5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi Kanunu

5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu Özeti

• Kanun Numarası: 5018
• Kabul Tarihi: 10/12/2003
• Güncelleme Tarihi: 15/03/2025

Amaç (Madde 1)

• Kalkınma planları ve programlardaki politika ve hedeflere uygun olarak kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasını sağlamak.
• Kamu malî yönetiminin yapısını ve işleyişini düzenlemek.
• Kamu bütçelerinin hazırlanması ve uygulanmasını sağlamak.
• Tüm malî işlemlerin muhasebeleştirilmesi ve raporlanmasını düzenlemek.
• Malî kontrolü sağlamak.

Kapsam (Madde 2)

• Kanun, merkezî yönetim kapsamındaki kamu idareleri, sosyal güvenlik kurumları ve mahallî idarelerden oluşan genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin malî yönetim ve kontrolünü kapsar.
• Avrupa Birliği fonları ve kamu idarelerine yurt içi ve dışından sağlanan kaynakların kullanımı ve kontrolü, uluslararası anlaşmalar saklı kalmak kaydıyla bu Kanuna tabidir.
• Düzenleyici ve denetleyici kurumlar, Kanunun belirli maddelerine (3, 7, 8, 12, 15, 17, 18, 19, 25, 42, 43, 44, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 68 ve 76 78. maddelerine) tabidir.

Tanımlar (Madde 3)

• Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri, uluslararası sınıflandırmalara göre belirlenmiş merkezî yönetim, sosyal güvenlik kurumları ve mahallî idarelerdir.
• Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idareleri, bu Kanuna ekli (I), (II) ve (III) sayılı cetvellerde yer alan kamu idareleridir.
• Düzenleyici ve denetleyici kurumlar, bu Kanuna ekli (III) sayılı cetvelde yer alan kurumlardır.
• Sosyal güvenlik kurumları, bu Kanuna ekli (IV) sayılı cetvelde yer alan kamu kurumlarıdır.
• Mahallî idare, yetkileri sınırlı coğrafi alan ve hizmetlere sahip belediye, il özel idaresi ve bunlara bağlı birlik ve idarelerdir.
• Bütçe, belirli dönemdeki gelir ve gider tahminleri ile uygulama esaslarını gösteren belgedir.
• Kamu kaynakları, borçlanma dahil kamuya ait gelirler, taşınır-taşınmazlar, para, alacak ve haklardır.
• Kamu gideri, kanun veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesine dayalı iş, mal, hizmet bedelleri, sosyal güvenlik katkıları, borç faizleri, transferler, bağış ve yardımlardır.
• Kamu geliri, kanunlara dayalı vergi, resim, harç, fon kesintisi, faiz, zam, ceza gelirleri, taşınır-taşınmaz gelirleri, hizmet karşılığı gelirler, sosyal güvenlik primi kesintileri, bağış ve yardımlardır.
• Özel gelir, genel bütçe kapsamındaki idarelerin kamu görevi dışındaki faaliyetlerinden sağladığı ve genel bütçede gösterilen gelirlerdir.
• Harcama birimi, kamu idaresi bütçesinde ödenek tahsis edilen ve harcama yetkisi olan birimdir.
• Kamu malî yönetimi, kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasını sağlayacak sistemdir.
• Malî kontrol, kamu kaynaklarının belirlenmiş amaçlara uygun, etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasını sağlayan sistemdir.
• Stratejik plan, kamu idarelerinin orta-uzun vadeli amaçları, ilkeleri, politikaları, hedefleri, öncelikleri ile kaynak dağılımlarını içeren plandır.
• Malî yıl, takvim yılıdır.

Kamu Maliyesi (Madde 4)

• Kamu maliyesi, gelirlerin toplanması, harcamaların yapılması, açıkların finansmanı ve kamunun varlık ve yükümlülüklerinin yönetimidir.
• Kamu maliyesi, merkezden ve yerinden yönetim esaslarına göre yürütülür.
• Kamu idarelerinin görevleri kanun veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle belirlenir ve kaynak dağılımında esas alınır.

