การพยาบาลเวชปฏิบัติทางตา

แนวคิดและความหมายของสุขภาพ

• สุขภาพหมายถึง ความสมบูรณ์ของกาย จิตใจ สังคม และจิตวิญญาณ ไม่ใช่แค่การไม่มีโรค
• สุขภาวะมีลักษณะพลวัต เปลี่ยนแปลงตามปัจจัยชีวิต
• สุขภาพต้องพิจารณาในสี่มิติ ได้แก่ กาย (physical), ใจ (mental), สังคม (social) และปัญญา (intellectual)

ระบบสุขภาพ

• ระบบสุขภาพคือ ความสัมพันธ์รวมกันที่มีผลต่อสุขภาพ อาจเกี่ยวข้องกับปัจจัยบุคคล สภาพแวดล้อม และบริการสุขภาพ
• ระบบสุขภาพควรเคารพในสิทธิพื้นฐานและให้บริการสุขภาพอย่างยุติธรรม

เป้าหมายของระบบสุขภาพ

• มุ่งเน้นการพัฒนาสุขภาพให้ครอบคลุมและมีคุณภาพ ผ่านการมีส่วนร่วมของประชาชน
• ปรัชญาพื้นฐานมี 8 ข้อ ได้แก่ ความเป็นองค์รวม, การมีส่วนร่วม, นโยบายสาธารณะเพื่อสุขภาพ

องค์ประกอบของระบบสุขภาพ

• ประกอบด้วย ระบบบริการสุขภาพ, กำลังคนด้านสุขภาพ, ระบบสารสนเทศด้านสุขภาพ
• ระบบบริการต้องสามารถเข้าถึงได้ง่ายและมีคุณภาพ รวมถึงการสูญเสียและความปลอดภัย

การปฏิรูประบบสุขภาพ

• ระบบบริการสุขภาพควรมีการบูรณาการด้านการส่งเสริมสุขภาพ การป้องกันโรคและการฟื้นฟู
• องค์การอนามัยโลกกำหนดกรอบแนวคิดระบบสุขภาพมี 6 องค์ประกอบ ได้แก่ ระบบบริการ, กำลังคนด้านสุขภาพ

ระบบประกันสุขภาพ

• ประกอบด้วยสามกองทุนหลัก: กองทุนสวัสดิการรักษาพยาบาลข้าราชการ, กองทุนประกันสังคม, กองทุนหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า
• ความสำคัญของกลไกกลางในการบริหารระบบประกันสุขภาพเพื่อความเป็นธรรม และคุณภาพในการบริการ

ระบบบริการสุขภาพ

• ระบบบริการต้องครอบคลุมการส่งเสริมสุขภาพ การป้องกันโรค การรักษาพยาบาล และการฟื้นฟูสุขภาพ
• มุ่งเน้นการจัดการทรัพยากรสาธารณสุข โครงสร้างองค์กร และการบริหารจัดการ

ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับระบบบริการสุขภาพ

• เศรษฐกิจมีผลต่อการจัดการระบบสุขภาพ และมีการพัฒนาระบบบริการทั้งด้านการแพทย์และการพยาบาล
• การบริการเพื่อส่งเสริมสุขภาพต้องเน้นถึงความเข้าถึงและความครอบคลุมในการบริการต่าง ๆ### รูปแบบพันธะสัญญา
• ระบบความร่วมมือระหว่างหน่วยงานของรัฐและเอกชนเพื่อให้บริการด้านสุขภาพพื้นฐาน
• บริหารจัดการที่ดีมุ่งเน้นการมีสุขภาพดี ความเป็นธรรม และความพึงพอใจของผู้รับบริการ

บทบาทของรัฐในการบริหารจัดการ

• กำหนดนโยบายสาธารณสุขและวิสัยทัศน์เพื่อเสริมสร้างพลังให้ทุกส่วนในระบบเข้าใจไปในทางเดียวกัน
• ควบคุมการปฏิบัติการและออกกฎหมายข้อบังคับที่เกี่ยวข้อง
• รวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อการบริหารที่มีคุณภาพ

การเงินการคลังสาธารณสุข

• ค่าใช้จ่ายเพื่อสุขภาพประกอบด้วยงบประมาณแผ่นดิน, นายจ้าง, องค์กรอาสาสมัคร, ชุมชนท้องถิ่น, และการช่วยเหลือจากต่างประเทศ
• ระบบประกันสุขภาพที่ครอบคลุมประชากรทุกคน โดยเฉลี่ยจ่ายล่วงหน้าตามรายได้

แบบแผนการให้บริการสุขภาพ

• กระทรวงสาธารณสุขดูแลสุขภาพประชาชนผ่านระบบที่ครอบคลุม ตั้งแต่การส่งเสริมสุขภาพจนถึงการฟื้นฟูสภาพ
• บริการแบ่งออกเป็นระดับปฐมภูมิ, ทุติยภูมิ และ ตติยภูมิ มุ่งหวังให้บริการคุณภาพที่เชื่อมต่อกันด้วยระบบส่งต่อ

ทิศทางการพัฒนาระบบบริการสุขภาพ

• การพัฒนาระบบบริการปฐมภูมิในชุมชนเมืองเพื่อรองรับการเติบโต
• การสร้างศูนย์ความเชี่ยวชาญระดับสูงสำหรับการรักษาผู้ป่วยซับซ้อน
• การพัฒนาโรงพยาบาลระดับต่างๆ ให้สัมพันธ์กันในเครือข่ายบริการสุขภาพ

ประเภทของระบบบริการสุขภาพ

• ระบบเสรีนิยม: ให้บริการสุขภาพในตลาดเสรี เอกชนมีบทบาทสำคัญ
• ระบบสวัสดิการ: รัฐแทรกแซงตลาดเพื่อจัดบริการสุขภาพ
• ระบบครอบคลุม: รัฐมีบทบาทใหญ่ในการให้บริการสุขภาพอย่างเท่าเทียม
• ระบบสังคมนิยม: รัฐจัดการบริการสุขภาพโดยไม่มีการแทรกแซงจากตลาด

ระบบบริการสุขภาพปัจจุบันของไทย

• ระบบบริการสุขภาพแบบสวัสดิการที่ครอบคลุมทุกระดับ
• ให้บริการสุขภาพในลักษณะผสมผสานเพื่อความเท่าเทียม
• บริการสาธารณสุขแบ่งระดับตามการดูแลสุขภาพด้วยตนเอง, มูลฐาน, ระดับต้น, ระดับกลาง และระดับสูง

ปัญหาระบบบริการสุขภาพของไทย

• ความไม่เป็นธรรมในการกระจายทรัพยากร, การเข้าถึงบริการ, และภาระค่าใช้จ่ายที่ไม่สมดุล
• ปัญหาประสิทธิภาพการให้บริการด้านสุขภาพและการลงทุนที่ไม่คุ้มค่า

ตัวชี้วัดสุขภาพ

• การเข้าถึงและความครอบคลุมบริการ รวมถึงคุณภาพและความปลอดภัย
• ระบบข้อมูลข่าวสารสุขภาพต้องมีประสิทธิภาพเพื่อการวางแผนและพัฒนาระบบบริการสุขภาพในอนาคต