4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu Çalışma Notları

Birinci Kısım: Genel Hükümler

• Kanunun amacı, Kamu İhale Kanunu'na göre yapılan ihalelere ilişkin sözleşmelerin düzenlenmesi ve uygulanması ile ilgili esas ve usulleri belirlemektir (Madde 1).
• Kanunun kapsamı, Kamu İhale Kanunu'na tabi kurum ve kuruluşlar tarafından bu kanun hükümlerine göre yapılan ihaleler sonucunda düzenlenen sözleşmelerdir (Madde 2).
• Bu Kanunun uygulanmasında Kamu İhale Kanunu'nda yer alan tanımlar geçerlidir (Madde 3).
• İhale dokümanında yer alan şartlara aykırı hükümlere yer verilemez (Madde 4).
• Sözleşme hükümlerinde değişiklik yapılamaz ve ek sözleşme düzenlenemez (Madde 4).
• Kamu sözleşmelerinin tarafları, sözleşme hükümlerinin uygulanmasında eşit hak ve yükümlülüklere sahiptir (Madde 4).

İkinci Bölüm: Sözleşmelerin Düzenlenmesi

• Uygulama birliğini sağlamak amacıyla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin Tip Sözleşmeler Resmi Gazete'de yayımlanır (Madde 5).
• İdarelerce yapılacak sözleşmeler Tip Sözleşme hükümleri esas alınarak düzenlenir (Madde 5).
• Mal ve hizmet alımlarında, Kurumun uygun görüşü alınmak kaydıyla istekliler tarafından hazırlanması mutat olan sözleşmeler kullanılabilir (Madde 5).
• Kamu İhale Kanunu’na göre yapılan ihaleler sonucundaki sözleşme türleri şunlardır (Madde 6):
  • Anahtar teslimi götürü bedel sözleşme (yapım işlerinde)
  • Götürü bedel sözleşme (mal/hizmet alımlarında)
  • Birim fiyat sözleşme (yapım/mal/hizmet alımlarında)
  • Karma sözleşme (yapım işlerinde)
  • Çerçeve anlaşmaya dayalı münferit sözleşme
• Çerçeve anlaşma ve münferit sözleşmede belirtilmesi gereken zorunlu hususları belirlemeye Kurum yetkilidir (Madde 6).
• Düzenlenecek sözleşmelerde aşağıdaki hususların belirtimesi zorunludur (Madde 7):
  • İşin adı, niteliği, türü ve miktarı, hizmetlerde iş tanımı
  • İdarenin adı ve adresi
  • Yüklenicinin adı veya ticaret unvanı, tebligat adresi
  • Varsa alt yüklenicilere ilişkin bilgiler ve sorumluluklar
  • Sözleşmenin bedeli, türü ve süresi
  • Ödeme yeri ve şartlarıyla avans verilip verilmeyeceği, verilecekse şartları ve miktarı
  • Fiyat farkının ne şekilde ödeneceği
  • Ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderlerinden hangisinin sözleşme bedeline dahil olacağı
  • Vergi, resim ve harçlar ile sözleşmeyle ilgili diğer giderlerin kimin tarafından ödeneceği
  • Montaj, işletmeye alma, eğitim, bakım-onarım, yedek parça gibi destek hizmetlerine ait şartlar
  • Kesin teminat miktarı ile kesin teminatın iadesine ait şartlar
  • Garanti istenilen hallerde süresi ve garantiye ilişkin şartlar
  • İşin yapılma yeri, teslim etme ve teslim alma şekil ve şartları
  • Gecikme halinde alınacak cezalar
  • Mücbir sebepler ve süre uzatımı verilebilme şartları, sözleşme kapsamında yaptırılacak iş artışları ile iş eksilişi durumunda karşılıklı yükümlülükler
  • Denetim, muayene ve kabul işlemlerine ilişkin şartlar
  • Yapım işlerinde iş ve işyerinin sigortalanması ile yapı denetimi ve sorumluluğuna ilişkin şartlar
  • Sözleşmede değişiklik yapılma şartları
  • Sözleşmenin feshine ilişkin şartlar
  • Yüklenicinin sözleşme konusu iş ile ilgili çalıştıracağı personele ilişkin sorumlulukları
  • İhale dokümanında yer alan bütün belgelerin sözleşmenin eki olduğu
  • Anlaşmazlıkların çözümü
  • İş sağlığı ve güvenliğini ilişkin yükümlülükler