Kamu Maliyesinin Temel İlkeleri (Madde 5)

• Kamu malî yönetimi uyumlu bir bütün olarak oluşturulur ve yürütülür.
• Kamu maliyesi, kamu görevlilerinin hesap verebilmelerini sağlayacak şekilde uygulanır.
• Maliye politikası, makroekonomik ve sosyal hedefler ile uyumlu bir şekilde oluşturulur ve yürütülür.
• Kamu malî yönetimi, Türkiye Büyük Millet Meclisinin bütçe hakkına uygun şekilde yürütülür.
• Kamu malî yönetimi, malî disiplini sağlar.
• Kamu malî yönetimi ekonomik, malî ve sosyal etkinliği birlikte sağlayacak şekilde kamusal tercihlerin oluşması için gerekli ortamı yaratır.
• Kamu idarelerinin mal ve hizmet üretimi ile ihtiyaçlarının karşılanmasında ekonomik veya sosyal verimlilik ilkelerine uygun maliyet-fayda analizleri yapılır.
• Kamu maliyesi ilkelerinin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Cumhurbaşkanı tarafından belirlenir ve izlenir.

Hazine Birliği (Madde 6)

• Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin gelir, gider, tahsilat, ödeme, nakit planlaması ve borç yönetimi Hazine birliğini sağlayacak şekilde yürütülür.
• Kanuna ekli (I) sayılı cetveldeki kamu idarelerinin tüm gelirleri Hazine veznelerine girer, giderleri buradan ödenir. Bu idareler özel vezne açamaz.
• İç ve dış borçlanma, hibe alınması-verilmesi, Hazine garantileri, Hazine alacakları, nakit yönetimi ve benzeri hususlarda belirli kanun hükümleri uygulanır.
• Kanuna ekli (I) sayılı cetveldeki kamu idarelerinin muhasebe hizmetlerini yürüten birimlerce tahsilât ve ödeme işlemleri gerçekleştirilir.
• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, güvenli elektronik imza veya belirlenen güvenlik kriterlerine uygun elektronik talimatlarla işlemleri gerçekleştirebilir. Hazine ve Maliye Bakanlığı bu konuda yetkilidir.

Kamu Kaynağının Kullanılmasının Genel Esasları

Malî Saydamlık (Madde 7)

• Kamu kaynaklarının elde edilmesi ve kullanılmasında denetimin sağlanması amacıyla kamuoyu bilgilendirilir.
• Görev, yetki ve sorumluluklar açıkça tanımlanır.
• Hükümet politikaları, kalkınma planları, yıllık programlar, stratejik planlar ve bütçeler kamuoyuna açık ve ulaşılabilir olmalıdır.
• Teşvik ve desteklemeler belirli dönemler itibarıyla açıklanır.
• Kamu hesapları, standart bir muhasebe sistemi ve genel kabul görmüş muhasebe prensiplerine uygun olarak oluşturulur.
• Malî saydamlığın sağlanması için gerekli düzenlemeler yapılır ve önlemler alınır. Bu hususlar Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından izlenir.

Hesap Verme Sorumluluğu (Madde 8)

• Kamu kaynaklarının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli olanlar, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için hesap vermek zorundadır.

Stratejik Planlama ve Performans Esaslı Program Bütçe (Madde 9)

• Kamu idareleri; kalkınma planları, Cumhurbaşkanı tarafından belirlenen politikalar ve ilgili mevzuat çerçevesinde geleceğe ilişkin misyon ve vizyonlarını oluşturmak, stratejik amaçlar belirlemek, performanslarını ölçmek ve izlemek amacıyla stratejik plan hazırlarlar.
• Kamu idareleri, bütçeleri ile program ve proje bazında kaynak tahsislerini; stratejik planlarına, yıllık amaç ve hedefleri ile performans göstergelerine dayandırmak zorundadırlar.
• Stratejik plan hazırlamakla yükümlü idareler ve stratejik planlama sürecine ilişkin takvimin tespiti Cumhurbaşkanı tarafından belirlenir.
• Kamu idareleri, hedef ve performans göstergelerini içeren performans programı hazırlar ve gider tekliflerini buna göre hazırlar.
• Kamu idareleri, performans esasına dayalı bütçelerini kalkınma planı, Cumhurbaşkanlığı programı, orta vadeli program, Cumhurbaşkanlığı yıllık programı, stratejik planlar ile program yapısına uyumlu şekilde hazırlar.

