ความสุขและความสัมพันธ์ทางสังคม

บทนำ

• การศึกษาความสุขที่ยาวนานที่สุดเริ่มต้นจากนักศึกษา มช. ผิวขาว และนักเรียนที่ยากจนที่สุดจาก Harvard
• มีการสัมภาษณ์ทุก 10 ปี และส่งแบบสอบถามทุก 2 ปี เพื่ออัปเดตข้อมูลชีวิต
• การศึกษาครอบคลุมทั้งคนรวยและคนจน โดยชี้ว่าความสุขในชีวิตไม่เกี่ยวข้องกับฐานะทางการเงิน
• มีการตรวจร่างกายทุก 5 ปี และพบว่าผู้ที่มีความสุขมักจะมีสุขภาพร่างกายและจิตใจที่ดี
• ผลการศึกษาพบว่านักศึกษาที่ต้องการรวยมี 280% และผู้ที่ต้องการมีชื่อเสียงมี 50%

ความสัมพันธ์ทางสังคม

• ความสัมพันธ์ทางสังคมที่ดีมีความสำคัญต่อสุขภาพและความสุข การอยู่คนเดียวอาจนำไปสู่ความเครียดและปัญหาสุขภาพจิต
• คุณภาพของความสัมพันธ์ใกล้ชิดมีความสำคัญมากกว่าปริมาณ
• การแต่งงานและการทะเลาะวิวาทส่งผลต่อสุขภาพและความสุข การหย่าร้างและการอยู่คนเดียวอาจมีผลดีกว่าความสัมพันธ์ที่ไม่ดี
• ความสัมพันธ์ที่มั่นคงช่วยปกป้องร่างกายและสมอง ผู้ที่มีความสัมพันธ์ที่ไม่ดีอาจมีความเครียดและปัญหาสุขภาพจิต

ความต้องการพื้นฐานของมนุษย์

• มนุษย์มีความต้องการพื้นฐานที่จะเป็นที่รัก มีความสัมพันธ์ และเป็นส่วนหนึ่งของกลุ่ม
• Sigman Freud เชื่อว่าสัญชาตญาณมีชีวิตอยู่ (sex) และสัญชาตญาณการตาย (death) ขับเคลื่อนพฤติกรรมและความคิดของมนุษย์
• Abraham Maslow เสนอลำดับความต้องการ 5 ขั้น โดยเน้นที่ความต้องการที่จะถูกนับรวม
• Mccallen เสนอว่ามีความต้องการพื้นฐาน 3 อย่าง ได้แก่ ความรัก อำนาจ และความสำเร็จ
• Arron et al. กล่าวว่าความสัมพันธ์ใกล้ชิดช่วยให้เกิดการเติบโตและการเรียนรู้
• Bowlby เชื่อว่ามนุษย์ต้องการความผูกพันที่เกิดขึ้นจากความรักของพ่อแม่
• สมชา กล่าวว่าการปรับตัวช่วยให้มนุษย์อยู่รอดได้ และการอยู่รวมกันเป็นกลุ่มช่วยให้มีการสืบพันธุ์และส่งต่อ DNA

จิตวิทยา

• จิตวิทยาเป็นการศึกษาพฤติกรรมและกระบวนการทำงานทางจิตด้วยระเบียบวิธีทางวิทยาศาสตร์
• เป้าหมายของจิตวิทยา ได้แก่ การอธิบาย เข้าใจ คาดเดา และควบคุมพฤติกรรม

เป้าหมายของจิตวิทยา

• อธิบายพฤติกรรม
• เข้าใจสาเหตุของพฤติกรรม
• คาดเดาพฤติกรรมในอนาคต
• ควบคุมพฤติกรรมให้เกิด หรือไม่เกิด

ความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล

• เน้นที่ความสัมพันธ์กับเพื่อน ครอบครัว และความรัก
• ความสัมพันธ์อาจมีทั้งเชิงบวกและเชิงลบ

