirin qurudulmuş yarpaqlarından və kal meyvələrindən istifadə edilir.
• Təzə meyvələrinin şirəsi ürək xəstəlikləri və hipertoniyaya faydalıdır.
• Əncirdən doşab, mürəbbə və qurudulmuş meyvələr şəkərli qida və qüvvətverici vasitə kimi istifadə olunur.
• Süddə qaynadılmış əncir quru öskürək və boğaz ağrıları zamanı yumşaldıcı dərman kimi istifadə edilir.
• Əncir bitkisinin müsbət və faydalı cəhətləri nəzərə alınaraq, Azərbaycanda əncir plantasiyasını təşkil etmək uyğundur
• Qarşısında işarəsi qoyulmuş cümlədə hansı əvəzlənmə məqsədəuyğundur?
• Tünd-qara rəngdə verilmiş sözü əvəz edə bilər.
• Mətnə görə nəyi əsas fakt hesab etmək olar?
• Azərbaycanda yalnız "sarı əncir" növünün yetişməsini
• Xüsusiyyətlərdən biri əncirə aid deyil
• Mətnə əsasən təzə yetişmiş əncirin şirəsindən istifadə olunmasının nəticəsini müəyyən edin.
• Mətnə əsasən klasteri hansı fikirlə tamamlamaq olar?
• Mətnin sonuncu abzasını ümumiləşdirən bir bənddən ibarət plan yazın.