Bakanların ve Üst Yöneticilerin Hesap Verme Sorumluluğu

Bakanlar (Madde 10)

• Bakanlar, Cumhurbaşkanı politikalarının uygulanması, bakanlıkların ve bağlı kuruluşların stratejik planları ve bütçelerinin hazırlanması ve uygulanmasından sorumludur.
• Bu sorumluluk, Yükseköğretim Kurulu (YÖK) ve üniversiteler için Millî Eğitim Bakanına, mahallî idareler için Çevre ve Şehircilik Bakanına aittir.
• Bakanlar, kamu kaynaklarının etkin kullanımı ve mali konularda Cumhurbaşkanına karşı sorumludur.
• Bakanlar, idarelerinin amaçları, varlıkları, yükümlülükleri, stratejileri ve yıllık performans programları konusunda kamuoyunu bilgilendirirler.

Üst Yöneticiler (Madde 11)

• Bakanlıklarda ve diğer kamu idarelerinde en üst yönetici, il özel idarelerinde vali ve belediyelerde belediye başkanı üst yöneticidir. Bakanlıklarda en üst yönetici Cumhurbaşkanı tarafından belirlenir.
• Üst yöneticiler kaynakların etkili kullanımını sağlamaktan, malî yönetim sisteminin işleyişini gözetmekten sorumludur.
• Üst yöneticiler, bu sorumluluğu harcama yetkilileri, malî hizmetler birimi ve iç denetçiler aracılığıyla yerine getirirler.

Kamu İdare Bütçeleri

Bütçe Türleri ve Kapsamı (Madde 12)

• Genel yönetim kapsamındaki idarelerin bütçeleri; merkezî yönetim bütçesi, sosyal güvenlik kurumları bütçeleri ve mahallî idareler bütçeleri olarak hazırlanır. Bunun dışında bütçe oluşturulamaz.
• Merkezî yönetim bütçesi, Kanuna ekli (I), (II) ve (III) sayılı cetvellerdeki kamu idarelerinin bütçelerinden oluşur.
• Genel bütçe, Devlete ait ve (I) sayılı cetveldeki kamu idarelerinin bütçesidir.
• Özel bütçe, bir bakanlığa bağlı veya ilgili olarak kurulan ve (II) sayılı cetvelde yer alan kamu idarelerinin bütçesidir.
• Düzenleyici ve denetleyici kurum bütçesi, kanun veya kararname kurulan ve (III) sayılı cetvelde yer alan her bir kurumun bütçesidir.
• Sosyal güvenlik kurumu bütçesi, sosyal güvenlik hizmeti sunmak üzere kurulan ve (IV) sayılı cetvelde yer alan kamu idaresinin bütçesidir.
• Mahallî idare bütçesi, mahallî idare kapsamındaki kamu idarelerinin bütçesidir.

Bütçe İlkeleri (Madde 13)

• Bütçelerin hazırlanması ve uygulanmasında makroekonomik istikrarla birlikte sürdürülebilir kalkınmayı sağlamak esastır.
• Kamu idarelerine bütçeyle verilen harcama yetkisi, kanunlarla veya Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle düzenlenen görev ve hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla kullanılır.
• Bütçeler kalkınma planı ve programlarda yer alan politika, hedef ve önceliklere uygun şekilde, idarelerin stratejik planları ile performans ölçütlerine göre hazırlanır, uygulanır ve kontrol edilir.
• Bütçeler, stratejik planlar dikkate alınarak izleyen iki yılın bütçe tahminleriyle birlikte görüşülür ve değerlendirilir.
• Bütçe, kamu malî işlemlerinin kapsamlı ve saydam bir şekilde görünmesini sağlar.
• Tüm gelir ve giderler gayri safi olarak bütçelerde gösterilir.
• Belirli gelirlerin belirli giderlere tahsis edilmemesi esastır.
• Bütçelerde gelir ve gider denkliğinin sağlanması esastır.
• Bütçeler, ait olduğu yıl başlamadan önce Türkiye Büyük Millet Meclisi veya yetkili organlarca kabul edilmedikçe uygulanamaz.
• Bütçelerde, bütçeyi ilgilendirmeyen hususlara yer verilmez.
• Bütçeler, program yapısı esas alınarak uluslararası standartlara uygun bir sınıflandırmaya tabi tutularak hazırlanır.
• Bütçe gelir ve gider tahminleri ile uygulama sonuçlarının raporlanmasında açıklık, doğruluk ve malî saydamlık esas alınır.
• Kamu idarelerinin tüm gelir ve giderleri bütçelerinde gösterilir.
• Kamu hizmetleri, bütçelere konulacak ödeneklerle mevzuata uygun olarak gerçekleştirilir.
• Bütçelerde, ödenekler belirli amaçları gerçekleştirmek üzere tahsis edilir.

