Tema 1 Fundamentación Conceptual PDF

TEMA 1. FUNDAMENTACIÓN CONCEPTUAL ÍNDICE UNHA APROXIMACIÓN Á REALIDADE ESCOLAR A TRAVÉS DA HISTORIA  CONCEPTOS PREVIOS  A ESCOLA COMO ORGANIZACIÓN  ORGANIZACIÓN ESCOLAR  AS DIMENSIÓNS NOS CENTROS ESCOLARES  PARADIGMAS TEÓRICOS DA ORGANIZACIÓN ESCOLAR  UNH...

TEMA 1. FUNDAMENTACIÓN CONCEPTUAL ÍNDICE UNHA APROXIMACIÓN Á REALIDADE ESCOLAR A TRAVÉS DA HISTORIA  CONCEPTOS PREVIOS  A ESCOLA COMO ORGANIZACIÓN  ORGANIZACIÓN ESCOLAR  AS DIMENSIÓNS NOS CENTROS ESCOLARES  PARADIGMAS TEÓRICOS DA ORGANIZACIÓN ESCOLAR  UNHA A escola que coñecemos sempre existiu? APROXIMACIÓN Á REALIDADE ESCOLAR A escola, tal e como a coñecemos, é froito dun A TRAVÉS DA longo desenvolvemento histórico HISTORIA OS CENTROS EDUCATIVOS COMO ORGANIZACIÓNS. HISTORIA S. XIX NAS SOCIEDADES PRIMITIVAS NA EDUCACIÓN CLÁSICA Despois dun par de séculos nos que a A Academia foi un centro aberto educación relixiosa tivo o seu maior Educación espontánea, difusa, sen ao debate, ao diálogo, á protagonismo con figuras destacadas ningún tipo de organización. como Martín Lutero. En Europa naceu o investigación e á innovación. actual modelo de escola pública e Promovido dende a familia e a Reducido, maiormente, ás elites. obrigatoria. comunidade. Maior participación da xente nos asuntos públicos e polo tanto no ensino. Establécense os sistemas educativos nacionais.. OS CENTROS EDUCATIVOS COMO ORGANIZACIÓNS. HISTORIA En España… A institucionalización do ensino prodúcese coa promulgación da Lei Xeral de Instrución Pública ou Lei Moyano (1857). https://youtu.be/UVj_6le9y9o (Claudio Moyano, político e pedagogo) 1. CONCEPTOS PREVIOS SISTEMA Rede de centros educativos ou conxunto de institucións educativas que pertenzan a un país e que, con persoa xurídica, teñan como ESCOLAR obxectivo a educación dos cidadáns. SISTEMA Conxunto de elementos e factores que conforman o modelo educativo dun país. EDUCATIVO CENTRO Organización creada para levar a cabo procesos de ensino- aprendizaxe. EDUCATIVO Institución social encargada de organizar e levar a cabo a educación sistemática, é dicir, aquela que se planifica segundo os principios, ESCOLA normas e pautas de actuación establecidos. 1. CONCEPTOS PREVIOS A ORGANIZACIÓN SOCIAL é a confluencia dun grupo de persoas que comparten un mesmo contexto e, polo tanto, un mesmo problema. Isto formula a colaboración para conseguir beneficios mutuos. Ten moito que ver coas prácticas culturais establecidas nun espazo determinado. DEFINITIVAMENTE…  Limítase a unha actividade e a un contexto concreto.  Inflúen nela múltiples factores económicos, políticos e xurídicos. Con repercusión decisiva nos distintos aspectos do funcionamento institucional, a definición de obxectivos políticos, as relacións entre organizacións, entre outros. As organizacións sociais proliferaron na vida doméstica dende a existencia da tribo como fenómeno social. E a medida que a sociedade se fai máis complexa e evoluciona, maior é o número de organizacións que crean. Hoxe en día, dúas persoas apoian á Organización e á asemblea de organizacións. O home que vive nunha sociedade debe pasar por varias delas e mesmo simultaneamente por unhas e outras ao longo da súa vida. Efectivamente, nace unha institución que está dominada pola familia, pódese ir á escola, se cadra pertencer a algunha asociación; Máis do cincuenta por cento da poboación dos países non afectados pertencerá a un organismo profesional, sexa de carácter oficial ou privado... E, dende este logotipo, nada máis pasa desapercibido, en xeral, a posteriori