4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu'nun Kapsamı

4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu'nun Kapsamı

• Bu kanun, kamu hukukuna tabi veya kamunun denetiminde olan, yahut kamu kaynağı kullanan kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerinde uygulanacak esas ve usulleri belirler.

Uygulama İlkeleri (Madde 1-3)

• Amaç (Madde 1): Kamu kurum ve kuruluşlarının yapacağı ihalelerde uygulanacak esas ve usulleri belirlemek.
• Kapsam (Madde 2): Belirtilen idarelerin kullanımındaki her türlü kaynaktan karşılanan mal/hizmet alımları ve yapım işleri bu Kanun'a göre yapılır.
• Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri, özel bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler ve bunlara bağlı döner sermayeler, birlikler (mesleki kuruluş harici) ve tüzel kişiler dahildir.
• Kamu iktisadi kuruluşları ve teşebbüsler de kapsamdadır.
• Sosyal güvenlik kuruluşları, fonlar, kamu görevi verilmiş tüzel kişiliğe sahip kuruluşlar (mesleki kuruluşlar ve vakıf yüksek öğretim kurumları hariç) ve bağımsız bütçeli kuruluşlar da kapsamdadır.
• (a), (b), (c) bentlerinde belirtilenlerin doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin yarısından fazlasına sahip olduğu her çeşit kuruluş, müessese, birlik, işletme ve şirketler de dahildir.
• 4603 sayılı Kanun kapsamındaki bankalar ile bu bankaların doğrudan/dolaylı olarak sermayesinin yarısından fazlasına sahip şirketlerin yapım ihaleleri de kapsamdadır.
• İstisnalar (Madde 3): Belirli durumlar ve kuruluşlar belirtilen istisnalar kapsamındadır.
• Tarım/hayvancılık ürünleri alımları, orman köyleri kalkındırma kooperatiflerinden yapılacak hizmet alımları.
• Savunma, güvenlik veya istihbarat alanlarıyla ilgili mal/hizmet alımları ve yapım işleri.
• Uluslararası anlaşmalarla sağlanan dış finansmanla yapılacak mal/hizmet alımları ve yapım işleri.
• TCMB'nin teknoloji, güvenlik, banknot ve kıymetli evrak üretimi/basımına ilişkin mal/hizmet alımları.
• Kuruluş amacı veya mevzuatı gereği ürün işlemek, değerlendirmek, iyileştirmek veya satmak üzere doğrudan üreticilerden veya ortaklarından yapılan tarım veya hayvancılıkla alakalı ürün alımları
• Ceza infaz kurumları, huzurevleri, yetiştirme yurtları, üretim yapan okullar, enstitüler ve bazı işletmelerin doğrudan üretimle ilgili mal/hizmet alımları.
• Ulusal araştırma-geliştirme kurumlarınca yürütülen Ar-Ge projeleri için gerekli mal/hizmet alımları (sonuçların sadece idarece kullanılması hali hariç).
• 2. maddenin (b) ve (d) bentlerindeki kuruluşların ticari ve sınai faaliyetleri çerçevesinde 2 trilyon 300 milyar TL'yi aşmayan mal/hizmet alımları.
• İdarelerin kendi özel mevzuatı uyarınca hak sahiplerine sağlayacakları teşhis ve tedaviye yönelik hizmet alımları.
• Kültür ve tabiat varlıklarını koruma kanunu kapsamındaki taşınır/taşınmaz varlıklara ilişkin mal/hizmet alımları.
• Deniz çevresinin kirlenmesinde acil müdahale planlarının hazırlanması ve uygulanması için gerekli mal ve hizmet alımları.
• Vakıf kültür varlıklarının onarımları ve restorasyonları ile çevre düzenlemesine ilişkin mal ve hizmet alımları.
