તત્તત્વજ્ઞાન - પ્રાથમિક પરિચય
8 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

ભારતમાં તત્તત્વજ્ઞાનનો મુખ્ય ઉદ્દેશ શું છે?

  • પરિશ્રમપૂર્ણ જ્ઞાન મેળવવું
  • આચરણમાં આવીને ભગવાનનો સાક્ષાત્કાર કરવો (correct)
  • અન્ય ધર્મોનું ચિંતન કરવું
  • બૌદ્ધિક ચર્ચા અને વાદ મંગાવવું

તત્તત્વજ્ઞાન એટલે શું?

તત્ત્વોનું જ્ઞાન જેની ઉત્પત્તિ નથી, જેનો વિનાશ નથી એવાં નિત્્ય તત્ત્ત્વોનું જ્ઞાન

______ એટલે અક્ષર અને પુરુષોત્તમ બંનેની ઉપાસના નહિ.

અક્ષરપુરુષોત્તમ ઉપાસના

સંપ્રદાય અને તત્તત્વજ્ઞાનનું અંતર નથી.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

પ્રસ્થાનત્રયીનો સમાવેશ કઈ ત્રણ ગ્રંથોમાં થાય છે?

<p>શ્રીમદ્ભગવદ્્ગીતા, ઉપનિષદો અને બ્રહ્મસૂત્ર</p> Signup and view all the answers

સ્્વવામિનારાયણ સંપ્રદાયના મુખ્ય સિદ્ધાંતોમાં શું છે?

<p>અક્ષરપુરુષોત્તમ ઉપાસના</p> Signup and view all the answers

તિ પાંચ ભિન્ન તત્ત્વોનું નામ આપો: જીવ, ઈશ્વર, માયા, અક્ષરબ્રહ્મ, ______.

<p>પરબ્રહ્મ</p> Signup and view all the answers

જીવ તત્ત્વના પરિચયમાં કોણોકોણ સંક઱ણ છે?

<p>ઉપર લખા બધા (B)</p> Signup and view all the answers

Study Notes

તત્તત્વજ્ઞાનનો પ્રાથમિક પરિચય

  • તત્તત્વજ્ઞાન, નિત્ય તત્ત્વોનું જ્ઞાન છે, જેની ઉત્પત્તિ અને વિફળતા નથી.
  • ભારતમાં, તત્ત્વજ્ઞાન પ્રમાણિક ચર્ચાનો વિષય છે, જેનું ઉદ્દેશ હનન નથી પરંતુ સુખ અને શાંતિ પ્રાપ્ત કરવાનો માર્ગ છે.
  • 'દર્્શન' શબ્દનો ઉપયોગ અનુભવ અને સાક્ષાત્્કાર માટે થાય છે.
  • સંપ્રદાય, તત્ત્વજ્ઞાનના અધાર પર રચ આવે છે, જે દેવના સાક્ષાત્કાર તરફના માર્ગે આગળ વધે છે.
  • પંથ અને સંપ્રદાયમાં તત્તત્વજ્ઞાનની સ્પષ્ટતા હોવી જોઈએ, કેમ કે માત્ર ભાવના માટે પંથ વિકસે છે.

ભારતીય વેદાંત પરંપરાના આધાર

  • તત્ત્વજ્ઞાન માટે શાસ્ત્રો: શ્રીમદ્ભગવદ્્ગીતા, ઉપનિષદો, બ્રહ્મસૂત્ર.
  • આ ત્રણે ગ્રંથોને 'પ્રસ્્થથાનત્રયી' તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.
  • પ્રસાર માટે, વચનામૃતમાં ભગવાન સ્વામિનારાયણે તત્ત્વજ્ઞાનનો સમજૂતિ આપ્યો છે.
  • બ્રહ્મસ્વરૂપ શ્રેષ્ઠીઓએ આ જ્ઞાનને વિચારો દ્વારા વધુ સ્પષ્ટ કરીને રજૂ કર્યું છે.

અક્ષરપુરુષોત્તમ ઉપાસના

  • અક્ષર અને પુરુષોત્તમ બંનેની ઉપાસના કરવી જરૂરી છે.
  • ‘અક્ષરરૂપ થઈ પુરુષોત્તમની ઉપાસના’નો અભિપ્રાય છે.
  • જીવાત્માને બ્રહ્મ સાથે પૂરા કરવા માટે સેવકભાવમાં ઉપાસના કરવાની જરૂર છે.

મોટાં શાસ્ત્રોનું આધાર

  • ઉપનિષદો, ભગવદ્્ગીતા, બ્રહ્મસૂત્રો તત્તત્વજ્ઞાનના આધાર છે.
  • ભગવાન સ્વામિનારાયણનાં વચનામૃતમાં તત્ત્વજ્ઞાનનું વિશ્લેષણ થાય છે.
  • ગુણાતીતાનંદ સ્વામી દ્વારા આ સિદ્ધાંતો સરળ ભાષામાં સમજાવવામાં આવ્યા છે.

તત્તત્વમીના આશય

  • તત્તત્વમીમાંસા, તત્ત્વોના નિરસણને પણ ઓળખે છે.
  • સ્વામિનારાયણ દર્શનમાં પાંચ તટ્ટવો અપનાવાયા છે: જીવ, ઈશ્વર, માયા, અક્ષરબ્રહ્મ, પરબ્રહ્મ.
  • આ તત્ત્વો અનાદિ તથા અનંત છે, અને છેવટે સત્્ય છે.

જીવ તત્ત્વ

  • જીવ તત્ત્વ જીવનનું ચૈતન્ય છે, જે મનુષ્યો, પ્રાણીઓ, અને જળથી લઈને તમામ પ્રાણીશ્રેણી સુધી વ્યાપિત છે.
  • જીવાવલ ambulatory ના દૃષ્ટિકોણે અનંત છે, અને વ્યવહારનું રૂપ સમજો તો જવામણમાં જીવનის નેમાયું છે.
  • કર્મસિદ્ધાંતો અંતર્ગત, જીવની ક્રિયાઓ ચાર વ્યાખ્યાઓની અસર પાડે છે, જે પુનર્જન્મ સાથે જોડાય છે.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Description

આ ક્વિઝમાં તત્તત્વજ્ઞાનનો પ્રાથમિક પરિચય આપવામાં આવ્યો છે. અહીં તત્ત્વો અને તેમની અવસ્થા અંગેના મૌલિક ખ્યાલોનું અભ્યાસ કરવામાં આવશે. કૃપા કરીને દરેક વિભાગને ધ્યાનપૂર્વક વાંચો અને તમારા ઉત્તર આપો.

More Like This

Introduction to the Indian Knowledge System
23 questions
Introduction to Philosophy
45 questions

Introduction to Philosophy

ImpressiveNoseFlute avatar
ImpressiveNoseFlute
Use Quizgecko on...
Browser
Browser