Gelir ve Giderleri Etkileyecek Kanun Teklifleri (Madde 14)

• Gelir ve giderleri etkileyecek kanun teklifleri ile ilgili düzenleme Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmiştir.

Merkezî Yönetim Bütçe Kanunu (Madde 15)

• Merkezî yönetim bütçe kanunu, merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin gelir ve gider tahminlerini gösteren, bunların uygulanmasına ve yürütülmesine yetki veren kanundur.
• Merkezî yönetim bütçe kanununda; yılı ve izleyen iki yılın gelir ve gider tahminleri, bütçe açığının veya fazlasının tutarı, açığın nasıl kapatılacağı veya fazlanın nasıl kullanılacağı, vergi muafiyeti, istisnası ve indirimleri, borçlanma ve garanti sınırları, bütçelerin uygulanmasında tanınacak yetkiler, bağlı cetveller, malî yıl içinde gelir ve giderlere yönelik uygulanacak hükümler yer alır.
• Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin her birinin gelir-gider tahminleri bütçe kanununda ayrı bölüm veya cetvellerde gösterilebilir.
• Gider cetvelinin bölümleri, analitik bütçe sınıflandırması esas alınarak programlar itibarıyla düzenlenir.

Orta Vadeli Program ve Bütçe Hazırlama Rehberi (Madde 16)

• Cumhurbaşkanlığı merkezî yönetim bütçe kanunu teklifini hazırlar ve koordinasyonu sağlar. Merkezî yönetim bütçesinin hazırlanma süreci Cumhurbaşkanı tarafından belirlenen makro politikaları, ilkeleri, hedef ve göstergeleri, gelir gider tahminlerini, bütçe dengesi ve borçlanma durumu ile kamu idarelerinin ödenek teklif tavanlarını içeren orta vadeli programın Resmî Gazete’de yayımlanması ile başlar.
• Bütçe Çağrısı ve eki Bütçe Hazırlama Rehberi ile Yatırım Genelgesi ve eki Yatırım Programı Hazırlama Rehberi Cumhurbaşkanlığı tarafından hazırlanarak en geç Eylül ayının onbeşine kadar Resmî Gazete’de yayımlanır.
• Bütçe Hazırlama Rehberi ve Yatırım Programı Hazırlama Rehberi kamu idarelerince uyulması gereken genel ilkeleri, nesnel ve ölçülebilir standartları, hesaplama yöntemlerini, bunlara ilişkin cetvel ve tablo örneklerini içerir.

Merkezî Yönetim Bütçesinin Hazırlanması (Madde 17)

• Gelir ve gider tekliflerinin hazırlanmasında orta vadeli program, kalkınma planı, yıllık program öncelikleri, kurumun stratejik planları ve idarenin performans hedefleri dikkate alınır.
• Kamu idareleri, merkez ve merkez dışı birimlerinin ödenek taleplerini dikkate alarak gider tekliflerini hazırlar. Bu teklifler Cumhurbaşkanlığına gönderilir.
• Cumhurbaşkanlığı tarafından belirlenen sınıflandırma sistemine göre ekonomik ve malî analiz yapılmasına imkân verecek şekilde hazırlanır.
• Kamu idarelerinin yetkilileriyle gider ve gelir teklifleri hakkında görüşmeler yapılabilir. Düzenleyici ve denetleyici kurumlar, bütçelerini üç yıllık bütçeleme anlayışı, stratejik planlar ve performans programları ile Kanunda tanımlanan tertip düzeylerini içerecek şekilde hazırlar.

Merkezî Yönetim Bütçe Kanun Teklifinin Sunulması (Madde 18)

• Merkezî yönetim bütçe kanun teklifi malî yılbaşından en az yetmiş beş gün önce Cumhurbaşkanı tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulur.
• Kanun teklifine bütçe gerekçesi, yıllık ekonomik rapor, gelir cetveli, borç yönetimi raporu, son iki yıla ait bütçe gerçekleşmeleri, mahallî idareler ve sosyal güvenlik kurumlarının bütçe tahminleri, merkezî yönetim bütçesinden yardım alan idarelerin listesi eklenir.

Merkezî Yönetim Bütçe Kanun Teklifinin Görüşülmesi (Madde 19)

• Türkiye Büyük Millet Meclisi teklifi madde, gider ve gelir cetvellerini kamu idareleri itibarıyla görüşür ve oylar. Merkezî yönetim bütçe kanunu malî yıl başından önce yayımlanır.
• Kamu yatırım programı kararname ile yayımlanır.
• Bütçe kanunu yürürlüğe konulamazsa geçici bütçe kanunu çıkarılır. Geçici bütçe ödenekleri, bir önceki yıl bütçe başlangıç ödeneklerinin belirli bir oranı esas alınarak belirlenir. Geçici bütçe kanunu da çıkarılamazsa, önceki yılın bütçesi değerleme oranına göre artırılarak uygulanır.
• İhtiyaç halinde kanunla ek bütçe yapılabilir.

Ödeneklerin Kullanılması (Madde 20)

• Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri, ayrıntılı harcama programlarını hazırlayarak Cumhurbaşkanlığına gönderir.
• Özel bütçeli idareler ve sosyal güvenlik kurumları ayrıntılı finansman programlarını hazırlar.
• Hazırlanmasına, vize edilmesine, uygulanmasına ve uygulamanın izlenmesine dair usûl ve esaslar Cumhurbaşkanlığı tarafından belirlenir.
• Kamu idareleri, bütçelerinde yer alan ödeneklerin üzerinde harcama yapamaz.
• Belirli hallerde Cumhurbaşkanlığı tarafından belirlenen usûl ve esaslar çerçevesinde merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçelerinde yeni tertipler açılabilir.
• Cari yılda kullanılmayan ödenekler yıl sonunda iptal edilir.
• Olağanüstü hallerde Millî Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı bütçelerindeki mevcut ödenekler, toplamları aşılmamak şartıyla birleştirilerek kullanılabilir ve ek harcama yapılabilir.

Ödenek Aktarmaları (Madde 21)

• Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçeleri arasındaki ödenek aktarmaları kanunla yapılır. Genel bütçe ödeneklerinin yüzde onunu geçmemek kaydıyla bu konuda yetki merkezî yönetim bütçe kanununda belirlenir.
• Kamu idareleri aktarma yapılacak tertipteki ödeneğin yüzde yirmisine kadar kendi bütçeleri içinde ödenek aktarması yapabilirler. Cumhurbaşkanlığı sınırlı hallerde bu oranı aşan aktarmalar yapmaya yetkilidir.
• Personel giderleri tertiplerinden, aktarma yapılmış tertiplerden ve yedek ödenekten aktarma yapılmış tertiplerden diğer tertiplere ödenek aktarılamaz.

Merkez Dışı Birimlere Ödenek Gönderme (Madde 22)

• Kamu idarelerinin merkez teşkilatı harcama yetkilileri, merkez dışı birimlere ödenek gönderme belgesi düzenleyerek ödenek gönderirler.
• Ödeneğin gönderilmesine ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanı yetkilidir. İlgili olduğu malî yılın sonundan başlayarak beş yıl içinde alacaklıları tarafından geçerli bir mazerete dayanmaksızın, yazılı talep edilmediğinden veya belgeleri verilmediğinden dolayı ödenemeyen borçlar zamanaşımına uğrayarak kamu idareleri lehine düşer.

