સ્થાનિક સરકાર
15 Questions
2 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

હું [BLANK] માં રહું છું.

ગામ/શહેર

મારા ગામ/શહેરમાં BLANK આવેલી છે.

ગ્રામપંચાયત/નગરપાલિકા/મહાનગરપાલિકા

પંચાયતીરાજનું માળખું કેટલા સ્તરનું છે?

ત્રણ

પંચાયતીરાજનાં સ્તરો કયા કયા છે? (બધા સાચા વિકલ્પો પસદં કરો)

<p>તાલુકા કક્ષા (A), જિલ્લા કક્ષા (C), ગ્રામ કક્ષા (D)</p> Signup and view all the answers

સ્થાનિક કક્ષાએ લોકો પોતાનાં પ્રતિનિધિઓ પસંદ કરી શકે છે ?

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

જિલ્લા પંચાયત, તાલુકા પંચાયત અને ग्रामપંચાયત કયા પ્રકારની સ્થાનિક સરકારે?

<p>ગ્રામીણ સ્થાનિક સરકાર (C)</p> Signup and view all the answers

નગરપાલિકા અને મહાનગરપાલિકા એ શહેરી સ્થાનિક સરકાર છે?

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

ભારતમાં પંચાયતીરાજની શરૂઆત ક્યાંથી થઈ?

<p>રાજસ્થાનના નાગોર જિલ્લાના બગાદરા ગામથી</p> Signup and view all the answers

ગુજરાતમાં પંચાયતીરાજનો અમલ ક્યારથી શરૂ થયો?

<p>૧ એપ્રિલ, ૧૯૬૩</p> Signup and view all the answers

ગ્રામપંચાયતની રચના ક્યારે કરવામાં આવે છે?

<p>૫૦૦ થી ૨૫,૦૦૦ ની વસતી ધરાવતા ગામમાં</p> Signup and view all the answers

ગ્રામપંચાયતમાં ઓછામાં ઓછા કેટલા ચૂંટાયેલા સભ્યો હોય છે?

<p>૮</p> Signup and view all the answers

ગ્રામપંચાયતમાં વધુમાં વધુ કેટલા બંધાયાના સભ્યો હોય છે?

<p>૧૬</p> Signup and view all the answers

ગ્રામપંચાયતના વડાને શું કહેવાય છે?

<p>સરપંચ</p> Signup and view all the answers

દર કેટલા વર્ષે ગ્રામપંચાયતના સભ્યો અને સરપંચની ચૂંટણી થાય છે?

<p>પાંચ</p> Signup and view all the answers

ગ્રામપંચાયતની ચૂંટણી કોઈપણ રાજકીય પક્ષ દ્વારા કે કોઈ રાજકીય પક્ષના પ્રતીક પર લડાતી હોય છે?

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

ગ્રામપંચાયત

ગ્રામીણ વિસ્તારમાં સ્થાનિક સરકારનું સૌથી નાનું એકમ ગ્રામપંચાયત છે.

સરપંચ

ગ્રામપંચાયતમાં ચૂંટાયેલા સભ્યો અને સરપંચનો વડા.

ગ્રામપંચાયત ચૂંટણી

ગ્રામપંચાયતમાં ચૂંટાયેલ સભ્યોની ચૂંટણી દર પાંચ વર્ષે થાય છે.

રાજકીય પક્ષ ચૂંટણી

ગ્રામપંચાયત ચૂંટણી કોઈ રાજકીય પક્ષ દ્વારા લડાતી નથી.

Signup and view all the flashcards

ગ્રામપંચાયત કાર્યો

ગ્રામપંચાયતના સભ્યો અને સરપંચ ગામના વિકાસનાં કામો નક્કી કરે છે.

Signup and view all the flashcards

ગ્રામપંચાયત આવક

ગ્રામપંચાયતની કાયમી આવક પાણીવેરો, સફાઈવેરો, મિલકતવેરો અને દુકાનવેરો છે.

Signup and view all the flashcards

સરકારનું અનુદાન

ગ્રામપંચાયતની આવકનાં સાધનોમાં રાજ્ય અને કેન્દ્ર સરકારનું અનુદાન પણ સામેલ છે.

