Жауаптар экология PDF
Document Details
Uploaded by Deleted User
Tags
Summary
This document is a collection of questions and answers about ecology. It covers topics such as ecological relationships, biotic and abiotic factors, and population dynamics. The questions explore concepts of ecology, and how living organisms interact within their environment.
Full Transcript
Жауаптар: 1. Экология ғылымы нені зерттейді? Тірі ағзалардың бір-бірімен қарым-қатынасын, қоршаған ортамен байланысын. 2. Тірі ағзалардың қоршаған ортамен байланысын зерттейтін ғылым – бұл: Экология. 3. Экология терминін алғаш ғылымға енгізген кім? Э. Геккель. 4. Экология термині қай...
Жауаптар: 1. Экология ғылымы нені зерттейді? Тірі ағзалардың бір-бірімен қарым-қатынасын, қоршаған ортамен байланысын. 2. Тірі ағзалардың қоршаған ортамен байланысын зерттейтін ғылым – бұл: Экология. 3. Экология терминін алғаш ғылымға енгізген кім? Э. Геккель. 4. Экология термині қай жылы енгізілген? 1866 ж. 5. Аутэкология нені зерттейді? Жеке дара ағзаларды немесе жеке түрлерді. 6. Демэкология – бұл: Популяциялар экологиясы. 7. Синэкология нені зерттейді? Ағзалар бірлестіктердің қоршаған ортамен байланысын. 8. Урбоэкология нені зерттейді? Қалалардың өсуін және соларға байланысты процестерді. 9. 1927 жылы алғаш экология оқулығын шығарған кім? Ч. Элтон. 10. “Биосфера” терминін ғылымға алғаш енгізген ғалым: Э. Зюсс. 11. В. Вернадский қандай ілімнің негізін қалаушысы? Биосфераның. 12. Табиғат заңдарын құрастырған кім? Б. Коммонер. 13. Тірі ағзалар жүйесіндегі негізгі құрылымдық бірлік қалай аталады? Түр. 14. Түр дегеніміз: Еркін көбейіп, бір ареалда ұрпағын тарататын даралар. 15. Ағзаға әсер етуші сыртқы ортаның кез-келген қасиеттері немесе компоненттері: Экологиялық факторлар. 16. Абиотикалық фактор дегеніміз: Жансыз табиғат факторлары. 17. Биотикалық факторлар – бұл: Тірі ағзалардың тіршілігі үшін өзара тікелей және жанама әсерлері. 18. Антропогенді факторлар – бұл: Адамның әсер ететін сан алуан әрекеттері. 19. Жарық қандай фактор категориясына жатады? Абиотикалық. 20. Температура қандай фактор категориясына жатады? Абиотикалық. 21. Белгілі бір аймақтарда ағзалардың дамуына экологиялық факторлар қолайлы жағдай тудырады. Бұл аймақ: Оптимумды. 22. Оптимум заңы қалай аталады? Организмдердің тіршілігіне қолайлы әсер тигізетін әр фактордың өзіне тән белгілі шама аралығы болады. 23. Түпкі анабиоз – бұл: Зат алмасудың толығымен тоқтауы. 24. Шектеуші фактор – бұл: Жетіспеушілік байқалатын кез-келген фактор. 25. Дайын органикалық заттармен қоректенетін ағзалар: Гетеротрофтар. 26. Топырақ түзуші абиотикалық факторларға не жатады? Климат, су, жел, температура, тау жыныстары. Жауаптар: 1. Топырақ түзуші абиотикалық факторларға не жатады? Уақыт. 2. Топырақ түзуші биотикалық факторларға не жатады? Өсімдіктер мен тірі ағзалардың қалдықтары. 3. Өрт, құйындар, жер сілкінісі, вулкандар, улы заттар шығаратын заводтар апаттары – бұл фактор: Физикалық. 4. Бірінші периодты факторларға жататындар: Негізгі жер айналысына байланысты құбылыстар: тәуліктік жарықтың өзгерісі, жыл мезгілінің өзгеруі. 