Decentralized Planning - 8 PDF

DECENTRALISED PLANNING - 8 MANU THOMAS Decentralised Planning (12 Marks) 1. Concept and Importance of Decentralised Planning: ○ Decentralised Planning refers to the process where local self-governments like Panchayats and Municipalities are...

DECENTRALISED PLANNING - 8 MANU THOMAS Decentralised Planning (12 Marks) 1. Concept and Importance of Decentralised Planning: ○ Decentralised Planning refers to the process where local self-governments like Panchayats and Municipalities are given authority to prepare and execute their own development plans. ○ This allows for local needs and priorities to be addressed more effectively, ensuring that resources are used in ways that best benefit the community. ○ It promotes democratic governance by involving local stakeholders and people in decision-making processes. 2. Principles of Participatory Planning: ○ Participatory planning involves local people in the planning process. ○ The key principle is that people at the grassroots level (villagers, residents) have a say in the decisions that affect their lives, ensuring their real needs are met. ○ It strengthens accountability and improves the quality of plans by involving various stakeholders. 3. Participatory Planning Campaign in Kerala: ○ Kerala is a leader in decentralised planning, where local governments have been empowered to create  detailed development plans. ○ This campaign ensures that the voices of citizens, especially through Gram Sabhas (village assemblies), are heard in formulating plans. 4. Decentralised Planning Process Followed in Kerala: ○ In Kerala, local governments (Panchayats and Municipalities) prepare their development plans with active participation from the community. These plans address key issues like infrastructure, education, health, etc. ○ The District Planning Committee (DPC) consolidates these plans and prepares a district-wide development strategy. 5. Role of Gram Sabhas: ○ Gram Sabhas are the cornerstone of the participatory planning process in Kerala. They allow people at the village level to express their concerns and needs. ○ The inputs from the Gram Sabhas are crucial for formulating plans that genuinely reflect the needs of the local population. 