ពន្លឺនិរន្តរ៍ PDF: សាសនាឥស្លាម និងជ័យជម្នះ

 ពន្លឺនិរនត Infinite Light មូហ ាំម៉ាត់ អាស់ឡាន្ MUHAMMAD ARSLAN  មតិកា ជាំពូក ៧ ផ្នែកយោធា.......................................................... 1 ជីហាត...........................................................................

 ពន្លឺនិរនត Infinite Light មូហ ាំម៉ាត់ អាស់ឡាន្ MUHAMMAD ARSLAN  មតិកា ជាំពូក ៧ ផ្នែកយោធា.......................................................... 1 ជីហាត...............................................................................................3 ជីហាតខាងក្នុង និងជីហាតខាងក្រៅ......................................................4 ដំណាក្់ កាលជីហាត និងក្ោលការណ៍សំខាន់ ៗ................................... 10 ច្បាប់ មួយច្បំនន ួ................................................................................ 15 ការបញ្ជូនទ័ព................................................................................... 22 ការការបញ្ជូនទ័ពក្ៅកាន់ តប ំ ន់ ដទទ................................................... 26 ការវាយតទមៃទក្ូ ៅ........................................................................... 28 សមរភូមិ........................................................................................ 31 សមរភូមិក្ៅហាាក្ទើរ........................................................................ 31 សមរភូមិចាប់ ក្្តម ើ.......................................................................... 36 សមរភូមិក្ៅអូ ហុដ.......................................................................... 38 មូលក្ហតុទនការក្ក្ើតសង្គ្រាម.......................................................... 39 មូលក្ហតុទនឧបសគ្ាក្ៅអូ ហុដ......................................................... 45 ដំណាក្់ កាលច្បុងក្រកាយទនសមរភូមិអូ ហុដ និងយុ ទធនាការទនហាំរ៉ អាល់ អាសាដ់ (Hamra ’al-Asad).............................................................. 52 ការក្្ាោះក្ៅសមរភូមិជក្ ី ព្រពក្ (អាល់ អោះហាហា ).............................. 54 សង្គ្រាមក្ៅព្រពក្ជីក្....................................................................... 55  មាឌីណោះសថិតក្រកាមការគ្ំរាមក្ំព្ហង................................................ 57 ការក្្ាោះក្ៅរក្ការរគ្ប់ រគ្ងមាក្កោះ..................................................... 61 សង្គ្រាមក្ៅមុតោះ (Mu’ta)................................................................ 62 ការយក្ឈ្ន ោះមាក្កោះ និងលទធ្លរបស់ វា............................................. 64 សង្គ្រាមក្ៅហូ ព្ណន (Hunayn)....................................................... 66 ដំក្ណើរក្ៅកាន់ តាពូក្ (Tabuk).......................................................... 68 ការវាយតទមៃក្ៅក្លើសមិទធ្លក្ោធារបស់ ពាការី........................... 70 ជាំពូក ៨ អ្ែកដឹកន ាំសកលយោក...................................... 79 ជំនប ួ ជាមួយនឹងមនុសសព្ដលមានសមតថភាព...................................... 80 ោត់ បានដឹងច្បាស់ ពីមនុសសរបស់ ោត់................................................ 81 របាជាារបស់ ោត់............................................................................... 83 ការបរងប ួ បរងម ួ សហគ្មន៍ពីរក្្សងោន............................................. 85 ការពិភាក្ា..................................................................................... 89 ភសតតា ុ ងទនភាពក្ជាគ្ជ័យ (សនធិសញ្ញាហូ ទឌពីយោះ).............................. 91 បញ្ចប់ការក្រើសក្អើងពូជសាសន៍......................................................... 98 ពាក្យច្បុងក្រកាយ.............................................................................. 99 ជាំពូក ៩ កត្តាយនេងៗនន្ភាពជាពាការ ីរបស់គាត់......... 103 ការអធិដ្ឋានរបស់ ោត់ និងការអធិដ្ឋាន(ព្បបអងវរក្រ)......................... 104 ពាការីទនភាពក្មតាតធម៌ជាសក្ល................................................... 109  ភាពទន់ ភៃន់ និងការអត់ ធន់.............................................................. 117 ភាពសបបុរស................................................................................ 124 ការដ្ឋក្់ ខ្ៃួន.................................................................................... 129 ឥរិោបថវិទាបក្ងកត ើ ក្ដ្ឋយអន ក្នាំសារ............................................ 133 សួនច្បាររបស់ ពាការីមូហាំមា៉ត់..................................................... 