Specialisatie 1 Pseudopsychologie - Student PDF

SPECIALISATIELES 1 WAT IS PSYCHOLOGIE? WAT ZIJN DE ZES BELANGRIJKSTE PERSPECTIEVEN VAN DE PSYCHOLOGIE? INHOUD BASISLES 1 Pseudowetenschap: enkele voorbeelden Waarom is pseudowetenschap zo populair? 1.1.3 Kritisch nadenken over psychologie en pseudopsychologie Gevaar van pseudoweten...

SPECIALISATIELES 1 WAT IS PSYCHOLOGIE? WAT ZIJN DE ZES BELANGRIJKSTE PERSPECTIEVEN VAN DE PSYCHOLOGIE? INHOUD BASISLES 1 Pseudowetenschap: enkele voorbeelden Waarom is pseudowetenschap zo populair? 1.1.3 Kritisch nadenken over psychologie en pseudopsychologie Gevaar van pseudowetenschap Hoofdstuk 1: pagina’s 8-10 Extra tekst op Canvas: Lilienfeld et al. 2011, pagina’s 11-26 Extra info slides PSEUDOWETENSCHAP PSEUDOWETENSCHAP Luis Alvarez (Nobelprijs winnaar fysica) las ooit iets in een krant wat hem aan een oud klasgenoot deed denken waar hij al decennia lang niets meer van gehoord had. Enkele pagina’s verder komt hij het overlijdensbericht van die klasgenoot tegen. Is dit toeval? PSEUDOWETENSCHAP Na enkele berekeningen op basis van het aantal mensen op aarde en het aantal overlijdens per dag kon hij besluiten dat dit soort toevalligheden zeker 3000 keer per jaar moeten voorkomen. Wat denken jullie? Worden de meeste zelfhulpboeken onderzocht? Worden de meeste therapieën onderzocht? Pseudopsychologie = niet onderbouwde psychologische aannamen die als wetenschappelijke waarheden worden gepresenteerd. PSEUDOWETENSCHAP ASTROLOGIE & HOROSCOPEN Astrologie = verzamelnaam voor ideeën over het verband tussen het lot van mensen en gebeurtenissen op aarde en de stand van de hemellichamen. PSEUDOWETENSCHAP WAARZEGGERIJ Waarzeggerij = de poging om inzicht te krijgen in een vraag of een situatie door middel van een gestandaardiseerd proces of ritueel. Terwijl deze rituelen in sommige maatschappijen een religieuze en regulerende functie hebben, kan waarzeggen in alle culturen ook als machtsmiddel of voor puur winstbejag aangewend worden. PSEUDOWETENSCHAP GRAFOLOGIE Grafologie of schriftkunde = de studie en analyse van handschriften en schriftbeelden in relatie tot de menselijke psychologie. De grafologie is langdurig gebruikt voor personeelsselectie. PSEUDOWETENSCHAP HOMEOPATHIE Homeopathie= een van de meest onderzochte alternatieve geneeswijzen, waarvan de toegeschreven klinische werkzaamheid niet ondersteund wordt door wetenschappelijk bewijs. De werking van homeopathie is niet groter dan die van placebo's. link PSEUDOWETENSCHAP EXORCISME Exorcisme of duiveluitbanning = een bezwering gericht tegen slechte geesten, met de bedoeling deze uit een voorwerp, een lichaam of een plaats te verdrijven. PSEUDOWETENSCHAP EXORCISME Een getrainde duiveluitdrijver aan het woord  “Laatste jaar een paar 1000 mensen getraind”  “Vragenlijst ontworpen”  “Oorzaak (causiliteit)”  “Kennis nodig” PSEUDOWETENSCHAP EXORCISME KENMERKEN PSEUDOWETENSCHAP Het overmatig gebruik van ad hoc hypotheses om negatieve resultaten te verklaren. De afwezigheid van zelfcorrectie. Overmatig vertrouwen in anekdotes. Het ontwijken van herziening door peers. De voorkeur