Άτομο και πρόσωπο PDF
Document Details
Uploaded by Deleted User
Tags
Summary
Αυτό το κείμενο εξετάζει την έννοια του "άτομου" και του "προσώπου" στην ανθρώπινη ύπαρξη. Επίσης, εξετάζει την σχέση μεταξύ των δυο αυτών εννοιών, και συσχετίζεται με τον Θεό και την κοινωνία, αναλύοντας την ελευθερία και την υπευθυνότητα.
Full Transcript
τοµο και πρ σωπο Ο νθρωπος δεν ε ναι τοµο, ε ναι πρ σωπο. Μεταξ των δυο αυτ ν εννοι ν (πρ σωπο- τοµο) υπ ρχει µ νο να κοιν στοιχε ο: αναφ ρονται σε µια µον δα, µ α µ νο παρξη, π.χ. καθ νας µας γεννι ται ως τοµο. Το πρ σωπο και το τοµο διαφ ρουν σε λα τα λλα και µ λιστα στη σχ ση τους µε τις λλες µο...
τοµο και πρ σωπο Ο νθρωπος δεν ε ναι τοµο, ε ναι πρ σωπο. Μεταξ των δυο αυτ ν εννοι ν (πρ σωπο- τοµο) υπ ρχει µ νο να κοιν στοιχε ο: αναφ ρονται σε µια µον δα, µ α µ νο παρξη, π.χ. καθ νας µας γεννι ται ως τοµο. Το πρ σωπο και το τοµο διαφ ρουν σε λα τα λλα και µ λιστα στη σχ ση τους µε τις λλες µοναδικ ς υπ ρξεις. Το τοµο µ νει σχετο, δεν αισθ νεται την αν γκη να σχετισθε µε λλες υπ ρξεις, το Εγ µ νει κλεισµ νο στον Εαυτ του και δεν αναφ ρεται στο λλο του. Το πρ σωπο (προς + ωψ= ψη, οφθαλµ ς) σχετ ζεται οπωσδ ποτε, το Εγ επικοινωνε µε το λλο του, ο Εαυτ ς µας ε ναι η σχ ση του Εγ µας προς το λλο µας. Ποτ δε βρ σκουµε την ταυτ τητ µας µ νοι, αλλ π ντοτε σε σχ ση µε το λλο µας. Ο νθρωπος γεννι ται τοµο και γ νεται πρ σωπο. Καθ νας γεννι ται σαν τοµο και αναγεννι ται ως πρ σωπο µ σα στην Εκκλησ α. Το τοµο αρκε ται στη διαφορ του Εγ απ το λλο και ποτ δεν ενδιαφ ρεται για την αναφορ (τη σχ ση) του εν ς προς το λλο. Αντιθ τως το πρ σωπο δ νει προβ δισµα στην αναφορ , στη σχ ση, στην επικοινων α και στη συµµετοχ , χωρ ς βεβα ως να αγνοε να υποτιµ τη διαφορ του Εγ απ το λλο του. Προσωπε ο και πρ σωπο Το προσωπε ο σηµα νει πρ τα πρ τα τυποπο ηση, αυτοµατισµ , ρουτ να, καταναγκασµ , εν το πρ σωπο χαρακτηρ ζεται απ την ελε θερη και υπε θυνη εκλογ. Γιατ δεν ε ναι το πρ σωπο δεδοµ νο ο τε τελειωµ νο, αλλ γ νεται συνεχ ς και εξελ σσεται [...]. Το πρ σωπο ε ναι εικ να του Θεο , η εικ να µως [...] υπολε πεται απ το πρωτ τυπ της, γι’ αυτ χρει ζεται να ολοκληρωθε , να φτ σει ο νθρωπος στο «καθ’ οµο ωσιν Θεο ». τσι, το πρ σωπο ε ναι κ νηση και ζω [...]. Το προσωπε ο σηµα νει ακ µη εγκλωβισµ µ σα στο τοµο, και το τοµο διακατ χεται απ ποικ λους φ βους, κυρ ως απ τον αγχ δη φ βο του βιολογικο τερµατισµο του. [...]. Το πρ σωπο αντ θετα ε ναι η εκρηκτικ δι σπαση του τοµου, το οπο ο διασπ τον αποµονωτισµ του και ρχεται σε προσωπικ σχ ση µε τα λλα πρ σωπα της κοινων ας. τσι, τη θ ση του φ βου την πα ρνει η αγ πη [...] που ε ναι προσφορ του προσ που προς την κοινων α, χωρ ς ιδιοτ λεια και ανταλλ γµατα. [...] Το προσωπε ο µε τα δ ο προηγο µενα χαρακτηριστικ του, δηλ. της ανελευθερ ας και του ατοµισµο , αυτ µατα οδηγε ται στην ρνηση της δηµιουργ ας. [...] Ο «θε πλαστος» µως νθρωπος ε ναι συνδηµιουργ ς, συνεχ ζει το δηµιουργικ ργο του Θεο σε λλο β βαια επ πεδο, κοινωνικ , επιστηµονικ κτλ. τσι, χαρακτηριστικ του προσ που ε ναι η δηµιουργ α και η πρ οδος. Το πρ σωπο Το πρ σωπο εµπερι χει τη δι σταση της κοινων ας, της εκστατικ ς σχ σης ως ελε θερη αγ πη. Π ρα απ οποιαδ ποτε αποκλειστικ τητα, το πρ σωπο ανο γεται ως αγαπητικ αυθυπ ρβαση της ατοµικ τητας, το