เนื้อเยื่อพืชและการลำเลียงในพืช 2566 PDF

เซลล์และเนือ ้ เยือ ่ พืช ล เ ย ผ.ศ. ลินจง สุขลำภู ำ ลี  =pi foliat ตอนออกMisso ซ ร ดซ...

เซลล์และเนือ ้ เยือ ่ พืช ล เ ย ผ.ศ. ลินจง สุขลำภู ำ ลี  =pi foliat ตอนออกMisso ซ ร ดซ :การ ·า นข ด้ ดู  ระบบเนือ ้ เยือ ่ ระบบเนือ ้ เยือ ่ ห่อหุ ้มภำยนอก (Dermal Tissue System) Epidermis ระบบเนือ ้ เยือ ่ ท่อลำเลียง (Vascular Tissue System) ระบบเนือ้ เยือ ่ พืน้ ( Ground Tissue System  ระบบเนือ ้ เยือ ่ ห่อหุ ้มภำยนอก (Dermal Tissue System) - เป็ นสว่ นทีอ ่ อกสุด ปกคลุมสว่ นอืน ่ ยูน ่ ๆทีอ ่ ยู่ ภำยใน - ป้ องกันอันตรำยแก่สว่ นทีอ ่ ยูภ ่ ำยใน - เอพิเดอมิสของพืชล ้มลุก และเปลือกไม ้ของ ไม ้ยืนต ้น Upper Epidermi Lowe Epidermis ดม Epider mi ถั  พวก ไค มา โ ระบบเนือ ้ เยือ ่ พืน ้ (Ground Tissue System) -เป็ นระบบเนือ ่ สว่ นใหญ่ ้ เยือ -ถูกล ้อมรอบด ้วยระบบเนือ้ เยือ ่ ห่อหุ ้มภำยนอก -มีระบบเนือ ้ เยือ ่ ท่อลำเลียงแทรกอยูภ ่ ำยใน -พำเรงไคมำ คอลเลงไคมำและ สเกลอเรงไคมำ ~Mesophll Chloropla มี  ระบบเนือ ้ เยือ ่ ท่อลำเลียง (Vascular Tissue System) - ทำหน ้ำทีล ่ ำเลียงน้ ำและอำหำร - เป็ นท่อต่อเนือ ่ งกันจำกรำกถึงปลำยยอดและ ใบ - ท่ออำหำร (Phloem) และท่อน้ ำ (Xylem) ·ล เ ย ·- อาหาร phloem มา า อ Style ท่ ำ ลี  Epidermi Vascular m ↓ cabid ง ·the สม cortax เป ป อาหาร รา /Phloem -> xY lem monocot stem Dicot stem ลื Dicot root Monocot root  เนือ ้ เยือ ่ พืช -แบ่งเนือ ้ เยือ ่ พืชออกเป็ น 2 กลุม่ ใหญ่ๆตำม หน ้ำที่ แหล่งกำเนิด ตำแหน่งทีอ ่ ยู่ องค์ประกอบของเซลล์ทม ี่ ำรวมกันเป็ น เนือ ้ เยือ ่  วเค ยสขนาดให ่ , ผ ง เซล บา ง ด หน เ เนือ ้ เยือ ่ เจริญ ( Meristematic Tissue) : เป็ นเนือ ้ เยือ ่ ทีม ่ ก ี ำรแบ่งตัวอยูต ่ ลอดเวลำ Mitosi เนือ้ เยือ ่ ถำวร (Permanent Tissue) : เป็ นเนือ ้ เยือ ่ ทีเ่ จริญเต็มทีแ ่ ล ้วมีกำร เปลีย ่ นแปลงรูปร่ำงให ้เหมำะสมกับหน ้ำที่ ต่ำงๆ นิ ล์ สู ล็ ยื ยุ่ นั ลี ญ่  เนือ ้ เยือ ่ เจริญ (Meristematic Tissue) ปลาย Apical meristem - ปลำยยอด ·เจ ญ ่วนปล · เพ ็มความ - ปลำยรำก า