6. Process of Formulating Local-Level Development Plans: ○ Step 1: Gram Sabhas discuss local issues and suggest solutions. ○ Step 2: Based on these suggestions, local governments create a draft development plan. ○ Step 3: This plan is sent to the District Planning Committee for integration into a district-wide  development plan. 7. Functions of the District Planning Committee (DPC): ○ DPCs consolidate plans from both Panchayats and Municipalities at the district level. ○ They prepare a draft development plan for the district. ○ DPCs also monitor and ensure the proper implementation of the development plans. 8. Sectoral Plans, Special Component Plans, and Tribal Plans: ○ Sectoral Plans: Development plans for specific sectors like health, education, infrastructure, etc. ○ Special Component Plans: These are aimed at improving the socio-economic conditions of scheduled castes. ○ Tribal Plans: Focused on the development of tribal areas and addressing their unique challenges. 9. Achievements of Decentralised Planning in Kerala: ○ Kerala’s decentralised planning model has led to better governance, improved infrastructure, and inclusive development. ○ The model ensures that resources are allocated efficiently based on the actual needs of the community. District Planning Committee (DPC) – Article 243 ZD (Constitution of India) 1. Constitution of District Planning Committee (DPC): ○ Article 243 ZD mandates that every state must have  a District Planning Committee (DPC) at the district level. ○ The main function of the DPC is to consolidate the plans prepared by Panchayats and Municipalities and create a draft development plan for the entire district. 2. Composition of DPC: ○ The DPC should have members who represent both Panchayats (rural areas) and Municipalities (urban areas) based on the population ratio. ○ Four-fifths of the members should be elected from amongst the elected members of the Panchayat and Municipalities. 3. Functions of the DPC: ○ The DPC is responsible for addressing common issues between Panchayats and Municipalities, such as: ❖ Spatial planning: Efficient land use across the district. ❖ Sharing resources: Managing water and natural resources. ❖ Infrastructure and environmental conservation. ○ It considers the available resources (financial and otherwise) to prepare a realistic and achievable development plan. 4. Consultation: ○ The DPC can consult institutions and organisations, as directed by the Governor, to ensure that the  district plan is comprehensive. 