Untitled

Acute dyspneu

• Dyspneu is een sensatie van een abnormale en onaangename gewaarwording van de ademhaling.
• Dyspneu betekent niet een verlaagde saturatie of verhoogde ademhalingsfrequentie.
• Dyspneu kan verschillende oorzaken hebben.

Oorzaken van acute dyspneu

• Bovenste luchtweginfectie (BWI)
• Pleuritis
• Longembolie
• Atelectase
• Maligniteit
• Astma of COPD
• Angio-oedeem bij gebruik van ACE-remmers
• Laryngitis
• Epiglottitis
• Bronchitis

Cardiale oorzaken

• Myocardinfarct (MI)
• Acuut hartfalen
• Pericarditis
• Harttamponade
• Aortadissectie
• Hartritmestoornis

Andere oorzaken

• ILEUS
• Ascites
• Obesitas
• Hepatosplenomegalie
• Diabetische ketoacidose
• Zelden: malingiteit, pneumothorax of longembolie

Anamnese bij dyspneu

• Sinds wanneer bestaat de dyspneu?
• Is het acuut of geleidelijk ontstaan?
• Medicatiegebruik navragen.
• Is er sprake van koorts?
• Hoe lang houdt de dyspneu aan?

Lichamelijk onderzoek bij dyspneu

• Ademfrequentie tellen.
• Pols controleren.
• Observeren hoe de patiënt oogt.
• Letten op het gebruik van hulp ademhalingsspieren.
• Saturatie meten.
• Auscultatie van de longen.

ABCDE bij vitaal bedreigde patiënten

• A = Ademweg vrij, CWK (cervicale wervelkolom) niet bedreigd
• Ademweg vrijmaken, CWK niet bedreigd
• B = AF (Adem Frequentie), saturatie, trachea in de middellijn, gebruik ademhalingsspieren, luisteren naar de longen
• C = Pols, bloeddruk, harttonen, CVD (cardiovasculair disease)
• D = AVPU (Alert, Verbal, Pain, Unresponsive), EMV (eyes, motoriek, verbal) en pupillen
• E = Temperatuur, kleur gelaat

Diagnostiek van alledaagse klachten, kortademigheid

• Anemie kan ook kortademigheid veroorzaken
• Meningitis kan ademhalingspatroon veranderen
• Pulmonale en cardiale problemen zijn de meest waarschijnlijke diagnosegroepen bij presentatie van kortademigheid
• Meest voorkomend: acute bronchitis, astma, vervolgens Dec Cordis
• Kans op COPD neemt toe bij een leeftijd van boven de 45 jaar
• Kans op COPD stijgt bij langdurige blootstelling aan toxische gassen of inhaleerbare stoffen
• Acuut ontstane dyspneu kan longembolie (LE) of spontane pneumothorax zijn
• Hoesten langer dan 14 dagen + piepen is astma of COPD
• Symptomen van een paniekstoornis komen vaak overeen met een normale reactie op een stressfactor
• Snelle alarm symptomen zijn: cyanose, gebruik hulpademhalingsspieren en intercostale intrekkingen, afwezigheid ademgeruis over groot deel van de long
• Verlengd al dan niet piepend expirium is obstructie
• Derde harttoon en aanwezigheid ejectiesouffle kunnen wijzen op een pompfunctiestoornis
• Eenmalig meten van gewicht en bloeddruk heeft geen aanvullende diagnostische waarde
• PEARRL (pupils are equal, and round and reactive to light)

Dyspneu en hoesten (internist)

• Welke diagnostiek zet je in? Laboratorium-onderzoek inclusief bloedgas
• Doe ook kweek, zoals bloed/urine/sputum.
• Pneumokok/Legionella urine en nasofaryngeale swab respiratoire virussen, ECG en beeldvorming
• Meest voorkomende symptomen bij longembolie: dyspneu in rust, opgezet been, pleurprikkeling
• Aan de hand van YEARS eerst: meest waarschijnlijke diagnose, hemoptoe en DVT been
• Aan de hand van de D-dimeer en als die verhoogd is dan pas CTA pulmonalis
• Therapie hemodynamisch stabiel: antistolling (DOAC, VKA, LMWH), opname of naar huis volgens HESTIA/SPESI
• Hemodynamisch instabiel: trombolyse
• Geografische factoren: SARS, MRSA, Sauna, Psittacose
• Ernst prognose gaat over aggressiviteit therapie
• AMBU 65 zegt iets over de ernst pneumonie
• Adem Frequentie hoger dan 30 per minuut
• Mentale toestand navragen
• Bloeddruk onder 90
• Ureum boven de 7 mmol
• Age 65
• AMBU 65 op score 3 is ernstig. PSI score zegt iets over ernst pneumonie
• Meest voorkomende verwekker is S pneumoniae.
• HAP ontwikkelt zich na 48u na ziekenhuisopname, vaak gram negatieve micro-organismen.
• Mede door comorbiditeiten is de mortaliteit hierbij hoger
• Bij longembolie bij auscultatie meestal geen afwijkingen
• DVT van onderste extremiteit is meestal in huisartsenpraktijk te behandelen, zwachtelen en steunkousen.
• D-dimeer kan verhoogd zijn bij aandoeningen zoals maligniteit, zwangerschap en infecties
• Verdenking Legionella moet je breder antibioticum, Augmentin dekt S. Aureus en Legionella niet, gebruik macrolide
• Verhoogde Troponine kan ook bij longembolie, hartfalen, AF, cardiomyopathie, myocarditis, pericarditis, kleplijden, tamponade, amyloidose, cardiale toxiciteit, COPD, levercirrose, sepsis
• CRP stijgt voordat je je ziek voelt
• Exacerbatie COPD klachten: verhoogde temperatuur, hoesten en piepend expirium
• Een normaal BNP kan hartfalen uitsluiten

Klinische chemie (klinisch chemicus)

• We meten pO2, pCO2 en pH
• Er vindt uitwisseling plaats via longen, weefsels, bloed en nier.
• Lucht bestaat uit 80% stikstof, 20% zuurstof
• O2 is 99% gebonden aan hemoglobine, 0,14% opgelost O2
• CO2 is in het bloed aanwezig als: 85% als geconjugeerde base HCO3 en 10% in erys (erytrocyten) aan Hb (hemoglobine) gebonden, 5% opgelost CO2 in plasma
• Hemoglobine, meeste gebonden aan 2,3 DPG (2,3-difosfoglyceraat)
• De O2 dissociatie curve geeft de O2 saturatie tegenover de O2 dissociatie weer
• Bij een normale pO2 arterieel bloed een saturatie van 95-98% en veneus bloed is 70%
• De 02 dissociatie curve versuift naar rechts wanneer: pCO2 stijgt, Temperatuur stijgt, 2,3 DPG stijgt , Concentratie H (zuurgraad) omhoog gaat
• Zuurstofgehalte van het bloed hangt af van pO2 van het bloed, hoeveelheid Hb in ery’s en functionaliteit van Hb
• Zuurstof afgifte aan weefsels hangt af van goede weefselperfusie
• Problemen met opname en afgifte van O2 kunnen leiden tot hypoxie van de weefsels
• Afwijkende pH is op zichzelf al schadelijk
• De pH mag niet onder 7,35 of boven 7,45
• Als pCO2 verhoogd is, is er sprake van respiratoire acidose
• Als HCO3 verlaagd is, is er sprake van metabole acidose
• Als pCO2 verlaagd is, is er sprake van respiratoire alkalose.
• Als HCO3 verhoogd is, is er sprake van metabole alkalose
• Het lichaam probeert de pH zeer constant te houden door uitscheiden en vasthouden van zuren en basen.
• Bij een metabool probleem proberen de longen te compenseren door bijvoorbeeld meer CO2 uit te blazen.
• De nieren doen dit ook omgekeerd
• Meest voorkomende zuur-base stoornissen: Metabole acidose, ketoacidose, lactaat acidose, intoxicaties, nierinsufficientie, rhabdomyolyse en ernstige diarree
• Respiratoire acidose: COPD
• Metabole alkalose: Braken
• Respiratoire alkalose: Hyperventilatie
• In de pre analytische fase is het foutgevoelig dat bloedgas meten
• Te veel heparine geeft elektrolyten onder waardering door binding aan negatieve bindingsplaatsen op heparine. Dus alles wat plus is want het bindt op de negatieve bindingsplaatsen
• Je moet luchtbellen in het monster voorkomen en bewaar het het liefst anaeroob
• Bewaar niet langer dan 30 minuten, want metabolisme kan gewoon doorgaan.
• Je moet het niet gaan koelen want daarmee inhibeer je de Na/K pomp.
• Voorkom verdunning door bijmenging van afname uit lijn.
• Voorkom daarbij ook hemolyse, foutief verhoogd kalium.
• Dit kan door stuwing of door de monster te heftig te mengen
• Samples moet je goed mengen voor analyse, heeft met name invloed op de Hb waarden
• Gebruik de eerste druppels uit een spuit niet, want die zijn niet goed gemengd en bevatten vaak stolsels
• Afname mogelijkheden: Arteriële punctie, sample uit arteriële lijn, capillair bloed, veneus bloed, mixed veneus, jugularis en hart long machine
• Bij metabole acidose met verhoogd anion gap heb je GOLD MARRK
• Glycols, Oxoproline L lactaat, Methanol, Aspirin, Renal failure, Rhabdomyolyysis en Ketoacidosis.