5. Екінші периодты факторларға жататындар: Бірінші периодтылардан кейінгілер, ылғал, температура, жауын-шашын, суда еріген газдар т.б. 6. Өз қорегі үшін өзге денелерді, яғни дайын органикалық заттарды пайдаланатын ағзалар: Гетеротрофтар. 7. Тер бөлінуі – бұл бейімделу: Жоғары температураға. 8. Толеранттық заңын тұжырымдаған кім? В.Э. Шелфорд. 9. Эврибионттар – бұл: Қоршаған ортаның өзгерісін жақсы қабылдайтын, өсімдіктер мен жануарлар, яғни кең ауқымды ағзалар. 10. Стенобионттар – бұл: Қоршаған орта өзгерістерін қолайлы қабылдай алмайтын өсімдіктер мен жануарлар, яғни ауқымы тар ағзалар. 11. Космополиттер – бұл: Жер шарының барлығын мекендейтін жануарлар мен өсімдіктер. 12. Минимум принципін тұжырымдаған кім? Ю. Либих. 13. Либих заңы қалай айтылады? Экологиялық факторлар жиынтығында төзімділік шегіне ең жақын фактор күшті әсер етеді. 14. Homo Sapiens түріне жататындар: Полифагтар. Жауаптар: 1. Фотопериодизм дегеніміз… Ағзалардың күн ұзақтығының өзгеруіне бейімделу қабілеті. 2. Бір жағдайлардың әсері мен төзімділік шегінің өзгеруін қалай атайды: Акклиматизация. 3. Тірі ағзалардың фотопериодты реакциялар негізінде не жатыр? Күннің ұзақтығы. 4. Симбиоз бұл… Бірігіп пайдалы тіршілік етуі. 5. Нейтрализм - бұл… Екі түр де тәуелсіз, бір-біріне еш әсері жоқ. 6. Гаузе ережесі – бұл: Экологиялық талабы ұқсас екі ағза ұзақ уақыт бір қойманы мекен ете алмайды. 7. Мутуализм бұл… Бірлесіп тіршілік етуден екі ағза да пайда көреді. 8. Комменсализм - бұл… Бір түр бірлесіп тіршілік етуден пайда көреді, ал екіншісіне пайдасы жоқ. 9. Паразитизм - бұл… Бір түр екіншісінің арқасында, ағза ішінде, не сыртына жабысып тіршілік етеді. 10. Бәсекелестік - бұл… Популяциялар қорекке немесе тіршілік ететін жағдайларға байланысты бір- біріне қолайсыздық туғызады. 11. Биолюминесценция дегеніміз бұл… Тірі ағзалардың жарық шығаруға қабілеттілігі. 12. Экологиялық қойма терминің кім ұсынды? Дж. Гриннел. 13. Ағзаның табиғаттағы орны және оның бүкіл тіршілік ету жағдайлары қатынасының жиынтығы: Экологиялық қойма. 14. 1903 ж. В. Иогансен қандай термин енгізді: Популяция. 15. Динамикалық көрсеткіштерді қамтитын… Популяциялардың туылуы, өлімі, өсуі және өнімділігі. 16. Статикалық көрсеткіштерді қамтитын… Тығыздығы және саны. 17. Популяциялардың өз ағзаларын бір қалыпта, тепе- теңдік күйде ұстап тұру қабілеті қалай аталады? Популяция гомеостазы. 18. Екі түрдің ұзақ уақыт бірге тіршілік ете алмауын сипаттайтын ереже: Г.В. Гаузе. Жауаптар: 1. Экожүйедегі эволюция процесінің қарапайым бірлігі: Популяция. 2. Туылуы, өлімі, өсуі және өнімділігі, бұл қасиеттер тән: Популяцияларға. 3. Түрлі кеңістікте және уақытта тіршілік ететін әртүрлі тірі ағзалардың популяциялар жиыны: Биоценоз. 4. Жер бетіндегі тірі ағза түрлері қанша: 8,7 млн. 5. Биоценоз терминінің авторы кім? К. Мебиус. 6. Даму процесі мен биоценоз ауысуын, жалаңаш тау немесе топырағы жоқ беттің қоныстануынан басталатын сукцессия: Бірінші сукцессия. 7. Өсімдіктері аз, бірақ бұрын тірі ағзалардың әсеріне ұшыраған және органикалық заты бар жерде басталатын сукцессия: Екінші сукцессия. 8. Саны жағынан басымырақ, биоценозда үстемдік орнататын түрлер: Доминанттар. 