การสกัดกรดนิวคลีอิกในตัวอย่างทางคลินิก

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

วิธีใดที่ไม่มีการใช้สารเคมีที่เป็นอันตรายในการสกัด DNA?

Alcohol Precipitation

Phenol Chloroform Extraction

Salting-Out Method (correct)

Solid-Phase Extraction

ข้อใดถือว่าเป็นข้อจำกัดหลักในวิธี Salting-Out?

ความบริสุทธิ์ของ DNA (correct)

การใช้สารละลายที่เป็นพิษ

การใช้สารเคมีอันตราย

ขั้นตอนที่ใช้เวลานาน

ในการสกัด DNA ด้วย Phenol Chloroform Extraction กระบวนการที่สำคัญที่สุดคืออะไร?

การใช้ตัวยับยั้งเอนไซม์

การปั่นเหวี่ยงหลายขั้นตอน (correct)

การเติมน้ำกลั่น

การเจือจาง DNA

ในวิธี Solid-Phase Extraction, DNA จะถูกเก็บไว้บนอะไร?

เมมเบรนที่มีประจุบวก Signup and view all the answers

หลังจากขั้นตอนการล้าง DNA pellet ด้วยเอธานอล วัตถุประสงค์คืออะไร?

เพิ่มความบริสุทธิ์ Signup and view all the answers

สารใดที่ช่วยในการทำให้ DNA ยึดติดได้ดียิ่งขึ้นในตะแกรงที่เป็นคอนเทนเนอร์?

Chaotropic salts (guanidine isothiocyanate หรือ ammonium acetate) Signup and view all the answers

ค่า pH ที่เหมาะสมสำหรับการยึดติดของ DNA จะถูกควบคุมโดย?

Tris-HCl Signup and view all the answers

สารใดที่ออกแบบมาเพื่อล้างสิ่งสกปรกและเก็บรักษา DNA บริสุทธิ์บนตะแกรง?

Washing buffer Signup and view all the answers

การใช้อะไรเพื่อหลีกเลี่ยงการเสื่อมสภาพของ DNA โดย nucleases?

Nuclease-Free Water Signup and view all the answers

สิ่งใดที่อาจส่งผลต่อการประเมิน DNA ที่เหลืออยู่ในเนื้อเยื่อที่ไม่มีเซลล์?

การสกัดด้วยเทคโนโลยีโซลิดฟาส Signup and view all the answers

วิธีการใดในวิธีการสกัด DNA มีความบริสุทธิ์สูง?

วิธี Phenol-Chloroform Signup and view all the answers

ข้อใดคือข้อเสียของวิธีการ Salting-Out?

ค่าใช้จ่ายสูง Signup and view all the answers

สารเคมีใดที่ช่วยในกระบวนการทำให้เซลล์แตกออกใน RNA extraction?

Trizol Signup and view all the answers

คุณสมบัติของ lysis buffer ในการสกัด DNA คืออะไร?

ช่วยลดปริมาณของเซลล์และสารปนเปื้อน Signup and view all the answers

เทคนิคใดที่ถูกใช้ในการสกัด DNA จากตัวอย่างเช่น เลือด?

การตกตะกอน Signup and view all the answers

ข้อไหนไม่ใช่ข้อดีของวิธีการ Solid-Phase Extraction?

ใช้สารเคมีอันตราย Signup and view all the answers

ซึ่งสารใดช่วยป้องกัน RNA จากการเสื่อมสภาพได้?

RNase Inhibitors Signup and view all the answers

สารประกอบใดใน lysis buffer ช่วยในการย่อยโปรตีน?

Protease K Signup and view all the answers

จุดประสงค์หลักของ Phenol Chloroform Extraction คืออะไร?

แยก DNA ออกจากสารปนเปื้อน Signup and view all the answers

ในการสกัด RNA วิธีใดที่ช่วยในการละลายเยื่อหุ้มเซลล์?