Collaps (internist)

• Meeste oorzaken van syncope zijn onbekend of vasovagaal
• Benader een gecollabeerde patiënt altijd volgens de ABCDE-systematiek.
• Specifiek in de D (disability / neurologisch onderzoek) kijk je naar: Glucose, tongbeet, trekkingen symmetrisch, pupillen, houding en AVPU (Alert, Verbal, Pain, Unresponsive)
• Je moet differentiëren moet ongeveer 5 minuten duren
• Je moet altijd letten om cardiale syncope.
• Er bestaan ook psychogene wegrakingen.
• Aanwijzingen voor een ritmestoornis zijn: structurele hartafwijkingen ECG abnormaliteiten Wegraking in liggende houding of tijdens inspanning, acute hartdood onder de 50 in de familieanamnese
• Vasovagaal wordt vaak door emotie inspanning misselijkheid veroorzaakt
• Anamnestisch, vraag je naar: Houding + acitiviteit, Prodromen, Bijkomen en Frequentie Orthostatische hypotensie definitie; er is meer dan 30 mm Hg kwikbloeddrukdaling. Je meet dit eventueel na 1, 3 en 5 minuten. Er is hierbij grote variabiliteit over de dagen en het komt vooral voor in de vroege ochtend vereist meerdere metingen voor correcte diagnose
• Vaak komt het door autonoom falen, maar het is ook leeftijd geassocieerd en top reden is door medicatie zoals: Anti-hypertensivia, Anti epilleptica, Anti-depressiva, Anti-angineuze middelen, Anti-cholinergica, Dopamine agonisten, Benzodiazepines, Opiaten en Alcohol
• Je behandelt een orthostatische hypotensie door medicatie aan te passen, hoofdeinde bed omhoog, toename van zout en water en hoge elastische kousen
• Eventuele medicamenteuze maatregelen zijn: fludrocortison en midodrine

Syncope

• Bij dreigende syncope moet iemand gaan liggen, zitten of hurken. Vermijd risicosituaties.
• Ouderen hebben vaak een amnesie voor het bewustzijnverlies en vaak kan een syncope zich precenteren als een val Sinus Caroticus hypersensitiviteit komt voornamelijk op oudere leeftijd voor, komt door uitllokking van stimulatie door sinus Caroticus
• Er is hierbij een centrale afwijking van de baroreflex en vaak is er een pre existente cardiovasculaire morbiditeit! Ook is er een sterke associatie met andere hypotensieve afwijkingen, zoals orthostatische hypotensie
• Onderscheid een vagale collaps van een epilepsie

Epilepsie

• Ritmisch en symmetrisch
• LATERALE tongbeet
• Post ictaal
• Urineverlies
• Lan durig bewustzijnverlies
• Vagaal
• Asymmetrisch en vaak niet ritmisch
• prodromale verschijnselen
• Nadien helder bewustzijn
• Soms ook urineverlies
• Initiele orthostatische hypotensie is dat als je opstaat het ff zwart wordt (daarna weer okay) : orthostatische hypotensie
• Orthostatische hypotensie komt door autonoom falen bijvoorbeeld door Diabetes Mellitus Of Parkinson, het ANS is niet in staat bloeddruk in staande houding op pijl te houden
• Perifere vasodilatantia kunnen wegrakingen bevorderen
• diabetes veroorzaakt zelden orthostatische hypotensie, maar door grote aantal pesrsnen met Diabetes ziet men combi toch regelmatig
• Ook postprandiaal treedt falen van net automome zenuwstelsel sneller op
• Vaker bij bradyaritmie heb je syncope
• Bij een myocardinfarct, longembolie of aorticadissectie ook syncope
• Niet alle vormen van epilepsie leiden tot bewustzijnsverlies
• Bij een gegeneraliseerd insult zjin er honderd trekkingen syncopehooguit tien
• Na syncope geen inprentingsstoornis maar wel bij epilepsie!
• Echter: zowel syncope als epilepsie zjin ogen tijdens allvall open
• TIA geeft geen bewustzijnsdaling
• Drop attack: ook geen syncope
• Hypo bij DM duurt te lang om het een wegraking te noemen en bovendien gaat het niet altijd vanczelf over In Derde trimester bij zwiergerschao: Kan druck op aorta reflectoir en verminderd circulerend volume ontstaan
• Niet voelen aankomen epilepsie of ritmestoornissen Palpifaties ritmestooonis, trekking voor het vallen is bewijs voor epilepsie Cardiaal of neurologisch duurt korter dan vasovagaal of orthostatische Hoofdpijn on afloop heeft geen voorspelende waarde

Syncope Academy.

