TOPIK 3.JPG

# टॉपिक 3: ऑर्गनायझेशन ## 3.1.1 ऑर्गनायझेशनची व्याख्या कार्यांचा अंमलबजावणीसाठी संघटनेचे संसाधने नियुक्त करणे आणि त्यांना नियुक्त करणे ही ऑर्गनायझेशनची प्रक्रिया आहे जेणेकरून संघटनेचा उद्देश साध्य होईल. ## 3.1.2 ऑर्गनायझेशनचे फायदे * कार्यांची एक व्यवस्थित रचना तयार करणे * विभिन्न कर्तव्यां...

# टॉपिक 3: ऑर्गनायझेशन ## 3.1.1 ऑर्गनायझेशनची व्याख्या कार्यांचा अंमलबजावणीसाठी संघटनेचे संसाधने नियुक्त करणे आणि त्यांना नियुक्त करणे ही ऑर्गनायझेशनची प्रक्रिया आहे जेणेकरून संघटनेचा उद्देश साध्य होईल. ## 3.1.2 ऑर्गनायझेशनचे फायदे * कार्यांची एक व्यवस्थित रचना तयार करणे * विभिन्न कर्तव्यांसाठी आवश्यक असलेले संसाधने नियुक्त केले जातात * प्रत्येक कर्मचाऱ्याची जबाबदारी आणि स्वतःची भूमिका स्पष्ट होते * कार्याचे अंमलबजावणी सुलभ आणि तर्कशुद्धतेने होण्यास मदत होते * कर्मचार्यांमधील संघर्ष आणि गोंधळ टाळणे * संघटनेचे ध्येय साध्य करण्यासाठी अधिक कार्यक्षमतावान आणि प्रभावी असणे ## 3.3.1 संघटनेच्या रचनेचे घटक * **विशेषता:** कामाला विशिष्ट तज्ज्ञता आणि कौशल्य आवश्यक असते. * **विभाग:** विशिष्ट कामांसाठी एक विशिष्ट विभाग तयार केला जातो. * **अधिकार आणि जबाबदारी:** कार्याचे नियंत्रण आणि कामगिरीसाठी विशिष्ट अधिकार आणि जबाबदारी नियुक्त केली जाते. * **अधिकार क्षेत्र:** कार्यांचे नियोजन आणि व्यवस्थापन करण्यासाठी एक विशिष्ट क्षेत्र निर्धारित केले जाते. * **अधिकाराचे केंद्रीकरण:** अधिकाराचे एका केंद्रित अधिकाऱ्याकडे असते. * **अधिकाराचे विकेंद्रीकरण:** अधिकार विविध अधिकाऱ्यांमध्ये वाटले जातात. ## 3.2.1 ऑर्गनायझेशनचे चरण * **कार्यांची यादी:** प्रत्येक कामाला काय काम करायचे हे स्पष्ट केले जाते. * **कार्याचे विभाजन:** कार्याचे विभाजन करून ते विविध कर्मचार्यांना सोपवले जाते. * **विभाग तयार करणे:** विविध कार्यांसाठी वेगवेगळे विभाग तयार केले जातात. * **समन्वय:** विभिन्न विभागांमधील कामकाज समन्वित करणे. * **अधिकारांची नियुक्ती:** विभाग आणि कर्मचार्यांना कार्याचे नियोजन, व्यवस्थापन आणि नियंत्रण करण्याचे अधिकार दिले जातात. ## 3.4. ऑर्गनायझेशनची रचना ### 3.4.1 पारंपारिक ऑर्गनायझेशन * **सरळ रचना**: हे एका लहान व्यवसायासाठी उपयुक्त आहे जिथे एक मालक / व्यवस्थापक असतो. * **कार्य