Yedek Ödenek (Madde 23)

• Merkezî yönetim bütçe kanununda belirtilen hizmet ve amaçları gerçekleştirmek, ödenek yetersizliğini gidermek veya bütçelerde öngörülmeyen hizmetler için genel bütçe ödeneklerinin yüzde ikisine kadar yedek ödenek konulabilir. Bu ödenekten aktarma yapmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir.
• Yapılan aktarmaların tür, tutar ve idareler itibarıyla dağılımı, yılın bitimini takip eden on beş gün içinde Cumhurbaşkanlığı tarafından ilan edilir.

Örtülü Ödenek (Madde 24)

• Kapalı istihbarat ve kapalı savunma hizmetleri, Devletin millî güvenliği ve yüksek menfaatleri, siyasi, sosyal ve kültürel amaçlar ve olağanüstü hizmetlerle ilgili Devlet ve Hükümet icapları için Cumhurbaşkanlığı bütçesine konulan ödenektir. İlgili yılda bu amaçla tahsis edilen ödenekler toplamı, genel bütçe başlangıç ödenekleri toplamının binde beşini geçemez. Kullanılma yeri, giderin kimin tarafından yapılacağı, hesapların tutulması vb. Cumhurbaşkanı tarafından belirlenir.

Kamu Yatırım Projeleri (Madde 25)

• Kamu yatırım projeleri ilgili mevzuat hükümlerine göre hazırlanır, uygulanır ve izlenir.
• Mal ve hizmet alım giderlerine ilişkin tertiplerde yer alan savunma sektörü, altyapı, inşa, iskân ve tesisleriyle NATO altyapı yatırımlarının gerektirdiği inşa ve tesisler vizeye bağlı olmayıp yılı yatırım programına ek yatırım cetvellerinde yer almaz.
• İdarelerin yatırım nitelikli projelerine, bilgi için yılı yatırım programında yer verilir. Ayrıca,sosyal güvenlik kurumları ve mahallî idarelerin yatırımlarının uygulanması ve izlenmesine ilişkin usul ve esaslar Cumhurbaşkanlığınca belirlenir.

Yüklenmeye Girişilmesi (Madde 26)

• Yüklenme, usulüne uygun olarak düzenlenmiş sözleşme esaslarına göre geleceğe yönelik bir ödeme yükümlülüğüne girilmesidir. Bütçede yeterli ödeneği bulunmayan işler için yüklenmeye girişilemez ve malî yılla sınırlıdır.

Ertesi Yıla Geçen Yüklenme (Madde 27)

• Niteliğinden dolayı malî yılla sınırlı tutulamayan ve sürekliliği bulunan belirli iş ve hizmetler için, her iş itibarıyla bütçelerde öngörülen ödeneklerin yüzde ellisini, izleyen yılın Haziran ayını geçmemek ve yüklenme süresi on iki ayı aşmamak üzere ertesi yıla geçen yüklenmelere girişilebilir.

Gelecek Yıllara Yaygın Yüklenmeler (Madde 28)

• Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idareleri, bir malî yıl içinde tamamlanması mümkün olmayan yatırım projeleri için gelecek yıllara yaygın yüklenmeye girişebilir.
• Savunma alanındaki projeler ile Emniyet Genel Müdürlüğü ve Sahil Güvenlik Komutanlığının bazı alımları için gelecek yıllara yaygın yüklenmelere girişmeye yetkilidir.
• Cumhurbaşkanının onayıyla yabancı ülkelerde dış temsilcilik binası veya arsa satın alınması, bina yaptırılması veya kiralanması için gelecek yıllara yaygın yüklenmelere girişilebilir.

Bütçelerden Yardım Yapılması (Madde 29)

• Kanunda veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesinde dayanağı olmadan kamu kaynağı kullandırılamaz, yardımda bulunulamaz veya menfaat sağlanamaz. Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri, bütçelerinde öngörülmüş olmak kaydıyla; kamu yararı gözetilerek dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri teşekküllere yardım yapılabilir.