ธรรมชาติของ intimacy

• ความสัมพันธ์ลึกซึ้งเกิดขึ้นกับคนไม่กี่คน โดยเน้นที่คุณภาพและปริมาณ
• อาศัยปฏิสัมพันธ์
• เป็นทั้งห่วงใยและเชื่อมต่อ
• เติมเต็มความต้องการด้วยการถูกรัก

องค์ประกอบของความสัมพันธ์ลึกซึ้ง (7 องค์ประกอบ)

• ความรู้: แบ่งปันเรื่องส่วนตัว รู้ใจกัน
• การพึ่งพาอาศัย: การกระทำและความต้องการมีผลกระทบต่อกัน
• ความห่วงใย: ใส่ใจกัน
• ความไว้วางใจ: ให้เกียรติกัน
• การตอบสนองต่อความต้องการ: สนใจและเอาใจใส่
• การยอมเป็นหนึ่งเดียว: รับฟังและปรับทัศนคติ
• ความจริงจังในความสัมพันธ์: ทุ่มเทเวลาและทรัพยากร

ปัจจัยสนับสนุน intimacy

• ความต้องการของมนุษย์: ความต้องการที่จะเป็นส่วนหนึ่ง (maslow), การขยายตัวตน
• ประสบการณ์ในชีวิตช่วงต้น (วัยเด็ก): ความผูกพัน
• ความแตกต่างของบุคคล: ความภาคภูมิใจในตนเอง, บุคลิกภาพ

ธรรมชาติของความต้องการของมนุษย์

• ลำดับขั้นความต้องการของมนุษย์
• การตอบสนองขั้นต่ำเพื่อความอยู่รอด และขั้นสูงเพื่อเติมเต็มศักยภาพ
• ความต้องการแต่ละขั้นต้องได้รับการตอบสนองที่เพียงพอก่อนที่จะไปยังขั้นต่อไป

ความต้องการทางสรีระ (Psychological needs)

• อากาศ น้ำ อาหาร ขับถ่าย เพศ นอนหลับ

ความต้องการความปลอดภัย (Safety needs)

• ความมั่นคงทางกายภาพและจิตใจ
• ความมั่นคงทางการเงิน การงาน ครอบครัว
• ความต้องการความรักและการเป็นส่วนหนึ่ง (Love & belonging needs)
• ความต้องการความรัก การใกล้ชิด และการถูกรวม
• การเป็นที่ยอมรับ
• ความต้องการความนับถือ (Esteem needs)
• ความภาคภูมิใจในตนเอง
• มีหน้ามีตาในสังคม
• เติมเต็มความเข้มแข็ง มั่นใจ
• ความต้องการที่จะตระหนักถึงศักยภาพของตนเอง (Need for self actualization)
• พัฒนาตนเอง
• เป็นคนแบบที่ตนปรารถนา
• ไม่ได้ perfect แต่เคารพตนเอง รู้จักตัวเอง
• ใช้ความสามารถเพื่อผู้อื่น/สังคม

แบบจำลองการขยายตนเอง (Self expansion model)

• เติมโต พัฒนาตนเอง เพิ่มพูนความสามารถ
• กิจกรรมใหม่
• รวมผู้อื่นไว้ในตน
• ทรัพยากรสินทรัพย์ ทุนทางสังคมความรู้

ทฤษฎีความผูกพัน (Attachment Theory)

• Background:
  • Psychoanalysis: วิเคราะห์จิตใจ, เข้าถึงจิตสำนึก.
  • Freudian technique: จิตบำบัด, วิเคราะห์ความฝัน, ถ่ายเทความรู้สึก.
  • John Bowlby: พบว่าทฤษฎีของ Freud ใช้ไม่ได้ผลกับเด็กที่มีปัญหา.
• Harry Harlow`s monkey experiments
  • การทดลองเพื่อศึกษาว่าลูกลิงจะเลือกความอบอุ่นจากแม่ผ้าหรืออาหาร
  • พบว่าลิงเลือกความอบอุ่นจากแม่ผ้า(ความผูกพันไม่ใช่แค่เรื่องอาหาร) Harlow`s contribution