5. Role of the Chairperson: ○ The Chairperson of the DPC forwards the final draft development plan to the State Government for approval. District Planning Committee in Kerala Constitution of DPCs in Kerala: ○ Kerala has established DPCs in all 14 districts as per the 74th Constitutional Amendment. ○ These DPCs play a key role in coordinating and monitoring the development plans prepared by Local Governments (LGs). Composition of DPC in Kerala: ○ Each DPC has 15 members and is led by the District Panchayat President. ○ The District Collector serves as the Member Secretary. ○ MPs and MLAs are permanent invitees to DPC meetings, and district-level officers are ex-officio Joint Secretaries. Functions of DPC in Kerala: ○ The DPC consolidates the local plans and ensures they are aligned with state priorities. ○ It also monitors the progress and evaluates the implementation of plans. Section 53, Kerala Municipalities Act 1994 1. Constitution of DPC: ○ Every district in Kerala must have a DPC to consolidate plans from Panchayats and Municipalities. 2. Composition of DPC: ○ 12 members are elected from the Panchayats and Municipalities based on the population ratio. ○ The District Panchayat President is the Chairperson of the DPC. ○ A government-nominated person with administrative and planning experience is also a member. ○ The District Collector is the Secretary of the DPC. 3. Permanent Invitees: ○ Members of Parliament (MPs) and Members of the Legislative Assembly (MLAs) are permanent invitees to DPC meetings, ensuring coordination with national and state-level leaders. 4. Functions: ○ DPC consolidates and prepares a draft development plan for the district. ○ It ensures that common interests like spatial planning, resource management, and infrastructure development are addressed. ○ The final plan is sent to the State Government for approval. ○ DPCs also monitor the implementation and progress of development schemes at the district level.  വികേന്ദ്രീകൃത ആസൂത്രണം - 8 MANU THOMAS വികേന്ദ്രീകൃത ആസൂത്രണം (12 മാർക്ക്) 1. വികേന്ദ്രീകൃത ആസൂത്രണത്തിൻ്റെ ആശയവും പ്രാധാന്യവും: ○ പഞ്ചായത്തുകളും മുനിസിപ്പാലിറ്റികളും പോലുള്ള തദ്ദേശ സ്വയംഭരണ സ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് അവരുടെ സ്വന്തം വികസന പദ്ധതികൾ തയ്യാറാക്കാനും നടപ്പിലാക്കാനുമുള്ള അധികാരം നൽകുന്ന പ്രക്രിയയെ വികേന്ദ്രീകൃത ആസൂത്രണം സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ○ പ്രാദേശിക ആവശ്യങ്ങളും മുൻഗണനകളും കൂടുതൽ ഫലപ്രദമായി പരിഹരിക്കാൻ ഇത് അനുവദിക്കുന്നു, കമ്മ്യൂണിറ്റിക്ക് മികച്ച പ്രയോജനം ലഭിക്കുന്ന രീതിയിൽ വിഭവങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കപ്പെടുന്നുവെന്ന് ഉറപ്പാക്കുന്നു. ○ തീരുമാനമെടുക്കൽ പ്രക്രിയകളിൽ പ്രാദേശിക പങ്കാളികളെയും ആളുകളെയും ഉൾപ്പെടുത്തി ജനാധിപത്യ ഭരണം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നു. 