• Tanık koruma mevzuatına göre alınacak koruma tedbirlerinin uygulanması için gerekli mal ve hizmet alımları.
• BOTAŞ tarafından yapılacak doğal gaz alımları.
• Erbaş ve erler ile askeri malzemelerin hava yoluyla taşınması için THY'den yapılacak hizmet alımları.
• TRT’nin her türlü program, haber, yapım ve yayınlarla alakalı olarak Anadolu Ajansı Türk Anonim Şirketinden yapacağı mal ve hizmet alımları
• Uluslararası mükellefiyetlerden doğan veya ulusal amaçlı; savunma, güvenlik, insani yardım gibi durumlarda ortaya çıkabilecek acil ihtiyaçların, süratli ve etkin bir biçimde temini amacıyla, önceden güvenceler alınmasına olanak sağlayan anlaşmalar veya sözleşmeler yapmak suretiyle mal ve hizmet alımları
• Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın bağlı, ilgili veya ilişkili kurum veya kuruluşlarının faaliyetleri ile ilgili olarak birbirlerinden veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarından karşılanan enerji, yakıt, mal, hizmet, danışmanlık alımları ve büyük onarım işleri ve TETAŞ tarafından tedarik amaçlı yapılacak elektrik enerjisi alımları,
• Gençlik ve Spor Bakanlığı'nın uluslararası gençlik faaliyetleri ile Spor Genel Müdürlüğü'nün ulusal ve uluslararası sportif faaliyetlerine ilişkin mal ve hizmet alımları,
• Fakir ailelere kömür yardımı yapılmasına ilişkin Cumhurbaşkanı kararları kapsamında TKİ'nin yapacağı mal ve hizmet alımları.
• TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğünün, TCDD Taşımacılık Anonim Şirketinin, Türkiye Demiryolu Makinaları Sanayii Anonim Şirketi, Türkiye Lokomotif ve Motor Sanayii Anonim Şirketi ve Türkiye Vagon Sanayii Anonim Şirketinden yapacağı mal veya hizmet alımları
• ÖSYM'nin sınav faaliyetlerine yönelik mal ve hizmet alımları (YÖK'ün uygun görüşü alınmak kaydıyla)
• Yenilik, yerlileşme ve teknoloji transferini sağlamaya yönelik Ar-Ge içeren mal ve hizmet alımları ile yapım işleri,
• Helal Akreditasyon Kurumunun akreditasyon hizmetlerine ilişkin olarak yapacağı hizmet alımları,
• Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle Cumhurbaşkanına bağlı olarak kurulan ofisler ve başkanlıkların; Türkiye'nin tanıtımı, ülkedeki yatırımların yahut finans kaynaklarının artırılması veya dijital dönüşüm ve teknolojik gelişimin sağlanması amacıyla yapacakları mal ve hizmet alımları,
• Türkiye Cumhuriyeti tarafından tertiplenecek uluslararası organizasyon ve toplantılar için Cumhurbaşkanınca belirlenen organizasyonların ve toplantıların yürütülmesine yönelik sorumlu idare tarafından yapılacak mal ve hizmet alımları,
• Nükleer Düzenleme Kurumunun düzenleme ve denetlemeye ilişkin mal, hizmet ve danışmanlık hizmeti alımları ve nükleer santral projeleri kapsamında saha ve fizibilite çalışmaları ile ilgili etüt, hizmet ve danışmanlık hizmeti alımları ile Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumunun yürüttüğü ve desteklediği araştırma ve geliştirme projeleri için gerekli olan mal ve hizmet alımları ile bu projelerle doğrudan bağlantılı olan ve projenin yürütülmesi için zorunluluk arz eden yapım işleri ile Hesaplar Yönetim Kurulunun radyoaktif atık yönetimi özel hesabı ve işletmeden çıkarma özel hesabı ile ilgili danışmanlık hizmet alımları