aos servizos organizativos de unha natureza burocrática... Teñamos en conta os trámites hereditarios que ás veces se producen en mans de entidades organizadas, ou na atención hospitalaria, que ás veces se realiza. É dicir, a organización vai máis aló da vida das persoas. (CiscareUría,1986) 2. A ESCUELA COMO ORGANIZACIÓN ORIENTADA A DIFERENTES COORDINACIÓN FORMADA POR FINS E FUNCIÓNS AS RACIONAL CONTINUIDADE INDIVIDUOS OBXECTIVOS ASIGNADAS INTENCIONAL NO TEMPO POLAS (XERARQUICA) EMPRESAS (Cantón, 2004, p.20) 2. A ESCUELA COMO ORGANIZACIÓN “A escola é unha organización a través da cal a sociedade foi construíndose, institucionalizando a formación que desexa para os seus cidadáns, para que esta se transmita e mellore a través do patrimonio cultural, científico e ético que constitúe o seu patrimonio identitario, é dicir, o patrimonio. que permite a un grupo social e humano a súa propia identidade.” Lorenzo, M. (2011). Organización de centros educativos Modelos emerxentes. Granada Universidade de Granada 2.1. FUNCIÓNS DA ESCUELA COLABORACIÓN GUARDIA E DESENVOLVEMENTO COA COMUNIDADE CUSTODIA da DA APRENDIZAXE Para responder ás infancia- PROPIA COMO necesidades e adolescencia ORGANIZACIÓN expectativas Coñecementos REPRODUTORES, XERADOR DE VALOR INSTRUCTIVOS ACREDITADORES E ENGADIDO nas necesarios para a vida LEXITIMIZADORES do persoas e no medio adulta coñecemento ambiente SOCIALIZAR POSIBILIDADE DE FORMACIÓN Integra os MÚLTIPLES FORMAS E desenvolvemento das compoñentes da MODELOS DE potencialidades ESCOLAS en función persoais sociedade en das necesidades grupos 3. A ORGANIZACIÓN ESCOLAR ORGANIZACIÓN ESCOLAR compoñente eficaz do proceso de ensino- aprendizaxe que constitúe un marco ecolóxico sistémico xeral no que se desenvolven procesos educativos sistemáticos e que por si mesmo transmite contidos docentes tanto explícitos como implícitos que deben ser coñecidos e modificados nunha actitude participativa, reflexiva, aberta e versátil decidida. , ao servizo da sociedade que o apoia. (Cantón, 2004) 3. A ORGANIZACIÓN ESCOLAR CIENCIA APLICADA: Porque aborda problemas prácticos, aínda que recoñece a súa incapacidade para relacionar o coñecemento teórico e a investigación co da experiencia. ARTE: porque fai referencia PRÁCTICA REFLEXIVA: á idiosincrasia que afecta á Porque xera novos forma en que cada coñecementos que se organizador exerce a súa poden empregar noutros profesión. escenarios.  3. A ORGANIZACIÓN ESCOLAR. CONTIDOS E ELEMENTOS ELEMENTOS DESCRIPCIÓN EXEMPLOS MATERIAIS Son o capital humano das institucións escolares. Espazos; Recursos PERSOAIS Os axentes implicados. Soportes básicos e Profesorado; Familia; Alumnado operativos para o funcionamento. PAS Factores que marcan as pautas e regulan as Sistema escolar; Planificación; FORMAIS E actuacións de forma coordinada, Equipo de traballo; Órganos de FUNCIONAIS proporcionando un marco idóneo para o goberno e participación; Clima; traballo, as relacións e a convivencia. Horarios; Avaliación; Relacións humanas Actividades extraescolares; Servizos AUXILIARES E Contribúen aínda mellor ao complementarios de apoio á COMPLEMENTARIOS desenvolvemento dos anteriores. escolarización; Relacións centro- comunidade; Servizos de apoio externo. 