Thema 3 - Hoofdstuk 2 - Interacties en Overlevingskans PDF

Thema 3 Invloeden van interacties op de overlevingskans  Hoofdstuk 2 Welke invloeden hebben interacties tussen verschillende soorten op hun overlevingskans? 1. Hoe beïnvloeden organismen van verschillende soorten elkaar? Symbiose = het langdurig samenleven van twee of meer or...

Thema 3 Invloeden van interacties op de overlevingskans  Hoofdstuk 2 Welke invloeden hebben interacties tussen verschillende soorten op hun overlevingskans? 1. Hoe beïnvloeden organismen van verschillende soorten elkaar? Symbiose = het langdurig samenleven van twee of meer organismen van verschillende soorten Wanneer organismen van een verschillende soort samenleven, kunnen ze elkaar zowel positief als negatief beïnvloeden. Positief Negatief mutualisme predatie commensalisme parasitisme amensalisme interspecifieke competitie of concurrentie 1. Hoe beïnvloeden organismen van verschillende soorten elkaar positief?  Mutualisme => interactievorm met wederzijds voordeel => de overlevingskansen van beide partijen verhogen door de interactie Vb. mieren en bladluizen 1. Hoe beïnvloeden organismen van verschillende soorten elkaar positief?  Mutualisme Vb. insecten en planten 1. Hoe beïnvloeden organismen van verschillende soorten elkaar positief?  Mutualisme Vb. schimmels en orchideëen (maar ook veel andere vaatplanten*) 1. Hoe beïnvloeden organismen van verschillende soorten elkaar positief? *Vaatplanten: planten die voor het transport van water en voedingsstoffen gebruik maken van vaatbundels 1. Hoe beïnvloeden organismen van verschillende soorten elkaar positief?  Mutualisme Vb. heremietkreeftje en de zeeanemoon 1. Hoe beïnvloeden organismen van verschillende soorten elkaar positief?  Mutualisme Vb. runderen en bacteriën 1. Hoe beïnvloeden organismen van verschillende soorten elkaar positief?  Mutualisme Vb. korstmossen: samenwerking tussen schimmel en fotosynthetiserend organisme (bacterie, alg,…) 1. Hoe beïnvloeden organismen van verschillende soorten elkaar positief?  Commensalisme => interactievorm met voordeel voor één partij, de andere partij ondervindt voor- noch nadeel => de overlevingskansen van één van beide partijen verhogen door de interactie Vb. grazers en koereiger 1. Hoe beïnvloeden organismen van verschillende soorten elkaar positief?  Commensalisme Vb. klis en schapen 1. Hoe beïnvloeden organismen van verschillende soorten elkaar positief?  Commensalisme Vb. bacteriën op de huid 1. Hoe beïnvloeden organismen van verschillende soorten elkaar positief?  Commensalisme Vb. epifyten 1. Hoe beïnvloeden organismen van verschillende soorten elkaar positief?  Commensalisme Vb. epizoïten (zoals de zeepokken(een soort kreeftachtigen)) 2. Hoe beïnvloeden organismen van verschillende soorten elkaar negatief?  Predatie => interactievorm met voordeel voor één partij, de andere partij ondervindt een nadeel => de overlevingskansen van de predator stijgen, maar de interactie is nadelig voor de prooi Vb. Torenvalken die ‘bidden’ 2. Hoe beïnvloeden organismen van verschillende soorten elkaar negatief?  Predatie Vb. Andere voorbeelden 2. Hoe beïnvloeden organismen van verschillende soorten elkaar negatief? Een predator een dier dat andere dieren vangt met als bedoeling ze op te eten Een roofdier behoort tot een bepaalde orde van zoogdieren. Voorbeelden zijn katachtigen, hondachtigen, walrussen, zeehonden, beren,… DUS: Alle roofdieren zijn predatoren, maar niet alle predatoren zijn roofdieren. Orka’s, egels, roofvogels zijn predatoren, maar geen roofdieren. 2. Hoe beïnvloeden organismen van verschillende soorten elkaar negatief?  Predatie Vb. Lemmingen en hermelijnen 2. Hoe beïnvloeden organismen van verschillende soorten elkaar negatief?  Predatie Mimicry: verschijnsel waarbij een ongevaarlijk organisme een andere gevaarlijke of niet-smakelijke soort nabootst in gedrag, kleur of vorm. 2. Hoe beïnvloeden organismen van verschillende soorten elkaar negatief?  Parasitisme => interactievorm met voordeel voor één partij, de andere partij ondervindt een nadeel => de overlevingskansen van de parasiet stijgen, maar de interactie is nadelig voor de gastheer/waardplant Vb. sluipwespen (natuurlijke verdelging van bladluizen) 2. Hoe beïnvloeden organismen van verschillende soorten elkaar negatief?  Parasitisme Vb. runderlintworm 2. Hoe beïnvloeden organismen van verschillende soorten elkaar negatief?  Parasitisme Vb. runderlintworm blaaswormen hoofdgastheer tussengastheer 2. Hoe beïnvloeden organismen van verschillende soorten elkaar negatief?  Parasitisme Vb. de koekoek (= broedparasiet) 2. Hoe beïnvloeden organismen van verschillende soorten elkaar negatief?  Parasitisme Vb. de haarzakjesmijt: commensalisme, mutualisme of parasitisme? 2. Hoe beïnvloeden organismen van verschillende soorten elkaar negatief?  Parasitisme Vb. bremraap 2. Hoe beïnvloeden organismen van verschillende soorten elkaar negatief?  Parasitisme Vb. maretak: halfparasiet 2. Hoe beïnvloeden organismen van verschillende soorten elkaar negatief?  Amensalisme => interactievorm met nadeel voor één partij, de andere partij ondervindt voordeel noch nadeel => de overlevingskansen van de ene soort dalen, geen effect op de overlevingskansen van de andere soort Vb. betreding 2. Hoe beïnvloeden organismen van verschillende soorten elkaar negatief?  Amensalisme Vb. de ontdekking van penicilline, het eerste antibioticum (door Alexander Flemming) Antibiose = een vorm van amensalisme waarbij een soort de overlevingskansen van een andere soort nadelig beïnvloedt door het afscheiden van een bepaalde stof. 2. Hoe beïnvloeden organismen van verschillende soorten elkaar negatief?  Interspecifieke competitie of concurrentie => interactievorm met nadeel voor beide partijen Vb. koralen (samenleven of co-existentie) 2. Hoe beïnvloeden organismen van verschillende soorten elkaar negatief?  Interspecifieke competitie of concurrentie => interactievorm met nadeel voor beide partijen Vb. rode eekhoorn (inheems in Europa) en grijze eekhoorn (geïntroduceerde exoot) AAN DE SLAG (leerboek blz 150)