134 ក្សច្បក្តីបញ្ចប់៖ ការបញ្ញជក្់ អោះអាងពីពាការី..................................... 140 ជាំពូក ១០ កបន្តម្រមស ួ ណ្ ៊ុ ណ ះ ន្ិងឋាន្ៈរបស់វាកែងច្បាប់ ៊ុ សាសនអ្៊ុីសាលម............................................................... 143 ក្បួនតរមាសុណណោះ និងតួនាទីរបស់ វា................................................. 147 របក្ភទទនសុណណោះ.......................................................................... 148 ក្បួនតរមាសុណណោះ ក្នុងគ្មាីរគ្ួរអាន................................................... 150 ក្បួនតរមាសុណណោះក្នុងហាទីស.......................................................... 152 មុខ្រររបស់ ក្បួនតរមាសុណណោះ........................................................ 153 ជាំពូក ១១ ការច្បងម្រកងកបន្តម្រមស៊ុ ួ ណ្ណះ....................... 159 ក្បួនតរមាសុណណោះរតវូ ព្តច្បងរក្ងក្ ង ើ.............................................. 160 ក្មមវតថុដទទក្ទៀត............................................................................ 163 ក្ូនសិ សស និងគ្មាីរ ក្បួនតរមាសុណណោះ............................................... 168 ការនិោយបនតពីសារៈសំខាន់ ទនក្បួនតរមាសុណណោះ............................ 172 ទាក្់ ទងនឹងក្បួនតរមាសុណណោះ........................................................... 173 ការនិោយក្ដ្ឋយន័យច្បំ................................................................. 176  ការបញ្ញជក្់.................................................................................... 177 ធានាពីភាពពិតរបាក្ដ..................................................................... 183 ជាំពូក ១២ សហការ ី ន្ិង អ្ែកបនាប់............................... 197 សហការី (សហាពាត់ ).................................................................... 198 ក្តាតក្្សងៗក្នុងភាពអសាចរយរបស់ ពក្ ួ ក្គ្........................................... 201 ទំនាក្់ ទន ំ ងជាមួយនឹងអន ក្នាំសារ..................................................... 201 សារៈរបក្ោជន៍ព្ដលទទួលបានពីភាពជាសហការី............................ 201 ភាពក្សាមោះរតង់............................................................................... 202 បរិោកាសព្ដលបក្ងកត ើ ក្ដ្ឋយការរបារស័ យោន................................. 202 កាលៈក្ទសៈដ៏លបា ំ ក្...................................................................... 204 ការរបសិ ទធិនាមសហការីក្ង នុ គ្មាីរគ្ួររអាន........................................ 206 សហការីក្នុងគ្មាីរក្បូនតរមាហាទីស................................................. 208 សហការីព្ដលពូព្ក្ពាំនាំយក្ហាទីស............................................... 211 អន ក្បនាាប់ តពីអូ ន........................................................................... 224 ជាំពក ូ ៧ ផ្នែកយោធា ទំព័រ 1  សាសនាអុ ី សាៃម គ្ឺ ជា សាសនាព្ដលបានក្រជើស ក្រើស ក្ដ្ឋយអល់ ក្ ោះក្នុ ង ការ បក្រមើ មនុសសជាតិទាំងក្ៅក្ោក្ិយក្នោះ និងក្ៅបរក្ោក្។ វាអារស័ យក្លើជក្ំ នឿ និងការ ក្ោរពសកាក រៈអល់ ក្ ោះ រពមទាំ ង ការមិ ន ភាជ ប់ ទដគ្ូ ណា មាន ក្់ ឱ្ យអល់ ក្ ោះ មិ ន ថាទដគ្ូ ក្នាោះជាមនុសស ឬរោន់ ព្តជាគ្ំនិត។ ជំក្នឿពិ ត និងការក្ោរពបូ ជាទាមទារការបារមភ ោ៉ង រជាលក្រៅ សរមាប់ ភាវរស់ មានជីវិ ត និ ង ោម នជីវិ ត ។ ជំក្ នឿក្លើ អ ល់ ក្ ោះហាមរបាម មនុសសជាតិពីការជិោះជាន់ ក្លើសភាវៈទាំង យព្ដលរទង់បានបក្ងកើត មិ នជាថាសតវ ឬរុក្ខ ជាតិ។ សាសនាអុ ី សាៃ មរត ូវ បានក្មាៃ យក្ច្បញពី ពា ក្យឫសអារា៉ ប់ សា ម (s-l-m) ព្ដលមានន័យថា ការជួយសក្ង្គ្រាោះ សនតិភាព និងការឱ្នក្ោរព។ ក្នុងន័យសាសនា វាគ្ឺជា ការបរា ញភាពទថៃថូនរ របស់ អល់ ក្ ោះក្នុ ង សទសឈាមទនសក្លក្ោក្ របព័ ន ធពិ សិ ដា ព្ដលសតវ ក្ ោក្ទាំ ង អស់ (ក្រៅពី ម នុស ស) រត វូ ព្តឱ្នលំក្ ទានក្ដ្ឋយសុ ទធ ច្បិ តត ។ សក្ល ក្ោក្បានបរាញពី ច្បាប់ លអឥតក្ខាចោះព្ដលអល់ ក្ ោះបានបក្ងកើត។ សូ មបីព្តមនុសសព្ដល បដិក្សធជំក្នឿក្លើអល់ ក្ ោះ ឬក្ោរពសកាករៈព្ដលមិ នព្មនជាអល់ ក្ ោះ ប៉ុ ព្នត អវ ី ព្ដល ពួក្ក្គ្ក្ោរពទាំងអស់ សុទធព្តក្ច្បញពីច្បាប់ របស់ រទង់ទាំងអស់ ។ ក្ោលការណ៍ច្បាប់ មូលដ្ឋានសាសនាអុ ី សាៃមរបស់ អល់ ក្ ោះច្បងអុលបរាញថា មនុសសរតវូ ព្តរស់ ក្ៅច្បុោះសរមុងោនជាមួយនឹងអវ ី ព្ដលក្ៅជុវំ ញ ិ ខ្ៃួន។ មូសីៃមបានបរាញពី ភាពច្បុោះសរមុងបានោ៉ងលអរបក្សើ រ។ ក្ទាោះបីជាពិភពក្ោក្របស់ ក្យើ ងមានច្បាប់ ពិក្សស សរមាប់ ខ្ៃួនវា និងមានច្បាប់ ទូក្ៅព្ដលក្គ្ក្ៅថា