6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu

İşte 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu için ayrıntılı çalışma notları:

Amaç (Madde 1)

• Kanunun amacı, işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanmasıdır.
• Çalışanların görev, yetki, sorumluluk, hak ve yükümlülükleri mevcut sağlık ve güvenlik koşullarının iyileştirilmesi için düzenlenir.

Kapsam ve İstisnalar (Madde 2)

• Kanun, kamu ve özel sektördeki tüm işlere ve işyerlerine uygulanır.
• İşverenler, işveren vekilleri, çıraklar, stajyerler ve tüm çalışanlar faaliyet konularına bakılmaksızın kanun kapsamındadır.
• Türk Silahlı Kuvvetleri, genel kolluk kuvvetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığının fabrika, bakım merkezi, dikimevi ve benzeri işyerleri haricindeki faaliyetleri kanun kapsamı dışındadır.
• Afet ve acil durum birimlerinin müdahale faaliyetleri kapsam dışıdır.
• Ev hizmetleri, çalışan istihdam etmeksizin kendi adına mal/hizmet üretenler ve hükümlülerin infaz hizmetleri sırasındaki iyileştirme faaliyetleri de kanun kapsamına girmez.

Tanımlar (Madde 3)

• Bakanlık: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'dır.
• Çalışan: Kamu veya özel işyerlerinde istihdam edilen gerçek kişidir, özel kanunlardaki statülerine bakılmaksızın.
• Çalışan temsilcisi: İş sağlığı ve güvenliği konularında çalışanları temsil etmeye yetkili kişidir.
• Destek elemanı: İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili özel görevlendirilmiş, uygun donanımlı ve eğitimli kişidir.
• Eğitim kurumu: Bakanlıkça yetkilendirilmiş, bu kanun ve ilgili mevzuat uyarınca eğitim veren kurum ve kuruluşlardır.
• Genç çalışan: 15 yaşını bitirmiş ancak 18 yaşını doldurmamış çalışandır.
• İş güvenliği uzmanı: Bakanlıkça yetkilendirilmiş, iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip, iş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapan kişidir.
• İş kazası: İşyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme veya vücut bütünlüğünün bozulmasına neden olan olaydır.
• İşveren: Çalışan istihdam eden gerçek veya tüzel kişi ya da tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlardır.
• İşyeri: Mal veya hizmet üretmek amacıyla maddi ve olmayan unsurlar ile çalışanın birlikte örgütlendiği, işverenin yönetimi altında bulunan yerlerdir. Dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene, bakım, beden ve mesleki eğitim yerleri ile avlu gibi diğer eklentiler ve araçları da içerir.
• İşyeri hekimi: İş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş hekimdir.
• İşyeri sağlık ve güvenlik birimi: İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütmek üzere kurulan birimdir.
• Konsey: Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyi'dir.
• Kurul: İş sağlığı ve güvenliği kuruludur.
• Meslek hastalığı: Mesleki risklere maruziyet sonucu ortaya çıkan hastalıktır.
• Ortak sağlık ve güvenlik birimi (OSGB): İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini sunmak üzere kurulan, Bakanlıkça yetkilendirilen birimdir.
• Önleme: İşyerinde riskleri ortadan kaldırmak veya azaltmak için planlanan tüm tedbirlerdir.
• Risk: Tehlikeden kaynaklanacak zarar veya hasar ihtimalidir.
• Risk değerlendirmesi: Tehlikelerin belirlenmesi, risklerin analiz edilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması sürecidir.
• Tehlike: Çalışana veya işyerine zarar verme potansiyelidir.
• Tehlike sınıfı: İşin özelliğine göre belirlenen risk düzeyidir.
• Teknik eleman: Teknik öğretmen, fizikçi, kimyager, biyolog veya iş sağlığı ve güvenliği programı mezunlarıdır.
• İşyeri hemşiresi: İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görevli, yetkilendirilmiş diğer sağlık personelidir.
• Çalışan Sağlığı Merkezi (ÇASMER): Sağlık Bakanlığı'na bağlı, işyerlerine iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri sunan yetkilendirilmiş birimdir.
• Ekipman muayene kuruluşu: İşin yapılmasında kullanılan her türlü ekipmanın mevzuata uygunluğunu denetleyen kuruluşlardır.

