મૂળભૂત ફરજો - 10th class

મૂળભૂત ફરજો - સારાંશ

• મૂળભૂત ફરજો એ ભારતના નાગરિકો પર લાદવામાં આવેલો એક કાનૂની ફરજો અને જવાબદારીઓનો સમૂહ છે.
• આ ફરજો 42મા બંધારણીય સુધારા દ્વારા 1976માં બંધારણમાં ઉમેરાઈ હતી.
• આ ફરજો બંધારણના ભાગ IV-A માં મુકવામાં આવી છે.
• કુલ 11 મૂળભૂત ફરજો છે.

મૂળભૂત ફરજો - વિગતવાર

• રાષ્ટ્રીય એકતા અને અખંડિતતાનું પાલન: નાગરિકોએ ભારતની સંપ્રદાયિક સંસ્કૃતિ, ભાષા અને સંસ્કૃતિનું સંરક્ષણ અને સુધારણા કરવા માટે પ્રયાસ કરવો જોઈએ.
• જ્ઞાન, વિજ્ઞાન, સંસ્કૃતિ અને કલાને પ્રોત્સાહન આપવું: દેશના સાંસ્કૃતિક અને શૈક્ષણિક વિકાસ માટે સતત શ્રમ કરવો.
• પર્યાવરણના સંરક્ષણ માટે પ્રયાસ: ગીચ વસ્તીવાળા દેશમાં પ્રકૃતિનું રક્ષણ કરવું અને દૂષણ ઓછું કરવું.
• પશુઓ અને પ્રાણીઓ પ્રત્યે દયા: પ્રાણીઓના સુરક્ષા અને સ્વાસ્થ્ય માટે જાગૃત રહેવું.
• પરિવારનું સન્માન: યુવાનોએ વડીલો પ્રત્યે આદર રાખવો અને પરિવારના આર્થિક અને સામાજિક વિકાસમાં યોગદાન આપવું.
• મહેનત અને કૌશલ્ય વધારવું: સ્વ-વિકાસ અને દેશના પરિવારના વિકાસમાં સક્રિય ભૂમિકા ભજવવી.
• કુશળતા અને પ્રતિભાને વિકસાવવી: પોતાની પૂર્ણ ક્ષમતાનો ઉપયોગ કરીને દેશના વિકાસમાં યોગદાન આપવું.
• વિષમતા અને ભેદભાવ દૂર કરવા માટે પ્રયત્ન: દેશના વિકાસ અને શાંતિ માટે સમાજમાં ભેદભાવ દૂર કરવો.
• પુરુષ અને મહિલા બંનેના સમાન અધિકારોનો આદર કરવો: પુરૂષ અને સ્ત્રી બંનેને આર્થિક, રાજકીય, સામાજિક અધિકારોમાં સમાનતા ખાતરી કરવી.
• પ્રાકૃતિક અને વૈજ્ઞાનિક સંસાધનોનું સંરક્ષણ કરવું: દેશના સંસાધનોનું રક્ષણ અને કાર્યક્ષમતાથી ઉપયોગ કરવો.
• વિદેશી સંસ્કૃતિ પ્રત્યે સમજુતી: દેશના વિમાનો પર પ્રવાસીઓની સલામતીનું ધ્યાન રાખવું, વિવિધતાનું મહત્વ સમજવું
• ન્યાય સેવાઓ અને દેશના ઉચ્ચ સસ્કૃતિનો આદર: નાગરિકો માટે ન્યાય સેવાઓ ઉપલબ્ધ કરાવવી અને સમાજમાં સારા વિચારની પ્રોત્સાહન આપે એવી સંસ્કૃતિને વધારવામાં સહયોગ કરવો.

મૂળભૂત ફરજો - મહત્વ

• આ ફરજો ભારતના નાગરિકો માટે તેમની જવાબદારીઓને સ્પષ્ટ કરે છે.
• આ ફરજો રાષ્ટ્રીય એકતા અને અખંડિતતાને પ્રોત્સાહન આપવામાં મદદ કરે છે.
• આ ફરજો દેશના સારા ભવિષ્ય માટે નાગરિકોમાં જાગૃતિ લાવવામાં મદદ કરે છે.