9. Белгілі бір аймақты мекендейтін барлық тірі ағзалар жиынтығы: Биоценоз. 10. Басқа түрлердің тіршілік ету ортасына әсер ететін ағзалар: Доминанттар. 11. Автотрофтарға жататындары: Өсімдіктер және жасыл балдырлар. 12. Гетеротрофтарға жататындар: Барлық жануарлар. 13. Фототрофтарға жататындар: Өсімдіктер. 14. Қандай биоценоз алуантүрлігі жағынан төмен: Тақырлар. 15. Фитоценоз - бұл компонент: Биоценоздікі. 16. Ксерофилдер - бұл: Құрғақшылық жағдайға бейім өсімдіктер. 17. Көп және аз топтардың факторлық әсерінен, ағзаның өте нашар жағдайда тіршілік етуі: Пессимум зонасы. 18. Суда тіршілік ететін ағзаларды қалай атайды? Гидрофилдер. 19. Жарықсүйгіш және жарыққа төзімді жануарлар қалай аталады? Продуценттер. 20. Белгілі бір кеңістікті мекендейтін тірі ағзалар бірлестігі алатын орын: Биотоп. 21. Ағзаның қоршаған орта жағдайларына төзе алу қабілеті: Толеранттылық. 22. Тұрақты даму дегеніміз: Қазіргі уақыттың қажеттілігін қамтамасыз ете отырып, болашақ ұрпақтардың өзінің қажеттіліктерін қамтамасыз етуіне қауіп туғызбайтын даму. 23. Жаңа белгілер мен қасиеттерге ие болатын, кері тұқым қуалайтын ерекшілігі бар ағзаның құбылысы: Өзгергіштік. 24. Альбедо деген не? Әр түрлі денелердің бетінің шағылыстыруға қабілеті. 25. Жердің күн сәулесін шағылыстыру қабілеті: Альбедо. 26. Биоценоздың негізгі экологиялық қызметі: Табиғаттағы зат айналымын ұстап тұру. 27. Күн энергиясын жұтып, фотосинтез процесі нәтижесінде химиялық байланыс түзіп органикалық заттарға айналу: Бірінші реттік өнімділік. 28. Экологиялық сукцессия деген не? Белгілі бір уақытта бір биоценоздың екіншісімен алмасуы. 29. Экожүйе терминін кім енгізген? А. Тенсли. 30. Заттар айналымын құрай алатын кез-келген ағзалардың жиыны және қоршаған ортадағы бейорганикалық компоненттері: Экожүйе. 31. Денелерін бейорганикалық заттардан құрайтын ағзалар: Продуценттер. Жауаптар: 1. Қына → шөптер → бұғы → қасқыр → адам. тундра 2. Күн энергиясын пайдаланатын, биогенді элементтерден органикалық заттар түзетін жасыл өсімдіктер продуценттер. 3. Органикалық заттарды қабылдап, оны жаңа формаға қайта өңдеушілер консументтер. 4. Органикалық қосылыстарды соңына дейін минералды заттарға ыдыратушы ағзалар редуценттер. 5. Фитонцидтер бактерияларды жоятын, биологиялық белсенді заттар. 6. Продуцент, консумент, редуцент бұл экожүйе компоненттері. 7. Тақырлар бұл биогеоценоз. 8. 1898 жылы Г. Каулсон енгізген термин биотоп. 9. Бірінші реттік өнімділік уақыт аралығында өсімдіктерден түзілетін органикалық масса. 10. Екінші реттік өнімділік жануарлар мен басқа консументтердің өнімдері. 11. Өсімдіктерді қорек ететін жануарларды аулайтын жыртқыштар үшінші 12. Трофтық тізбек қорекке байланысты өзара қарым-қатынастағы ағзалар қатары. 13. Түрлердің сыртқы ортаға бейімделу деңгейі экологиялық валенттілік. 14. Детрит өлі органикалық заттар. 15. Құрғақ ауада қурап, су пайда болғанда тіршілігін қайта жалғастыратын күй анабиоз. 16. Экожүйенің абиотикалық факторлары бейорганикалық заттар және климаттық режим. 17. Биоценозда бактериялар функционалы топқа жатады? редуцент 18. Адам әрекетімен бақыланатын экожүйе агрожүйе. 