İşverenin Genel Yükümlülüğü (Madde 4)

• İşveren, çalışanların sağlığını ve güvenliğini sağlamakla yükümlüdür.
• Mesleki riskleri önlemek, eğitim vermek, gerekli araç ve gereçleri sağlamak, tedbirleri güncellemekle görevlidir.
• İşveren, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izler, risk değerlendirmesi yapar ve çalışanın işe uygunluğunu gözetir.
• Çalışanların hayati tehlike bulunan yerlere gereksiz girişini engeller.
• İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin maliyetini çalışana yansıtamaz.

Risklerden Korunma İlkeleri (Madde 5)

• Risklerden kaçınmak esastır.
• Kaçınılması mümkün olmayan riskler analiz edilmelidir.
• Risklerle kaynağında mücadele edilmelidir.
• İşin kişilere uygun hale getirilmesi önemlidir.
• Teknik gelişmelere uyum sağlanmalıdır.
• Tehlikeli olan, daha az tehlikeli olanla değiştirilmelidir.
• Tutarlı bir önleme politikası geliştirilmelidir.
• Toplu korunma tedbirlerine öncelik verilmelidir.
• Çalışanlara uygun talimatlar verilmelidir.

İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri (Madde 6)

• İşveren, mesleki risklerin önlenmesi için iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini sunmakla yükümlüdür.
• İş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve çok tehlikeli işyerlerinde diğer sağlık personeli görevlendirilir.
• Ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden veya ÇASMER'lerden hizmet alınabilir veya belirli şartlarda işveren kendisi bu hizmeti üstlenebilir.
• İşveren, görevlendirilen kişi veya kurumların görevlerini yerine getirmesi için gerekli araç, gereç, mekan ve zamanı sağlamalıdır.
• İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetlerini yürütenler arasında iş birliği ve koordinasyon sağlanır.
• Çalışanlar ve işverenleri, sağlık ve güvenlik konularında bilgilendirilir.
• Kamu kurumları, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini Sağlık Bakanlığı'na ait döner sermayeli kuruluşlardan alabilir.
• Tam süreli işyeri hekimi görevlendirilen işyerlerinde, diğer sağlık personeli görevlendirilmesi zorunlu değildir.

İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Desteklenmesi (Madde 7)

• Bakanlık, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yerine getirilmesi için destek sağlayabilir.
• Kamu kurum ve kuruluşları hariç, ondan az çalışanı bulunan tehlikeli ve çok tehlikeli işyerleri bu destekten faydalanabilir.
• Cumhurbaşkanı, ondan az çalışanı bulunan az tehlikeli sınıftaki işyerlerinin de faydalanmasına karar verebilir.
• Giderler, kısa vadeli sigorta kolları primlerinden aktarılarak SGK tarafından finanse edilir.
• SGK kayıtları esas alınır.
• Bu kanun ve ilgili mevzuat gereğince yapılan kontrolde sigortasız işçi çalıştıran işverenler destekten yararlanamaz.

İşyeri Hekimleri ve İş Güvenliği Uzmanları (Madde 8)

• İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanlarının yetkileri kısıtlanamaz.
• İşverenlere rehberlik ve danışmanlık yaparlar, eksiklikleri yazılı olarak bildirirler.
• Acil durumlarda veya meslek hastalığına yol açabilecek durumlarda durumu Bakanlığa, sendika temsilcisine veya çalışan temsilcisine bildirirler.
• Bildirim yapmadığı tespit edilenlerin belgeleri askıya alınır.
• Bildirimden dolayı iş sözleşmelerine son verilemez, hak kaybına uğratılamazlar.
• Hizmet kusurlarından dolayı işverene karşı sorumludurlar.
• İş kazası veya meslek hastalığında ihmali tespit edilenlerin yetki belgesi askıya alınır.
• A sınıfı uzmanlar çok tehlikeli, B sınıfı tehlikeli, C sınıfı az tehlikeli işyerlerinde görev alabilir.
• İş güvenliği uzmanları ve işyeri hekimlerinin sektör gözetmeksizin görevlendirilmelerine dair Bakanlık düzenleme yapabilir.