Lateral meristem - cork cambium+เ ่อเจ ญ า - vascular cambium#ราก Intercalary meristem เจ ญเหนื เจอ ใน ชใบเ ้ยเ => - ข้ ด้ ริ พื ริ ริ ส่ มื ลี  Apical meristem #ราก อย ู่บ น Epiderm เป Ep" W Root hai r & ขน าง ดยา เจอ เ อเ เ ↑ ออก กา รแป ง ต - ปลา กราก ม ดยาว ยื ร่ ยื มื นื้ ลี่  เ ยว , ดี่  Lateral meristem ไ ส า งเป อก ใ นเป อกไ cork cambium cambium vascular :: วนให ญ่ใบเล ี ร้ ส่ ลื ลื  Lateral meristem vascular cambium  Intercalary meristem -เนือ ้ เยือ ่ เจริญทีอ ่ ยู่ ระหว่ำงเนือ ้ เยือ ่ ถำวร ห า า -=> ข้ อ่ ยื ญ้ ล้  ·- ไ สามาร ถแป งเซ ลล เนือ ่ ถำวร (Permanent Tissue) ้ เยือ เนือ ้ เยือ ่ เจริญทีม ่ ก ี ำรปลีย ่ นแปลงรูปร่ำงให ้ เหมำะสมกับหน ้ำทีต ่ ำ่ งๆ -> ลง าง chyma, Epidermi ๐เนือ ่ ถำวรเชงิ เดีย ้ เยือ ่ ว (Simple Permanent tissue) 8 xylem polem ๐ เนือ ่ ถำวรเชงิ ซอน ้ เยือ ้ (Complex ล เ น อาห Permanent Tissue) - # ูกยกเ น parench y ma *เ อเ ่อถาวรเ น้ มื่ ำ ถู ำ นื่ ม่ ลี ว้ ท้  Simple Permanent Tissue ประกอบด ้วยกลุม ่ เซลล์ชนิดเดียวกันล ้วนๆ ทำหน ้ำทีอ ่ ย่ำงเดียวกัน hair /root ูด ○ เอพิเดอร์มส ิ => เป ยนแป าก ด ลงม - คาย cel ○ เพอริเดิมส ์ ○ พำเรงไคมำ => พบ มาก ○ คอลเรงไคมำ ○ สเกลอเรงไคมำ ดู สุ น้ สุ ำ ลี่  ก protodrem 5 เจ ญมาจาก เอพิเดอมิส (epidermis) เป็ นเนือ - ้ เยือ ่ พบอยู่ ชนั ้ นอกของใบ ดอกและสว่ นอืน ่ ๆของต ้น รำก ทีย ่ ังอ่อน ประกอบด ้วยเซลล์ทม ี่ คี วำมหนำของเซลล์ เพียงชน ั ้ เดียว ทำหน ้ำทีป ่ ้ องกันอันตรำย รักษำควำมชน ื้ ของ เนือ ้ เยือ ่ ทีอ ่ ยูภ ่ ำยใน บริเวณผนังเซลล์ด ้ำนนอกมีกำรสะสมสำรคิว ตินเรียกผนังชน ั ้ นอกนีว้ ำ่ คิวติเคิล (cuticle) ริ  น> #ต ต้  เซลล์เอพิเดอมิสสำมำรถ เปลีย ่ นไปเป็ นขนรำก (root hair) ขนใบ (trichome) และเซลล์คม ุ (guard cell)  ปาก ใน = 2 ระห า งเซล ล ว่ รู ที  พำเรงไคมำ (parenchyma) สะสม อาหา ○ เป็ นเนือ้ เยือ ่ ทีป ่ ระกอบด ้วยเซลล์ทม ี วี ต ี่ ช ิ ผนัง เซลล์บำง สำมำรถเปลีย ่ นสภำพไปเป็ นเนือ ้ เยือ ่ อืน ่ ๆได ้ และมีรปู ร่ำงแตกต่ำงกันหลำยแบบ พบมำกบริเวณคอร์เท็กซ ์ มีโซฟิ ลล์ Pith สะสม อาหาร Parenchyma  P Arenchyma ·อยู่ใต น ใบพืชบก ใบพืชนํา อั  คอลเลงไคมำ (Collenchyma) ้าจ เป็ นเนือ ้ เยือ่ ทีป่ ระกอบด ้วยกลุม ่ เซลล์ทม ี วี ต ี่ ช ิ คล ้ำยพำเรงไคมำแต่มผ ี นังเซลล์หนำกว่ำ เป็ นเนือ้ เยือ่ ทีท่ ำหน ้ำทีค่ ้ำจุนอวัยวะทีก ่ ำลัง เจริญเติบโต - มักพบตำมมุมหรือเหลีย ่ มของลำต ้น ก ้ำนใบ เสน้ กลำงใบ ค้ Pectin  สเกลอเรงไคมำ (Sclerenchyma) ผ งเซล ห นาม เป็ นเนือ ้ เยือ ่ ทีแ ่ ข็งแรงผนังเซลล์หนำมำก ผนังเซลล์มักสะสมลิกนิน (Lignin) ประกอบด ้วยเซลล์ 2 ชนิด ↳ ท ใ ใ พ าก - สเกลอรีด (Sclereid) > เซลห " ปร ไ เห - เซลล์เสนใย ้ (Fiber) วง "I น = า ล์ ล์ กั รู ห้ ม่ ค้ นั ทุ ำ Sclerenchyma  Sclereid เป็ นเซลล์ทม ี่ ผ ี นังหนำ แต่ละเซลล์จะสน ั ้ รูปร่ำงไม่แน่นอน บำงเซลล์ รูปร่ำงกลม ทรงกระบอก คล ้ำยดำว พบในชน ั ้ เอพิเดอมิส คอร์เทกซ ์ เนือ ้ เยือ ่ ลำเลียง ทำหน ้ำทีค ่ ้ำจุนให ้ควำมแข็งแรงกับพืช Sclereid  00 แว คค พวก ค ล ค้ำจุ  Fiber ทำหน ้ำทีช ่ ว่ ยค้ำจุน ให ้ควำมแข็งแรง ป้ องกันเนือ้ เยือ ่ ทีย ่ ังอ่อนอยูไ่ ม่ให ้เป็ นอันตรำย มีรปู ร่ำงยำวเรียวหัวท ้ำยแหลม ผนังเซลล์หนำ มี ลิกนินสะสม พบอยูใ่ นชน ั ้ คอร์เท็กซ ์ โฟลเอ็มและไซเลม Fiber  เพอริเดิรม ์ (Periderm) เป็ นเนือ ้ เยือ ่ ชนั ้ นอกสุดของต ้นและรำกของพืช พวกไม ้ยืนต ้น ประกอบด ้วย -คอร์กหรือเฟลเลม (Phellem) -คอร์กแคมเบียม หรือเฟลโลเจน (Phellogen) -เฟลโลเดิรม ์ (phelloderm) epidermi I corte  Complex Permanent Tissue * ม ความ บ อ เป็ นเนือ ้ เยือ ่ ทีป ่ ระกอบด ้วยกลุม ่ เซลล์หลำยๆ ชนิดมำรวมกันเพือ ่ ทำหน ้ำทีอ ่ ย่ำงเดียวกัน ได ้แก่เนือ ้ เยือ ่ ลำเลียง (vascular bundle) - ไซมเลม - โฟลเอ็ม มี ซั ซ้  / Xylem Xylem ประกอบด ้วย ๐ Tracheid ๐ Vessel ๐ Xylem fiber ๐ Xylem parenchyma  Tracheids เซลล์เรียวยำว หัวท ้ำยแหลม ผนังปลำยสุดไม่ม ี รูทะลุ กำรลำเลียงน้ ำและแร่ธำตุผำ่ นทำงผนัง เซลล์ ผนังเซลล์มก ี ำรสะสมลิกนินทีห่ นำไม่สมำ่ เสมอมี หลำยลักษณะเชน ่ - แอนนูลำร์เทรคีด (Annular tracheids) - สไปรัลเทรคีด (Spiral tracheids) - สคำลำริฟอร์มเทรคีด (Scalariform