19. Жер халқының саны 7,8 млрд. 20. Биогеоценоз терминін енгізген В. Сукачев. 21. Мұзды мұхит пен ормандар арасындағы аймақ тундра. 22. Жауын-шашын аз, климаты ыстық биогеоценоз тақырлар. 23. Экологиялық пирамида терминін енгізген Ч. Элтон. 24. Ұзақ құрғақ ауа райы қуаңшылық. 25. Әр уақыттағы нақты метеорологиялық жағдай ауа райы. 26. Қоршаған ортаның техногенді ластаушылары полютанттар. 27. Прокариоттарға жатады бактериялар және жасыл балдырлар. 28. Бір түрге жататын даралардың тобы популяция. 29. Ұзақ уақыт бойы аймақтағы қалыптасқан ауа райы климат. 30. Алуантүрлігімен ерекшеленетін биоценоз орман. 31. Тірі ағзалар мен қоршаған ортаның жиынтығы экожүйе. 32. Сыртқы ортадағы микроорганизмдерді жою дезинфекция. 33. Туберкулез қоздырғышы Кох таяқшасы. 34. Қан кетуді уақытша тоқтату аяқ-қолды таңып байлау. 35. Зақымдалған тамырдан қан ағуы қан кетуі. 36. Құтыру қаупі төнетін жарақат тістелген. 37. Клиникалық өлім ұзақтығы 5 минут. 38. Экожүйенің биомассасы қазіргі кезеңдегі барлық тірі ағзалардың массасы. 39. Түзілген органикалық заттардың шығынына тең күй тепе-теңдік қалып. 40. Демографиялық көрсеткіштерге жатады халық саны мен тығыздығы. 41. Биосфера терминін енгізген Э. Зюсс. 42. Биосфера жердің тіршілігі бар бөлігі. 43. Қазіргі тірі ағзалар саны 3 млн-нан артық. 44. Биосфера пайда болды 3,8 млрд жыл бұрын. 45. Биосфераның жоғарғы шекарасы 25 км атмосферада. 46. Биосфераның төменгі шекарасы 10-11 км тереңдікте. 47. Биосфераның негізгі компоненті тірі заттар. 48. Биосфераның даму сферасы ноосфера. 49. Энергетикалық, газдық, ақпараттық функциясы бар заттар тірі заттар. 50. Ағзалардың тіршілік ету кеңістігін бірлесе пайдалануы биогеоценоз. 51. Химиялық элементтердің алмасуы биогеохимиялық айналым. 52. Биогеоценоз заңдылықтарын зерттейтін ғылым биогеоценология. Міне, сұрақтарыңызға жауаптар: 1. Биосфераның негізгі компоненті – бұл: тірі заттар 2. Біздің ғаламшарда негізгі фактор дамуына байланысты, адам әрекеті нәтижесінде, тұрмысты жақсартуға арналған биосфераның даму сферасы? биотехносфера 3. Энергетикалық, газдық, концентрациялық, ақпараттық – функциялары бар заттар? биожанама заттар 4. Тірі ағзалар жиынтығының қоректену, өсу және ұрпақ беру мақсатында, белгілі бір тіршілік ету кеңістігін бірлесе пайдалануының тарихи қалыптасқан жүйе, қалай аталады? биогеоценоз 5. Биосфера жанды және жансыз заттар арасында химиялық элементтер мен олардың табиғаттағы қосылыстарының алмасуын қалай атаймыз? биогеохимиялық 6. Биогеоценозды дамытуда және қызметін қалыптастырудағы заңдылықтарды зерттейтін ғылым саласы қалай аталады? биогеоценология 7. Биогеохимиялық принципті құраушы кім? В. Вернадский 8. Биологиялық алуантүрлілікте қанша түр бар? 2,5 млн түр 9. Тірі заттың биохимиялық құрамына кіреді: белоктар, майлар, көмірсулар 10. Экосфераны, техносфераның, социосфераның үйлесімді бірлігі – бұл... ноосфера 11. Атмосферадағы азот қандай процесте жұтылады? азотфиксация 12. Қандай процесс нәтижесінде молекулалық азот атмосфераға қайтады? денитрификация 13. Азот органикалық заттар бұзылу нәтижесінде аммиакқа дейін ыдырауы, ол: аммонификация 14. Гумус – бұл: өсімдіктердің бұзылып шіру нәтижесінде түзілетін органикалық заттар 15. Жануарлар бірлестігін қалай атайды: зооценоз 16. Органикалық заттардың негізгі элементтері: сутегі, оттегі, азот, көміртегі 17. Өсімдік фотосинтез нәтижесінде жылына қанша оттегін бөліп шығарады? 