Tehlike Sınıfının Belirlenmesi (Madde 9)

1. İşyeri tehlike sınıfları; kısa vadeli sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak, iş sağlığı ve güvenliği genel müdürü başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan komisyonun görüşleri doğrultusunda bakanlıkça bir tebliğ ile tespit edilir.
2. İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde, o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

Risk Değerlendirmesi, Kontrol, Ölçüm ve Araştırma (Madde 10)

• İşveren, İSG yönünden risk değerlendirmesi yapmak veya yaptırmakla yükümlüdür.
• Risk değerlendirmesi yapılırken aşağıdaki hususlar dikkate alınır:
  • Belirli risklerden etkilenecek çalışanların durumu.
  • Kullanılacak iş ekipmanı ile kimyasal madde ve müstahzarların seçimi.
  • İşyerinin tertip ve düzeni.
  • Genç, yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanların durumu.
• İşveren yapılacak risk değerlendirmesi sonucu alınacak İSG tedbirleri ile kullanılması gereken koruyucu donanım veya ekipmanı belirler.
• İşyerinde uygulanacak İSG tedbirleri, çalışma şekilleri ve üretim yöntemleri; çalışanların sağlık ve güvenlik yönünden korunma düzeyini yükseltecek ve işyerinin idari yapılanmasının her kademesinde uygulanabilir nitelikte olmalıdır.
• İşveren, İSG yönünden çalışma ortamına ve çalışanların bu ortamda maruz kaldığı risklerin belirlenmesine yönelik gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmaların yapılmasını sağlar.

Acil Durum Planları, Yangınla Mücadele ve İlk Yardım (Madde 11)

• Çalışma ortamı, kullanılan maddeler, iş ekipmanı ve çevre şartları dikkate alınarak meydana gelebilecek acil durumları önceden değerlendirerek, çalışanları ve çalışma çevresini etkilemesi mümkün ve muhtemel acil durumları belirler ve bunların olumsuz etkilerini önleyici ve sınırlandırıcı tedbirleri alır.
• Acil durumların olumsuz etkilerinden korunmak üzere gerekli ölçüm ve değerlendirmeleri yapar, acil durum planlarını hazırlar.
• Acil durumlarla mücadele için işyerinin büyüklüğü ve taşıdığı özel tehlikeler, yapılan işin niteliği, çalışan sayısı ile işyerinde bulunan diğer kişileri dikkate alarak; önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda uygun donanıma sahip ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişiyi görevlendirir, araç ve gereçleri sağlayarak eğitim ve tatbikatları yaptırır ve ekiplerin her zaman hazır bulunmalarını sağlar.
• Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve yangınla mücadele konularında, işyeri dışındaki kuruluşlarla irtibatı sağlayacak gerekli düzenlemeleri yapar.

Tahliye (Madde 12)

• Ciddi, yakın ve önlenemeyen tehlikenin meydana gelmesi durumunda işveren;
  • Çalışanların işi bırakarak derhal çalışma yerlerinden ayrılıp güvenli bir yere gidebilmeleri için, önceden gerekli düzenlemeleri yapar ve çalışanlara gerekli talimatları verir.
  • Durumun devam etmesi hâlinde, zorunluluk olmadıkça, gerekli donanıma sahip ve özel olarak görevlendirilenler dışındaki çalışanlardan işlerine devam etmelerini isteyemez.
• İşveren, çalışanların kendileri veya diğer kişilerin güvenliği için ciddi ve yakın bir tehlike ile karşılaştıkları ve amirine hemen haber veremedikleri durumlarda, istenmeyen sonuçların önlenmesi için, bilgileri ve mevcut teknik donanımları çerçevesinde müdahale edebilmelerine imkân sağlar. Böyle bir durumda çalışanlar, ihmal veya dikkatsiz davranışları olmadıkça yaptıkları müdahaleden dolayı sorumlu tutulamaz.