SDS Signup and view all the answers

ขั้นตอนแรกในการสกัด DNA คืออะไร?

การทำลายเซลล์ Signup and view all the answers

หนึ่งในข้อเสียของวิธีการ Phenol-Chloroform คืออะไร?

การใช้สารเคมีมีอันตราย Signup and view all the answers

ข้อใดถือว่าเป็นวิธีที่เหมาะสำหรับการสกัด DNA ขนาดใหญ่?

Salting-Out Method Signup and view all the answers

ชนิดของตัวอย่างใดที่สามารถใช้ในการสกัด DNA ได้?

เลือด Signup and view all the answers

ทำไมถึงต้องใช้ Guanidine thiocyanate ใน lysis buffer?

เพื่อช่วยในการทำให้โปรตีนสลายตัว Signup and view all the answers

Isoamyl alcohol มีหน้าที่อะไรในกระบวนการสกัด?

ช่วยในการลดฟอง Signup and view all the answers

RNA มีความไวต่อการเสื่อมสภาพมากกว่า DNA เพราะเหตุใด?

RNA ถูกกำจัดได้ง่ายโดยเอนไซม์ RNases Signup and view all the answers

สารเคมีใดที่ใช้ในการกำจัดโปรตีนจาก DNA?

Phenol-chloroform-isoamyl alcohol Signup and view all the answers

วิธีการสกัด DNA ที่เหมาะสำหรับการตรวจวัณโรคคือวิธีใด?

Solid-phase extraction Signup and view all the answers

DNA ถูกใช้งานในด้านใดบ้าง?

การตรวจกรองธาลัสซีเมีย Signup and view all the answers

ข้อใดไม่ใช่เทคนิคการแยกสารพันธุกรรม?

Affinity chromatography Signup and view all the answers

การตรวจเชื้อไวรัสตับอักเสบจำเป็นต้องเลือกชุดสกัดที่มีอะไรเป็นพิเศษ?

ปริมาณไวรัสที่มีน้อย Signup and view all the answers

เทคนิคใดที่ใช้ในการเก็บรักษา DNA ในการสกัด?

Phenol-chloroform Signup and view all the answers

ข้อใดเกี่ยวกับ RNA ถูกต้อง?

RNA ถูกใช้ในการศึกษาแสดงออกของยีน Signup and view all the answers

การประยุกต์ใช้ในงานทางคลินิกของ DNA ถูกนำไปใช้ในด้านใดบ้าง?

การตรวจกรองโรคทางพันธุกรรม Signup and view all the answers

การใช้ Magnetic beads สำหรับการแยก DNA อาศัยหลักการใด?

การยึดติดของ DNA กับแม่เหล็ก Signup and view all the answers

การสกัด DNA จากเนื้อเยื่อควรระวังปัญหาอะไรเป็นหลัก?

การปนเปื้อนจากเนื้อเยื่อปกติ Signup and view all the answers

การเลือกวิธีสกัด RNA สำหรับตัวอย่างเลือดควรใช้วิธีใด?

Solid-phase Signup and view all the answers

สำหรับการสกัดกรดนิวคลีอิกในงานประจำวัน ควรเลือกวิธีไหน?

Solid-phase Signup and view all the answers

ถ้าต้องการการสกัดที่มีคุณภาพสูงสุดจากเนื้อเยื่อ ควรเลือกวิธีใด?

Phenol-chloroform Signup and view all the answers

การสกัด RNA ควรทำอย่างไรเพื่อป้องกันการเสื่อมสลาย?

รีบสกัดหลังเก็บตัวอย่าง Signup and view all the answers

การเลือกวิธี Salting-out จะถูกใช้เมื่อมีข้อจำกัดด้านใด?

งบประมาณจำกัด Signup and view all the answers

อะไรคือปัจจัยสำคัญที่ต้องพิจารณาในการเลือกวิธีสกัดกรดนิวคลีอิก?