1. ลิงเลือกค.อบอุ่นจากแม่ผ้ามากกว่า

• ด.ผูกพันธ์ not just food but ค.อบอุ่นด้วย

2. สิ่งไม่มีต้นแบบให้ด

• กลับมาอยู่กับแม่ภายใน 90 วัน + ฟื้นฟูได้
• โตแล้วเข้าสังคมไม่เป็น เลือกคู่ไม่เป็น
• มีลูกก็เป็นแม่ที่ไม่ดีไม่ได้ ขาดปสก.ที่ดีกับผู้เลี้ยงดูทำให้เกิดความเสียหายทางอารมณ์

3. เป่าลมเย็น + ตัดลาดบนแม่ผ้า

• ต่อให้เจ็บปากก็ยังวิ่งเข้าหา
• ค.ผูกพันธ์์เกิดแล้ว = อยู่ตลอดไป

•Attachment theory

• พันธะทางอารมณ์ที่เหนียวแน่นถูกสร้างขึ้นเพื่อเชื่อมโยงคน 2 คน เข้าด้วยกัน • Attachment Theory: sequences of attachment reactions -Protest (ประท้วง) ร้องเสียงดัง มองหาแม่, promote their survival -Despair (สิ้นหวัง) รู้ว่าแม่ไม่กลับมา เงียบ นิ่ง, เป็นการเรียกผู้ล่ามา +สูญเสียพลัง+เจ็บตัวมากขึ้น, เงียบ สร้างด.ปลอดภัย เก็บพลังงาน

  • Detachment (ตัดความสัมพันธ์) เรียนรู้วิธีหาอาหาร พึ่งพาตนเอง, เปิดโอกาสเจอผู้เลี้ยงดูใหม่ Theory มี 2องค์ประกอบ

• ค.ผูกพันธ์ทั่วไป

• developmental factors of attachment

1. Infant's react + behave sync with their caretaker(hold+interact 30 cm. infants clearly see
2. ก.พยายามรักษาค.ใกล้ชัก(วิธีการพูดเหมาะกับเด็กในการพัฒนาการฟัง) • 3. 4 phases of Development: -1. Pre attachment (ก่อนด.ผูกพัน ถูกสร้าง) 0-3mts -อยู่กับใครก็ได้(ไม่กล้าคนแปลกหน้า) -2. Attachment in the making (คสพ.ถูกสร้าง) 3-7 mts

• แยกคนแปลกหน้า-คนเลี้ยงได้ -3. Clear-cut attachment 7mts-3yrs -ค.ผูกพันธ์ formed กับผู้เลี้ยง

4. Reciprocal Relationship (>3 yrs) (ซึ่งกันและกัน)(พูดเรื่อง เข้าใจ ด.ต้องการตนเอง +คนอื่น)(พูดเรื่อง เข้าใจ ด.ต้องการตนเอง +คนอื่น)
5. Individual difference in attachment

• วิธีเลี้ยงดู ส่งผลต่อพฤติกรรมเด็ก(เด็กๆไม่รู้ว่าอันไหนเลี้ยงก็ไม่ดี แต่รัด sensitive กับ needs แค่ไหน)

•Individual difference in attachment Ainsworth's attachment theory (การทดลองเด็กทารกา Reaction when reunited

• result: secure, anxious, avoidant, disorganized -1.แม่กับเห๋กมาแล้ว คนแปลกหน้าเข้ามานั่งเงียบๆ เด็กมอง str -2. str คุยกับแม่ เล่นกับเด็ก เด็กสนใจแม่>str -3. แม่ออก เด็ก cry -4. str พยายาม interact ปลอบ -5. แม่มา str ออก เด็กหยุดร้อง -6. แม่ออก เด็ก aloneเด็กดูดซื้อ (ภาวะเครียด) -7. str มา ปลอบ+เล่น -8. str ไป แม่มาอยู่
• Secure attachment , Avoidant attachment , Anxious attachment