Çalışmaktan Kaçınma Hakkı (Madde 13)

• Ciddi ve yakın tehlike ile karşı karşıya kalan çalışanlar kurula, kurulun bulunmadığı işyerlerinde ise işverene başvurarak durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasına karar verilmesini talep edebilir. Kurul acilen toplanarak, işveren ise derhâl kararını verir ve durumu tutanakla tespit eder. Karar, çalışana ve çalışan temsilcisine yazılı olarak bildirilir.
• Kurul veya işverenin çalışanın talebi yönünde karar vermesi hâlinde çalışan, gerekli tedbirler alınıncaya kadar çalışmaktan kaçınabilir. Çalışanların çalışmaktan kaçındığı dönemdeki ücreti ile kanunlardan ve iş sözleşmesinden doğan diğer hakları saklıdır.
• Çalışanlar ciddi ve yakın tehlikenin önlenemez olduğu durumlarda birinci fıkradaki usule uymak zorunda olmaksızın işyerini veya tehlikeli bölgeyi terk ederek belirlenen güvenli yere gider. Çalışanların bu hareketlerinden dolayı hakları kısıtlanamaz.
• İş sözleşmesiyle çalışanlar, talep etmelerine rağmen gerekli tedbirlerin alınmadığı durumlarda, tabi oldukları kanun hükümlerine göre iş sözleşmelerini feshedebilir. Toplu sözleşme veya toplu iş sözleşmesi ile çalışan kamu personeli, bu maddeye göre çalışmadığı dönemde fiilen çalışmış sayılır.

İş Kazası ve Meslek Hastalıklarının Kayıt ve Bildirimi (Madde 14)

• Bütün iş kazalarının ve meslek hastalıklarının kaydını tutar, gerekli incelemeleri yaparak bunlar ile ilgili raporları düzenler.
• İşyerinde meydana gelen ancak yaralanma veya ölüme neden olmadığı halde işyeri ya da iş ekipmanının zarara uğramasına yol açan veya çalışan, işyeri ya da iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olan olayları inceleyerek bunlar ile ilgili raporları düzenler.
• İş kazalarını kazadan sonraki üç iş günü içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirir.
• Sağlık hizmeti sunucuları veya işyeri hekimi tarafından kendisine bildirilen meslek hastalıklarını, öğrendiği tarihten itibaren üç iş günü içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirir.

Sağlık Gözetimi (Madde 15)

• Çalışanların işyerinde maruz kalacakları sağlık ve güvenlik risklerini dikkate almak.
• Sağlık gözetimine tabi tutulmalarını sağlamak.
• Çalışanların sağlık muayenelerinin yapılmasını sağlamak zorundadır:
  • İşe girişlerinde.
  • İş değişikliğinde.
  • İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle tekrarlanan işten uzaklaşmalarından sonra işe dönüşlerinde talep etmeleri hâlinde.
  • İşin devamı süresince, çalışanın ve işin niteliği ile işyerinin tehlike sınıfına göre Bakanlıkça belirlenen düzenli aralıklarla.
• Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işlerde çalışacaklar, yapacakları işe uygun olduklarını belirten sağlık raporu olmadan işe başlatılamaz.
• Bu Kanun kapsamında alınması gereken sağlık raporları işyeri hekiminden alınır. 50'den az çalışanı bulunan ve az tehlikeli işyerleri için ise ÇASMER'lerden, aile hekimlerinden veya diğer kamu sağlık hizmeti sunucularından da alınabilir. Raporlara itirazlar Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen hakem hastanelere yapılır, verilen kararlar kesindir.
• Sağlık gözetiminden doğan maliyet ve bu gözetimden kaynaklı her türlü ek maliyet işverence karşılanır, çalışana yansıtılamaz.
• Sağlık muayenesi yaptırılan çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından sağlık bilgileri gizli tutulur.