tracheid)  Annular tracheid หนา วง คล ายวงแหว Scalariform tracheids ห า / เป ็น น นไดเ ขั้ น้ บั  Spiral tracheid หนา เก ย ลี  /เ นท่อ Vessel element หรือ Vessel member เป็ นเซลล์ทม ี่ ลี ก ั ษณะเป็ นท่อสนั ้ อยูต ่ อ ่ กันหลำย เซลล์ เซลล์แต่ละเซลล์มรี ต ู อ ่ ทะลุถงึ กัน กำรลำเลียงน้ ำและแร่ธำตุจะผ่ำนทำงรูทผ ี่ นัง - ปลำยสุด และทำงรอยเว ้ำของผนังเซลล์ ด ้ำนข ้ำง ผนังเซลล์มก ี ำรสะสมลิกนินแบบต่ำงๆ เชน ่ เดียวกับเทรคีด ด ูตจาก างล & = า นช ข้ ดู ด้ ป็  "ส า ง อล เ ยง ไซเลมพำเรงไคมำ (Xylem parenchyma) - เป็ นเซลล์ทม ี วี ต ี่ ช ิ - ทำหน ้ำทีส ่ แป้ ง ไขมัน ่ ะสมอำหำร เชน - สะสมแทนนิน ผลึกสำร สำรอืน่ ๆ ท่ ลี ขั้ ร้ ำ  เ มค. แ งแ ้ เซลล์เสนใยของไซเลม (Xylem fiber) - รูปร่ำงยำว ผนังเซลล์หนำ - มี 2 ชนิดคือ ้ ○ เสนใยเทรคี ด (Tracheid fiber) ้ ○ เซลล์เสนใยลิ บริฟอร์ม (Libriform fiber) - ชว่ ยให ้ควำมแข็งแรงกับพืช พ็ ข็  เก ิดจา ก เ อเ อ เจร์ญ เ อสร า ง อลเ เ ยงข วงปี (annual ring) tylem รอบนอก กระพี้ (sap wood) และ แก่นไม ้ (heart wood) · Primary xylem มื ร้ ื่ ลี พื ท่ นื่  Pholem Sieve element ทำหน ้ำทีล ่ ำเลียงอำหำร =เซลล อ ระห ์อ Companion cell เป็ นเซลล์ทม ี วี ต ี่ ช ิ Phloem parenchyma ทำหน ้ำทีส ่ ะสมอำหำร Phloem sclerenchyma ชว่ ยให ้ควำมแข็งแรง กับโฟลเอ็ม - Phloem fiber - Phloem sclereid ยู่  ตะแกรง ~ * เซลล์ขนา ดเล ็ ก วเ ทธธิพล อการล เ ย ของ sieve tub มี ำ มี อิ นั ลี ต่ Sieve element  โครงสร ้ำงผลิตสำร (Secretory structure) ประกอบด ้วยเซลล์และเนือ ้ เยือ ่ ผลิตสำร สำรทีส ่ ร ้ำงขึน ้ มำจะเก็บสะสมไว ้ในชอ ่ งว่ำง แวคิวโอลหรือท่อหรือขับออกสูภ ่ ำยนอก สำรพวกชน ั (Resin) ผลึก (Crystal) ยำงสน (Terpenes) แทนนิน (Tanin) แบ่งออกเป็ น 2 กลุม ่ ได ้แก่ โครงสร ้ำงทีผ ่ ลิตสำร เพือ ่ ขับสูภ ่ ำยนอก และโครงสร ้ำงผลิตสำรเพือ ่ เก็บสะสมไว ้ภำยใน โครงสร ้ำงทีผ ่ ลิตสำรเพือ ่ ำยนอก ่ ขับสูภ Trichomes and glands โครงสร ้ำงผลิตสำรเพือ ่ สะสมภำยใน  Citrus Oil gland #เล อ ม่ Crystal  โครงสร ้ำงและหน ้ำทีข ่ องพืช กำรเคลือ่ นทีข ่ องโมเลกุลและไอออนของสำร น้ ำและกำรลำเลียงน้ ำของพืช กำรลำเลียงแร่ธำตุในดินของพืช กำรลำเลียงอินทรียส ์ ำรในพืช กำรคำยน้ ำของพืช ฮอร์โมนพืช กำรเคลือ ่ นทีข ่ องโมเลกุลและไอออนของสำร  กำรแพร่ (Diffusion) ๐ เป็ นกำรเคลือ ่ นทีอ ่ ย่ำงอิสระโดยไม่มท ี ศ ิ ทำง ของโมเลกุลหรือไออนของสำรจำกบริเวณทีม ่ ี ควำมเข ้มข ้นมำกไปยังบริเวณทีม ่ ค ี วำมเข ้มข ้นตำ่ กว่ำ ๐ เป็ นกำรเคลือ ่ นทีข ่ องโมเลกุลหรือไออนของ สำรจำกบริเวณทีม ่ พ ี ลังงำนอิสระของสำรสูงไป ยังบริเวณทีม่ พ ี ลังงำนอิสระของสำรตำ่ กว่ำ  กำรเคลือ ่ นทีข ่ องโมเลกุลหรือไอออนของสำรจะ ดำเนินต่อไปจนกระทั่งทัง้ 2 บริเวณมีควำม เข ้มข ้นของโมเลกุลหรือไอออนของสำรเท่ำกัน เรียกว่ำสภำวะสมดุลของกำรแพร่ (dinamic · equilibrium) ซงึ่ มีอต ั รำกำรแพร่ไปและกลับ เท่ำกัน  ว กละล ตั ถู  เซลล์พชื มีเยือ ่ เมมเบรนทีมค ี ณ ุ สมบัตใิ นกำร คัดเลือ1 ( กสำรทีแ ่ พร่ผำ่ นเข ้ำไปในเซลล์เรียกว่ำ differential permeable membrane โมเลกุลของสำรทีส ่ ำมำรถแพร่ผำ่ นเข ้ำไปได ้ ่ ออกซเิ จน คำร์บอนไดออกไซด์ อย่ำงอิสระ เชน กลูโคส และน้ ำ เป็ นต ้น  ปั จจัยทีม ่ ผ ี ลต่อกำรแพร่ อุณหภูม ิ พลังงำนอิสระในโมเลกุลเพิม ่ ขึน ้ ควำมดัน พลังงำนอิสระในโมเลกุลเพิม่ ขึน้ ขนำดของโมเลกุลหรือไอออนของสำร ควำมเข ้มข ้นของสำร ตัวถูกละลำย (solute)  ตัวพำ (Facilitated กำรแพร่แบบมี% diffusion) เป็ นกำรเคลือ ่ นทีข ่ องสำรจำกบริเวณทีม ่ ค ี วำม เข ้มข ้นสูงไปยังบริเวณทีม ่ ค ี วำมเข ้มข ้นตำ่ กว่ำ โดยอำศย ั ตัวพำ (carrier protein)ในกำรลำเลียง ผ่ำนเยือ ่ หุ ้มเซลล์ กำรลำเลียงกลูโคสเข ้ำออกเซลล์ ซงึ่ จะเร็วกว่ำ วิธกี ำรแพร่แบบธรรมดำ  ิ (Osmosis) ออสโมซส ่อเ อ อเ กำรเคลือ ่ นทีข 0เ ่ องน้ ำผ่ำนดิฟเฟอเรนเทียลเพอร์ม ิ เอเบิลเมมเบรนจำกบริเวณทีม ่ น ี ้ ำมำกหรือมี สำรละลำยเจือจำงกว่ำเข ้ำสูบ ่ ริเวณทีม ่ น ี ้ ำน ้อย หรือสำรละลำยทีเ่ ข ้มข ้นกว่ำ มื ลื พื  ออสโม ส: มาก -> น - สาร อ สาร มาก # # น น มา น้ น้ ้ำ ำ ำ ซิ น้  สาร มาก มาก อ สาร น น # สาร # น ม * สาร อยู่ ู น้ น้ น้ ำ ำ ที  ปกติมวลของน้ ำจะมีพลังงำนสะสมอยูเ่ รียกว่ำวอ เตอร์โพเทนเซย ี ล (water