•Attachment in adolescense and adulthood • Hazan and Shaver innndองง

• sj ทำแบบประเมิน Avoidance vs Anxiety dimension
• score high on avoidance = uncomfortable w/ emotional closeness ไฟนั่งพาคู่รัก นั่งคนเดียว : ระงับอารมณ์ โดย strategies
• high on anxious= ต้องการด.ใกล้ชัก ผู้ พองจากการ : กังวลว่าจะไม่ยักจอง ทั้ง : Strategies อุพองชงับอารมณ์ตน 4 style of attachment
• Secure : มุมมอง + ใกล้ชิดคน/สนิทง่าย โดย คอสSociable ,อยู่คนเดียวได้ ไม่ถึงแลก.ถูกยอมรับ •Dis missing: ชอบพ้องเอง ไม่ค่อยชอบคนอื่นชอบ ดคนเป็นอิสระ ไม่ชอบดใกล้ชิดIndependent -

•Behavioral study of attachment•FMRI evidence cAnxious attachments Gillath

• ให้ ญ. นักจักษุททนทดสอว่าสิ่งที่ทำในทะเลทัย

ความแตกต่างระหว่างบุคคล (Individual Differences)

• ความแตกต่างทางเพศ (Gender differences)
  • ช. : พึ่งพาตนเองได้ มั่นใจ เด็ดขาด ชอบก.6แข่งขัน → masculine
  • ณะ อบอุ่น อ่อนไหว ก-แสดงทางอารมณ์ ใจดี faminine 50% ที่ fit role expectation(1/4 assertive and kind)(learned by เข้าสังคม +mo de ling) 35%. assertive warm sensitive self-reliant → androgynous Instrumental traits(Expressive traits)(อุปนิสัยกกระทำ ช.)(อุปนิสัยก-แสดงออกว)
• • -กล้าแสดงออก พึ่งพาตนเอง,ทะเยอทะยาน ,เป็นผู้,เด็ดขาด = อบอุ่น +อ่อนหายน+เห็นอกเห็นใจ+เมทตา+ อ่อนใหากับผู้อื่น

Traditional vs non-Traditional couples Party androgynous คะแนนสูงกว่า ctalked, laughed, smiled, liked each other Both Traditional less happy than non-Traditional-เเตกต่างเกินทน กิกข้ากันไม่ได้

• low instrumentality =low self-esteem, less well adjust

5. high self-esteem + social support =สภาพจิตใจดี สุขภาพดี ค.เครียดทางใจลดลง Big 5 traits of Personality (OCEAN) •N.เปีดรับปสก. c Openess to experience)(•N.มีจิตสำนัก - ท้อง low: รุ่งคนเดียวแล้วแต่ความสามารถ การที่บ้าน 1,2,3 มีอยู่ (Conscientiousness)("N.เปิดตัว +10 happier)

• • low= คนนั้นไม่รู้ว่าจะมีสิ่งที่เป็นค่าอะไรในวันที่ 1,2,3

Factors influencing personality -1,2

Factors affecting well being-ความภาคภูมิใจในการประเมินคุณค่าตัวเอง

• low self esteem-ไม่มั่นใจ(กอห+แรงดึงดูด -มีสไลด์ Self-esteem - Interpersonal Relations +1+ (ไม่ย่าแย่งของกิน,ทำอะไรตามคำสั่ง,บอกไปทางขวาสะส่วนใหญ่ก็ไป

Factors influencing personality

• ผลัดดัน 30-40% สมองส่วนที่ทำงานน้อยไป
• ถ่ายทอดทางพันธุกรรม 48% สมองส่วนที่ทำงานเยอะไป
• พฤติกรรมเปลี่ยนความชอบเปลี่ยนไป(ความทรงจำเสื่อม)
• *การปลูกถ่ายอวัยวะ

ต่ออารมณ์ไม่ดีอีกฝ่าย - เจ็บปอก = สร้างสรรค์ (