İkinci Kısım: Sözleşmenin Uygulanması

• Sözleşme türlerine göre fiyat farkı verilebilmesine ilişkin esas ve usulleri Kamu İhale Kurumu’nun teklifi üzerine Cumhurbaşkanı belirler (Madde 8).
• Sözleşmelerde, fiyat farkına ilişkin esas ve usullerde sözleşme imzalandıktan sonra değişiklik yapılamaz (Madde 8).
• 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca ihale edilen işlerde ve 4857 sayılı İş Kanununun 2 nci maddesinde tanımlanan asıl işveren-alt işveren ilişkisi çerçevesinde bazı şartlar altında fiyat farkı ödenir (Madde 8)
• 22/9/2012 tarihinden önce 4734 sayılı Kanuna göre ihalesi yapılan ve ihale dokümanında fiyat farkı hesaplanabilmesine ilişkin hüküm bulunan yapım işleri ihalelerinde akaryakıta ilişkin özel düzenlemeler bulunmaktadır (Madde 8)
• Yapım işlerinde yüklenici, işyerlerindeki her türlü araç, malzeme, ihzarat, iş ve hizmet makineleri, taşıtlar, tesisler ile sözleşme konusu iş için sigorta yaptırmak zorundadır (Madde 9).
• Mücbir sebep olarak kabul edilebilecek haller belirtilmiştir (Madde 10):
  • Doğal afetler
  • Kanuni grev
  • Genel salgın hastalık
  • Kısmi veya genel seferberlik ilanı
  • Gerektiğinde Kurum tarafından belirlenecek benzeri diğer haller
• Mücbir sebeplerin kabulü için gerekli şartlar (Madde 10):
  • Yükleniciden kaynaklanan bir kusurdan ileri gelmemiş olması
  • Taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olması
  • Yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemiş bulunması
  • Mücbir sebebin meydana geldiği tarihi izleyen yirmi gün içinde idareye yazılı olarak bildirimde bulunulması
  • Yetkili merciler tarafından belgelendirilmesi zorunludur
• Teslim edilen mal, hizmet veya yapımın muayene ve kabul işlemleri, en az üç kişilik komisyonlarca yapılır (Madde 11).
• Muayene ve kabul işlemleri, yüklenici tarafından idareye teslim edilmedikçe yapılamaz (Madde 11).
• İmalat veya üretim süreci gerektiren işlerde belirli şartlar altında denetleme yapılabilir (Madde 11).
• Taahhüdün tamamlanan ve müstakil kullanıma elverişli bölümleri için kısmi kabul yapılabilir (Madde 11).

İkinci Bölüm: Kesin Teminata İlişkin Hükümler

• Fiyat farkı ödenmesi öngörülen ihalelerde, sözleşme bedelinde artış olması halinde, artış tutarının %6'sı oranında ek kesin teminat alınır (Madde 12).
• Fiyat farkı olarak ödenecek bedel üzerinden hesaplanan ek kesin teminat, hakedişlerden kesinti suretiyle karşılanabilir (Madde 12).
• Kesin teminat ve ek kesin teminatların yükleniciye iade şartları (Madde 13):
  • Yapım işlerinde: eksik ve kusurların giderilmesi, geçici kabul tutanağının onaylanması, Sosyal Sigortalar Kurumundan ilişiksiz belgesi getirilmesi ve kesin kabul tutanağının onaylanması
  • Yapım işleri dışındaki işlerde: Sosyal Sigortalar Kurumundan ilişiksiz belgesinin getirilmesi, garanti süresi öngörülmesi halinde garanti süresi dolduktan sonra
• Yüklenicinin idareye ve Sosyal Güvenlik Kurumuna olan borçları ile yasal vergi kesintilerinin ödenmemesi halinde, kesin teminatlar paraya çevrilerek borçlara karşılık gelir kaydedilir (Madde 13).
• Piyasadan hazır halde alınıp satılan mal alımlarında, Sosyal Güvenlik Kurumundan ilişiksiz belgesi getirilmesi şartı aranmaz (Madde 13).
• İade edilemeyen teminatlar hakkında esaslar (Madde 14):
  • Kesin hesap ve kesin kabul tutanağının onaylanmasından sonra 2 yıl içinde talep edilmeyen teminat mektupları hükümsüz kalır ve bankasına iade edilir
  • Teminat mektubu dışındaki teminatlar sürenin bitiminde Hazineye gelir kaydedilir.