Çalışanların Bilgilendirilmesi (Madde 16)

İşyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve sürdürülebilmesi amacıyla: - İşyerinde karşılaşılabilecek sağlık ve güvenlik riskleri, koruyucu ve önleyici tedbirler. - Kendileri ile ilgili yasal hak ve sorumluluklar. - İlk yardım, olağan dışı durumlar, afetler ve yangınla mücadele ve tahliye işleri konusunda görevlendirilen kişiler. 12 nci maddede belirtilen ciddi ve yakın tehlikeye maruz kalan veya kalma riski olan bütün çalışanları, tehlikeler ile bunlardan doğan risklere karşı alınmış ve alınacak tedbirler hakkında derhal bilgilendirir. Başka işyerlerinden çalışmak üzere kendi işyerine gelen çalışanların birinci fıkrada belirtilen bilgileri almalarını sağlamak üzere, söz konusu çalışanların işverenlerine gerekli bilgileri verir. Risk değerlendirmesi, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili koruyucu ve önleyici tedbirler, ölçüm, analiz, teknik kontrol, kayıtlar, raporlar ve teftişten elde edilen bilgilere, destek elemanları ile çalışan temsilcilerinin ulaşmasını sağlar.

Çalışanların Eğitimi (Madde 17)

Çalışanlara iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri verilir. - İşe başlamadan önce - Çalışma yeri veya iş değişikliğinde - İş ekipmanının değişmesi hâlinde - Yeni teknoloji uygulanması hâlinde verilir.

• Eğitimler, değişen ve ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak yenilenir, gerektiğinde ve düzenli aralıklarla tekrarlanır.
• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
• Mesleki eğitim alma zorunluluğu bulunan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işlerde,yapacağı işle ilgili mesleki eğitim aldığını belgeleyemeyenler çalıştırılamaz.
• İş kazası geçiren veya meslek hastalığına yakalanan çalışana işe başlamadan önce, söz konusu kazanın veya meslek hastalığının sebepleri, korunma yolları ve güvenli çalışma yöntemleri ile ilgili ilave eğitim verilir. Ayrıca, herhangi bir sebeple altı aydan fazla süreyle işten uzak kalanlara, tekrar işe başlatılmadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.
• Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde; yapılacak işlerde karşılaşılacak sağlık ve güvenlik riskleri ile ilgili yeterli bilgi ve talimatları içeren eğitimin alındığına dair belge olmaksızın, başka işyerlerinden çalışmak üzere gelen çalışanlar işe başlatılamaz.
• Geçici iş ilişkisi kurulan işveren, iş sağlığı ve güvenliği risklerine karşı çalışana gerekli eğitimin verilmesini sağlar.
• Bu madde kapsamında verilecek eğitimin maliyeti çalışanlara yansıtılamaz. Eğitimlerde geçen süre çalışma süresinden sayılır. Eğitim sürelerinin haftalık çalışma süresinin üzerinde olması hâlinde, bu süreler fazla sürelerle çalışma veya fazla çalışma olarak değerlendirilir.

Çalışanların Görüşlerinin Alınması ve Katılımlarının Sağlanması (Madde 18)

İşveren, görüş alma ve katılımın sağlanması konusunda: - İş sağlığı ve güvenliği konularında görüşlerinin alınması, teklif getirme hakkının tanınması ve bu konulardaki görüşmelerde yer alma ve katılımlarının sağlanması. - Yeni teknolojilerin uygulanması, seçilecek iş ekipmanı, çalışma ortamı ve şartlarının çalışanların sağlık ve güvenliğine etkisi konularında görüşlerinin alınması. İşveren, destek elemanları ile çalışan temsilcilerinin aşağıdaki konularda önceden görüşlerinin alınmasını sağlar:

• İşyerinden görevlendirilecek veya işyeri dışından hizmet alınacak işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer personel ile ilk yardım, yangınla mücadele ve tahliye işleri için kişilerin görevlendirilmesi.
• Risk değerlendirmesi yapılarak, alınması gereken koruyucu ve önleyici tedbirlerin ve kullanılması gereken koruyucu donanım ve ekipmanın belirlenmesi.
• Sağlık ve güvenlik risklerinin önlenmesi ve koruyucu hizmetlerin yürütülmesi.
• Çalışanların bilgilendirilmesi.
• Çalışanlara verilecek eğitimin planlanması. Çalışanların veya çalışan temsilcilerinin, işyerinde iş sağlığı ve güvenliği için alınan önlemlerin yetersiz olduğu durumlarda veya teftiş sırasında, yetkili makama başvurmalarından dolayı hakları kısıtlanamaz.

