4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu

4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu

Genel Hükümler (BİRİNCİ KISIM)

• Bu bölüm, Kamu İhale Kanunu'nun temel çerçevesini ve prensiplerini tanımlar.

Uygulama İlkeleri (BİRİNCİ BÖLÜM)

• Kanunun amacı, kamu kuruluşlarının yapacağı ihalelerde uygulanacak temel esas ve usulleri belirlemektir.
• Kanun, kamu hukuku veya denetimine tabi, kamu kaynağı kullanan kurum ve kuruluşların ihalelerini kapsar.
• Kanun hükümleriyle yürütülecek olan mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihaleleri şu şekilde sıralanmıştır:
• Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri, özel bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler ve bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar, birlikler (mesleki kuruluşlar hariç), tüzel kişiler.
• Kamu iktisadi kuruluşları ve kamu iktisadi teşebbüsleri.
• Sosyal güvenlik kuruluşları, fonlar, özel kanun veya Cumhurbaşkanlığı Kararnameleriyle kurulmuş ve kamu görevi verilmiş tüzel kişiliğe sahip kuruluşlar (mesleki kuruluşlar ve vakıf yüksek öğretim kurumları hariç) ile bağımsız bütçeli kuruluşlar.
• (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilenlerin doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin yarısından fazlasına sahip oldukları her çeşit kuruluş, müessese, birlik, işletme ve şirketler.
• İstisnalar şu şekildedir:
• Tarım veya hayvancılıkla ilgili ürün alımları, orman köyleri kalkındırma kooperatiflerinden yapılacak hizmet alımları.
• Savunma, güvenlik veya istihbarat alanlarıyla ilgili mal ve hizmet alımları ile yapım işleri.
• Uluslararası anlaşmalarla sağlanan dış finansmanla yapılacak mal veya hizmet alımları ile yapım işleri.
• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın teknoloji, güvenlik, banknot üretimi ve basımına ilişkin mal ve hizmet alımları, dış kaynak temini ve danışmanlık hizmeti alımları.
• Özelleştirme uygulamaları için yapılacak danışmanlık hizmet alımları.
• Adalet Bakanlığına bağlı ceza infaz kurumları, tutukevleri işyurtları kurumları, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumuna bağlı huzurevleri ve yetiştirme yurtları, Millî Eğitim Bakanlığına bağlı üretim yapan okullar ve merkezler, Tarım ve Köyişleri Bakanlığına bağlı enstitü ve üretme istasyonları ile Başbakanlık Basımevi İşletmesi tarafından bizzat üretilen mal ve hizmetler.
• Devlet Malzeme Ofisi (DMO), Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD) ve Tasfiye İşleri Döner Sermaye İşletmeleri (TASİŞ) tarafından yapılan alımlar.
• Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu'ndan (TÜBİTAK) yapılacak mal, hizmet ve danışmanlık alımları ile Et ve Balık Kurumu Genel Müdürlüğü'nden yapılacak et ve et ürünleri alımları.
• Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü'nden (ÇAYKUR) yapılacak çay ve çay ürünleri alımları, Uluslararası Sağlık Hizmetleri Anonim Şirketi'nden yapılacak mal ve hizmetler, Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu Genel Müdürlüğü'nden (MKEK) ray üstünde çekilen ve çekilen araçlarda kullanılan monoblok tekerlek ve tekerlek takımları alımları.
• Ulusal araştırma-geliştirme kurumlarının yürüttüğü ve desteklediği projeler için gerekli mal ve hizmet alımları.
• 2 nci maddenin birinci fıkrasının (b) ve (d) bentlerinde sayılan kuruluşların, ticarî ve sınaî faaliyetleri çerçevesinde yapacakları belirli sınırı aşmayan mal veya hizmet alımları.
• İdarelerin kendi özel mevzuatı uyarınca hak sahiplerine sağlayacakları teşhis ve tedaviye yönelik hizmet alımları.
• Kültür ve tabiat varlıklarının korunmasına yönelik mal ve hizmet alımları.
• Deniz çevresinin petrol ve diğer zararlı maddelerle kirlenmesinde acil durum müdahale hizmetleri.
• Vakıf kültür varlıklarının onarımı ve restorasyonuna ilişkin mal veya hizmet alımları.
• Tanıkların korunmasına ilişkin mevzuat gereği alınacak koruma tedbirleri için gerekli mal ve hizmet alımları.
• Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi (BOTAŞ) tarafından yapılacak her türlü doğal gaz alımları.
• Erbaş ve erler ile askerî malzemelerin hava yoluyla taşıtılması için Türk Hava Yolları Anonim Ortaklığından yapılacak hizmet alımları.
• Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile Cumhurbaşkanına bağlı olarak kurulan ofisler ve başkanlıkların mal ve hizmet alımları.
• Türkiye Cumhuriyeti tarafından tertiplenecek uluslararası organizasyonlar ve toplantılar için yapılacak mal ve hizmet alımları.
• Nükleer Düzenleme Kurumunun düzenleme ve denetlemeye ilişkin mal, hizmet ve danışmanlık alımları.
• Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumunun yürüttüğü ve desteklediği Ar-Ge projeleri için gerekli mal ve hizmet alımları.
• Bu istisnalar, ceza ve ihalelerden yasaklama hükümleri hariç, Kanuna tabi değildir.
• Kanunda geçen bazı terimler şu anlamlara gelir:
• Mal: Satın alınan her türlü ihtiyaç maddesi ile taşınır ve taşınmaz mal ve haklar.
• Hizmet: Bakım, onarım, taşıma, haberleşme, sigorta, araştırma, geliştirme, muhasebe, danışmanlık, tanıtım, yemek hazırlama, toplantı, organizasyon, sergileme, güvenlik, eğitim, fotoğraf, film, yazılım hizmetleri, taşınır ve taşınmaz malların kiralanması ve benzeri işler.
• Yapım: Bina, karayolu, demiryolu, köprü, tünel, metro, spor tesisi, altyapı, enerji santrali, restorasyon, çevre düzenlemesi, sondaj, yıkma, güçlendirme ve montaj işleri gibi inşaat işleri.
• Tedarikçi: Mal alımı ihalesine teklif veren gerçek veya tüzel kişiler.
• Hizmet Sunucusu: Hizmet alımı ihalesine teklif veren gerçek veya tüzel kişiler.
• Danışman: Bilgi ve deneyimini idarenin yararı için kullanan, danışmanlık hizmeti veren hizmet sunucularını.
• Yapım Müteahhidi: Yapım işi ihalesine teklif veren gerçek veya tüzel kişiler.
• Aday: Ön yeterlik için başvuran gerçek veya tüzel kişiler.
• Ortak Girişim: İhaleye katılmak üzere birden fazla kişinin oluşturduğu iş ortaklığı veya konsorsiyumlar.
• İstekli: Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesine teklif veren tedarikçi, hizmet sunucusu veya yapım müteahhidi.
• İstekli Olabilecek: İhale konusu alanda faaliyet gösteren ve ihale veya ön yeterlik dokümanı satın almış gerçek veya tüzel kişi.
• Yerli İstekli: Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı gerçek kişiler ile Türkiye kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişilikler.
• Yüklenici: İhale yapılan ve sözleşme imzalanan istekli.
• İdare: İhaleyi yapan kurum ve kuruluşlar.
• İhale Yetkilisi: İdare tarafından yetki devri yapılmış görevlileri de kapsayan ihale ve harcama yetkilisi.
• Başvuru Belgesi: Belli istekliler arasında ihale usulünde ön yeterliğe katılan aday tarafından sunulan belgeler.
• İhale Dokümanı: İhale konusu işe ait idari ve teknik şartnameler, sözleşme tasarısı ve diğer belgeleri içeren doküman.
• Ön Proje: Kesin ihtiyaç programına göre hazırlanan, bilgilerin halihazır haritalardan alındığı bir veya birkaç çözümü içeren proje.
• Kesin Proje: Onaylanmış ön projeye göre, yapı elemanlarının ölçülendirilip boyutlandırıldığı, teknik özelliklerinin belirtildiği proje.
• Uygulama Projesi: Onaylanmış kesin projeye göre yapının her türlü ayrıntısının belirtildiği proje.
• İhale: Bu Kanunda yazılı usul ve şartlarla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin istekliler arasından seçilecek birisi üzerine bırakıldığını ve sözleşmenin yapılmasını gösteren işlemler.
• Teklif: İsteklinin idareye sunduğu fiyat teklifi ve ilgili belgeler.
• Açık İhale Usulü: Bütün isteklilerin teklif verebildiği usul.
• Belli İstekliler Arasında İhale Usulü: Ön yeterlik değerlendirmesi sonucunda idare tarafından davet edilen isteklilerin teklif verebildiği usul.
• Pazarlık Usulü: Kanunda belirtilen hallerde kullanılan, ihale sürecinin iki aşamalı olarak gerçekleştirildiği ve idarenin ihale konusu işin teknik detayları ile gerçekleştirme yöntemlerini ve belli hallerde fiyatı isteklilerle görüştüğü usul.