430-470 млрд т 18. Күкірт өсімдіктерге қандай түрде сіңеді? сульфат- иондар 19. Канцероген – бұл: қатерлі ісіктер немесе қатерлі ісіктің пайда болуына әкеп соғатын заттар 20. Ауаның құрамы неден тұрады? 78% азот, 21% оттегі, 0,9% инертті газ, 0,03% көмірқышқыл газы т.б. 21. Ауаның құрамындағы оттегі қанша? 21% (пайыз) 22. Ауаның құрамындағы азот қанша? 78% (пайыз) 23. Парниктік эффект дегеніміз не? атмосферада көмір қышқыл газының көбеюі 24. Қышқылды жауын - бұл….. өнеркәсіп қалдықтарының ауадағы ылғалмен араласып қышқылдануы (күкірт, азот тотықтары) 25. Экожүйеде табиғи немесе басқа да антропогендік әсерлердің нәтижесінде ортаның тепе-теңдігі бұзылу жағдайы қалай аталады? экологиялық дағдарыс 26. Жалпы өсімдік жамылғысының жойылуына әкеп соғатын, топырақ құнарлығы жоқ және қайта қалпына келмейтін процесс қалай аталады? тақырлану 27. Экологиялық өзекті мәселеге не жатады? озон қабатының бұзылуы 28. Жер климатының өзгеру мүмкіндігіне себепкер – бұл: ауада көмір қышқыл газының көбеюі 29. Алғаш озон тесігі қашан байқалды? 1985 ж 30. Топырақ түзілу жылдамдығы қанша? 300 жылда 0,5-2 см 31. Топырақта гумустың жойылу процессін қалай атаймыз: дегумуфикация 32. Өсімдіктер мен жануарларды түрлі зиянкестер және аурулардан қорғауда қолданылатын химиялық құралдар қалай аталады? пестицидтер 33. Қызыл кітапты қашан және қандай ұйым шығарды? 1963 жылы Халықаралық қоршаған ортаны қорғау одағы (ХҚОҚО) 1. Табиғаттың техногенді бұзылуынан топырақтың құнарлылығы және өсімдіктер жамылғысы жасанды қалпына келтіруін қалай атаймыз? Рекультивация 2. Қазақстан Республикасында қанша экологиялық апат аймағы бар? 4 3. Алматы, Тараз; Қызылорда, Теміртау, Қарағанды экологиялық апат аймақтарында не байқалады? Апаттық деңгей 4. Өзендердің, көлдердің, теңіздердің, бассейндердің суларын, сапасын және оларды пайдалану туралы барлық мәлімдемені не қарастырады? Су кадастры 5. Орман туралы мәліметтерді, оларды пайдалану тәртібін, жыл сайынғы орман өсуі және ағаш дайындалуы не қарастырады? Орман кадастры 6. Табиғи және шаруашылық жерлердің жағдайы, пайдаланылуы, олардың саны мен сапасы, есебін тіркеуге алатын, қорғалуын не қарастырады? Жер кадастры 7. Қазақстандағы таза өзендер 0 8. Қазақстанда адамның кесірінен орманда қанша өрт шығады? 90% 9. Семей полигонында сыналған атомдық жарылыстар саны? 400-ден астам 10. Өзекті экологиялық мәселені шешуде қандай халықаралық орган маңызды рөл атқарады? БҰҰ 11. Халықаралық табиғатты және табиғи қорларды қорғау одағы (ХТҚО) қай жылы құрылды? 