Çalışanların Yükümlülükleri (Madde 19)

(1) Çalışanlar, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili aldıkları eğitim ve işverenin bu konudaki talimatları doğrultusunda, kendilerinin ve hareketlerinden veya yaptıkları işten etkilenen diğer çalışanların sağlık ve güvenliklerini tehlikeye düşürmemekle yükümlüdür. (2) Çalışanların, işveren tarafından verilen eğitim ve talimatlar doğrultusunda yükümlülükleri şunlardır:

• İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tehlikeli madde, taşıma ekipmanı ve diğer üretim araçlarını kurallara uygun şekilde kullanmak, bunların güvenlik donanımlarını doğru olarak kullanmak, keyfi olarak çıkarmamak ve değiştirmemek.
• Kendilerine sağlanan kişisel koruyucu donanımı doğru kullanmak ve korumak.
• İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalarda sağlık ve güvenlik yönünden ciddi ve yakın bir tehlike ile karşılaştıklarında ve koruma tedbirlerinde bir eksiklik gördüklerinde, işverene veya çalışan temsilcisine derhal haber vermek.
• Teftişe yetkili makam tarafından işyerinde tespit edilen noksanlık ve mevzuata aykırılıkların giderilmesi konusunda, işveren ve çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmak.
• Kendi görev alanında, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için işveren ve çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmak.

Çalışan Temsilcisi (Madde 20)

(1) İşveren:

• İki ile elli arasında çalışanı bulunan işyerlerinde bir.
• Ellibir ile yüz arasında çalışanı bulunan işyerlerinde iki.
• Yüzbir ile beşyüz arasında çalışanı bulunan işyerlerinde üç.
• Beşyüzbir ile bin arasında çalışanı bulunan işyerlerinde dört.
• Binbir ile ikibin arasında çalışanı bulunan işyerlerinde beş.
• İkibinbir ve üzeri çalışanı bulunan işyerlerinde altı. (2) Birden fazla çalışan temsilcisinin bulunması durumunda baş temsilci, çalışan temsilcileri arasında yapılacak seçimle belirlenir. (3) Çalışan temsilcileri, tehlike kaynağının yok edilmesi veya tehlikeden kaynaklanan riskin azaltılması için, işverene öneride bulunma ve işverenden gerekli tedbirlerin alınmasını isteme hakkına sahiptir. (4) Görevlerini yürütmeleri nedeniyle, çalışan temsilcileri ve destek elemanlarının hakları kısıtlanamaz ve görevlerini yerine getirebilmeleri için işveren tarafından gerekli imkânlar sağlanır. (5) İşyerinde yetkili sendika bulunması hâlinde, işyeri sendika temsilcileri çalışan temsilcisi olarak da görev yapar.

Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyi (Madde 21) ve İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu (Madde 22)

• Ülke genelinde iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili politika ve stratejilerin belirlenmesi için tavsiyelerde bulunmak üzere konsey kurulmuştur.
• 50'den fazla çalışanı olan ve 6 aydan uzun süren işlerin yapıldığı yerlerde işveren, İSG çalışmalarında bulunmak için kurul oluşturur ve İSG Mevzuatına uygun kararlar uygulanır.
• 6 aydan fazla süren asıl işveren-alt işveren ilişkisinde;
  • Asıl ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturursa faaliyetler ve kararlar ASIL işverence koordine edilir.
  • Sadece asıl işveren kurul oluşturmuşsa, kurul oluşturması gerekmeyen alt işveren koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci atar.
• Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, alt işverenin oluşturduğu kurula iş birliği ve koordinasyonu sağlamak üzere vekâleten yetkili bir temsilci atar.
• Kurul oluşturması gerekmeyen toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise koordinasyonu asıl işverence yapılmak kaydıyla, asıl işveren ve alt işveren tarafından birlikte bir kurul oluşturulur.