Tanımlar (Madde 4)

• Mal: Satın alınan her türlü ihtiyaç maddeleri ile taşınır ve taşınmaz mal ve hakları
• Hizmet: Bakım ve onarım, taşıma, haberleşme, sigorta, araştırma-geliştirme, muhasebe, piyasa araştırması, danışmanlık, tanıtım, basım, temizlik, yemek, toplantı, organizasyon, sergileme, koruma, eğitim, fotoğraf, film, sanat, bilgisayar sistemleri, yazılım, kiralama vb.
• Yapım: Bina, yol, demiryolu, havalimanı, liman, köprü, tünel, metro, spor tesisi, altyapı, boru hattı, enerji nakil hattı, baraj, santral, rafineri, sulama, toprak ıslahı, taşkın koruma, dekapaj, inşaat, ihzarat, nakliye, tamamlama, onarım, restorasyon, çevre düzenlemesi, sondaj, yıkma, güçlendirme, montaj vb. işler.
• Tedarikçi: Mal alımı ihalesine teklif veren gerçek veya tüzel kişiler.
• Hizmet Sunucusu: Hizmet alımı ihalesine teklif veren gerçek veya tüzel kişiler.
• Danışman: Danışmanlık yapan, bilgi ve deneyimini idarenin yararı için kullanan, menfaat ilişkisi olmayan ve danışmanlık hizmeti veren hizmet sağlayıcılar.
• Yapım Müteahhidi: Yapım işi ihalesine teklif veren gerçek veya tüzel kişiler.
• Aday: Ön yeterlik için başvuran gerçek veya tüzel kişiler.
• Ortak Girişim: İhaleye katılmak için birden fazla gerçek veya tüzel kişinin anlaşmasıyla oluşan iş ortaklığı veya konsorsiyum.
• İstekli: Mal veya hizmet alımları yahut yapım işlerinin ihalesine teklif veren tedarikçi, hizmet sunucusu veya yapım müteahhitleri.
• İstekli Olabilecek: İhale konusu alanda faaliyet gösteren ve ihale veya ön yeterlik dokümanı satın alan gerçek veya tüzel kişi
• Yerli İstekli: Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı gerçek kişiler ile Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişilikleri
• Yüklenici: Üzerine ihale yapılan ve sözleşme imzalanan istekli.
• İdare: İhaleyi yapan bu Kanun kapsamındaki kurum ve kuruluşları.
• İhale Yetkilisi: İdarenin, ihale ve harcama yapma yetki-sorumluluğuna sahip kişi veya kurulları.
• Başvuru Belgesi: Belli istekiler arasında ihale usulünde ön yeterliğe katılan aday tarafından yeterliğinin tespitinde kullanılmak üzere sunulan belgeler
• İhale Dokümanı: İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinde, isteklilere talimatları da içeren idari şartnameler ile yaptırılacak işin projesini de kapsayan teknik şartnameler, sözleşme tasarısı ve gerekli diğer belge ve bilgileri
• Ön Proje: Belli bir yapının kesin ihtiyaç programına göre; gerekli arazi ve zemin araştırmaları yapılmadan, bilgilerin halihazır haritalardan alındığı, çevresel etki değerlendirme ve fizibilite raporları dahil elde edilen verilere dayanılarak hazırlanan plân, kesit, görünüş ve profillerin belirtildiği bir veya birkaç çözümü içeren projeyi
• Kesin Proje: Belli bir yapının onaylanmış ön projesine göre; mümkün olan arazi ve zemin araştırmaları yapılmış olan, yapı elemanlarının ölçülendirilip boyutlandırıldığı, inşaat sistem ve gereçleri ile teknik özelliklerinin belirtildiği projeyi,
• Uygulama Projesi: Belli bir yapının onaylanmış kesin projesine göre yapının her türlü ayrıntısının belirtildiği projeyi.
• İhale: Bu Kanunda yazılı usul ve şartlarla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin istekliler arasından seçilecek birisi üzerine bırakıldığını gösteren ve ihale yetkilisinin onayını müteakip sözleşmenin imzalanması ile tamamlanan işlemleri
• Teklif: Bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde isteklinin idareye sunduğu fiyat teklifi ile değerlendirmeye esas belge ve/veya bilgileri
• Açık İhale Usulü: Bütün isteklilerin teklif verebildiği usulü
• Belli İstekliler Arasında İhale Usulü: Ön yeterlik değerlendirmesi sonucunda idare tarafından davet edilen isteklilerin teklif verebildiği usulü
• Pazarlık Usulü: Bu Kanunda belirtilen hallerde kullanılabilen, ihale sürecinin iki aşamalı olarak gerçekleştirildiği ve idarenin ihale konusu işin teknik detayları ile gerçekleştirme yöntemlerini ve belli hallerde fiyatı isteklilerle görüştüğü usulü
• Doğrudan Temin: Bu Kanunda belirtilen hallerde ihtiyaçların, idare tarafından davet edilen isteklilerle teknik şartların ve fiyatın görüşülerek doğrudan temin edilebildiği usulü
• Sözleşme: Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinde idare ile yüklenici arasında yapılan yazılı anlaşmayı
• Kurum: Kamu İhale Kurumunu
• Kurul: Kamu İhale Kurulunu
• Ön ilan: Yıl içerisinde ihale edilmesi planlanmış işlere ilişkin olarak, mali yılın başlangıcını izleyen mümkün olan en kısa sürede yapılan duyuruyu
• Elektronik Kamu Alımları Platformu: İdareler ile kamu alımları sürecine taraf olanların bu sürece ilişkin işlemleri internet üzerinden gerçekleştirebilecekleri ve Kurum tarafından yönetilen elektronik ortamı
• Dinamik Alım Sistemi: İhale dokümanına uygun ön teklif veren ve sistemin geçerlik süresi içerisinde yeterlik kriterlerini sağlayan bütün isteklilerin sisteme kabul edildiği, piyasada mamul olarak bulunan malların tedarikine yönelik tamamen elektronik ortamda gerçekleştirilen alım sürecini
• Elektronik Eksiltme: Tekliflerin değerlendirilmesinin ardından elektronik ortamda eksiltme şeklinde sunulan yeni fiyatların veya belirli teklif unsurlarına ilişkin yeni değerlerin bir elektronik araç marifetiyle otomatik değerlendirme metotları kullanılarak yeniden değerlendirilmesi ve sıralandırılması şeklinde tekrar eden işlemleri
• Çerçeve Anlaşma: Bir veya birden fazla idare ile bir veya birden fazla istekli arasında, belirli bir zaman aralığında gerçekleştirilecek alımların özellikle fiyat ve mümkün olan hallerde öngörülen miktarlarının tespitine ilişkin şartları belirleyen anlaşmayı
• Teminat Mektubu: Bankalar tarafından verilen teminat mektuplarının ile Türkiye’de yerleşik sigorta şirketleri tarafından kefalet sigortası kapsamında düzenlenen kefalet senetlerini