Üçüncü Bölüm: Sözleşmede Değişiklik, Sözleşmenin Devri ve Feshi

• Sözleşme imzalandıktan sonra, sözleşme bedelinin aşılmaması ve idare ile yüklenicinin karşılıklı anlaşmasıyla aşağıdaki hususlarda değişiklik yapılabilir (Madde 15):

  • İşin yapılma veya teslim yeri
  • İşin süresinden önce yapılması veya teslim edilmesi kaydıyla işin süresi ve ödeme

• Sözleşme, zorunlu hallerde ihale yetkilisinin yazılı izniyle devredilebilir (Madde 16).

• Devir alacaklarda ilk ihaledeki şartların aranması zorunludur (Madde 16).

• İsim ve statü değişikliği gereği yapılan devirler hariç olmak üzere, aynı yüklenici tarafından başka bir sözleşme devredilemez veya devir alınamaz (Madde 16).

• İzinsiz devredilen veya devir alınan sözleşmeler feshedilir (Madde 16).

• Yüklenicinin ölümü, iflası, ağır hastalığı, tutukluluğu veya mahkumiyeti hallerinde uygulanacak hükümler (Madde 17):

  • Ölüm halinde: Sözleşme feshedilerek hesabı tasfiye edilir, kesin teminatlar varislerine verilir.
  • Varislerin aynı şartları taşıması ve talep etmesi halinde, ek teminatlarla sözleşme devredilebilir.
  • İflas halinde: Sözleşme feshedilir.
  • Ağır hastalık, tutukluluk veya mahkumiyet halinde: Vekil tayin edilmesi koşuluyla taahhüde devam edilebilir veya yasal temsilci tayin edilmesi istenebilir.

• Ortak girişimlerde yüklenicinin ölümü, iflası, ağır hastalığı, tutukluluğu veya mahkumiyeti halinde uygulanacak hükümler (Madde 18):

  • Dağılma sözleşmenin devamına engel olmaz.
  • Pilot veya koordinatör ortağın iflası, ağır hastalığı, tutukluluğu, mahkumiyeti veya dağılma hallerinde sözleşme feshedilir.
  • Pilot veya koordinatör ortağın ölümü halinde sözleşme feshedilir.

• Yüklenicinin mali acz içinde bulunması nedeniyle taahhüdünü yerine getiremeyeceğini bildirmesi halinde sözleşme feshedilir, teminatlar gelir kaydedilir (Madde 19).

• İdarenin sözleşmeyi feshetme nedenleri (Madde 20):

  • Yüklenicinin taahhüdünü yerine getirmemesi
  • Yüklenicinin yasak fiil veya davranışlarda bulunması

• İhale sürecinde yasak fiil veya davranışların tespit edilmesi halinde sözleşme feshedilir, teminatlar gelir kaydedilir (Madde 21).

• Taahhüdün %80'inin tamamlanmış olması ve kamu yararı bulunması kaydıyla, sözleşme feshedilmeyebilir (Madde 21).

• Sözleşmenin feshine ilişkin düzenlemeler (Madde 22):

  • Fesih kararı belirli süreler içinde alınır ve yükleniciye bildirilir.
  • Kesin teminatlar Devlet İstatistik Enstitüsünce yayımlanan aylık toptan eşya fiyat endeksine göre güncellenir.
  • Gelir kaydedilen teminatlar, yüklenicinin borcuna mahsup edilemez.

• Mücbir sebeplerden dolayı sözleşmenin feshi halinde, kesin teminat ve varsa ek teminatlar iade edilir (Madde 23).

• Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve tasfiye şartları (Madde 24):

  • Öngörülemeyen durumlar nedeniyle iş artışı zorunlu ise, belirli oranlarda ilave iş yaptırılabilir.

• İşin tamamlanamayacağının anlaşılması durumunda, hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir (Madde 24).

Üçüncü Kısım: Yasaklar ve Sorumluluklar

• Sözleşmenin uygulanması sırasında yasak fiil ve davranışlar (Madde 25):
  • Hile, vaat, tehdit, nüfuz kullanma, çıkar sağlama, anlaşma, irtikap, rüşvet
  • Sahte belge düzenlemek
  • Hileli malzeme kullanmak
  • İdareye zarar vermek
  • Bilgi ve deneyimi idarenin zararına kullanmak
  • Taahhüdünü yerine getirmemek
  • Sözleşmeyi devretmek
• İhalelere katılmaktan yasaklama şartları ve süreleri (Madde 26):
  • Yasaklama kararı, fiil veya davranışın özelliğine göre bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar verilir.
  • Yasaklama kararları Resmi Gazetede yayımlanır.
• Yüklenicilerin ceza sorumluluğu (Madde 27):
  • Suç teşkil eden fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında ceza kovuşturması başlatılır
  • Belirli şartlar altında ihalelere katılmaktan yasaklanırlar
• Görevlilerin ceza sorumluluğu (Madde 28):
  • Görevlerini kanuni gerekler uygun veya tarafsızlıkla yapmadıklarının tespit edilmesi halinde disiplin cezası uygulanır
  • Bu Kanuna aykırı fiil veya davranışlardan dolayı hüküm giyen idare görevlileri, bu Kanun kapsamına giren işlerde görev alamaz ve atanamaz
• Bilgi ve belgeleri açıklama yasağı (Madde 29):
  • Bu Kanunun uygulanmasında görevliler ile danışmanlık hizmeti sunanlar; gizli kalması gereken bilgi ve belgeleri açıklayamazlar, kendilerinin veya üçüncü şahısların yararına kullanamazlar
• Yapım işlerinde yüklenicilerin ve alt yüklenicilerin sorumluluğu (Madde 30):
  • Fen ve sanat kurallarına uygun olmaması, hileli işlerden kaynaklı zararlardan sorumludurlar
• Yapı denetim görevlilerinin sorumluluğu (Madde 31):
  • Denetim eksikliği nedeniyle ortaya çıkan zarar ve ziyandan sorumludurlar
• Danışmanlık hizmeti sunucularının sorumluluğu (Madde 32):
  • Tasarım hatası, uygulama yanlışlığı, denetim eksikliği, hatalı maliyet tespiti vb kaynaklı zararlardan sorumludurlar
• Tedarikçilerin sorumluluğu (Madde 33):
  • Kusurlu malzemenin verilmesi ve benzeri nedenlerle ortaya çıkan zarardan sorumludurlar
• Hizmet sunucularının sorumluluğu (Madde 34):
  • Kusurlu hizmet sunulması ve benzeri nedenlerle çıkan ziyandan sorumludurlar

Dördüncü Kısım: Çeşitli Hükümler

• Kanunda hüküm bulunmayan hallerde, Kamu İhale Kanununun teminatlara ilişkin hükümleri uygulanır (Madde 35).
• Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır (Madde 36).
• Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde yapılacak tebliğler hakkında Tebligat Kanunu hükümleri uygulanır (Madde 37).
• Bu Kanun hükümlerine ilişkin değişiklikler, ancak bu Kanuna hüküm eklenmek veya bu Kanunda değişiklik yapılmak suretiyle düzenlenir (Madde 38).

Beşinci Kısım: Son Hükümler

• Kamu İhale Kanununa göre yapılan ihalelere ilişkin düzenlenen sözleşmeler açısından 8.9.1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümleri uygulanmaz (Madde 39).
• Diğer kanunların 8.9.1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunundan muafiyet tanıyan hükümleri ile bu Kanuna uymayan hükümleri uygulanmaz (Madde 39).
• 2985 sayılı Toplu Konut Kanunu kapsamında yapılacak sözleşmelerde özel düzenlemeler yapmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir (Madde 39).
• Bu Kanun 1.1.2003 tarihinde yürürlüğe girer (Madde 40).
• Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür (Madde 41).