İş Sağlığı ve Güvenliğinin Koordinasyonu (Madde 23)

Yapılması gerekenler:

• Aynı çalışma alanını birden fazla işverenin paylaşması durumunda işverenler iş hijyeni ile iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin uygulanmasında iş birliği yapmak.
  • Yapılan işin yapısı göz önüne alınarak mesleki risklerin önlenmesi ve bu risklerden korunulması çalışmalarını koordinasyon içinde yapmak.
  • Biribirlerlerini ve çalışan temsilcilerini bu riskler konusunda bilgilendirmek. Birden fazla işyerinin bulunduğu iş merkezlerinde koordinasyon yönetim tarafından sağlanır. Yönetim işverenleri tehlikeler hususunda uyarır, uymayanları bakanlığa bildirir.

Teftiş ve İdari Yaptırımlar (Madde 24, 24/A)

Bu kanun hükümlerinin yasalara uygunluğunun denetlenmesi iş sağlığı ve güvenliği müfettişleri tarafından yapılır.

İşin Durdurulması (Madde 25)

• Çalışanlar için hayati tehlike bulunan durumlarda tehlike giderilene kadar iş durdurulur.
• Risk değerlendirmesi yapılmaması durumunda işin yapılması durdurulur.
• Karar tespitinden itibaren 2 gün içinde verilir. Acil müdahale gereken durumlarda iş müfettişi heyet tarafından karar alıncaya kadar işi durdurabilir.
• İşin durdurulması kararı ilgili yerlere bildirilir.
• İşveren 6 iş günü içinde mahkemeye itiraz edebilir. Mahkeme 6 iş günü içinde karar verir.
• İş durması sebebiyle işsiz kalanlara ücret ödenir.
• Çok tehlikeli işlerde hayati tehlike oluşturacak üretim zorlaması işin durdurulma sebebi sayılır.

Ölümlü İş Kazası Sebebiyle Kamu İhaleden Yasaklama (Madde 25/A)

• Ölümlü iş kazasına neden olan maden işyerlerinde kusurlu bulunan işverenler, mahkeme kararı ile 2 yıl süreyle kamu ihalelerinden yasaklanır.

İdari Para Cezaları ve Uygulanması (Madde 26) ve Hüküm Bulunmayan Haller ve Muafiyet (Madde 27)

• 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen işverenin her bir yükümlülük için ayrı ayrı 2000 TL para cezası ödemesi gerekmektedir. 6 ncı maddesinin birinci fıkrası gereğince belirlenen nitelikte iş güvenliği uzmanı veya işyeri hekimi görevlendirmeyen işverenin görevlendirmediği her bir kişi için 5000 TL para cezası ödemesi gerekmektedir, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar talep edilir. Diğer sağlık personeli görevlendirmeyen işveren için 2500 Tl para cezası kesilir, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar ödemesi gerekmektedir.

Bağımlılık Yapan Maddeleri Kullanma Yasağı (Madde 28)

İşyerinde alkol ve madde kullanımı yasaktır. İşveren alkollü içki içilebileceği yer zaman ve şartlara yönelik olarak belirleme yetkisine sahiptir.

Güvenlik Raporu Veya Büyük Kaza Önleme Politika Belgesi (Madde 29)

• İşletmeye başlamadan önce, endüstriyel kazalara sebep olabilecek işyerleri için, işyerlerinin büyüklüğüne göre büyük kaza önleme politika belgesi veya güvenlik raporu işveren tarafından hazırlanır.
• Güvenlik raporu hazırlama yükümlülüğü bulunan işveren, hazırladıkları güvenlik raporlarının içerik ve yeterlilikleri Bakanlıkça incelenmesini takiben işyerlerini faaliyete geçirebilir.

Yürürlük (Madde 38)

İlgili maddelerin yürürlüğe giriş tarihleri belirtilmiştir.

Yürütme (Madde 39)

Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

Umarım bu notlar size yardımcı olur!