om nadruk te leggen op bevestiging van hypotheses in plaats van deze te weerleggen. De afwezigheid van samenhang met andere disciplines. Gebruik van onduidelijk en onnodig technisch taalgebruik. Afwezigheid van grenscondities. PSEUDOWETENSCHAP Waar eindigt de op feiten gebaseerde werkelijkheid en begint de fantasie? DE MINDFULNESS BUSINESS PSYCHOLOOG/THERAPEUT/ CONSULENT/COACH… THERAPIEEN EMDR Hypno- psychotherapie Muziektherapie Transpersoonlijke therapie Gevoelstherapie Aromatherapie Neurolinguïstisch Rebirthing programmeren ZELFHULPBOEKEN BETROUWBARE SITES? Test zelf je IQ Test zelf je persoonlijkheid Test zelf je geheugen BETROUWBARE SITES! https://vvgt.be/ http://vvkp.be www.bfp-fbp.be www.trimbos.nl WAAROM IS PSEUDOWETENSCHAP ZO POPULAIR? Mensen hebben de neiging om orde te willen creëren uit chaos. bv. The hot hand WAAROM IS PSEUDOWETENSCHAP ZO POPULAIR? Mensen hebben de neiging om orde te willen creëren uit chaos. bv. The hot hand Apophenia: Spontane waarneming van verbanden en betekenissen van niet-verwante fenomenen. bv. Start college bv. Lincoln & Kennedy WAAROM IS PSEUDOWETENSCHAP ZO POPULAIR? WAAROM IS PSEUDOWETENSCHAP ZO POPULAIR? Mensen hebben de neiging om orde te willen creëren uit chaos. bv. The hot hand Apophenia: Spontane waarneming van verbanden en betekenissen van niet- verwante fenomenen. bv. Start college bv. Lincoln & Kennedy Pareidolia: Betekenisvolle waarnemingen zien in betekenisloze stimuli WAAROM IS PSEUDOWETENSCHAP ZO POPULAIR? WAAROM IS PSEUDOWETENSCHAP ZO POPULAIR? WAAROM IS PSEUDOWETENSCHAP ZO POPULAIR? WAAROM IS PSEUDOWETENSCHAP ZO POPULAIR? Mensen hebben de neiging om orde te willen creëren uit chaos. bv. The hot hand Apophenia: Spontane waarneming van verbanden en betekenissen van niet- verwante fenomenen. bv. Start college bv. Lincoln & Kennedy Pareidolia: Betekenisvolle waarnemingen zien in betekenisloze stimuli Motivatie/hoop: we willen geloven bv. terror management theory Regaining control WAAROM IS PSEUDOWETENSCHAP ZO POPULAIR? 1.1.3 KRITISCH DENKEN 6 vaardigheden: Wat is de bron? Is de bewering redelijk of extreem? Wat is het bewijsmateriaal? Kan de conclusie zijn beïnvloed door bias (zie ook les onderzoek)? Zijn voor het oplossen van het probleem verschillende invalshoeken nodig? Worden veelvoorkomende denkfouten vermeden (zie ook les denken + tekst)? KRITISCH DENKEN Emotional reasoning fallacy Bandwagon fallacy Not me fallacy + tabel 1.5 uit artikel PRINCIPES VAN WETENSCHAPPELIJK DENKEN Ruling out rival hypotheses Correlatie is geen causaliteit Falsifieerbaarheid Repliceerbaarheid PRINCIPES VAN WETENSCHAPPELIJK DENKEN PRINCIPES VAN WETENSCHAPPELIJK DENKEN PRINCIPES VAN WETENSCHAPPELIJK DENKEN PRINCIPES VAN WETENSCHAPPELIJK DENKEN PRINCIPES VAN WETENSCHAPPELIJK DENKEN Ruling out rival hypotheses Correlatie is geen causaliteit Falsifieerbaarheid Repliceerbaarheid Extreme claims vereisen extreem bewijs Occam’s razor = het principe van parsimony GEVAAR VAN PSEUDOWETENSCHAP Opportunity cost: wat geven we op? Niet kritisch leren nadenken. Directe schade bv. Candace Newman, duiveluitdrijvingsproces 2004