1948 12. Шаруашылыққа қолданылмайтын, табиғатты сақтап-қорғау мақсатында жасалынған, заңмен қорғалатын кеңістік, ол? Қорық 13. Табиғи ресурстар мониторингі нені қарастырады? Ауа, су, топырақ, минералды – шикізаттар және биологиялық ресурстарды бақылау және бағдарлау 14. Экологиялық және тәрбиелік құнды маңызы бар және халықтың демалысын ұйымдастыруға пайдаланылатын аймақ? Табиғи парк 15. Мәдени және тәрбиелік мәні бар, қайталанбастығымен көзге түсетін жекеленген табиғат объектілері: Табиғи ескерткіштер 16. Барлық мекемелерге бірдей және міндетті жүйе деңгейінде экологиялық нормалар мен талаптарды басқаруды тұрақтандыру, ол: Экологиялық менеджмент 17. Негізгі Халықаралық табиғатты қорғау ұйымдарына жатады: БҰҰ 18. Қоршаған орта және оны дамыту жайында БҰҰ Конференциясы қашан және қайда өтті? 1992 ж. Рио-де-Жанейро 19. Қандай халықаралық ұйым экология және табиғатты қорғауда стратегия қабылдап, оның орындалуын қадағалайды? БҰҰ 20.ҚР-ң «Азаматтық қорғау туралы» заңы (толықтырулармен) қашан қабылданды? 1991 жылы 4 қыркүйекте 21. Ағзаға тікелей күн сәулелері әсер еткен кездегі күй? Улану 22. Жекелей қорғаныс құралдарына жатады... Противогаздар 23. Қайсы КӘУЗ (күшті әсерлі улы заттар) тұншықтыра және тітіркендіре әсер етеді? Хлор 24. Жер сілкінісі кезінде ғимараттың ішінде болсаңыз, не істейсіз? Қауіпсіз жерге жасырынып, ғимарат ішінде қаласыз 25.Табиғи ТЖ (төтенше жағдай) не жатады? Жер сілкінісі, топырақ сырғуы 26. Смогқа не қатысты? Ауаның қатты ластануы, құрамында қалың түтіні және газ қалдықтары бар қою тұман 27. Ерекше экологиялық, ғылыми, тарихи-мәдени және рекреациялық құндылығы бар мемлекеттік табиғи-қорық қорының бірегей табиғи кешендері мен объектілерінің биологиялық және ландшафтық саналуандығын сақтауға, оларды табиғат қорғау, экологиялық- ағартушылық, ғылыми, туристік және рекреациялық мақсаттарда пайдалануға арналған табиғат қорғау және ғылыми мекеме мәртебесі бар ерекше қорғалатын табиғи аумақ: Қорықтар 28. Азаматтық қорғаныстың берілетін хабарламасы қалай басталады? Баршаның назарына! 29. Сіз тауда болған кезде сел бола қалса не істейсіз? Өзеннің жағалауынан алшақ кетіп, жоғары қарай көтерілесіз 30. Жаппай зақымдаудың құралдарына не жатады? Ядролық, химиялық, биологиялық 31.Йодты профилактиканы жүргізудегі мақсат: Зобты емдеу 32. Өзендердің, көлдердің, теңіздердің, бассейндердің суларын, сапасын және оларды пайдалану туралы барлық мәлімдемені не қарастырады? Су кадастры 33. Соғыс және Терроризм қандай ТЖ (төтенше жағдай) Техногенді 34. Сейсмикалық станцияда не болжанады? Жер сілкінісі 35. Хлормен уланғандағы белгілер (Дұрыс емес жауапты көрсет) Көзден жас ағу 36. АҚ-ң (Азаматтық қорғаныс) құрылымдары қандай принцип бойынша жасалады? Аймақтық-объектілі принцип бойынша 37. ТЖ ескерту және болдырмау бойынша ҚР-да қандай мемлекеттік жүйе бар? Азаматтық қорғаныс 38. Өрт, құйындар, жер сілкінісі, вулкандар, улы заттар шығаратын заводтар апаттары – бұл фактор.... Физикалық 39. Алматы, Тараз, Қызылорда, Шымкент, Теміртау, Қарағанды экологиялық апат аймақтарында не байқалады? Апаттық деңгей 40. Эволюциялық ұзақ уақыт бойы ареалдың белгілі бір бөлігінде тіршілік етіп, өз алдына дербес генетикалық жүйе құра алатын, еркін шағылысып, өсімтал ұрпақ беретін бір түр дараларының шағын тобы, ол: Популяция 41. АҚ (азаматтық қорғаныс) басшылықты кім жүргізеді? ҚР Президенті 42. Радиациялық барлау құралын атаңыз: Дозиметр 43. Адамның ұлпалары мен мүшелерінің бүтіндігі мен қызметінің бұзылып, зақымдалуы қалай