οπο ο εν νεται µε λλα πρ σωπα σε µια αδι ρρηκτη κοινων α, δ χως να χ νει την ετερ τητ του. Μ λιστα, η ιδι ζουσα ταυτ τητ του δεν ε ναι αυτ νοµη, αλλ εκπηγ ζει ακριβ ς απ αυτ τη σχ ση και κοινων α. Το πρ σωπο αντλε το ε ναι απ το γεγον ς της κοινων ας. Η Ευχαριστ α της Εκκλησ ας, ως κοιν τητα που συνιστ να ν ο πλ γµα σχ σεων, αρνε ται το ιδιωτικ επ τευγµα της αρετ ς των καλ ν πρ ξεων, πως αρνε ται και την ννοια της ατοµικ ς σωτηρ ας. Η ευχαριστιακ σ ναξη εκφρ ζει καθολικ ς σχ σεις αγ πης και ελευθερ ας µεταξ ανθρ που, κ σµου και Θεο. Ο νθρωπος, σ ντροφος του Θεο Η εικ να του Θεο δηλ νει την ελε θερη βο ληση, τη λογικ , την α σθηση της ηθικ ς υπευθυν τητας του ανθρ που, το καθετ δηλαδ που µας ξεχωρ ζει απ τη ζωικ δηµιουργ α και µας καθιστ πρ σωπα. Η εικ να µως υποσηµα νει και κ τι περισσ τερο απ’ αυτ. Σηµα νει πως ε µαστε «γ νος» (Πρ ξ 17, 28) του Θεο , συγγενε ς Του. Σηµα νει πως µεταξ Αυτο και ηµ ν υπ ρχει να σηµε ο επαφ ς και οµοι τητας. Δεν ε ναι αγεφ ρωτο το χ σµα µεταξ Δηµιουργο και δηµιουργ µατος, επειδ µε το να ε µαστε δηµιουργηµ νοι κατ’ εικ να Θεο , µπορο µε να γνωρ ζουµε τον Θε και να κοινωνο µε µαζ Του. Αν µ λιστα κ νουµε σωστ χρ ση αυτ ς της ικαν τητας για κοινων α µε τον Θε , τ τε θα γ νουµε «ως» θεο , θα αποκτ σουµε τη θε α οµοι τητα. Σ µφωνα µε τα λ για του αγ. Ιω ννη Δαµασκηνο , «θα γ νουµε µοιοι µε τον Θε µ σω της αρετ ς». Η απ κτηση της οµοι τητας ε ναι το διο µε τη θ ωση, το να γ νουµε δηλαδ «δε τεροι θεο », «θεο κατ χ ριν». [...] Η εικ να του Θεο αγκαλι ζει ολ κληρο το πρ σωπο, το σ µα και την ψυχ [...]. [...] « ταν βλ πεις τον αδελφ την αδελφ σου», µας λ ει ο Κλ µης Αλεξανδρε ας (π θανε το 215), «βλ πεις τον Θε ». [...] Ο σεβασµ ς αυτ ς για κ θε ανθρ πινη παρξη εκφρ ζεται καθαρ στην Ορθ δοξη λατρε α, που ο ιερ ας δεν θυµι ζει µ νο τις εικ νες, αλλ και το εκκλησ ασµα, χαιρετ ζοντας τσι στο κ θε πρ σωπο την εικ να του Θεο. «Η καλ τερη εικ να του Θεο ε ναι το ανθρ πινο πρ σωπο» [Ευδοκ µωφ]. «Υπ ρχω» «[...] υπ ρχω αυθεντικ ταν η ετερ τητα δεν ε ναι κ τι παρ λληλα εν ντια στην ταυτ τητ µου, αλλ ε ναι ρος της ταυτ τητ ς µου. Αυτ σηµα νει αγ πη. [...] Τ πος του ραντεβο µε τον Χριστ δεν ε ναι µια ιδεολογ α, αλλ το πρ σωπο του συνανθρ που. Ε ναι αδ νατο να γνωρ σει κανε ς την αλ θεια του Χριστο ξω απ το µυστ ριο της κοινων ας µε τον λλον. [...] εφ’ σον ο Θε ς του Χριστιανισµο γ νεται δεκτ ς ως προσωπικ παρξη, δηλαδ ως παρξη που βο λεται, σχεδι ζει, ενεργε , ανταποκρ νεται (και, ρα, χι ως µια απρ σωπη και αδραν ς πραγµατικ τητα), ο νθρωπος καλε ται σε να θληµα: να αποδεχτε την πρ σκληση αυτο του Θεο , να γ νει µαθητ ς και φ λος του, να συν ψει προσωπικ σχ ση µαζ του. Η προσωπικ σχ ση εν χει µεγαλε ο, εν χει µως και διακινδ νευση. Μπορε να προκ ψει, µπορε και να διαρραγε. Διαθ τει την αβεβαι τητα η οπο α συνοδε ει την ελευθερ α. Πρ σωπο στη θεολογ α ε ναι ο νθρωπος στην ατοµικ του υπ σταση και στην κοινωνικ του φ ση, ως σ στηµα σχ σεων, στην αγαπητικ του δι σταση – κατ το πρ τυπο της κοινων ας των προσ πων της Αγ ας Τρι δας και κατ’ αντιδιαστολ προς την ατοµικιστικ ηθικ το «ατ µου»: ως πρ σωπα διαφ ρουν οι νθρωποι µεταξ τους, επειδ ε ναι ξεχωριστ υποκε µενα που διαθ τουν απ κοινο την δια φ ση σ µφωνα µε ναν ιδια τερο τρ πο το καθ να.