ชนิดของตัวอย่างและความบริสุทธิ์ที่ต้องการ Signup and view all the answers

ใครควรทำการสกัดกรดนิวคลีอิกอย่างใด?

ผู้ที่มีความชำนาญในการทำแลป Signup and view all the answers

Study Notes

การสกัดกรดนิวคลีอิกจากตัวอย่างทางคลินิก

วิธีการสกัดกรดนิวคลีอิกมีหลากหลายวิธี ได้แก่
- วิธีเฟสแข็ง (Solid-Phase)
- วิธีเกลือไล่ออก (Salting-out)
- วิธีฟีนอล-คลอโรฟอร์ม (Phenol-Chloroform)

เป้าหมายการเรียนรู้

อธิบายวิธีการสกัดกรดนิวคลีอิก
อธิบายขั้นตอนการสกัดกรดนิวคลีอิก
อธิบายคุณสมบัติของสารเคมีที่ใช้ในการสกัดกรดนิวคลีอิก

ชนิดของตัวอย่าง

เลือด (Whole blood, Buffy coat)
เซลล์ (Cells)
เชื้อจุลินทรีย์ (Microorganisms) เช่น ไวรัส, แบคทีเรีย, รา
สารคัดหลั่งจากกระพุ้งแก้ม (Swab)

วิธีการสกัดดีเอ็นเอ (Genomic DNA)

Cell lysis: การทำลายเซลล์เพื่อปลดปล่อยดีเอ็นเอ
- ใช้ Buffer Lysis
Extraction: การสกัดดีเอ็นเอ
- ใช้ Phenol Chloroform
- ใช้ Salting-Out
- ใช้ Solid Phase
Precipitation/Washing: การตกตะกอนและทำความสะอาดดีเอ็นเอ
- ใช้ Isopropanol/Ethanol
Suspension/Elution: การนำดีเอ็นเอออกมา
- ใช้ TE buffer

ส่วนประกอบของ Buffer Lysis

เบต้า-เมอร์แคปโทอีธานอล (Beta-mercaptoethanol): ช่วยลดปฏิกิริยาออกซิเดชัน
Triton X-100 หรือ SDS: ช่วยละลายเยื่อหุ้มเซลล์
กัวนิดีนไทโอไซยาเนต: ช่วยแยกโปรตีนออกจากดีเอ็นเอ
โปรตีเอสเค (Protease K): ทำลายโปรตีน
RNase A หรือ RNase H : ทำลาย RNA ป้องกันการปนเปื้อน

วิธีฟีนอล-คลอโรฟอร์ม (Phenol Chloroform Extraction)

ฟีนอลและคลอโรฟอร์มเป็นตัวทำละลายที่แยก ดีเอ็นเอ หรืออาร์เอ็นเอ จากสารปนเปื้อน based on ความสามารถในการละลายที่แตกต่างกัน
วิธีนี้เป็นวิธีมาตรฐานทองคำ (gold standard) ในการผลิตดีเอ็นเอคุณภาพสูง
Phenol มีความสัมพันธ์สูงกับโปรตีน ทำให้โปรตีนแยกตัวออกจากสารละลาย
Chloroform ทำหน้าที่แยกส่วนผสมของเหลวจากส่วนที่เป็นของเหลวอินทรีย์
ใช้ Isoamyl Alcohol เพื่อลดการฟูมและสลาย RNase

วิธีเกลือไล่ออก (Salting-Out Method)

เป็นวิธีเลือกใช้อีกวิธีหนึ่งเพื่อหลีกเลี่ยงการใช้สารเคมีที่เป็นพิษ
การเพิ่มเกลือ เช่น Sodium Chloride, Potassium Acetate หรือ Ammonium Acetate ทำให้โปรตีนสูญเสียความสามารถในการละลายและเกิดการตกตะกอน
ข้อจำกัดหลักของวิธีนี้คือ คุณภาพของดีเอ็นเอที่สกัดได้อาจไม่บริสุทธิ์เท่ากับวิธีอื่น