potential,Ψ ) มีหน่วยเป็ น ควำมดันเรียกว่ำ บำร์ (Bar) หรือเมกะพัสคำร์ (megapascals) น้ ำบริสท ุ ธิม ์ ค ี ำ่ วอเตอร์โพเทนเซย ี ลเท่ำกับศูนย์ น้ ำทีม ี งิ่ เจือปนอยูจ ่ ส ่ ะมีคำ่ วอเตอร์โพเทนเซย ี ลลดลง หรือมีคำ่ น ้อยกว่ำศูนย์ น้ ำจะเคลือ ่ นทีจ ่ ำกบริเวณทีม ่ ค ี ำ่ Ψ สูงไปยังบริเวณที่ มีคำ่ Ψ ตำ่ กว่ำ  ค่ำวอเตอร์โพเทนเซย ี ลของน้ ำทีล ่ ดลงเรียกว่ำ ออสโมติกโพเทนเซย ี ล (Ψ o) หรือแรงดัน ออสโมติก สำรละลำยทีม ่ ค ี วำมเข ้มข ้นสูงจะมีคำ่ ออสโมติก โพเทนเซล ี สูง น้ ำบริสท ุ ธิจ์ ะมีคำ่ ออสโมติกโพเทนเซย ี ลตำ่ สุด  ึ ษำกระบวนกำรออสโมซส กำรศก ิ ในเซลล์พช ื  เห อนก Isotonic solution มื  มาก Hypertonic solution สาร มา น น ออสโม ↑ ามา น้ บั น้ ำ ซิ Hypertonic solution Plasmolysis  ต Hypotonic solution สาร : ↓น น น้ น้ ต่ ำ Hypotonic solution Plasmoptysis  แอคทีฟแทรนสปอร์ต (active tranport) เป็ นกระบวนกำรลำเลียงแร่ธำตุจำกบริเวณทีม ่ ี ~ ่ วำมเข ้มข ้นสูงโดยอำศย ควำมเข ้มข ้นตำ่ ไปสูค พลังงำนในรูปของ ATP ว ั Carrier transport เป็ นสำรจำพวกโปรตีนซงึ่ เป็ นองค์ประกอบของเยือ ่ หุ ้มเซลล์ของรำกพืช Carrier–ion complex ตั ช่  ิ (Dialysis) ไดแอลิซส เป็ นกำรแพร่ของตัวถูกละลำยผ่ำนเยือ ่ เซลล์ทม ี่ ี คุณสมบัตทิ เี่ รียกว่ำ differential permeable membrane) โดยแพร่จำกบริเวณทีม่ ค ี วำมเข ้มข ้นของตัวถูก ละลำยสูงไปยังบริเวณทีม ่ ต ี ัวถูกละลำยตำ่ กว่ำ Na+ Cl- กลูโคส กรดอะมิโน ป  อิมบิบช ั (Imbibition) ิ น เป็ นปรำกฏกำรณ์ทข ี่ องเหลวหรือก๊ำซ (imbibed substance)เชน่ น้ ำหรือไอน้ ำ แพร่เข ้ำไปใน ของแข็งหรือสำรกึง่ แข็ง (imbibant) เชน ่ โปรตีน แป้ ง เซลลูโลส ไม ้ น้ ำและกำรลำเลียงน้ ำของพืช  ควำมสำคัญของน้ ำในกำรเจริญของพืช เป็ นองค์ประกอบทีส่ ำคัญของเซลล์และสำร ต่ำงๆในเซลล์ เป็ นตัวกลำงในกำรเกิดปฏิกริ ยิ ำทำงเคมีตำ่ งๆ ชว่ ยละลำยแร่ธำตุในดิน ิ ในกำรสงั เครำะห์แสงในพืช เป็ นวัตถุดบ 630, + 6H20 "รช อ Colte 20 6 + ชื่  กำรเคลือ ่ องน้ ำจำกดินเข ้ำสูร่ ำกพืช ่ นทีข -สว่ นของรำกที่ มี บทบำทสำคัญในกำรดูด น้ ำคือรำกขน -น้ ำในดินจะเคลือ ่ นทีเ่ ข ้ำ สูร่ ำกโดยอำศยั ควำม แตกต่ำงของค่ำวอเตอร์ โพเทนเซย ี ลของรำกกับ น้ ำในดิน  กำรเคลือ ่ องน้ ำเข ้ำสูไ่ ซเลม ่ นทีข สรุป น้ ำ ขนรำก อิพเิ ดอมิส คอร์เทกซ ์ เอนโดเดอมิส เพอริไซเคิล ไซเลม  กำรเคลือ ่ องน้ ำเข ้ำสูไ่ ซเลมของรำกแบ่ง ่ นทีข ออกเป็ น 2 ระบบ -Apoplast ผ่ำนชอ ่ งว่ำงระหว่ำงผนังเซลล์ -Symplast ผ่ำนทำงโพรโทพลำสซม ึ หรือ แวคคิวโอลของเซลล์รำกพืช :  กำรลำเลียงน้ ำในพืช แรงดันรำก (root pressure) - แรงแคลพิลลำรี ( capillary force)  แรง ด แค ล ลล า พิ  ใบ แรงดึงจำกกำรคำยน้ ำ & (Transpiration pull) &  กำรลำเลียงแร่ธำตุในดิน แร่ธำตุมค ี วำมสำคัญต่อพืช แร่ธำตุในดินอำจอยูใ่ นรูปทีเ่ ป็ นไอออนอิสระที่ ละลำยน้ ำในดินได ้แก่ไอออนทีม ่ ป ่ ี ระจุลบเชน NO-3, SO42-, Cl- อำจยึดเกำะอยูก ่ บ ั ผิวของอนุภำคดินได ้แก่ ไอออนทีม ่ ป ี ระจุบวก เชน่ Ca+2, Mg+2, K+, Na+  กลไกกำรลำเลียงแร่ธำตุของพืชในดิน ○ กำรแพร่ (diffusion) ○ แมสโฟล (mass flow) แลกเป ย ยน i ลี่ กำรแลกเปลีย ่ นไอออน (ion exchange)  A TP แอคทีฟแทรนสปอร์ต (active transport)  กำรลำเลียงอินทรียส ์ ำรในพืช เกิดจำกใบหรือยอดของพืชสูล่ ำต ้นและรำกทำง ท่อลำเลียงอำหำร (phloem) สำรละลำยทีพ ่ บในท่อของโฟลเอมประกอบด ้วย น้ ำตำลสว่ นใหญ่ ได ้แก่ซโู ครส นอกจำกนัน ้ พบ กลูโคส ฟรุกโตส แรฟิ โนส เป็ นต ้น เพียง เล็กน ้อย รวมทัง้ สำรประกอบไนโตรเจนและ สำรอินทรียต ์ ำ่ งๆ ทิศทำงกำรลำเลียงมี 2 ลักษณะคือ bidirectional movement และ lateral movement  กลไกกำรลำเลียงอินทรียส ์ ำรในโฟลเอม กำรแพร่ (diffusion) กำรไหลเวียนของไซโทพลำสซมึ (cytoplasmic streaming) กำรไหลของมวลสำรเนือ ่ งจำกแรงดัน (pressure flow)  ใบ งเคราะ แ chlorophyl สั ห์ กำรคำยน้ ำของพืช (Transpiration อัตรำกำรคำยน้ ำของพืชชนิดต่ำงๆ ชนิดของพืช อัตรำกำรคำยน้ ำของพืช (ลิตร/วัน) แคดตัส 0.02 มะเขือเทศ 1 ต ้นแอปเปิ้ ล 19 มะพร ้ำว 75 Date plam 450  โครงสร ้ำงของใบทีม ่ ค ี วำมสำคัญต่อกำรคำยน้ ำ เอ บไ การค · ~C าน ม่ ด้ ดื มี ล่  Stomatal transpiration : กำรคำยน้ ำในรูปของ ไอน้ ำผ่ำนทำงปำกใบ = Cuticular transpiration : กำรคำยน้ ำทำงผิวใบ และลำต ้นอ่อนๆ - Lenticular transpiration : กำรคำยน้ ำออกมำ ทำงรอยแตกหรือรูเล็กๆตำมลำต ้น - - โครงสร ้ำงของปำกใบ กำรกระจำยตัวของปำกใบ  ปำกใบของพืชแต่ละชนิดมีควำมแตกต่ำงกัน -ขนำด - รูปร่ำง -จำนวนและกำรกระจำยของปำกใบ โดยทั่วไปมีจำนวนปำกใบเฉลีย ่ ระหว่ำง 1,000- 100,000 สว่ นใหญ่มจี ำนวนปำกใบด ้ำนบนผิวน ้อยกว่ำด ้ำนล่ำง Amphistomatic leaf ห งใ Hypostomatic leaf เจอ เยอ ฯ ก Epistomatic leaf ว่ ลั  กลไกกำรปิ ดเปิ ดของปำกใบ #+ # างนอ กมา + ปาก ใบ บิ ข้  ปั จจัยทีม ่ ผ ี ลต่อกำรคำยน้ ำ ปั จจัยทีเ่ กีย ่ ่ วข ้องกับพืช เชน  ลักษณะและโครงสร ้ำงของใบ แบ่งพืชตำมพืน ้ ฐำนควำมต ้องกำรน้ ำ - Mesophyte - Hydrophyte -Xerophyte Xerophyte Sunken stoma  Mesophyte Typical stoma Hydrophyte Raised stoma กำรจัดเรียงตัวของใบในต ้นพืช - ใบพืชตัง้ ตัวตำมแนวระดับมีโอกำสได ้รับ แสงมำกกว่ำแนวดิง่ จำนวนปำกใบ - ถ ้ำมีปำกใบมำกกำรคำยน้ ำเกิดขึน ้ ได ้ มำก  ่ วข ้องกับสงิ่ แวดล ้อม ปั จจัยทีเ่ กีย  ลม ชว่ ยทำให ้ไอน้ ำทีพ ่ ชื ระเหยออกมำ จำกใบและอยูร่ อบๆใบให ้พ ้นไปยังผิวใบ  อุณหภูม ิ อุณหภูมส ิ งู ทำให ้น้ ำ จำกเซลล์ภำยในใบระเหยเป็ นไอได ้ง่ำย  สภำพของดิน บริเวณทีด ่ น ิ มีน้ ำน ้อย รำกพืชดูดน้ ำขึน ้ ดินมำใชได ้ ้น ้อย อัตรำกำรคำย น้ ำทำงใบก็จะลดลง   แสงสว่ำง มีผลทำให ้ปำกใบเปิ ด กว ้ำงขึน ้ เนือ ่ งจำกมีน้ ำตำลทีเ่ กิดจำกกำร สงั เครำะห์แสงในเซลล์คม ุ มำกขึน ้ น้ ำจำกเซลล์ ข ้ำงเคียงแพร่เข ้ำไปในเซลล์คม ุ ทำให ้เซลล์คมุ พองตัวเต่งชน ึ้  ควำมชน ื้ ถ ้ำควำมชน ื้ ในบรรยำกำศ สูง กำรคำยน้ ำจะเกิดขึน ้ น ้อยและชำลง ้  ควำมสำคัญต่อกำรคำยน้ ำ ผลต่อกำรเคลือ ่ นทีข ่ องน้ ำในพืช ผลต่อกำรดูดแลกำรลำเลียงแร่ธำตุ ผลต่อกำรลดอุณหภูมข ิ องใบพืช ชว่ ยทำให ้เซลล์ในใบเปี ยกชน ื้ กำรคำยน้ ำในรูปของหยดน้ ำ (Guttation) เกิดขึน ้ เมือ ่ รำกมีอต ั รำกำรดูดน้ ำสูงและ สภำพแวดล ้อมภำยนอกไม่เหมำะสมกับกำรคำย น้ ำอย่ำงธรรมดำ แรงดันรำก (root pressure) จะ ดันน้ ำจำกรำกไปสูส ่ ว่ นอืน ่ ๆของพืชและจะดันให ้ น้ ำทีม ่ มี ำกเกินพอออกทำงท่อไซเลมบริเวณ ปลำยสุดของเสนใบ ้ (hydrathode)  ม แร งด นมากก ปก ต ↓ ดั มี