• Doğrudan Temin: Kanunda belirtilen hallerde ihtiyaçların, idare tarafından davet edilen isteklilerle teknik şartların ve fiyatın görüşülerek doğrudan temin edilebildiği usul.
• Sözleşme: Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinde idare ile yüklenici arasında yapılan yazılı anlaşma.
• Kurum: Kamu İhale Kurumu.
• Kurul: Kamu İhale Kurulu.
• Ön İlan: Yıl içerisinde ihale edilmesi planlanan işlere ilişkin olarak, mali yılın başlangıcını izleyen mümkün olan en kısa sürede yapılan duyuru.
• Elektronik Kamu Alımları Platformu (EKAP): İdareler ile kamu alımları sürecine taraf olanların bu sürece ilişkin işlemleri internet üzerinden gerçekleştirebilecekleri ve Kurum tarafından yönetilen elektronik ortam.
• Dinamik Alım Sistemi: İhale dokümanına uygun ön teklif veren ve sistemin geçerlik süresi içerisinde yeterlik kriterlerini sağlayan bütün isteklilerin sisteme kabul edildiği, piyasada mamul olarak bulunan malların tedarikine yönelik tamamen elektronik ortamda gerçekleştirilen alım süreci.
• Elektronik Eksiltme: Tekliflerin değerlendirilmesinin ardından elektronik ortamda eksiltme şeklinde sunulan yeni fiyatların veya belirli teklif unsurlarına ilişkin yeni değerlerin bir elektronik araç marifetiyle otomatik değerlendirme metotları kullanılarak yeniden değerlendirilmesi ve sıralandırılması şeklinde tekrar eden işlemleri.
• Çerçeve Anlaşma: Bir veya birden fazla idare ile bir veya birden fazla istekli arasında, belirli bir zaman aralığında gerçekleştirilecek alımların özellikle fiyat ve mümkün olan hallerde öngörülen miktarlarının tespitine ilişkin şartları belirleyen anlaşma.
• Teminat Mektubu: Bankalar tarafından verilen teminat mektupları ile Türkiye’de yerleşik sigorta şirketleri tarafından kefalet sigortası kapsamında düzenlenen kefalet senetleri’ni ifade eder.
• İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde, şunları sağlamakla sorumludur:
  • Saydamlık
  • Rekabet
  • Eşit muamele
  • Güvenirlik
  • Gizlilik
  • Kamuoyu denetimi
  • İhtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması
  • Kaynakların verimli kullanılması
• Mal alımı, hizmet alımı ve yapım işleri, aralarında doğal bir bağlantı olmadığı sürece bir arada ihale edilemez.
• Eşik değerlerin altında kalmak için mal veya hizmet alımları ile yapım işleri kısımlara bölünemez.
• Bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulü temel usullerdir.
• Cumhurbaşkanlığı hizmetlerinin özelliği ve güvenlik şartlarına uygun şekilde yerine getirilme zorunluluğu nedeniyle Cumhurbaşkanlığınca gerçekleştirilecek her türlü mal ve hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin ihaleler bu Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine göre yapılabilir. Diğer ihale usulleri Kanunda belirtilen özel hallerde kullanılabilir.
• Ödeneği bulunmayan hiçbir iş için ihaleye çıkılamaz.
• İlgili mevzuat gereğince Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporu gerekli olan işlerde ihaleye çıkılabilmesi için ÇED olumlu belgesinin alınmış olması zorunludur. Ancak, doğal afetlere bağlı olarak acilen ihale edilecek yapım işlerinde ÇED raporu aranmaz.
• İhale Komisyonu
  • İhale yetkilisi, biri başkan olmak üzere en az 5 kişiden oluşan ve içlerinde ihale konusu işin uzmanı olan kişilerin yer aldığı bir ihale komisyonu oluşturur.
  • Komisyon üyelerine, ihale ilanının ardından ihale işlem dosyasının birer örneği 3 gün içinde verilir.
  • İhale komisyonu eksiksiz toplanır ve kararları oy çokluğu ile alınır ve çekimser oy kullanılamaz.
  • Komisyon başkanı ve üyeleri oy ve kararlarından sorumludur.
  • İhale komisyonunca alınan kararlar ve tutanaklar, komisyon başkan ve üyeleri tarafından imzalanır.
• İhale İşlem Dosyası*
• İhale süreci ile ilgili tüm belgelerin bulunduğu bir işlem dosyası düzenlenir.