Орталық Азия халықтарының әлем мәдениетіне қосқан үлесі PDF
Document Details
Uploaded by Deleted User
Tags
Related
Summary
Бұл мақала Орталық Азия халқының әлемнің материалдық мәдениетіне қосқан үлесін талқылайды. Мәдениеттің дамуы, материалдық қалдықтар, көшпелілердің ерекшеліктері мен жетістіктерін сипаттайды. Мақаладағы кілт сөздер - археология, Орталық Азия тарихы, көшпелілер, мәдениет.
Full Transcript
# §13-14. Орталық Азия халықтарының әлемнің материалдық мәдениетіне қосқан үлесі - Көшпелілердің өз жайылымдарын қорғауына және отырықшы өзге өркениетке қарсы тұруына атқа салт мінуі, жауынгерлікті меңгеруі ықпал етті: * Ең алғашқы екі доңғалақты әскери арба жасалды: Б.з.б. XX-XVIII ғасырлар *...
# §13-14. Орталық Азия халықтарының әлемнің материалдық мәдениетіне қосқан үлесі - Көшпелілердің өз жайылымдарын қорғауына және отырықшы өзге өркениетке қарсы тұруына атқа салт мінуі, жауынгерлікті меңгеруі ықпал етті: * Ең алғашқы екі доңғалақты әскери арба жасалды: Б.з.б. XX-XVIII ғасырлар * Ең алғашқы екі доңғалақты әскери арба табылған қорым: Қисық көлдегі Сынтасты қорымы * Әскери арбаны жиі қолданды: Андрондықтар * Ежелгі әлемнің алғашқы кәсіби әскерилері: Қос доңғалақты әскери арбашылар - Б.з.б. ІІІ мыңжылдықтың соңы мен II мыңжылдықтың басында Ұлы Даланың Оңтүстік Жайық, Солтүстік Қазақстан аймақтарында нақты жоспармен тұрғызылған бірнеше бекініс қалалары мен қоныстары пайда болды: * Ұлы Даланың жақсы сақталған топырақ пен бөренеден тұрғызылған екі бекініс дуалы бар қаласы: Арқайым * Жанында жерлеу қорымдары мен малға арналған жайылымы бар үш қабатты қоныстардың Авеста кітабындағы атауы: Bap * Аңыз бойынша, адамдар мен малдарды сыйдыру үшін қоныстың жерін үш мәрте кеңіткен деп сипатталған ең алғашқы патша: Йима - Сақтардың негізгі қаруы - «Скиф» үлгісіндегі садақ болды. Одан да басқа қысқа сапты сүңгі, найза, балталар сияқты қаруларды жасаған: * Сақ садағының ерекшелігі: көлемі шағын, М әрпіне ұқсаған * Сақтар қысқа жебелердің ұштарын жасаған металл: Қола * Сақтардың жебелердің кімге тиесілі екенін ажырату үшін қолданды: Жебеге қызыл және қора бояулар жағылды * Сақтар дулыға мен сауытты сирек пайдаланды: Б.з.б. IV ғасырда * Пазырық кілемі - әлемдегі түкті кілемдердің алғашқыланың бірі: * Мәңгілік тоңның арасында жақсы сақталған Пазырық кілемі табылған жер: Алтай * Ертедегі көшпелілерде кілем тоқу өнері жоғары деңгейде болғандығын көрсетеді: Пазырық кілемі * Пазырық кілемі қазір сақтаулы тұрған жер: Петербордағы Эрмитаж музейі - Ұлы Дала тұрғындарының киім үлгісін көрсететін жәдігерлер * Пазырық, Есік, Аржан қорғандары: * Ирандағы Персепольдегі бедерлі суретте бейнеленген: Сақ елшілері Дарий патшаға өзге сыйлықтармен қоса, етіктерді сыйға тартып жатқаны * Сақтар киімдерін дайындаған материалдар: Мақта, жүн, киіз, тері, былғары * Сақтардың киімнің жарқын үлгісі: «Алтын адам» киімі * Киіз үй - Еуразия көшпелілерінің ұлы туындысы: * Киіз үй пайда болды: Б.з. І мыңжылдығының бірінші жартысы * Жер қабаттарын қазу кезінде, дөңгелек пішінді баспаналар табылған қоныс: Федоров қоныстары * Киіз үйдің сүйегі құрастырмалы етіп жасалды: ІІІ ғасырда * Түркілер мен моңғолдардың киіз үйлерінің негізі бастау алады: Андронов кезеңіндегі баспаналардан * Орталық Азия далалық тұрғындарының әлемдік материалдық дамуға қосқан үлкен үлесі: Көшпелі малшаруашылығНЫҢ технологиларын меңгеруі