Azərbaycan Dili Haqqında

Language family: Turkic language family
Script: Currently uses Latin script, previously used Cyrillic script (1939-1991) and Arabic script (before 1929)
Spoken by: Approximately 9 million people, primarily in Azerbaijan, also in Iran, Turkey, and diaspora communities

Old Azerbaijani: Emerged in the 11th century, heavily influenced by Arabic and Persian languages
Middle Azerbaijani: Developed in the 14th-18th centuries, saw the influence of Turkish and Arabic languages
Modern Azerbaijani: Standardized in the 20th century, with a focus on purification and modernization

Agglutinative language: Uses suffixes and prefixes to form words
Vowel harmony: Words must follow specific vowel patterns
Grammar: Subject-Object-Verb word order, with a focus on cases (nominative, genitive, dative, etc.)

Medieval period: Influenced by Persian and Arabic literature, with a focus on poetry and mysticism
18th-19th centuries: Saw the rise of romanticism and nationalism in literature
20th century: Focus on realism and social critique, with notable authors such as Jafar Jabbarly and Samad Vurgun

Nizami Ganjavi: 12th-century poet, considered the national poet of Azerbaijan
Fizuli: 16th-century poet, wrote in Azerbaijani, Persian, and Arabic
Jafar Jabbarly: 20th-century playwright and poet, known for his contributions to Azerbaijani theatre

Azərbaycan dili türk dil ailəsinə daxildir
9 milyon insan tərəfindən danışılır, əsasən Azərbaycan, İran, Türkiyə və diasporada yaşayanlar tərəfindən

Köhnə Azərbaycan dili: 11-ci əsrdə yaranıb, ərəb və fars dillərinin təsiri altına düşüb
Orta Azərbaycan dili: 14-18 əsrlərdə inkişaf edib, türkcə və ərəb dillərinin təsiri altına düşüb
Müasir Azərbaycan dili: 20-ci əsrdə standartlaşdırılıb, müasir adlandırma və təmizlənməyə üstünlük verilib

Aşağılayıcı dil: ön və son şəkilçilərərə əlavə olunur
Səslərin ahəngi: Söz formasını müəyyən edən səslərin tertibatı
Qrammatika: MÜ-OB-SÖB söz sırası, hal növləri ( nominativ, genitiv, dativ və s.)

Orta əsrlər: Ərəb və fars ədəbiyyatının təsiri altında, şeir və mistisizmə yönəlib
18-19 əsrlər: Romantizm və milliyyətçilik ədəbiyyatında yüksəliş
20-ci əsr: Realizm və sosial tənqid, Jafar Cabbarlı və Səməd Vurğun kimi tanınmış müəlliflərin əsərləri

Nizami Gəncəvi: 12-ci əsrdə yaşamış şair, Azərbaycanın milli şairi sayılır
Fizuli: 16-cı əsrdə yaşamış şair, Azərbaycan, fars və ərəb dillərində yazıb
Jafar Cabbarlı: 20-ci əsrdə yaşamış dramaturq və şair, Azərbaycan teatrında böyük töhfə verdi

Azərbaycan dili Latın əlifbasına əsaslanır və 32 hərfə malikdir.
Azərbaycan dili Türk dil ailəsinin Oğuz qoluna aiddir.
Azərbaycan dili iki əsas dialektə malikdir: Şimali Azərbaycan dili (Azərbaycanda danışılır) və Cənubi Azərbaycan dili (İranda danışılır).
Azərbaycan dili Azərbaycan Respublikasının rəsmi dilidir.

Qədim Dövr: Azərbaycan ədəbiyyatının ən qədim nümunələri e.ə. 5-ci əsrə aiddir.
Klassik Dövr: 12-14-cü əsrlər Azərbaycan ədəbiyyatının Qızıl Dövrüdür, Nizami Gəncəvi və Xaqani kimi məşhur şairlərin yaşadığı dövrdür.
Müasir Dövr: 19-cu əsrdə Azərbaycan ədəbiyyatı rus və avropa ədəbiyyatı təsiri altında inkişaf etmişdir.
Məşhur Yazıçılar:
- Nizami Gəncəvi (1141-1209): Fars, ərəb və Azərbaycan dillərində yazan məşhur şair və filosof.
- Məhəmməd Füzuli (1494-1556): Azərbaycan, fars və ərəb dillərində yazan şair və yazıçı.
- Cəfər Cabbarlı (1899-1934): Dramaturq və yazıçı, Azərbaycan dramaturgiyasının banilərindən biri.

Epos Şeri: Azərbaycan ədəbiyyatında epos şeri olduqca zəngindir, "Şahname" və "Dədə Qorqud" kimi məşhur əsərləri vardır.
Lirik Şeri: Azərbaycan lirik şeri hissi və romantik mövzulara yönəlmişdir, çox vaxt sevgi, təbiət və cəmiyyət problemləri uğrunda yazılır.
Drama: Azərbaycan dramaturgiyası əvvəlki 20-ci əsrdə meydana gəlmişdir, Cəfər Cabbarlı və Hüseyn Cavid kimi dramaturqlarının əsərləri vardır.

Fars Ədəbiyyatı: Azərbaycan ədəbiyyatı fars ədəbiyyatının təsiri altında olmuşdur, çox sayıda Azərbaycan yazıçısı fars dilində yazmışdır.
Türk Ədəbiyyatı: Azərbaycan ədəbiyyatı türkcə ədəbiyyatının təsiri altında olmuşdur, çox sayıda Azərbaycan yazıçısı türkcə ədəbiyyatının janrlarına yönəlmişdir.
Rus Ədəbiyyatı: 19-cu əsrdə Azərbaycan ədəbiyyatı rus ədəbiyyatının təsiri altında inkişaf etmişdir, müasir Azərbaycan ədəbiyyatının əsaslarını qoyulmuşdur.