• Syncope kan het eerste teken zjin van longembolie
• Opiaat intoxicatie zijn pupilen kiel bji cocaine in juist erg Groot
• Verschil pupil Groote tussen Landr can a duiden on Een cerebraal probleem
• Als er geen spraken is can Boustelosheid 71 is ereuk geen weerakening Wegraking is er always spontaan herstal buite 5 minuten Btb kan OOK Dicht pathalogisch 20an Waneer pt heb and is met hypertensie dan geld als are 30 nm Hey g

Sinus caroticas masseren

• Masseren Sinus caroticus masseren 5 tot 10 seconden dan 247 j dat test is poster bij in een
• Bloeddrukdaing an in stens 60 mmHg En austolite von minimum 6 seson den

Delier(huisarts)

• Prevelantei Delier op de aending interne is 20%

• Opdeling interne, is 20% Geen gelog is.

• Chronische Slapeloshead Bordomale synctrommen

• Sulhead OVERdag Slapelos at

• Omen of Nachtmerries

• Korte en Correctierbare moment ven des onlentatie

• Noie met denken

• Resteloshead geiriteerde en angot

Geen predisponerende factoren

• Om ontwickkeher der in de Familie Anmanese
• Enstige multi morbiditeit Pre existentie congestive Stoomis Hogeleefad

Hoe khetsbaader je bent

• 28.3% Dehoe keinere itlokhende factoren hoeft te yn amets te kripen
• Hypo-actiere vorm komt heet meeat veor Mensen weten
• Een heel Goed What yedeen erhaaaan & 2e zeelfs excusser en bieden

Der volgens esm

• Boustynstoomnis met Veminderes Bermogener anddacht te vichten.
• Fastte behouden of en verplaathsen
• Verandering in de congestionstiest fynctites of the orwikhelling van
• Zoudams en whameningsetons
• Stoneons onstikhelt Zith in Koore Tyd er neigt ertoe in het verLoop von de dig te flucthuten
• Erin atringingen dak de stoomus verorzatrt is doir aircate plysologishe conseruenties ban de

Soomatische Andoening

• lntoxicite Meticate / Onttrekking
• How shetel je dianase ?
• Kijk maar predisponerende factoren
• kjk Maars precipeterende factoren
• Observeer oed rag en bordromalen symptonen
• therapie & preventief, Vooziak, behandleen medicamenten en
• dat zorg

allaaagse

Kijk naar je als we op zijn hoogte kans o op cognitions Stoonissen Leter en erger dan voeding

Haren

De

verwarded

• predisponerenda factoren: hoogheefad polymatie,
• multi-morbiditeit, aledholabeursies, functionele beperkingen, dementie,
• Psychiatmische Stoomnis, behaor-en versubusperking, depression,

hoor valling

• korts-tenungheu vak gestuwd bij delier.
• Atatie bi derier vak tdigens de nacht whuneer externe prikkels
• Ontberken
• ook by Jenge patienten met een enstige hypoglykemie,
• anoholothoudiny of thugs ghebruik hunten derer kigen Aanwezighead van een dementingetondroom is een grote ristcofactor orr antitan dehier

Slin Academy

Bewustheah mominal bij derier zeer en halucinateis en andacht gaced acetylanate eerl belangech by derier Omrat men ziet dat alle semmtishe andieningen dieen derier verorzaten ook een al hebbem in de attylcholine synthese Gedrag vand derier observeren het Dosses en osm entiera

halopenicol heft als bywerhing meucoleplicasyndron en gech det woort ans mensen met Parkinson

Bychofurman dehier(werkgroep)

beramin 4een catriumantagonist der zutlangzame infliux kan Catriiumionen door het celmembraan van contractuele en orihielgeleteilends

• cellen

farmanokineticis what bet lichaam met het genesmingel doet en mwat frocesien van aborpile deributie, metabolisme en eliminatie

farmanoodynumics what het minddel met hat Ichuam doet

berumin wht gemetabolishert door cydal of foes ==End of OCR for page 95==