Signup and view all the flashcards

ગ્રામપંચાયત જવાબદારી

ગ્રામપંચાયત ગામના રસ્તાનો નિકાલ, પાણીપુરવઠો, અને શિક્ષણની વ્યવસ્થા કરે છે.

Signup and view all the flashcards

ઘર નંબર અને જન્મ-મરણ નોંધણી

ગ્રામપંચાયત દ્વારા ગામમાં ઘર નંબર અને જન્મ-મરણ નોંધણી કરવામાં આવે છે.

Signup and view all the flashcards

ગ્રામસભા સભ્ય

ગામના પુખ્ત વયના તમામ નાગરિકો ગ્રામસભાના સભ્ય ગણાય છે.

Signup and view all the flashcards

ગ્રામસભા આયોજન

ગ્રામપંચાયત દર વર્ષે ઓછામાં ઓછા બે વાર ગ્રામસભા યોજે.

Signup and view all the flashcards

ગ્રામસભા કાર્યો

ગ્રામસભામાં ગામના વિકાસ કાર્યોનો અગ્રતાક્રમ નક્કી કરવામાં આવે છે.

Signup and view all the flashcards

સમરસ ગ્રામપંચાયત

ચૂંટણી વિના સર્વસંમતિથી ગ્રામપંચાયત રચાઈ તો તેને સમરસ ગ્રામપંચાયત કહેવામાં આવે છે.

Signup and view all the flashcards

સમરસ ગ્રામપંચાયત અનુદાન

સમરસ ગ્રામપંચાયતના વિકાસ માટે સરકાર દ્વારા ખાસ અનુદાન આપવામાં આવે છે.

Signup and view all the flashcards

મહિલા સમરસ ગ્રામપંચાયત

તમામ સભ્યો મહિલા હોય તો સમરસ ગ્રામપંચાયતને મહિલા સમરસ ગ્રામપંચાયત કહેવામાં આવે છે.

Signup and view all the flashcards

તાલુકા પંચાયત

સ્થાનિક સરકારમાં બીજું સ્તર તાલુકા પંચાયત છે.

Signup and view all the flashcards

તાલુકા પંચાયત સભ્યો

તાલુકા પંચાયતમાં ઓછામાં ઓછા 16 સભ્યો હોય છે.

Signup and view all the flashcards

મહિલા અનામત

તાલુકા પંચાયતમાં મહિલાઓ માટે 50% બેઠકો અનામત છે.

Signup and view all the flashcards

તાલુકા વિકાસ અધિકારી

તાલુકા પંચાયતનો વહીવટી વડા તાલુકા વિકાસ અધિકારી છે.

Signup and view all the flashcards

તાલુકા પંચાયત કાર્યો

તાલુકા પંચાયત ગ્રામ્ય રસ્તા બનાવે છે.

Signup and view all the flashcards

તીર્થગ્રામ યોજના

2004-05 થી અમલમાં આવેલ આ યોજનામાં ગામને રાજ્ય સરકાર અનુદાન આપે છે.

Signup and view all the flashcards

તીર્થગ્રામ પસંદગી

તીર્થગ્રામને ગામના વિકાસ માટે મહિલા શિક્ષણ અને ગુના દર પર આધારિત પસંદ કરે છે.

Signup and view all the flashcards

પાવનગ્રામ યોજના

3 વર્ષમાં ગુનો न હોય તેવા ગામને સરકાર દ્વારા રાજય સરકાર દ્વારા 1 લાખ રૂપિયા અનુદાન આપે છે.

Signup and view all the flashcards

જિલ્લા પંચાયત

સ્થાનિક સરકારનું ત્રીજું અને સૌથી ઉચ્ચ સ્તર જિલ્લા પંચાયત છે.

Signup and view all the flashcards

જિલ્લા પંચાયત સભ્યો

જિલ્લા પંચાયતની સભ્ય સંખ્યા ઓછામાં ઓછી 32 અને વધુમાં વધુ 52 હોય છે.

Signup and view all the flashcards

જિલ્લા પંચાયત મહિલા અનામત

જિલ્લા પંચાયતમાં મહિલાઓ માટે 50% બેઠકો અનામત છે.

Signup and view all the flashcards

જિલ્લા વિકાસ અધિકારી

જિલ્લા પંચાયતનો વહીવટી વડા જિલ્લા વિકાસ અધિકારી છે.

Signup and view all the flashcards

જિલ્લા પંચાયત કાર્યો

જિલ્લા પંચાયત ગ્રામપંચાયત અને તાલુકા પંચાયતની પ્રવૃત્તિઓનું નિયંત્રણ કરે છે.

Signup and view all the flashcards

સામાજિક ન્યાય સમિતિ

સમાજના નબળા વર્ગોને શિક્ષણ અને સ્વાસ્થ્ય સુવિધાઓ પૂરી પાડવાનું કામ સામાજિક ન્યાય સમિતિ કરે છે.

Signup and view all the flashcards

નગરપાલિકા

એક લાખથી વધુ વસતી ધરાવતા શહેર માં સ્થાનિક સ્વરાજ્યની સંસ્થા નગરપાલિકા છે.

Signup and view all the flashcards

નગરપાલિકા સભ્યો

નગરપાલિકાની सભ્ય સંખ્યા ઓછામાં ઓછી 28 હોય છે.

Signup and view all the flashcards

નગરપાલિકા પ્રમુખ

નગરપાલિકાનો વડા પ્રમુખ ગણાય છે.

Signup and view all the flashcards

નગરપાલિકા કાર્યો

નગરપાલિકા શહેરમાં પાણીપુરવઠો, રસ્તા બનાવવા અને ગંદા પાણીનો નિકાલ કરે છે.

Signup and view all the flashcards

મહાનગરપાલિકા

પાંચ લાખથી વધુ વસતી ધરાવતા શહેર માં મહાનગરપાલિકા સ્થાપવામાં આવે છે.

Signup and view all the flashcards

મેયર

મહાનગરપાલિકાના વડાને મેયર કહેવામાં આવે છે.

Signup and view all the flashcards

કૉર્પોરેટર

મહાનગરપાલિકાના સભ્યોને કૉર્પોરેટર કહેવામાં આવે છે.

Signup and view all the flashcards

જિલ્લા કલેક્ટર

જિલ્લાના વહીવટી વડા કલેક્ટર ગણay છે.

Signup and view all the flashcards

જિલ્લા ન્યાયાધીશ અને ચૂંટણી અધિકારી

કલેક્ટર જિલ્લાના વહીવટી વડા ઉપરાંત જિલ્લા ન્યાયાધીશ અને ચૂંટણી અધિકારી પણ છે.

Signup and view all the flashcards

મામલતદાર

મામલતદાર તાલુકા કક્ષાના વહીવટી અધિકારી ગણાય છે.

Signup and view all the flashcards

લોકઅદાલત

ગરીબ લોકોને ન્યાય મળે તે માટે લોકअદાલत સ્થાપવામાં આવે છે.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