Temel İlkeler (Madde 5)

• İdareler ihalelerde saydamlık, rekabet, eşit muamele, güvenirlilik, gizlilik, kamuoyu denetimi, ihtiyaçların uygun şartlarda karşılanması ve kaynakların verimli kullanımını gözetmelidir.
• Mal alımı, hizmet alımı ve yapım işleri arasında bağlantı yoksa bir arada ihale edilemez.
• Eşik değerlerin altında kalmak amacıyla işler kısımlara bölünemez.
• Açık ihale ve belli istekliler arasında ihale temel usullerdir.
• Cumhurbaşkanlığı hizmetlerinin özelliği ve güvenlik şartlarına göre Cumhurbaşkanlığınca yapılacak mal/hizmet alımı ve yapım işleri için Kanunun 21/c maddesi uygulanabilir.
• Ödeneği olmayan iş için ihaleye çıkılamaz.
• ÇED raporu gereken işlerde ÇED olumlu belgesi alınmadan ihaleye çıkılamaz, ancak doğal afetlere bağlı acil yapım işlerinde ÇED raporu aranmaz.

İhale Komisyonu (Madde 6)

• İhale yetkilisi, komisyona başkan dahil en az dört ilgili idare personeli ve bir muhasebe-malî işlerden sorumlu personel atamalıdır (en az beş kişi, tek sayıda).
• İhaleyi yapan idarede yeterli personel yoksa Kanun kapsamındaki idarelerden komisyona üye alınabilir.
• Dosyaların birer örneği ilan veya daveti izleyen üç gün içinde üyelere teslim edilir.
• Çekimserlik olmaksızın çoğunlukla karar alınır ve başkan ile üyeler kararlardan sorumludur.
• Aykırı oy kullanan üye gerekçesini yazmalıdır.
• Komisyon kararları ve tutanaklar başkan ve üyelerce isimleri ve görev unvanları belirtilerek imzalanır.

İhale İşlem Dosyası (Madde 7)

• Dosyada onay belgesi, yaklaşık maliyet cetveli, ihale dokümanı, ilan metinleri, başvurular-teklifler, komisyon tutanak ve kararları gibi süreçle ilgili belgeler bulunur.