วิธีเฟสแข็ง (Solid-Phase Extraction)

DNA จะยึดติดกับเมทริกซ์เฟสแข็ง (เช่น ซิลิกา, แม่เหล็ก) ขณะที่สารปนเปื้อนถูกกำจัดออก
DNA มีประจุลบ จึงเกาะติดกับเมมเบรนซิลิกาที่มีประจุบวกขณะทำการปั่น
ทำให้ได้ดีเอ็นเอคุณภาพดีขึ้น แต่ปริมาณที่ได้อาจน้อยกว่าวิธีอื่น

วัสดุและอุปกรณ์ที่ใช้ในการสกัดกรดนิวคลีอิก

หลอดทดลอง
หลอดปั่นหมุนเหวี่ยง
เครื่องปั่นหมุนเหวี่ยง
เครื่องปั่นหมุนเหวี่ยงแบบ Solid-Phase (ถ้าใช้)
ชุดเคมี
เครื่องมือวัด
อุปกรณ์อื่น ๆ

Buffer ที่ใช้ในการสกัดกรดนิวคลีอิก

Buffer Elution (ใช้ออก DNA)
Low-Salt Buffer (จะลดปฏิกิริยาทางไฟฟ้าสถิตย์
Nuclease-Free Water

การสกัด RNA

ขั้นตอนคล้ายกับการสกัด DNA แต่ใช้สารเคมีที่แตกต่างกัน เช่น Tris-HCI, Guanidine Thiocyanate
มี Buffer ชนิดพิเศษที่ใช้ในกระบวนการสกัด RNA เช่น Trizol

RNA Extraction: วิธีฟีนอล-คลอโรฟอร์ม

การเตรียมตัวอย่าง
การ Homogenize
การแยกเฟส
การสกัด/ตกตะกอน
การละลาย
การทำ pellet RNA

ข้อดีข้อเสียของแต่ละวิธีการสกัด

การสกัดโดยวิธีฟีนอล-คลอโรฟอร์ม (Phenol-Chloroform): มีข้อดี คือ คุณภาพดี แต่มีข้อเสียคือ ใช้เวลานานและมีสารเคมีอันตราย
การสกัดโดยวิธีเกลือไล่ออก (Salting-out): มีข้อดี คือ ง่ายและประหยัด แต่มีข้อเสีย คือ คุณภาพสารสกัดต่ำ
การสกัดโดยวิธีเฟสแข็ง (Solid-Phase): มีข้อดี คือ วัสดุบริสุทธิ์ รวดเร็ว แต่มีข้อเสียคือ ราคาแพง

เครื่องมืออัตโนมัติ

VERSA (อัตโนมัติเต็มรูปแบบ): เหมาะกับการสกัดกรดนิวคลีอิกจำนวนมาก
ADNAP (กึ่งอัตโนมัติ) การใช้เม็ดแม่เหล็กเพื่อจับหรือแยกโมเลกุล DNA

การประยุกต์ใช้ในทางคลินิก

การตรวจวินิจฉัยโรคติดเชื้อ (เช่น วัณโรค, ไวรัสตับอักเสบ)
การตรวจทางพันธุกรรม (เช่น ธาลัสซีเมีย, มะเร็งเม็ดเลือดขาว)
การศึกษาการแสดงออกของยีน

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Quiz นี้จะพาคุณไปสำรวจและอธิบายวิธีการสกัดกรดนิวคลีอิกจากตัวอย่างทางคลินิกต่าง ๆ เช่น เลือดและเซลล์ พร้อมทั้งขั้นตอนและสารเคมีที่เกี่ยวข้องในการสกัดดีเอ็นเอ คุณก็จะได้เรียนรู้เกี่ยวกับเทคนิคต่าง ๆ เช่น การใช้ฟีนอล-คลอโรฟอร์มและวิธีการเกลือไล่ออกด้วย