સ્થાનિક સરકાર

  • સ્થાનિક સરકાર એ વિસ્તારની સરકારનો પ્રકાર છે.
  • સ્થાનિક સરકારના ત્રણ સ્તરો છે: ગ્રામીણ, તાલુકા અને જિલ્લા કક્ષાએ.
  • ગ્રામીણ સ્તરે ગ્રામપંચાયત, તાલુકા સ્તરે તાલુકા પંચાયત અને જિલ્લા સ્તરે જિલ્લા પંચાયત આવેલ છે.
  • શહેરી સ્તરે નગરપાલિકા અને મહાનગરપાલિકા આવેલ છે.
  • ગ્રામપંચાયતની રચના 500થી 25,000 વસતીવાળા ગામોમાં થાય છે.
  • ગ્રામપંચાયતમાં 8થી 16 ચૂંટાયેલા સભ્યો હોય છે.
  • સરપંચ ગ્રામપંચાયતના વડા હોય છે.
  • ગ્રામપંચાયતનું કાર્ય ગામના વિકાસના કામ કરવાનું છે.
  • ગ્રામપંચાયતમાં તલાટી-કમ-મંત્રી ગામના વહીવટી કાર્યો સંભાળે છે.
  • ગ્રામસભા એ ગામના લોકોની મીટિંગ છે, જે ગામના વિકાસ માટેના નિર્ણયો લે છે.
  • ગ્રામપંચાયત ગામના માર્ગ બનાવવા , સાફસફાઈ, પાણી પુરવઠો, શિક્ષણ, આરોગ્ય સુવિધાઓ અને ગ્રામવિકાસ કરવાનું કામ કરે છે.
  • તાલુકા પંચાયત પછીનું સ્તર છે અને તેની સભ્યસંખ્યા ગામની વસતી પર આધારિત છે.
  • સરકારી કાર્યકારીઓ, જેમ કે તાલુકા વિકાસ અધિકારી (T.D.O.), તાલુકા સ્તરે કાર્ય કરે છે.
  • જિલ્લા પંચાયત જિલ્લા સ્તરે કાર્ય કરે છે, અને જિલ્લા વિકાસ અધિકારી (D.D.O) જિલ્લા સ્તરે સરકારી કાર્યો કરે છે.
  • ગુજરાતમાં પંચાયતીરાજ ૧ એપ્રિલ, ૧૯૬૩થી અમલમાં આવી.
  • પંચાયતીરાજનો પ્રારંભ ૨ ઑક્ટોબર, ૧૯૫૯ના રોજ રાજસ્થાનના નાગોર જિલ્લામાં બગાદરા ગામથી થયો હતો.
  • નગરપાલિકા વસ્તી 25000થી વધુ ધરાવતા શહેરોમાં હોય છે
  • મહાનગરપાલિકા 5 લાખથી વધુ ધરાવતા મહાનગરોમાં હોય છે
  • મહાનગરપાલિકાનું કામ શહેરી વિસ્તારોનું સંચાલન અને વિકાસનું છે.

સ્થાનિક સ્વરાજ્યની સમિતિ

  • ગ્રામપંચાયત, તાલુકા પંચાયત અને જિલ્લા પંચાયતમાં સામાજિક ન્યાય સમિતિ છે.
  • નગરપાલિકા અને મહાનગરપાલિકામાં પણ સામાજિક ન્યાય સમિતિ હોય છે.
  • આ સમિતિઓ કાર્ય કરે છે જેથી સમાજના નબળા વર્ગોને શિક્ષણ, સ્વાસ્થ્ય અને સામાજિક-આર્થિક સગવડ મળી રહે.

કલેક્ટર

  • કલેક્ટર જિલ્લાના વહીવટી અધિકારી છે.
  • કલેક્ટર કાર્યોમાં વિભાગોનાં કામનું સંકલન , જિલ્લા આયોજન સમિતિનું સંચાલન, ગ્રામપંચાયતની સભ્યસંખ્યા નક્કી કરવી અને અનામત બેઠકોની ફાળવણી કરવી શામેલ છે.

મામલતદાર

  • મામલતદાર એ સરેરાશ 50થી વધુ ગામો ધરાવતા તાલુકાના મહેસૂલી અધિકારી છે.
  •  મામલતદાર તાલુકાના મહેસૂલ, ચૂંટણી, વિવિધ દાખલા અને પ્રમાણપત્ર આપવાના કાર્યો કરે છે.

લોક અદાલત

  • લોકઅદાલતો એ તકરાર નિવારણનો શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ છે
  • લોકઅદાલતમાં કેસ મુકવા માટે કોઈ ખર્ચ કરવાની જરૂર નથી
  •    લોકઅદાલતનો હુકમ અંતિમ રહે છે.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

Description

સ્થાનિક સરકાર વિશેની આ ક્વિઝમાં તમારું જ્ઞાન પરિક્ષણ કરો. આપને ગ્રામપંચાયતમાં સરપંચની ભૂમિકા અને તાલુકા-જિલ્લા પંચાયતના કાર્યોથી સંકળાયેલા મુદ્દાઓ પર માહિતીઓ મળેલ છે. ભવિષ્યમાં ગ્રામના વિકાસ માં આ મ પડકારરૂપ પ્રશનોનો જવાબ આપવો તમારી કસોટી છે.

More Like This

Bangladesh Union Parishad
10 questions
Chap 12 - Rural Local Government Part 1
37 questions
Panchayati Raj System
8 questions

Panchayati Raj System

TantalizingZircon avatar
TantalizingZircon
Use Quizgecko on...
Browser
Browser