аталады? Жарақат 44. Ноосфера" терминін ғылымға қай жылы, қандай ғалым енгізді.... Леруа Э. (1927), П. Тейяр де Шарден (1927) 45. Канцероген – бұл... Қатерлі ісіктер немесе қатерлі ісіктің пайда болуына әкеп соғатын заттар 46. Урбоэкология нені зерттейді? Қалалардың өсуі және соларға байланысты процестерді 47. АҚ (азаматтық қорғаныс) құрылымдарының негізгі түрлері: Барлық жауап дұрыс 48. Аммиак әсер еткенде тыныс алу мүшелерін қалай қорғауға болады? Респиратор 49. Қаладағы тез әрекет ететін отрядтың құрамында қанша адам болды? 50-ден кем емес 50. Су тасқынының белгісіне жатпайды... Шаң көтерілуі 51. Жануарлардың қырылуына және материалдық шығынға әкеп соғатын жану процесі қалай аталады? Өрт 1. Ядролық зақымдалу ошағы қанша аймаққа бөлінеді? 4 2. Соғыс кезіндегі ТЖ (төтенше жағдай) не жатады? Ядролық қару-жарақты қолдану 3. Жер сілкінісі кезіндегі ғимараттың ішіндегі қауіпсіз жер: Ішкі есіктің жақтаулары 4. Жарақатты тазартуға арналған дәрі-дәрмектердің тобы: Антисептиктер 5. Экологиялық төтенше жағдайға жатпайтынын белгілеңіз? Дыбыстың тым қатты шығуы 6. Қайсысы жасанды сәулеленуге жатпайды? Космостық сәулелер 7. Қайсысы әлеуметтік апатқа жатады? Өндірістегі апат 8. Тұрғындардың ұжымдық қорғаныс құралдарына жатады… Противогаздар 9. ҚР-ң ТЖ (төтенше жағдай) бойынша заң қалай аталады? Табиғи және техногенді ТЖ туралы 10. Өндірістік апат қай апатқа жатады? Экологиялық 11. Хлор әсер еткен кезде тыныс алу жолдарын қалай қорғауға болады? 2% ас содасы ерітіндісіне малынған таңғышты қолдану 12. Жекелей қорғаныс құралдарына жатады… Противогаздар 13. Жер сілкінісі кезінде бөлініп шыққан қуат немен өлшенеді? Рихтер шкаласымен 14. КӘУЗ (күшті әсерлі улы заттар) мынадай қасиеттері бойынша анықталады: ащы дәнектің дәмі, үрей сезімі, тырысу, тыныс алу орталығының қызметінің тоқтап қалуы, оған жатады: Синилді қышқыл 15. Ағзаға тікелей күн сәулелері әсер еткен кездегі күй: Күн өтуі 16. Фосфорорганикалық заттарға жатады: Зарин, зоман 17. АҚ құрылымдары қызметі бойынша қандай түрлерге бөлінеді? Негізгі және қамтамасыз ететін 18. Соғыс кезіндегі ТЖ не жатады? Ядролық қару-жарақты қолдану 19. Бейбіт уақыттағы ТЖ жатады: Сел ағымы 20. Табиғи ТЖ не жатады? Жер сілкінісі, топырақ сырғуы 21. Жаппай қыру құралдарына жатады… Ядролық, химиялық, биологиялық 22. Форшоки дегеніміз не? Негізгі жер сілкінісінің алдында болатын тербелістер 23. Жер қыртысының жер астылық дүмпулері қалай аталады? Жер сілкінісі 24. Сәулеленуге алғашқы реакция: Құсу 25. Табиғи сәулеленуге жатады: Жер қабатындағы радиоактивті элементтердің болуы 26. Сәулеленудің алғашқы реакциясына жатпайды: Қатерлі ісіктің өсуі 27. Смог дегеніміз не? Ауаның қатты ластануы, құрамында қалың түтіні және газ қалдықтары бар қою тұман 28. Жарақатты шокты емдеу үшін АИ-2-ден қайсы препаратты қолдануға болады? Промедол 29. Адамның ұлпалары мен мүшелерінің бүтіндігі мен қызметінің бұзылып, зақымдалуы қалай аталады? Жарақат 30. Қышыманы туындатады: Кене (тері кенесі) 31. Естен танып қалғанда ненің буын иіскету керек? Нашатырдің 32. Ағзаның жарақатқа реакциясы: Жарақатты шок Егер қосымша сұрақтарыңыз болса, сұрауға болады!