2. പങ്കാളിത്ത ആസൂത്രണത്തിൻ്റെ തത്വങ്ങൾ: ○ പങ്കാളിത്ത ആസൂത്രണം ആസൂത്രണ പ്രക്രിയയിൽ പ്രാദേശിക ആളുകളെ ഉൾപ്പെടുത്തുന്നു. ○ അടിസ്ഥാന തലത്തിലുള്ള ആളുകൾക്ക് (ഗ്രാമവാസികൾ, താമസക്കാർ) അവരുടെ ജീവിതത്തെ ബാധിക്കുന്ന തീരുമാനങ്ങളിൽ അവരുടെ യഥാർത്ഥ ആവശ്യങ്ങൾ നിറവേറ്റുന്നുവെന്ന് ഉറപ്പാക്കുന്നു എന്നതാണ് പ്രധാന തത്വം.  ○ ഇത് ഉത്തരവാദിത്തം ശക്തിപ്പെടുത്തുകയും വിവിധ പങ്കാളികളെ ഉൾപ്പെടുത്തി പ്ലാനുകളുടെ ഗുണനിലവാരം മെച്ചപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുന്നു. 3. കേരളത്തിലെ പങ്കാളിത്ത ആസൂത്രണ കാമ്പയിൻ: ○ വികേന്ദ്രീകൃത ആസൂത്രണത്തിൽ കേരളം മുൻപന്തിയിലാണ്, അവിടെ വിശദമായ വികസന പദ്ധതികൾ രൂപീകരിക്കാൻ പ്രാദേശിക സർക്കാരുകൾക്ക് അധികാരം നൽകിയിട്ടുണ്ട്. ○ പദ്ധതികൾ ആവിഷ്‌കരിക്കുന്നതിൽ പ്രത്യേകിച്ചും ഗ്രാമസഭകളിലൂടെ പൗരന്മാരുടെ അഭിപ്രായം കേൾക്കുന്നുവെന്ന് ഈ കാമ്പയിൻ ഉറപ്പാക്കുന്നു. 4. കേരളത്തിൽ പിന്തുടരുന്ന വികേന്ദ്രീകൃത ആസൂത്രണ പ്രക്രിയ: ○ കേരളത്തിലെ പ്രാദേശിക സർക്കാരുകൾ (പഞ്ചായത്തുകളും മുനിസിപ്പാലിറ്റികളും) സമൂഹത്തിൻ്റെ സജീവ പങ്കാളിത്തത്തോടെ അവരുടെ വികസന പദ്ധതികൾ തയ്യാറാക്കുന്നു. അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ, വിദ്യാഭ്യാസം, ആരോഗ്യം മുതലായ പ്രധാന പ്രശ്നങ്ങൾ ഈ പദ്ധതികൾ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്നു. ○ ജില്ലാ ആസൂത്രണ സമിതി (ഡിപിസി) ഈ പദ്ധതികൾ ഏകീകരിക്കുകയും ജില്ലാതല വികസന തന്ത്രം തയ്യാറാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. 5. ഗ്രാമസഭകളുടെ പങ്ക്: ○ കേരളത്തിലെ പങ്കാളിത്ത ആസൂത്രണ പ്രക്രിയയുടെ ആണിക്കല്ലാണ് ഗ്രാമസഭകൾ. ഗ്രാമതലത്തിലുള്ള ആളുകളെ അവരുടെ ആശങ്കകളും ആവശ്യങ്ങളും പ്രകടിപ്പിക്കാൻ അനുവദിക്കുന്നു. ○ ഗ്രാമസഭകളിൽ നിന്നുള്ള ഇൻപുട്ടുകൾ തദ്ദേശവാസികളുടെ ആവശ്യങ്ങൾ യഥാർത്ഥമായി പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്ന പദ്ധതികൾ രൂപീകരിക്കുന്നതിന് നിർണായകമാണ്. 6. പ്രാദേശികതല വികസന പദ്ധതികൾ രൂപീകരിക്കുന്ന പ്രക്രിയ: ○ ഘട്ടം 1: ഗ്രാമസഭകൾ പ്രാദേശിക പ്രശ്നങ്ങൾ ചർച്ച ചെയ്യുകയും പരിഹാരങ്ങൾ നിർദ്ദേശിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ○ ഘട്ടം 2: ഈ നിർദ്ദേശങ്ങളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ പ്രാദേശിക സർക്കാരുകൾ ഒരു കരട് വികസന പദ്ധതി തയ്യാറാക്കുന്നു. ○ ഘട്ടം 3: ജില്ല വ്യാപകമായ ഒരു വികസന പദ്ധതിയുമായി സംയോജിപ്പിക്കുന്നതിനായി ഈ പ്ലാൻ ജില്ലാ ആസൂത്രണ സമിതിക്ക് അയക്കുന്നു. 