Bütçe Politikası, Gelir ve Giderlerin İzlenmesi (Madde 30)

• Cumhurbaşkanı, uygulamaları düzenleme, standartları belirleme, sınırlamalar koymaya ,bütçe harcama ve gerçekleşmelerini izlemeye ve zorunlu düzenlemeler yapmaya yetkilidir.
• Genel yönetimin tüm gelir ve giderleri ve borçlarını tespit amacıyla, bilgi ve belge istenebilir. Bilgi, belge ve hesap durumlarını ibraz etmeyen veya uygun harcama yapmayan kamu idareleri ve diğer kuruluşlarla ilgili olarak gerekli önlemleri almaya Cumhurbaşkanı yetkilidir.

Harcama Yapılması

Harcama Yetkisi ve Yetkilisi (Madde 31)

• Bütçeyle ödenek tahsis edilen her bir harcama biriminin en üst yöneticisi harcama yetkilisidir.
• Yetkililerin belirlenmesinde güçlük bulunan idareler ile bütçelerinde harcama birimleri sınıflandırılmayan idarelerde harcama yetkisi belirli kişiler tarafından yürütülebilir. Kanunlarla verilen yetkilere istinaden yönetim kurulu, komisyon vb. kurulların kararıyla yapılan harcamalarda bu kurullar sorumlu olur. Yükseköğretim Kurulu ile üniversitelerde harcama yetkilileri belirlenir.

Harcama Talimatı ve Sorumluluk (Madde 32)

• Bütçelerden harcama yapılabilmesi, harcama yetkilisinin harcama talimatı vermesiyle mümkündür. Talimatlarda işin konusu, tutarı, süresi, kullanılabilir ödeneği ve gerçekleştirmeyle görevli olanlara ilişkin bilgiler yer alır. Harcama yetkilileri, talimatların bütçe ilke ve esaslarına, kanun ve diğer mevzuata uygun olmasından, ödeneklerin etkin, ekonomik ve verimli kullanılmasından sorumludur.

Giderin Gerçekleştirilmesi (Madde 33)

• Giderin yapılabilmesi için iş, mal veya hizmetin alınması veya gerçekleştirildiğinin onaylanması ve gerçekleştirme belgelerinin düzenlenmiş olması gerekir. Giderler ödeme emri belgesi ile tamamlanır.

Ödenemeyen Giderler ve Bütçeleştirilmiş Borçlar (Madde 34)

• Ödeme emri belgesine bağlandığı halde ödenemeyen tutarlar emanet hesaplarına alınır. Talepler 5 yıl içinde yapılmazsa gelir kaydedilir. Nakit yetersizliğinde giderler, muhasebe kayıtlarına alınma sırasına göre ödenir. Vergi, resim, harç, prim, fon kesintisi, pay, ilama bağlı borçlara öncelik verilir.

Ön Ödeme (Madde 35)

• Gerçekleştirme işlemlerinin tamamlanması beklenemeyen ivedi veya zorunlu giderler için avans vermek veya kredi açmak suretiyle ön ödeme yapılabilir.

##İkinci Kısım - Kamu İdare Bütçeleri Bu bölüm, kamu idare bütçeleri ile ilgili temel tanımları ve esasları belirlemeye odaklanır. İşte bu bölümün temel unsurları:

• Bütçe Türleri ve Kapsamı
• Merkezî Yönetim Bütçe Kanunu
• Merkezî Yönetim Bütçesinin Hazırlanması
• Ödeneklerin Kullanılması
• Ödenek Aktarmaları

##Üçüncü Kısım - Taşınırlar ve Taşınmazlar Bu bölüm, kamu idareleri tarafından kullanılan taşınır ve taşınmaz malların yönetimi ve elden çıkarılması süreçlerini düzenler.

##Dördüncü Kısım - Kamu Hesapları ve Malî İstatistikler Bu kısım, kamu maliyesinin hesaplanması ve raporlanması için gerekli düzenlemeleri içerir.

##Beşinci Kısım - İç Kontrol Sistemi İç kontrol sisteminin tanımı, amacı ve yapısı açıklanır, böylece kamu idarelerinde mali işlemlerin ve kaynakların daha etkin ve verimli bir şekilde yönetilmesi hedeflenir.

##Altıncı Kısım - Dıs Denetim Bu bölüm, Sayıştay tarafından yürütülen dış denetimin amacını, kapsamını ve yöntemlerini tanımlar.