4. AS DIMENSIÓNS DOS CENTROS ESCOLARES ESTRUCTURAL ENTORNO RELACIONAL CULTURAL PROCESUAL 4.1. DIMENSIÓN ESTRUCTURAL Esqueleto organizativo formal dos elementos dun centro escolar: Roles, unidades organizativas, mecanismos formais de toma de decisións, estrutura de tarefas e estrutura física do centro Normativa que o regula Documentos institucionais PEC (Proyecto Educativo do Centro) PCC (Proyecto Curricular de Centro) RRI (Reglamento de Réximen Interno) 4.2. DIMENSIÓN RELACIONAL DIMENSIÓN RELACIONAL rede de relacións non escritas CLIMA SOCIAL conxunto de de interacción e comunicación características psicosociais dun centro entre as persoas que as educativo, determinadas por todos constitúen aqueles elementos estruturais, persoais e funcionais da institución que, integrados nun proceso dinámico específico, confiren un estilo peculiar á institución. 4.3. DIMENSIÓN DOS PROCESOS Actuacións que o centro deseña, implementa, avalía e pon en práctica, relacionadas cos procesos de ensino-aprendizaxe. Vinculado ao currículo – Razón principal da existencia de centros. Directamente condicionado polas outras dimensións. Demandas: Dirección/ Planificación Coordinación Avaliación Liderazgo 4.4 DIMENSIÓN CULTURAL Rede de valores, razóns, crenzas, presupostos que subxacen no que acontece, como funciona e é unha escola. Perspectiva Crítica: As formas e produtos culturais occidentalizados suavizan as diferenzas locais, dando lugar a países cada vez máis homoxeneizados culturalmente (posmodernidade). Dimensión implícita: Crenza no bo ensino  Tipos de relación.  Rural/urbano.  Valores de comportamento aceptados... 4.5. DIMENSIÓN DO ENTORNO Interacción do Importancia Centro escolar das coa Perspectiva relacións e comunidade educativa da función (Administración ecolóxica social dos local, policía, centros familia,...) escolares  5. PARADIGMAS TEÓRICOS DA ORGANIZACIÓN ESCOLAR Prevalece a Centrado nas relacións Interpreta o que acontece e organización formal entre o individuo e a dá sentido á vida da (escola como organización, organización. empresa). entendendo que os resultados se ven Diferentes interpretacións Énfase nos obxectivos, afectados polas segundo as persoas. RECURSOS HUMANOS SIMBÓLICO RACIONAL- TECNOLÓXICO INTERPRETATIVO- roles, tecnoloxía e actitudes dos seus relacións formais. membros. A vida dos centros non pode incluírse nas leis Consecución de bos Relacións artificiais (cultura), son respostas aos produtos tendo en para manter a orde cambios no medio. conta os intereses da establecida. organización. Para comprender os A satisfacción persoal significados, importa o Deben seguirse todas importa. compoñente cultural: as leis. símbolos, crenzas...  5. PARADIGMAS DA ORGANIZACIÓN ESCOLAR Entende a organización Movimiento A organización como Xira arredor das desde as claves de economicista esixencia da necesidades do poder, conflito, actual da poboación que alumnado e das súas coacción, compromiso e calidade. precisa adaptarse diferenzas, tal e redistribución de ao seu medio. como demanda a EFICACIA E MELLORA recursos entre os Movemento sociedade actual. SOCIO-CRÍTICO CULTURAL-PLURALISTA ECOLÓXICO membros. "Escolas Ecosistema como Efectivas" - metáfora para Escola inclusiva: valor Influenciado pola identificación explicar e da diversidade. realidade sociocultural de factores que comprender a e política do seu aumentan a organización escolar. Proceso en entorno máis próximo. eficacia da permanente escola. A escola como adaptación. O centro reproduce os sistema social aberto funcionamentos sociais e inmerso nun amplo económicos (poder, ambiente que a conflito, negociación...) condiciona. Ferramenta para a liberación de suxeitos e comunidades. TAREA DE AULA 1) Selecciona unha imaxe de Frato que defina o que é/significa a escola actual 2) Se puideses cambiar algo no actual sistema educativo, que cambiarías? porque?