7. ജില്ലാ ആസൂത്രണ സമിതിയുടെ (DPC) പ്രവർത്തനങ്ങൾ: ○ ഡിപിസികൾ ജില്ലാതലത്തിൽ പഞ്ചായത്തുകളിൽ നിന്നും മുനിസിപ്പാലിറ്റികളിൽ നിന്നുമുള്ള പദ്ധതികൾ ഏകീകരിക്കുന്നു. ○ ജില്ലയുടെ കരട് വികസന പദ്ധതി തയ്യാറാക്കുന്നു. ○ വികസന പദ്ധതികളുടെ ശരിയായ നിർവഹണവും ഡിപിസികൾ നിരീക്ഷിക്കുകയും ഉറപ്പാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. 8. മേഖലാ പദ്ധതികൾ, പ്രത്യേക ഘടക പദ്ധതികൾ, ഗോത്ര പദ്ധതികൾ: ○ മേഖലാ പദ്ധതികൾ: ആരോഗ്യം, വിദ്യാഭ്യാസം, അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ തുടങ്ങിയ പ്രത്യേക മേഖലകൾക്കായുള്ള വികസന പദ്ധതികൾ. ○ പ്രത്യേക ഘടക പദ്ധതികൾ: പട്ടികജാതിക്കാരുടെ സാമൂഹിക-സാമ്പത്തിക സാഹചര്യങ്ങൾ മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനാണ് ഇവ ലക്ഷ്യമിടുന്നത്. ○ ആദിവാസി പദ്ധതികൾ: ആദിവാസി മേഖലകളുടെ വികസനത്തിലും അവരുടെ സവിശേഷമായ വെല്ലുവിളികളെ അഭിമുഖീകരിക്കുന്നതിലും ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നു. 9. കേരളത്തിലെ വികേന്ദ്രീകൃത ആസൂത്രണത്തിൻ്റെ നേട്ടങ്ങൾ: ○ കേരളത്തിൻ്റെ വികേന്ദ്രീകൃത ആസൂത്രണ മാതൃക മെച്ചപ്പെട്ട ഭരണം, മെച്ചപ്പെട്ട അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ, സമഗ്ര  വികസനം എന്നിവയിലേക്ക് നയിച്ചു. ○ സമൂഹത്തിൻ്റെ യഥാർത്ഥ ആവശ്യങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി വിഭവങ്ങൾ കാര്യക്ഷമമായി വിനിയോഗിക്കപ്പെടുന്നുവെന്ന് മോഡൽ ഉറപ്പാക്കുന്നു. ജില്ലാ ആസൂത്രണ സമിതി (DPC) - ആർട്ടിക്കിൾ 243 ZD (ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടന) 1. ജില്ലാ ആസൂത്രണ സമിതി (ഡിപിസി): ○ എല്ലാ സംസ്ഥാനങ്ങൾക്കും ജില്ലാതലത്തിൽ ജില്ലാ ആസൂത്രണ സമിതി (ഡിപിസി) ഉണ്ടായിരിക്കണമെന്ന് ആർട്ടിക്കിൾ 243 ZD അനുശാസിക്കുന്നു. ○ പഞ്ചായത്തുകളും മുനിസിപ്പാലിറ്റികളും തയ്യാറാക്കുന്ന പദ്ധതികൾ ഏകോപിപ്പിച്ച് ജില്ലയിലാകെ ഒരു കരട് വികസന പദ്ധതി തയ്യാറാക്കുകയാണ് ഡിപിസിയുടെ പ്രധാന പ്രവർത്തനം. 2. ഡിപിസിയുടെ ഘടന: ○ ജനസംഖ്യാനുപാതത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി പഞ്ചായത്തുകളെയും (ഗ്രാമീണ പ്രദേശങ്ങൾ) മുനിസിപ്പാലിറ്റികളെയും (നഗര പ്രദേശങ്ങൾ) പ്രതിനിധീകരിക്കുന്ന അംഗങ്ങൾ ഡിപിസിയിൽ ഉണ്ടായിരിക്കണം. ○ പഞ്ചായത്തിലെയും മുനിസിപ്പാലിറ്റികളിലെയും തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട അംഗങ്ങളിൽ നിന്ന് അഞ്ചിലൊന്ന് അംഗങ്ങളെ തിരഞ്ഞെടുക്കണം. 3. ഡിപിസിയുടെ പ്രവർത്തനങ്ങൾ: ○ പഞ്ചായത്തുകളും മുനിസിപ്പാലിറ്റികളും തമ്മിലുള്ള പൊതുവായ പ്രശ്‌നങ്ങൾ പരിഹരിക്കാനുള്ള ഉത്തരവാദിത്തം ഡിപിസിക്കാണ്  ❖ സ്ഥലപരമായ ആസൂത്രണം: ജില്ലയിലുടനീളം കാര്യക്ഷമമായ ഭൂവിനിയോഗം. ❖ വിഭവങ്ങൾ പങ്കിടൽ: ജലവും പ്രകൃതി വിഭവങ്ങളും കൈകാര്യം ചെയ്യുക. ❖ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളും പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷണവും. യാഥാർത്ഥ്യവും കൈവരിക്കാവുന്നതുമായ വികസന പദ്ധതി തയ്യാറാക്കുന്നതിന് ലഭ്യമായ വിഭവങ്ങൾ (സാമ്പത്തികവും മറ്റുള്ളവയും) ഇത് പരിഗണിക്കുന്നു. 4. കൂടിയാലോചന: ○ ജില്ലാ പദ്ധതി സമഗ്രമാണെന്ന് ഉറപ്പാക്കാൻ ഗവർണറുടെ നിർദ്ദേശപ്രകാരം ഡിപിസിക്ക് സ്ഥാപനങ്ങളുമായും സംഘടനകളുമായും കൂടിയാലോചിക്കാം. 5. ചെയർപേഴ്സൻ്റെ പങ്ക്: ○ ഡിപിസിയുടെ ചെയർപേഴ്സൺ അന്തിമ കരട് വികസന പദ്ധതി അംഗീകാരത്തിനായി സംസ്ഥാന സർക്കാരിന് കൈമാറുന്നു. കേരളത്തിലെ ജില്ലാ ആസൂത്രണ സമിതി കേരളത്തിലെ ഡിപിസികളുടെ ഭരണഘടന: ○ 74-ാം ഭരണഘടനാ ഭേദഗതി പ്രകാരം കേരളം 14 ജില്ലകളിലും ഡിപിസികൾ സ്ഥാപിച്ചു. ○ തദ്ദേശസ്വയംഭരണ സ്ഥാപനങ്ങൾ (എൽജി) തയ്യാറാക്കുന്ന വികസന പദ്ധതികളുടെ ഏകോപനത്തിലും നിരീക്ഷണത്തിലും ഈ ഡിപിസികൾ ഒരു പ്രധാന പങ്ക് വഹിക്കുന്നു. കേരളത്തിലെ ഡിപിസിയുടെ ഘടന: ○ ഓരോ ഡിപിസിയിലും 15 അംഗങ്ങളുണ്ട്, ജില്ലാ പഞ്ചായത്ത്  പ്രസിഡൻ്റാണ് നേതൃത്വം നൽകുന്നത്. ○ ജില്ലാ കളക്ടർ മെമ്പർ സെക്രട്ടറിയായി പ്രവർത്തിക്കുന്നു. ○ എംപിമാരും എംഎൽഎമാരും ഡിപിസി മീറ്റിംഗുകളിലേക്ക് സ്ഥിരം ക്ഷണിതാക്കളാണ്, കൂടാതെ ജില്ലാതല ഉദ്യോഗസ്ഥർ എക്‌സ്-ഓഫീഷ്യോ ജോയിൻ്റ് സെക്രട്ടറിമാരുമാണ്. കേരളത്തിലെ ഡിപിസിയുടെ പ്രവർത്തനങ്ങൾ: ○ DPC പ്രാദേശിക പദ്ധതികൾ ഏകീകരിക്കുകയും അവ സംസ്ഥാനത്തിൻ്റെ പ്രധാന കാര്യങ്ങളുമായി യോജിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ○ പുരോഗതി നിരീക്ഷിക്കുകയും പദ്ധതികളുടെ നടത്തിപ്പ് വിലയിരുത്തുകയും ചെയ്യുന്നു. വകുപ്പ് 53, കേരള മുനിസിപ്പാലിറ്റീസ് ആക്റ്റ് 1994 ഡിപിസിയുടെ ഭരണഘടന: ○ കേരളത്തിലെ ഓരോ ജില്ലയിലും പഞ്ചായത്തുകളിൽ നിന്നും മുനിസിപ്പാലിറ്റികളിൽ നിന്നും പദ്ധതികൾ ഏകീകരിക്കുന്നതിന് ഒരു ഡിപിസി ഉണ്ടായിരിക്കണം. ഡിപിസിയുടെ ഘടന: ○ ജനസംഖ്യാനുപാതത്തിൻ്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ പഞ്ചായത്തുകളിൽ നിന്നും മുനിസിപ്പാലിറ്റികളിൽ നിന്നും 12 അംഗങ്ങളെ തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നു. ○ ജില്ലാ പഞ്ചായത്ത് പ്രസിഡൻ്റാണ് ഡിപിസി ചെയർപേഴ്സൺ. ○ ഭരണപരിചയവും ആസൂത്രണ പരിചയവുമുള്ള സർക്കാർ നോമിനേറ്റ് ചെയ്ത വ്യക്തിയും അംഗമാണ്. ○ ജില്ലാ കളക്ടറാണ് ഡിപിസി സെക്രട്ടറി. സ്ഥിരം ക്ഷണിതാക്കൾ: ○ പാർലമെൻ്റ് അംഗങ്ങളും (എംപിമാരും) നിയമസഭാ  സാമാജികരും (എംഎൽഎ) ദേശീയ-സംസ്ഥാന തല നേതാക്കളുമായി ഏകോപനം ഉറപ്പാക്കുന്ന ഡിപിസി യോഗങ്ങളിലേക്കുള്ള സ്ഥിരം ക്ഷണിതാക്കളാണ്. പ്രവർത്തനങ്ങൾ: ○ ഡിപിസി ഏകീകരിക്കുകയും ജില്ലയുടെ കരട് വികസന പദ്ധതി തയ്യാറാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ○ സ്പേഷ്യൽ പ്ലാനിംഗ്, റിസോഴ്‌സ് മാനേജ്‌മെൻ്റ്, ഇൻഫ്രാസ്ട്രക്ചർ ഡെവലപ്‌മെൻ്റ് തുടങ്ങിയ പൊതു താൽപ്പര്യങ്ങൾ അഭിസംബോധന ചെയ്യപ്പെടുന്നുവെന്ന് ഇത് ഉറപ്പാക്കുന്നു. ○ അന്തിമ പദ്ധതി സംസ്ഥാന സർക്കാരിൻ്റെ അംഗീകാരത്തിനായി അയക്കുന്നു. ○ ജില്ലാതലത്തിൽ വികസന പദ്ധതികളുടെ നടത്തിപ്പും പുരോഗതിയും ഡിപിസികൾ നിരീക്ഷിക്കുന്നു. THANK YOU