ច្បាប់ ធមមជាតិ វាក្៏មានភាពរសុោះរសល ួ ោនជាមួ យនឹងច្បាប់ ដទទក្ទៀត្ងព្ដរ។ មនុសសជាតិមានក្សរីភាពក្នុងការក្រជើសក្រើស ក្បើ ក្ធៀបក្ៅនឹងសពវសតវដទទព្ដលរតវូ ក្ធវើតាមច្បាប់ ធមមជាតិ។ ពួក្ក្យើ ងទទួលបានអំក្ណាយ ទនក្សរីភាព និងកាតពវក្ិច្បចក្នុងការរសុោះរសល ួ ោនជាមួ យនឹងធមម ជាតិ។ ភាពរសុោះរសល ួ ោន ក្នោះក្៏ជាមាោ៌ទនការរីក្ច្បក្រមើន ជាវិថព្ី ដលអល់ក្ ោះបានបក្ងកត ើ ក្នុងធមមជាតិមនុសស៖ «តរមង់មុ ខ្ របស់ អន ក្ច្បំក្ ពាោះសាសនាអុ ី សាៃ មជាជំក្ នឿបរិសុ ទធ ---ធមម ជា តិ ក្ ដើម របស់ អល់ ក្ ោះព្ដលរទង់បក្ងកើតមនុសសជាតិ។ វាោមនការព្ក្ព្របក្នុងការបក្ងកត ើ ទំព័រ 2  របស់ រទង់ក្ ទ។ វាគ្ឺ ជា សាសនាពិ ត របាក្ដ ព្តមនុស សជាក្រច្បើ ន មិ ន បានដឹង ពី វា ក្ទ។» (30:30) ក្ដើមបីក្ធវើឱ្យជីវិតមនុសសមានភាពច្បុោះសរមុងោនជាមួ យនឹងធមម ជាតិ ជាដំបូង ពួក្ ក្យើ ងរត ូវ ព្តដឹង ពី ភា ពក្សាម ោះរតង់ រ បស់ ខ្ៃួ ន ។ ក្ដើម បី ក្ ធវើ ដូក្ ច្បន ោះ បាន ពួ ក្ ក្យើ ងរត ូវ ព្តក្របើ របាស់ ក្សរីភាពរបស់ ក្យើ ងឱ្យក្ៅជាក្មាៃំង (ឧទាហរណ៍ ច្បំណង់ គ្ំនិត និងទក្ងវ)ើ ក្ដើមបីរស់ ក្ៅក្នុងព្ដនព្ដលអល់ ក្ ោះបានក្ំណត់ ។ របសិ នក្បើ ពួក្ក្យើ ងមិ ន ទទួលសាាល់ ព្ដនព្បប ក្នោះ ពួក្ ក្យើ ង របព្ហលជាក្ៅដក្ណតើ មរទពយសមបតតិ រ បស់ អន ក្ ដទទ មានច្បំណ ង់្ូៃវ ក្ភទ ខ្ុសច្បាប់ និងងប់ ងល ុ ក្នុ ងអំ ក្ពើ បា បជាមិ ន ខាន។ របសិ នក្បើ ពួក្ក្យើ ង មិ ន អាច្បដឹង ពី ព្ ដន ក្នាោះ ពួ ក្ ក្យើ ងរបព្ហលជាក្របើ រ បាស់ បញ្ញា ព្ដលពួ ក្ ក្យើ ងមានក្ៅក្បាក្អន ក្ដទទ។ អានុភាពរបស់ ពក្ ួ ក្យើ ងរតវូ ព្តសថិតក្រកាមការរតត ួ ពិនិតយ របាជាាបានក្របើរបាស់ ជាមួ យនឹង គ្តិបណឌិត ច្បំព្ណក្ឯច្បំណង់ និងក្ំហឹងរតវូ បានរគ្ប់ រគ្ងក្ដ្ឋយអតតច្បរិតរសបច្បាប់ និង មានព្ដនក្ំណ ត់ ។ បព្នថម ពី ក្ លើ ក្ នោះក្ៅក្ទៀត ពួ ក្ ក្យើ ងគ្ួ រ ព្តច្បងចាំ ថា ពួ ក្ ក្យើ ងគ្ឺ ជា មនុសសក្នុងសងាម របសិ នក្បើ ពួក្ក្យើ ងមិ នអាច្បរគ្ប់ រគ្ងខ្ៃួនឯងដូច្បព្ដលអល់ ក្ ោះបាន បញ្ញជក្នាោះ ការរបរពឹ តតអំក្ពើ ខ្ុសច្បាប់ ភាពអយុ តតិធម៌ ការក្ក្ងរបវ័ញ្ច អសនតិភាព និងការ ក្ធវើបដិវតតន៍នឹងក្ក្ើតមានក្ ើងក្នុងសងាមរបស់ ក្យើ ងជាក្់ ជាមិនខាន។ អល់ ក្ ោះមិ ន បានអនុញ្ញា តឱ្យមានអំ ក្ ពើ ខ្ុ ស និ ង អសនតិភា ពក្ទ។ អវ ី ព្ ដលអល់ ក្ ោះច្បង់បានពិ តរបាក្ដ គ្ឺពួក្ក្យើ ងរស់ ក្ៅក្ដ្ឋយសនតិភាព និងមានយុ តតិធម៌ ។ ក្ហតុក្នោះ អន ក្ព្ដលមានជំក្នឿក្លើអល់ ក្ ោះ និងក្ោរពរទង់ គ្បបីរតវូ ព្តសាតប់ តាមការព្ណនាំរបស់ រទង់។ សាសនាអុ ីសាៃមក្ៅកាតពវក្ិច្បចក្នោះថាជាជីហាត។ ជីហត ជីហា ត មានអតថ ន័ យ ច្បំថា «ការបក្ញ្ច ញ ក្មាៃំ ង ទាំ ង រសុ ង ក្ដើ ម បី ទ ទួ ល បានអវ ី មួ យ»។ វាមិ នព្មនមានន័យ ថា សង្គ្រាមក្ទ (ពាក្យសង្គ្រាមក្នុងអារា៉ប់ គ្ឺ ហាី តាល qital)។ ជីហា ត មានន័ យ ធំទូ ោ យជាងក្នោះ និ ង ជាការតសូ ក្ ដើម បី បុ ពវ ក្ ហតុ រ បស់ អល់ ក្ ោះ។ មូ ជា ហុី ទ (Mujahid) គ្ឺ ជា មនុស សមាន ក្់ ព្ ដលមានការពលីក្ ដើម បី បុ ពវ ក្ ហតុ ផ្ទា ល់ ខ្ៃួ ន អន ក្ ទំព័រ 3 ព្ដលក្របើ រ បាស់ ធនធាន រាងកាយ របាជាា និ ង សាម រតី ក្ ដើម បី ស ក្រមច្បវា អន ក្ ព្ដលសុ ខ្ ច្បិ តត លោះបង់ក្ ដើម បី បុ ពវក្ ហតុ ក្ នោះ។ ជីហា តក្នុ ង បុ ពវក្ ហតុ ក្ ដើម បី អ ល់ ក្ ោះ គ្ឺ ជា ការតសូ ក្ ដើម បី យក្ឈ្ន ោះច្បិតតរស ញ់របស់ អល់ ក្ ោះ ក្ដើមបីព្ច្បក្ចាយសាសនាដ៏អសាចរយរបស់ រទង់ និង ក្ដើមបីក្ធវើឱ្យអន ក្ដទទសក្សើ រដល់រពោះបនាូលរបស់ រទង់។ «ក្ធវើព្តអំក្ពើ លអ និងហាមឃាត់ អំក្ពើ អារក្ក្់ » (amr bi al-ma’ruf wa nahy’an al-munkar) ក្ ោ ល កា រ ណ៍ ព ា ោ ម ្ ស ពវ ្ ា យ សា រ រ ប ស់ អ ល់ ក្ ោះ និ ង ក្ សា ង សហគ្មន៍អុីសាៃមគ្ំរ។ ូ គ្មាីរគ្ួរអាន បានព្ណនាំពីរក្បៀបរស់ ក្ៅរបស់ ពាការីជាមួយវា៖ «ក្ហតុ ក្ នោះ ក្យើ ងក្ធវើឱ្ យរបជាជាតិ រ បស់ ពួក្ អន ក្របកាន់ ក្ ណា ត ល ក្ដើម បីក្ធវើជា សាក្សីសរមាប់ មនុសសជាតិទាំងអស់ ក្ហើ យអន ក្នាំសារ ក្ធវើជាសាក្សីក្លើពួក្អន ក្ ។» (2:143) ជីហតខាងកែង ៊ុ ន្ិងជីហតខាងយម្រៅ ជី ហា ត រត ូវ បានព្ច្បក្ក្ច្បញជា២។ ទី ១ គ្ឺ (ជី ហា ត)ក្នុ ង ការតសូ យ ក្ឈ្ន ោះនឹ ង ច្បំណ ង់ កា មតណា ា និ ង អំ ក្ ពើ អា រក្ក្់ ព្ដលរត ូវ បានក្ៅថា ជីហា តខាងក្នុ ង ។ ច្បំព្ ណក្ឯ ជីហាតមួ យក្ទៀតព្ដលជំរញ ុ អន ក្ដទទឱ្យសក្រមច្បបានក្ោលបំណងព្តមួ យគ្ឺ ជីហាតខាង ក្រៅ។ ក្ងទ័ពមូ សីៃ មបានក្ំពុងព្តរតលប់ មក្កាន់ មាឌីណោះ វិញបនាាប់ ពីពួក្ក្គ្បានយក្ ឈ្ន ោះនឹងសរតវូ របស់ ខ្ៃួន ក្ៅក្ពលព្ដលពាការីរបស់ អល់ ក្ ោះបានមានរបសាសន៍ ក្ ៅ កាន់ ពួក្ក្គ្ថា៖ «បនាាប់ ពី(ពួក្ក្យើ ង)យល់ ច្បាស់ ពី ជហា ី តខាងក្រៅ (ពួក្ក្យើ ងគ្បបី) រក្ មក្ព្សវ ងយល់ ពីជីហាតខាងក្នុងវិញមត ង ។» ក្ៅក្ពលព្ដលក្ូនសិ សសរបស់ ោត់ បា នសួ រ ោត់ ថា ក្តើ កា រជីហា តខាងក្នុ ង គ្ឺ ជា អវ ី ? ោត់ បា នពនយល់ ថា វាគ្ឺ ជា ការតសូ យ ក្ឈ្ន ោះនឹ ង តណា ា របស់ ខ្ៃួន។ ក្ោលការណ៍ របស់ ជីហា ត គ្ឺ មា នបំ ណ ងឱ្យអន ក្ កាន់ ជក្ំ នឿជរមោះសមាអ តខ្ៃួ ន ពី បាបរបស់ ខ្ៃួន និងកាៃយជាមនុសសជាតិពិតរបាក្ដ។ ពាការីរតវូ បានបញ្ជូនមក្ក្ដ្ឋយសារ ទំព័រ 4 ព្តមូលក្ហតុក្នោះ។ អល់ក្ ោះបានបនាូលក្នុងគ្មាីរគ្ួរអានថា៖ «ដូ ក្ ចាន ោះព្ដរ ក្យើ ងបានបញ្ជូ ន ក្នុ ង ច្បំក្ ណាមពួ ក្ អន ក្នូវ អន ក្នាំ សា រអំ ពី ពួ ក្ អន ក្ សូ រតរពោះបនាល ូ របស់ ក្យើ ងដល់ ពួក្អន ក្ (បរាញសញ្ញារបស់ ក្យើ ងដល់ ពួក្អន ក្) និ ង ជរមោះសមាអតពួក្ អន ក្ (ឬជំក្ នឿ ច្បាប់ ព្ដលខ្ុ ស ឆ្ា ង អំក្ ពើ បា ប និ ង ភាពក្ខ្វ ក្់ ទាំង យ) បក្រងៀនពួក្អន ក្ពី គ្មាី រ និ ងគ្តិបណឌិត និ ងបក្រងៀនពួក្អន ក្ពី អវីព្ដល ពួក្អន ក្មិ នបានដឹងពី មុនមក្។» (2:151) មនុសសជាតិ ក្ពលខ្ៃោះ គ្ឺដច្ប ូ ជាសារធាតុក្ដើមព្ដលទាមទារឱ្យមានការព្ក្ទច្បន និង ដុស ខាត់ ក្ ដ្ឋយពាការី នា នា ព្ដលក្ោក្ទាំ ង អស់ ជាអន ក្ជរមោះសមាអ ត និ ង ទច្បន ពួ ក្ ក្គ្ ក្ដ្ឋយក្បើ ក្ ច្បិ តត ក្បោះដូង និ ង រតក្ច្បៀក្របស់ ពួក្ ក្គ្។ ការដឹង ពី សា ររបស់ ពាការី មនុស ស អាច្បយល់ពីអតថន័យទនច្បាប់ ធមមជាតិ ព្ដលជាសញ្ញាទនអតថិភាពរបស់ អល់ក្ ោះ។ មានព្ត តាមរយៈការព្ណនាំ រ បស់ ពពួ ក្ ពាការី ក្ ទ ព្ដលអាច្បឱ្យពួ ក្ ក្យើ ង ទទួ ល បានឋានៈខ្ា ស់ ព្ដលអល់ ក្ ោះរទង់របាថានច្បំក្ពាោះក្យើ ង។ មិ នព្តប៉ុ ក្ណា ណ ោះ ពាការីក្៏បានព្ណនាំឱ្យមនុសស សិ ក្ ាពី អវី ព្ ដលមានក្នុ ង គ្មាី រ ្ងព្ដរ។ ក្ដ្ឋយគ្មាី រ គ្ួ រ អាន គ្ឺ ជា ការបរា ញច្បុ ង ក្រកាយ របស់ អល់ក្ ោះដល់ពាការីច្បុងក្រកាយ។ រពោះបនាូល គ្ឺជាអវ ីព្ដលមានព្ច្បងក្នុងគ្មាីរគ្ួរអាន ច្បំព្ណក្ឯសុ ណណោះ គ្ឺជាការបរាញពី ការអនុវតតតាមរពោះបនាូល ក្នុង គ្ួរអានរបស់ ពាការី ។ ក្ហតុក្នោះ ពួក្ក្យើ ងរតវូ ព្តក្ធវើតាមអវ ីព្ដលមានក្នុងគ្មាីរគ្ួរអាន និងសុណណោះរបស់ ពាការីឱ្យ បានខាជប់ ខ្ជួន របសិ នក្បើពក្ ួ ក្យើ ងច្បង់ក្ដើរតាមមាោ៌មួយព្ដលរតឹមរតវូ ។ ពាការីក្៏បានបក្រងៀនពួក្ក្យើ ងពី អវីព្ ដលពួក្ក្យើ ងមិ នដឹង ។ ក្ហតុក្នោះ មនុសស ជាតិនឹងបនតសិក្ ាពី ព ាការីរហូ ត ដល់ ទ ថៃកា ត់ ក្តី ។ ពួក្ក្យើ ងសិ ក្ាពី ោ ត់ ពី រក្បៀបជរមោះ សមាអតខ្ៃួនឯងពី អំក្ពើ បាប។ ក្ដ្ឋយក្ធវើរតាប់ តាមោត់ បពវជិតជាក្រច្បើននឹងទទួល បានភាព ខ្ុសព្បៃ ក្ពី អនក្ដទទ។ អាលី និោយថា ជំក្នឿរបស់ ោត់ ច្បក្ំ ពាោះសាសនាអុ ី សាៃមពិ តជារឹង មាំខាៃំងណាស់ ។ អាប់ ឌល ុ អាល៉ ក្ក្ទៀរ អាល់ ទជ នី (Abd al-Qadir al-Jilani) ក្គ្បាន និោយពីោត់ ថា មានច្បក្ខុវស ិ ័ យក្នុងអាថ៌ក្បា ំ ំងទនឋានសួ គ្៌ជាន់ ទី៧។ ពពក្ក្មមទនភាពលៃង់ ក្មៃ រត វូ បានលុប បំ បា ត់ ពី ប ញ្ញា របស់ ក្យើ ង តាមរយៈការព្ណនាំ រ បស់ ពាការីមូ ហាំ មា៉ត់ ទំព័រ 5 និងមានការរីក្ច្បក្រមើ នជាក្រច្បើនក្ទៀតមានក្នុងវិទាសាង្គ្សត និងបក្ច្បចក្វិទា ជាលទធ្លទន ពនៃឺព្ដលនាំមក្ក្ដ្ឋយអល់ក្ ោះ។ ជីហា ត គ្ឺ ជា មរតក្របស់ ពពួ ក្ ពាការី ច្បំព្ ណក្ឯក្ិ ច្បច កា ររបស់ ពាការី គ្ឺ ជា ក្បសក្ក្មម ព្ ដលក្ធវើឱ្ យមនុស សកាន់ ព្ តខ្ា ង់ខ្ា ស់ ក្ដ្ឋយជរមោះសមាអ ត(ច្បិ តត គ្ ំនិ ត របស់ )ពួ ក្ ក្គ្។ ជីហាត គ្ឺជាក្ឈាមោះព្ដល្តល់ដល់ ក្បសក្ក្មមរបស់ ពាការី ព្ដលក្នុងក្នោះមានន័យថា សាក្សីក្ៅកាន់ ការពិ ត ។ ដូច្បព្ដលពួក្ក្យើ ងក្ ើ ញក្នុងសវនាការព្ដលក្ៅរក្មសាតប់ និង កាត់ ក្តីក្លើក្រណីនីមួយៗ អន ក្ព្ដលសព្មត ងជីហាតបានក្ក្ើតក្ដើមបីក្ធវើជាសាក្សីដល់ អតថិភាព របស់ អល់ ក្ ោះ ក្៏ ដូច្ប ជាភាពអសាច រយរបស់ រទង់ ក្ដ្ឋយខ្ិ ត ខ្ំត សូ ក្នុ ង មាោ៌ រ បស់ រទង់ ។ គ្មាីរគ្ួរអានបានព្ច្បងថា៖ «អល់ ក្ ោះ គ្ឺ ជា សាក្សីព្ ដលោម នរពោះណាក្្សងក្រៅពី រទង់ និ ង មា៉ អុ ី កា ត់ និ ងមនុសសព្ដលមានច្បំក្ណោះដឹងរក្ាភាពយុ តតិធម៌ ។ ោមនរពោះណាជួយសក្ង្គ្រាោះ ក្រៅពី រទង់ មហាខាៃំងពូព្ក្ មហារបាជាា។» (3:18) អន ក្ព្ដលបានសព្មត ងជីហាតនឹងក្ធវើជាសាក្សីការពិ តព្តមួ យព្ដលនឹងក្ក្ើ តក្ ើង ក្នុងសវនាការ ក្ៅឋានខាងមុ ខ្ ជាក្ព្នៃងសរមាប់ កាត់ ក្តីអនក្មិ នកាន់ ជក្ំ នឿ។ អន ក្ព្ដលក្ធវើ ជាសាក្សី ទ នអតថិ ភា ពរបស់ អល់ ក្ ោះបាន្សពវ ្ ាយពី កា រពិ ត ក្នោះក្ៅកាន់ តំ ប ន់ ដ្ឋច្ប់ រសោលក្នុងពិ ភពក្ោក្។ ក្នោះគ្ឺជាកាតពវក្ិច្បចរបស់ ពាការីដច្ប ូ ព្ដលបាននិោយក្នុងគ្មាីរ គ្ួរអាន ក្ហើ យវាគ្ួរព្តជាកាតពវក្ិច្បចរបស់ ពក្ ួ ក្យើ ងព្ដរ៖ «អន ក្នាំសារព្ដលជាអន ក្ពាំនាំដ ណ ំ ឹ ងលអម ក្កាន់ ម នុស សជាតិ និ ង ជាអន ក្ព្ដល ក្រក្ើ នរំឭក្ពួក្ក្គ្ ក្ហតុក្នោះ ពួក្ ក្គ្របព្ហលជាោមនក្លសរបព្ក្ក្រប្ំងនឹ ង អល់ ក្ ោះ បនាា ប់ ពី កា រមក្ដល់ រ បស់ ពួក្ ក្គ្។ អល់ ក្ ោះមហាខាៃំ ង ពូ ព្ ក្ និ ង មហារបាជាា ។ អល់ ក្ ោះផ្ទា ល់ គ្ឺ ជា សក្សីក្ លើអវី ព្ដលរទង់បានបរា ញដល់ អនក្ ព្ដលរតូវ បានបរា ញ ជាមួ យ នឹ ង ច្បំក្ ណោះដឹង របស់ រទង់ និ ង មា៉ អុ ី កា ត់ ព្ដរ។ ោមននរណាមានក្់ ជាសាក្សីរបទពជាងអល់ ក្ ោះ។» (4:165-66) ទំព័រ 6  អល់ ក្ ោះបានបញ្ជូ ន ពាការីមាន ក្់ ដ ល់ ម នុស សរាល់ ោន ក្ហតុ ក្ នោះ មនុស សទាំ ង អស់ អាច្បសាាល់ថា ក្តើភាពជាពាការីគ្ឺជាអវ ី។ ពាក្យក្នោះរតវូ បានក្របើរបាស់ ក្នុងការក្រៀបរាប់ ពី ស ក្មម ភា ពរបស់ ពពួក្ ពាការី ជីហា តបានចាក្់ ក្ ដ្ឋតច្បូ ល ក្នុ ង ជក្រៅច្បិ តត រ បស់ អន ក្កាន់ ជំក្ នឿរគ្ប់ រូប ព្ដលពួក្ ក្គ្មានទំន ួល ខ្ុ ស រត វូ ក្នុ ង ការអំ ពា វនាវពី កា រពិ ត ក្ដើម បី ព្ ណនាំ មនុសសឱ្យក្ធវើដក្ំ ណើរក្លើមាោ៌ព្ដលរតឹមរតវូ ។ ជីហាតខាងក្រៅ ព្តងព្តរតវូ បានក្គ្បក្រសាយថា ជាការតសូ ក្ដើមបីបុពវក្ហតុ របស់ អល់ ក្ ោះ មិ ន ព្មនរំពឹ ង ក្លើ កា រតសូ ក្ ោធាព្តមួ យ មុ ខ្ ក្ទ។ វាមានន័ យ ទូ ល ំ ទូ ោ យ ក្រពាោះថា វាក្កាត បក្លើ ទ ក្ងវើ រ គ្ប់ ព្បបោ៉ ង ព្ដលរត ូ វ បានក្ធវើ ក្ ើ ង ក្ដើ ម បី របក្ោជន៍របស់ អល់ ក្ ោះ។ មិ នថាការនិោយ ឬការរក្ាភាពសៃ ប់សាៃត់ ការញញឹម ឬ ការក្ធវើមុខ្ជូរ ការច្បូលរួម ឬការចាក្ក្ច្បញពីក្ិច្បចរបជុំ រាល់ទក្ងវស ើ ុទធព្តរតវូ បានចាត់ ច្បូលថា ជាការរីក្ច្បក្រមើនដល់មនុសសជាតិ។ ជីហាតខាងក្រៅ គ្ឺជាជីហាតព្ដលក្ផ្ទតតក្លើពិភពខាងក្រៅ (ទំនាក្់ ទន ំ ងជាមួ យ អន ក្ដទទ អន ក្ក្ៅជុវំ ិញខ្ៃួន …) ច្បំព្ណក្ឯជីហាតខាងក្នុងនិោយពី ការតសូ រប្ំង នឹ ង ច្បិ តត តណា ា ច្បិតតអវិជាជព្ដលមានក្នុងខ្ៃួន។ ជីហាតទាំង២ ក្នោះគ្ឺមិនអាច្បក្ៅដ្ឋច្ប់ ក្ដ្ឋយព្ ក្ពីោន បានក្ ើយ។ អន ក្នាំសាររបស់ អល់ក្ ោះបានបក្រងៀនពួក្ក្យើ ងពីរក្បៀបសព្មតងទនទរមង់ទាំង ពី រក្នោះ។ ោត់ បានបក្ងកើតក្ោលការណ៍(តរមង់)ទនការអំពាវនាវការពិ ត ព្ដលរតវូ បានក្របើ របាស់ រហូ តដល់ ទថៃកាត់ ក្តី ។ ក្ៅក្ពលព្ដលពួក្ក្យើ ងពិ ចារណាពី អវីព្ដលោត់ បានក្ធវើ ពួក្ ក្យើ ងនឹងអាច្បក្មើ លក្ ើ ញថា ោត់ ជាមនុសសព្ដលក្ធវើការជារបព័ ន។ ធ ក្នោះ គ្ឺជាភសតុតាង មួយក្ទៀតរបស់ ពាការី និងជាគ្ំររូ បទពក្នុងការក្ធវើតាមទក្ងវរើ របស់ ោត់ ។ អន ក្កាន់ ជក្ំ នឿ ក្របើ របាស់ ជីហាតក្ដើមបីរក្ាជំក្នឿរបស់ ខ្ៃួនឱ្យកាន់ ព្តរឹងមាំក្ ើង ។ ជីហា ត អាច្បក្ធវើ ឱ្ យពួ ក្ ក្គ្រក្ានូវ ភាពរុង ក្រឿងរបស់ ពួ ក្ ក្គ្បាន។ ក្ៅក្ពលព្ដលអន ក្ ក្ ើ ញមនុស សព្ដលមានគ្ំនិ ត អវិជជមា នក្នុ ង ខ្ៃួ ន ពួក្ ក្គ្ អន ក្ នឹ ង ដឹង ច្បាស់ ថា មនុស សទាំ ង ក្នាោះបានក្បាោះបង់ជហា ី តបាត់ ក្ៅក្ហើ យ។ មនុសសរបក្ភទក្នោះ បានបាត់ បង់ដង ួ រពលឹង និង ទំព័រ 7 រតវូ បានលិច្បលង់ក្នុងគ្ំនិតទុទាិដន ាិ ិយម(គ្ំនិតអវិជជមាន)របស់ ខ្ៃួន និងបានក្បាោះបង់វិថីព្សវ ង រក្ការពិត។ អន ក្ព្ដលបានក្ធវើជហា ី តក្ដ្ឋយឥតឈ្ប់ ឈ្រ មិនព្ដលបាត់ បង់ក្សច្បក្តីរីក្រាយ និ ង ព្តងព្តបនតក្ ធវើវា ជានិ ច្បច ។ រាល់ អំ ក្ ពើ លអ ព្ ដលពួ ក្ ក្គ្បានក្ធវើ ក្ធវើឱ្ យពួ ក្ ក្គ្ោម នទថៃមិ ន សបាយច្បិតតជាដ្ឋច្ប់ ខាត។ ដូច្បអន ក្ព្ដលតសូ ក្នុងមាោ៌របស់ ពួក្ក្យើ ង។ «អល់ ក្ ោះ គ្ឺក្ៅ ជាមួ យអំក្ពើ ល។ អ » (29:69) វាមានវិថជា ី ក្រច្បើនព្ដលដឹក្នាំមនុសសក្ៅកាន់ វិថរី តឹមរតវូ ។ អន ក្ព្ដលតសូ ក្ដើមបី បុពក្វ ហតុរបស់ រទង់នឹងទទួលបានការព្ណនាំពីរទង់ោ៉ងរបាក្ដ។ អន ក្ព្ដលរតវូ បានព្ណនាំ ក្ដ្ឋយអល់ ក្ ោះ នឹងរតវូ បានរស់ ក្ៅក្នុងជីវភាពមួ យ ព្ដលមានតុលយភាព។ តុលយភាព គ្ឺ ជាការព្ណនាំពិតរបាក្ដ។ រាល់ ការលោះបង់ព្ដលរតវូ បានក្ធវើក្ ើងក្នុងការរប្ំងនឹងអន ក្មិ នកាន់ ជក្ំ នឿ មិ ន ថាវាអសាចរយោ៉ ងណាក្ទ វារោន់ ព្ តជាជីហា តខាងក្រៅព្តប៉ុ ក្ ណា ណ ោះ (ក្ហើ យវាមានការ រយរសួ ល ក្ធវើ ជា ងជី ហា តខាងក្នុ ង )។ ជី ហា តខាងក្នុ ង ពិ បា ក្ទទួ ល បានក្ជាគ្ជ័ យ ខាៃំ ង ណាស់ ក្រពាោះថា វាទាមទារឱ្យក្យើ ងយក្ឈ្ន ោះច្បិតតអវិជមា ជ នព្ដលមានក្នុងខ្ៃួនពួក្ក្យើ ងដូច្ប ជា ភាពរក្អឺ តរក្ទម ភាពរច្បព្ណន ភាពអតាមនិយម ការក្បាក្របាស់ ខ្ៃួនឯង និងច្បំណង់្ូវៃ ក្ភទជាក្ដើម។ មនុសសមានក្់ ព្ដលបាត់ បង់ឆ្នាៈក្នុងការសព្មត ងជីហាតខាងក្រៅអាច្បក្ដ្ឋយសារ ក្គ្បាត់ បង់សាមរតី ព្តក្គ្នឹងអាច្បជាសោះក្សបើយក្ ើងវិញបាន។ អវ ី ៗទាំងអស់ ព្ដលមានក្នុង សក្លក្ោក្សុ ទធព្តក្លើក្តក្មកើ ង និងសក្សើ រដល់អល់ ក្ ោះ ក្ហើ យវាក្៏គ្ឺជាសញ្ញាច្បងអុល បរាញពី អតថិភាព និងភាពមានព្តមួ យរបស់ អល់ ក្ ោះ្ងព្ដរ។ សញ្ញាទាំងក្នោះឯងព្ដល ជាអន ក្ព្ណនាំមនុសសឱ្យមក្កាន់ មាោ៌រតឹមរតវូ ពិ តរបាក្ដ។ ក្ដ្ឋយសារព្តមូ លក្ហតុក្នោះ វាមាន្ៃូវព្ដលនាំពក្ ួ ក្គ្ក្ៅកាន់ មាោ៌រតឹមរតវូ របស់ អល់ក្ ោះ ក្រច្បើនដូច្បដក្ងាម ើ ព្ដលរគ្ប់ សពវសតវដក្អុ ីច្បឹង។ ក្រកាយពីទទួលបានក្ជាគ្ជ័យពី ការសក្រមច្បជីហាតខាងក្រៅ មនុសស រព្មងច្បុ ោះ ទន់ ក្ ខ្សោយក្ដ្ឋយសារអំ ន ួត ក្សច្បក្តី រ ស ញ់ ភាពសុ ខ្ រសួល និ ង ភាពរយ រសល ួ ព្ដលក្ធវើឱ្យពួក្ក្គ្ក្ទារទន់ ច្បិតត និងព្លងមានច្បិតតតសូ ក្ៅខាងមុ ខ្ក្ទៀត។ ក្ហតុក្នោះ ទំព័រ 8 ក្រកាយរតលប់ ក្ៅមាឌីណោះ បនាាប់ ពីទទួលបានក្ជាគ្ជ័យរួច្ប ពាការីបានរពមានពួក្ក្យើ ង តាមរយៈក្ូនសិ សសរបស់ ោត់ ក្ដ្ឋយនិ ោយថា៖ «បនាាប់ ពីជីហាតខាងក្រៅ ក្ពលក្នោះ ពួក្ក្យើ ងចាប់ ក្្តម ើ សព្មតងជីហាតខាងក្នុងវិញមតង។» ក្ូនសិ សសរបស់ ពាការី គ្ឺជាមនុសសព្ដលោមនភាពភ័យខាៃច្បក្ពលក្ៅក្នុងសមរ ភូមិ និងជាមនុសសក្សាមោះរតង់ មានភាពដ្ឋក្់ ខ្ៃួនដូច្បក្ៅក្ពលព្ដលក្គ្ក្ធវើការក្ោរពសកាករៈ អល់ ក្ ោះ។ ទ័ពព្ដលទទួលបានក្ជាគ្ជ័យទាំងក្នាោះ ទមាៃប់ ច្បណា ំ យក្ពយយប់ របស់ ខ្ៃួន ក្ធវើការបួ ងសួ ងក្ៅកាន់ អល់ ក្ ោះ។ មានមត ងក្នាោះ ព្ដលជាក្ពលយប់ អំ ុងសង្គ្រាមមួ យ ក្ូនសិ សស២នាក្់ បានដ្ឋក្់ ក្វនោនោម។ មានក្់ សរមាក្ ច្បំព្ណក្ឯមានក្់ ក្ទៀតក្ៅអធិ ដ្ឋាន។ ក្ដ្ឋយដឹងច្បាស់ ពី សាថនភាពរបស់ ខ្ៃួន សរតវូ បានបាញ់រពញ ួ ជាក្រច្បើនមក្កាន់ សិស សព្ដល ក្ំពុង អធិ ដ្ឋា ន។ ក្បើ ក្ ទាោះបី ជា ោត់ រ ត វូ រព ញ ួ ទាំ ង ក្នាោះក្ធវើឱ្ យរបួ ស និ ង បានហូ រ ឈាមជា ក្រច្បើនព្មនពិ ត ោត់ មិនបានក្បាោះបង់ការអធិដ្ឋានរបស់ ោត់ ក្ទ។ ក្រកាយពី ក្ពលព្ដលោត់ បញ្ចប់ការអធិដ្ឋាន ោត់ បានដ្ឋស់ មិ តតព្ដលសរមានលក្់ ក្នាោះឱ្យភាាក្់ ក្ ើង។ មិ តតោត់ បាន សួ រោត់ ក្ដ្ឋយការភាាក្់ ក្្អើលថា ក្ហតុអវីបានជាក្គ្មិ នដ្ឋស់ ោត់ ឱ្យបានក្លឿនជាងក្នោះ។ ោត់ បាននិោយថា៖ «ខ្ាុំមិនច្បង់ឱ្យមានអវ ី មក្បរអ ក្់ ភា ពរីក្ រាយព្ដលខ្ាុំទទួ ល បានពី កា រ អធិដ្ឋានក្នោះក្ទ។» ក្ៅក្ពលព្ដលក្គ្ក្ំពុងអធិដ្ឋាន ក្ូនសិ សសមានក្់ ក្នាោះមិ នបានគ្ិត អវ ី ក្ ្សងសូ ម បី ព្តបនតិច្ប ក្ហើ យក្គ្បានសូ រ តគ្មាី រ គ្ួ រ អាន ដូច្ប ព្ដលគ្មាី រ ក្នាោះបានបរា ញច្បំក្ ពាោះមុ ខ្ ក្គ្ ក្ដ្ឋយផ្ទា ល់ អុី ច្បឹ ង ។ ក្ហតុ ក្ នោះ ក្គ្អត់ មា នអារមម ណ៍ ឈ្ឺ ចាប់ ក្ដ្ឋយសាររព ញ ួ បានចាក្់ ក្ដ្ឋតខ្ៃួនក្គ្ក្ ើយ។ ពាការី បា នបរា ញក្តាត សំ ខា ន់ ទាំ ង ២ក្នោះ បានោ៉ ងលអ ឥ តក្ខាច ោះ។ ោត់ បាន បរាញពីភាពកាៃហានរបស់ ោត់ ក្ៅសមរភូមិ។ អាលី (សូមអល់ក្ ោះរស ញ់ក្ពញច្បិតត ោត់ ) ជាមនុស សព្ដលមានភាពកាៃ ហានក្នុ ង ច្បំក្ ណាមអន ក្កាៃ ហានក្នុ ង សាសនា អុ ី សាៃ ម សារភាពថា ក្ូ ន សិ ស សពាការីទាំ ង អស់ បានក្ៅរក្ជរមក្ខាងក្រកាយពាការីក្ ៅខ្ណៈ ក្ពលសំខាន់ ទនការរបយុ ទធ។ ទំព័រ 9 ដាំណាក់កាលជីហត ន្ិងយគាលការណ្៍សាំខាន្់ៗ ការបរា ញជាក្លើក្ ដំបូ ង របស់ អល់ ក្ ោះក្ៅកាន់ អន ក្ នាំ សា រ គ្ឺ កា របញ្ញជ ៖ « អាន!» ការបញ្ញជក្នោះ ក្ពលមួ យព្ដលវាោមនអវ ី ទាំ ងអស់ សរមាប់ អា ន ព្ដលមានន័ យ ថា អន ក្កាន់ ជក្ំ នឿគ្ួរព្តក្របើ របាស់ របាជាា និងសាមរតីព្ដលខ្ៃួនមាន ក្ៅពិ ចារណាពី ទក្ងវើរបស់ អល់ ក្ ោះ ក្នុងសក្លក្ោក្ ច្បាប់ របស់ រទង់ព្ដលមានទំនាក្់ ទន ំ ងនឹងការបក្ងកើត និងការ បំ ក្ ពញការរររបស់ រទង់ ។ តាមរយៈការពិ ចា រណាទាំ ង ក្នោះ អន ក្កាន់ ជ ំក្ នឿអាច្បជរមោះ សមាអតរូបកាយ និងច្បិតតរបស់ ខ្ៃួនពី ភាពលៃងក្់ មៃ រពមទាំងទទួលច្បំក្ណោះដឹងពិ តរបាក្ដតាម រយៈការសក្ងកត និងការពិចារណាោ៉ងសុីជក្រៅ។ ពួក្ក្យើ ងមិ នព្មនរតឹមព្តគ្ិតក្នុងច្បិតតក្ទ។ អល់ ក្ ោះបានរបទានដល់ ពួក្ក្យើ ង ជាមួ យ នឹ ង ញ្ញា ណជាក្រច្បើ ន ព្ដលពួ ក្ វានី មួ យ ៗ សុ ទធ ព្ តទាមទារតរមូ វ ការក្រៀងៗខ្ៃួ ន ។ ក្ហតុក្នោះ ក្ៅក្ពលព្ដលពួក្ក្យើ ងក្មើ លព្ថច្បិតតរបស់ ក្យើ ង និងសញ្ញាក្នុងសក្លក្ោក្ ពួក្ក្យើ ងនឹងអាច្បព្សវ ងរក្ក្ ើ ញការសមាអតអំក្ពើ បាបក្នុងក្បោះដូង។ ពួក្ក្យើ ងរស់ ក្ៅក្នុង ជី វិ ត មួ យ ព្ដលមានតុ ល យភាពមួ យ ពួ ក្ ក្យើ ងដឹ ង ច្បាស់ ពី កា ររគ្ប់ រគ្ងដ៏ ពិ សិ ដា រ បស់ អល់ ក្ ោះ មិ នព្តប៉ុ ក្ណា ណ ោះ ពួក្ក្យើ ងបនតព្សវ ងរក្ការអត់ ឱ្នរបស់ រទង់ឥតឈ្ប់ ឈ្ រ្ង ព្ដរ។ តាមរក្បៀបក្នោះ ពួក្ក្យើ ងនឹងអាច្បយក្ឈ្ន ោះច្បំណង់អវិជមា ជ នរបស់ ក្យើ ង ក្ហើ យតាម រយៈការអធិដ្ឋាន វានឹងអាច្បញុំងឱ្យក្យើ ងក្ធវើអំក្ពើល។ អ ក្ហតុក្នោះ អាន! ព្ដលជាសញ្ញាទនទក្ងវើ។ សរមាប់ អនក្នាំសារព្ដលមានសាម រតី បរិសុទធ និងោមនអបបិយជំក្នឿក្នុងច្បិតត វាមានន័យថាជាការចាប់ ក្្តម ើ ក្បសក្ក្មមមួយរបស់ ោ ត់ ក្នុ ង នា ម ជា អន ក្ នាំ សា រ រ ប ស់ អ ល់ ក្ ោះ ។ ោ ត់ បា ន សូ រ ត ពី កា រ ប រា ញ ក្ៅ ទី សាធារណៈ និងព្ណនាំមនុសសពីសញ្ញារបស់ អល់ក្ ោះ។ ក្ដ្ឋយការក្ធវើព្បបក្នោះ ោត់ អាច្ប ជរមោះសមាអតដួងរពលឹងរបស់ ពួក្ ក្គ្ពី អបបិយជំក្នឿ ព្ដលពួក្ក្គ្មានអស់ រយៈក្ពលជា យូ រមក្ក្ហើ យ និងពី អំក្ពើ បាបព្ដលមានក្នុងក្បោះដូងរបស់ ពួក្ក្គ្ ទាំងក្នុងរបាជាា និងសាមរតី ក្ដ្ឋយការបក្រងៀនពួក្ក្គ្ក្នុងគ្មាី រព្ដលជាការបរាញរបស់ អល់ ក្ ោះ (គ្មាី រគ្ួរអាន) និង គ្មាីរទនការបក្ងកត ើ របស់ រទង់ (សក្លក្ោក្)៖ ទំព័រ 10  «ក្យើ ងបានបញ្ជូនក្គ្ក្នុងច្បំក្ណាមពួក្អន ក្ អន ក្ព្ដលនាំសារ សូ រតសញ្ញាៗរបស់ ក្យើ ងក្ៅកាន់ ពួក្ អន ក្ ជរមោះសមាអ តពួក្ អន ក្ និ ង បក្រងៀនពួ ក្ អន ក្ក្នុ ង គ្មាី រ និ ង របាជាា និងការបក្រងៀនអន ក្ពី អវីព្ដលអន ក្មិ នដឹង ។» (2:151) បនាា ប់ ពី ោ ត់ ទ ទួ ល បានការបរា ញជាក្លើ ក្ ដំបូ ង របស់ ោត់ អន ក្នាំ សា របាន រតលប់ ក្ៅ្ាោះរបស់ ោត់ ក្នុងច្បិតតក្ពារក្ពញក្ដ្ឋយភាពភាាក្់ ក្្អើល ។ (ក្ពលក្នោះ) ោត់ រតវូ សរមានក្នុងអាវធំមួយ អាវទនភាពរងទុក្ខរបស់ របជាជន និងទំនល ួ ខ្ុសរតវូ ដ៏ធក្ំ ធងមួយ។ អល់ក្ ោះបានបញ្ញជោត់ ថា៖ «ឱ្ អន ក្ដណត ប់ ភួ យ ! ច្បូ រ អន ក្ក្រកាក្ក្ ើ ង ថាវ យបងាំក្ ពលយប់ ក្លើក្ ព្លងព្ត បនតិច្បបនតួច្បបានក្ហើ យ ពាក្់ ក្ណា ត លទនក្ពលយប់ ឬច្បូរបនថយជាងពាក្់ ក្ណា ត ល បនតិ ច្ប ឬច្បូ រ បព្នថម ជាងពាក្់ ក្ណា ត លបនតិច្ប ក្ហើ យច្បូ រ អន ក្សូ រ តអាល់ គ្ួ រ អាន ក្ដ្ឋយលំនាំរតឹមរតូវក្យើ ងពិ តជានឹងដ្ឋក្់ ក្ៅក្លើអនក្ នូវសមតី មួយដ៏ធន ៃ ់ ធរៃ បំ្ុត ។» (73:1-5) ដំណា ក្់ កា លខ្ៃី ព្ ដលមានរវាងការបរា ញទី មួ យ និ ង ការ្សពវ ្ ាយសាសនា អុ ី សាៃ ម ព្ដលបានព្ច្បងដូ ច្ប ព្ដលបាននិ ោ យខាងក្លើ គ្ឺ ជា ដំណា ក្់ កាលសំ ខាន់ មួ យ សរមាប់ អន ក្ នាំ សារ។ ោត់ រ ត វូ ព្តក្រតៀមខ្ៃួ ន ក្នុ ង ការ្សពវ្ ាយគ្មាី រ គ្ួ រ អានក្ដ្ឋយរក្ា ក្មាៃំងក្ៅក្ពលយប់ និងសូរតគ្មាីរគ្ួរអាន។ ក្រៅពីការ្សពវ្ាយសារ និងជីហាតដូច្បព្ដលបានពិភាក្ាខាងក្លើ វាក្៏ទាមទារ ការតសូ របស់ អន ក្កាន់ ជក្ំ នឿពី ការលិច្បលង់ក្នុងច្បំណង់តណា ា ្ងព្ដរ ក្ដើមបីបក្ងកើតអាក្បប ក្ិរិោសាមរតីពិតរបាក្ដមួ យ អាក្បបក្ិរិោមួ យព្ដលក្ពារក្ពញក្ដ្ឋយជំក្នឿ និងក្សច្បក្តី រស ញ់។ ជីហាតក្នុង និងក្រៅនឹងបនតរហូ តដល់ទថៃអវសានតរបស់ អនក្កាន់ ជក្ំ នឿ និងរហូ ត ដល់ទថៃបរក្ោក្។ ក្ហតុក្នោះ ក្រកាយពីអនក្នាំសារទទួលបានសារក្នោះភាៃម ោត់ បានទទួល ការបរាញបនាាប់ ៖ ទំព័រ 11  «ឱ្ អន ក្ដណត ប់ ភួ យ ! ច្បូ រ អន ក្ក្រកាក្ឈ្រក្ ើង រួច្ប ក្ហើ យ ច្បូ រ ក្ៅដ្ឋស់ ក្តឿនក្គ្ ក្ហើ យច្បំក្ពាោះមាចស់ របស់ អន ក្ ច្បូ រ អន ក្ក្លើក្ តក្មកើ ង ក្ហើ យសក្មៃ ៀក្បំពាក្់ របស់ អន ក្ ច្បូរអន ក្សមាអត ក្ហើ យច្បំក្ពាោះអំក្ពើ ក្ទាសៈ ច្បូរអន ក្ក្ជៀសឱ្យ្ៃយ ក្ហើ យច្បូរ អន ក្ក្ុ្ ំ តល់អវីមួយក្នុងក្រណីអន ក្ច្បង់បានក្រច្បើនមក្វិញ ក្ហើ យក្ដើមបីមាចស់ អន ក្ ច្បូរ អន ក្អត់ ធត ម ់ ។» (74:1-7) ការបរាញទាំងក្នោះបានបញ្ញជ ឱ្យអន ក្នាំសារចាប់ ក្្តម ើ អំពាវនាវសាសនាអុ ីសាៃម ។ ោត់ បា នចាប់ ក្្តើម ជាមួ យ នឹ ង សមាជិក្ រគ្ សា ួ ររបស់ ោត់ និ ង សាច្ប់ ញ្ញា តិ ព្ ដល ជិ ត សនិ ទធ និ ង បនាា ប់ មក្ ក្ុ ល សម័ា នធ ទ នអន ក្ជិ ត ខាង។ (26:214) ការអំ ពា វនាវក្ៅ ទី សាធារណៈព្ដលមានជាបនតបនាាប់ រតវូ បានជួបជាមួយនឹងការគ្ំរាមក្ំព្ហង ការក្ធវើទារុណ ក្មម។ ក្ៅមាក្ក ោះ អន ក្នាំ សា រមិ ន ព្ដលអនុ ញ្ញា តឱ្យមានការសងសឹ ងជាដ្ឋច្ប់ ខាត។ សាសនាអុ ី សាៃម មិ នអាច្បជាសាសនាព្ដលបងកបញ្ញាក្នាោះក្ទ ប៉ុ ព្នតវាជាអន ក្នាំមនុសសចាក្ ក្ច្បញពី ពិភពងងឹតទនភាពអជំក្នឿ ច្បូលក្ៅក្នុងពនៃឺទនជំក្នឿ ្តល់ក្សរីភាពឱ្យពួក្ក្គ្បញ្ឈប់ ការក្ោរពបូ ជាអវ ី ព្ដលមិ នព្មនជាអល់ ក្ ោះ និងរតលប់ មក្ក្ោរពអល់ ក្ ោះព្តមួ យអងា គ្ត់ និងក្ធវើឱ្យពួក្ក្គ្ចាក្ក្ច្បញពីរក្តត ទនព្្នដីក្ៅរក្ឧតតមភាពទនឋានសួគ្៌។ សាសនាអុ ី សាៃមមានន័យច្បំថា សនតិភាព ការជួយសក្ង្គ្រាោះ និងការឱ្នលំក្ ទាន ច្បំព្ណក្ឯវតតមានទនសាសនាអុ ីសាៃម គ្ឺនាំសនតិភាពមក្ជូនមនុសសជាតិ។ វាគ្ឺជាការបក្ងកើត ជាក្លើក្ដំបូងក្នុងពិ ភពខាងក្នុងរបស់ ពួក្ក្យើ ង ក្ហតុក្នោះ ពួក្ក្យើ ងមានសនិភា ត ពរស់ ក្ៅ ជាមួ យ អល់ ក្ ោះ ជាមួ យ បរិ សាថ នធមម ជា តិ និ ង បនាា ប់ មក្ ពាសក្ពញសក្លក្ោក្។ សនតិភា ព និ ង សណា ត ប់ ធាន ប់ គ្ឺ ជា មូ ល ដ្ឋា នរគ្ឹ ោះ ទនសាសនាអុ ី សាៃ ម ព្ដលព្សវ ង រក្ការ ្សពវ្ាយបរិោ កាសសនិ តភា ពសរមាប់ បុ គ្ា ល និងទាំងអស់ ោន ។ វារគ្ប់ រគ្ងមនុស សពី ការមិ នក្របើ ក្មាៃំងបាយឱ្យបានតិច្បកាន់ ព្តរបក្សើ រ មិ នទទួលយក្ភាពអយុ តតិធម៌ និងហាម ឃាត់ ការបងាូរឈាម៖ ទំព័រ 12  «អន ក្ព្ដលបានសមាៃ ប់ មនុស ស ក្ដ្ឋយពុំ ព្ មនសងសឹ ក្ពី កា រសមាៃ ប់ ឬអំ ក្ ពើ វិនាសក្មមក្ៅក្លើព្្នដី វាហាក្់ ដច្ប ូ ជាសមាៃប់ មនុសសជាតិទាំងមូល។ អន ក្ព្ដល ជួ យ សក្ង្គ្រា ោះជី វិ ត មួ យ គ្ឺ ដូ ច្ប ជាបានជួ យ សក្ង្គ្រា ោះមនុស សជាតិ ទាំ ង មូ ល ។» (5:32) ក្ោលក្ៅរបស់ សាសនាអុ ី សាៃ ម គ្ឺ ក្ ដើម បី លុប បំ បា ត់ អំ ក្ ពើ ពុ ក្ រលួយ និ ង ភាព អយុ តតិធម៌ និងបរងប ួ បរងម ួ ព្្នដី ជាមួ យនឹងឋានសួ គ្៌ក្នុងសនិភា ត ព និងភាពច្បុោះសរមុ ង ោន។ សាសនាអុ ី សាៃមច្បង់ឱ្យមនុសសក្ៅជាមួ យនឹងរបាជាា និងយុ តតិធម៌ ។ វាមិ នក្របើ រ បាស់ ក្មាៃំ ង បាយច្បំក្ ពាោះអន ក្ណាក្ ើ យ លុោះ រតាព្តអន ក្ រប្ំ ង ទាំ ង ក្នាោះ អន ក្ ព្ដលោំ រ ទភាព អយុ តតិធម៌ ការោបសងកត់ ការគ្ិតព្តរបក្ោជន៍ខ្ៃួនឯង ការក្ក្ងរបវ័ញ្ច និងការច្បងការ របាក្់ ពាោមរារាំងការអំពាវនាវនិងក្ក្ៀបសងកត់ការអំពាវនាវ។ ក្ហតុក្នោះ ក្មាៃំងបាយ នឹងរតវូ បានក្របើរបាស់ ក្នុងក្រណីដូច្បខាងក្រកាម៖ ក្ដ្ឋយសាសនាអុ ី សាៃម គ្ឺជាសាសនាពិ សិដព្ា ដលទាមទារការការពារសុ ខ្ុមាល ភាព ក្៏ ដូច្ប ជាសុ ភ មមងាល ក្នុ ង ពិ ភ ពទាំ ង ២ របស់ មនុស សជាតិ ក្នាោះរបសិ នក្បើ អន ក្មិ នកាន់ ជក្ំ នឿ ឬអន ក្កាន់ ពហុ សាសនា ឬអន ក្ព្ដលបងកបញ្ញាបនតរប្ំង នឹង ការអំ ពា វនាវអុ ី សាៃ ម និ ង រារាំ ង អន ក្ដទទពី កា រសាត ប់ សាររបស់ អុ ី សាៃ មក្នាោះ អុ ីសាៃមមានសិ ទធិក្នុងការការពារខ្ៃួនឯង។ ោ៉ងណាមិញ សរតវូ របស់ អុីសាៃមរតវូ បាន្តល់ជក្រមើស ៣ ៖ 1. ទទួលយក្សាសនាអុ ីសាៃម 2. អនុញ្ញាតឱ្យអុ ី សាៃមអំពាវនាវដល់ អនក្ដទទោមនក្ដ្ឋយការរារាំងក្ដ្ឋយ អំក្ពើហិងា 3. ទទួលយក្ការរគ្ប់ រគ្ងរបស់ អុ ីសាៃម។ ពុំក្នាោះក្សាត ការក្របើ របាស់ ក្មាៃំងបាយនឹងក្ក្ើតមានក្ ើង។ ប៉ុ ព្នត មានច្បំណុច្ប សំខាន់ មួយព្ដលគ្ួរព្តក្ត់ សមាាល់ ្ងព្ដរ។ ក្ដើមបីក្របើ របាស់ ក្មាៃំងបាយបាន ចាំបាច្ប់ រតវូ ព្តជារដាអុីសាៃម។ វាអាច្បក្ក្ើតក្ ើ ងបានលុោះ រតាព្តពាការីបា នចាក្ក្ច្បញពី មា ឌីណ ោះ និង ទំព័រ 13 បក្ងកើតរដាឯក្រាជយមួ យក្ដ្ឋយខ្ៃួនឯង។ រពោះបនាូលខាងក្រកាមបានបរាញការអនុញ្ញា តឱ្យ មានសង្គ្រាមក្ដ្ឋយពនយល់ពីទសសនៈរបស់ អុ ីសាៃមទាក្់ ទងនឹងសង្គ្រាម៖ « (ឥ ូវក្នោះ) ក្គ្បានអនុញ្ញា ត(ឱ្យក្ធវើស ង្គ្រា ម) ឱ្យបណា ត អន ក្(ព្ដលមានជំក្ នឿ) ព្ដលរតូវក្គ្ក្ធវើសង្គ្រាមមក្ក្លើ ក្ដ្ឋយសារព្តពួក្ក្គ្រតវូ បានក្គ្បំពាន។ ក្ហើ យ ពិ តរបាក្ដណាស់ អល់ ក្ ោះមានអនុភាពជួយដល់ ពួក្ក្គ្។ បណា ត អន ក្ព្ដលរតូវ បានក្គ្បក្ណតញក្ច្បញពី លក្ំ ៅដ្ឋានរបស់ ពួក្ក្គ្ ក្ដ្ឋយោមនក្ំហុសអវ ី ក្រៅពី ពួក្ ក្គ្និ ោយថា៖ មាច ស់ របស់ ពួ ក្ ក្យើ ងគ្ឺ អល់ ក្ ោះ (ក្នាោះក្ ើ យ )។ ក្ហើ យ របសិ នក្បើ ោមនការទប់ សាកត់ របស់ អល់ ក្ ោះច្បំក្ពាោះមនុសសក្ោក្ ពី រក្ុមមួ យ ក្ៅរក្ុមមួ យក្ទក្នាោះ របាក្ដជាអារសមរបស់ ឥសី និ ងវិហារ និ ងទីបូជា ក្ហើ យ និ ង បណា ត វិហារអុ ី សាៃមព្ដលក្គ្ក្ំពុង រំឭក្ក្ឈាមោះរបស់ អល់ ក្ ោះជាក្រច្បើនក្ៅ ក្នុងក្នាោះ នឹ ងរតូវក្គ្បំផ្ទៃញក្ខ្ាច្បខ្ាីអស់ ជាមិ នខាន។ ក្ហើ យអល់ ក្ ោះពិ តជានឹង ជួ យ អន ក្ណាព្ដលជួយ រទង់ (ក្នុង ការ្សពវ្ ាយសាសនា)។ ពិ ត របាក្ដណាស់ អល់ ក្ ោះមហាខាៃំង កាៃ មហាខាៃំង ពូព្ ក្។ បណា ត អន ក្(ព្ដលក្យើ ងសនាថាជួយ ពួក្ ក្គ្) របសិ នក្បើ ក្យើ ងបាន្តល់សិទិធអំណា ច្បឱ្យពួក្ក្គ្ក្ៅក្លើព្្នដីក្នោះ ពួក្ ក្គ្បានរបតិ ប តតិ ស ត និ ង បានបរិ ចាច គ្ហាកាត់ រពមទាំ ង បានក្របើ ោន ឱ្យក្ធវើ របការលអ និ ងបានហាមឃាត់ ោនពី របការអារក្ក្់ ក្ហើ យលទធ្លច្បុងក្រកាយទន ក្ិច្បចការទាំងអស់ គ្ឺវិលរតលប់ ក្ៅរក្រទង់វិញ។» (22:39-41) ក្នុងរពោះបនាូលក្នោះ វាបានបរាញោ៉ងច្បាស់ ថាអុ ី សាៃមក្របើ របាស់ ក្មាៃំងក្រកាម កាលៈក្ទសៈពិ ក្ សសដូច្ប ជាការពារខ្ៃួ ន ឯង និ ង បក្ងកើត ក្សរី ភា ពទនជំក្ នឿព្តប៉ុ ក្ ណា ណ ោះ។ ក្រកាមការដឹ ក្ នាំ រ បស់ ច្បាប់ អុ ី សាៃ ម មូ សីៃ ម រគ្ី សាា ន ជវី ហវ ហិ ណឌូ និ ង អន ក្ព្ដលកាន់ សាសនាដទទសុ ទធព្តមានក្សរីភាពក្នុងការអនុវតតសាសនារបស់ ពួក្ក្គ្។ សូ មបីព្តរបវតតិ វិទូ ក្ ោក្ខាងលិច្ប និ ង អន ក្ និ ព នធបា នយល់ រ សបថា រគ្ី សាា ន និ ង ជនជាតិ ជវីហវ រ ស់ ក្ៅក្នុង សម័ យ រុង ក្រឿង និ ង សបាយ រី ក្ រាយ បំ ្ុ ត ក្រកាមការរគ្ប់ រគ្ងរបស់ មូ សៃី ម ក្នុ ង របវតតិសាង្គ្សត។ ទំព័រ 14  សាសនាអុ ី សាៃ ម ជាសាសនាពិ ត ព្ដលរត ូវ បានបរា ញក្ដ្ឋយអល់ ក្ ោះ មិ ន ព្ដលអនុញ្ញាតឱ្យមានភាពអយុ តតិធម៌ ក្ក្ើតក្ ើងក្ទ។ ដូច្បព្ដលបានរបកាស៖ « ក្យើ ងបានតាក្់ ព្ តង(ច្បាប់ )ក្ៅ សាពួ រ បនាា ប់ ពី ក្ ៅរ៉ ត (និ ង រំឭ ក្មត ង ក្ទៀតក្នុង គ្មាី រ គ្ួ រ អាន)ថាអន ក្បក្រមើ រ តឹ ម រតូ វ របស់ ក្យើ ងនឹ ង ទទួ ល មរតក្ព្្នដី ។ » (21:105) អន ក្ បក្រមើ រ តឹ ម រត វូ របស់ អល់ ក្ ោះរត វូ ព្តទទួ ល យក្ច្បាប់ របស់ រ ទ ង់ ក្ ៅ ព្ ្ ន ដី ព្ ដ ល អា រ ស័ យ នឹ ង ភា ព យុ តតិ ធ ម៌ និ ង កា រ ក្ ោ រ ព ស កាក រ ៈ អល់ក្ ោះ។ ពួក្ក្គ្ក្៏ទទួលបានកាតពវក្ិច្បចក្នុងការតសូ រហូ តដល់ទថៃកាត់ ក្ទាស ក្៏ ដូច្បជាការក្ោរពបូ ជា និងការសាតប់ តាមបរាប់ ច្បំព្ណក្ឯជំក្នឿមិ នរតឹមរតវូ និង ការកាន់ អំណាច្បព្ដលោមនភាពយុ តតិធម៌ នឹង រតវូ បានបញ្ចប់ ។ ក្ហតុក្នោះ មូ សីៃ ម ក្របើរបាស់ ក្មាៃំងបាយក្ដើមបីអនក្ទន់ ក្ខ្សោយ និងអន ក្ព្ដលរតវូ បានោប់ សងកត់៖ «ក្ហតុអវីពក្ ួ អន ក្មិនរពមរបយុ ទធក្ង នុ បុពក្វ ហតុរបស់ អល់ ក្ ោះ និងក្ដើមបីអនក្ទន់ ក្ខ្សោយ និងអន ក្ព្ដលរតូវបានក្គ្ោបសងកត់ ព្ដលបានព្រសក្យំ ថា៖ មាចស់ របស់ ក្យើ ង! សូ មនាំពួក្ក្យើ ងក្ច្បញពី ទីរក្ុងព្ដលរគ្ប់ រគ្ងក្ដ្ឋយពួក្អន ក្ក្របើអណា ំ ច្ប ជិ ោះ ជាន់ ! សូ ម រទង់ ព្ តងតាំ ង បពវ ជិត មាន ក្់ ស រមាប់ ពួ ក្ ក្យើ ង និ ង ជួ យ ពួ ក្ ក្យើ ង ទទួលជ័យជមន ោះក្ៅក្លើពួក្អន ក្ជិោះជាន់ !» (4:75) ច្បាប់មួយច្បាំន្ួន្ ក្ដ្ឋយអន ក្កាន់ ជក្ំ នឿមិ នអាច្បរំលងព្ដនរបស់ អល់ ក្ ោះ ពួក្ក្គ្រតវូ ព្តសក្ងកត ច្បាប់ របស់ រទង់ព្ដលពាក្់ ព័នន ធ ឹងការក្របើ របាស់ ក្មាៃំងបាយ។ មានការយល់ ដង ឹ មួ យច្បំនន ួ ព្ដលរត វូ បាននិ ោ យក្ដ្ឋយរតង់ពី គ្ មាី រ គ្ួ រ អាន និ ង សុ ណណ ោះ និ ង ដូច្ប ព្ដលមានព្ច្បងខាង ក្រកាម៖ «អន ក្កាន់ ជក្ំ នឿមានក្់ គ្ឺជាមនុសសព្ដលអល់ ក្ ោះបានទិញជីវិត និងរទពយសមបតិត ពួ ក្ ក្គ្ បត ូ រ ជាមួ យនឹ ង ឋានសួ គ្៌ ។ » (9:111) ពួក្ ក្គ្មានការលោះបង់ក្ ដើម បី បុ ពវ ក្ហតុរបស់ រទង់ និងពាោមក្ធវើឱ្យរទង់មានភាពសបាយរីក្រាយ។ ក្ហតុក្នោះ អន ក្ព្ដលរប្ំ ង នឹ ង បុ ពវ ក្ ហតុ រ បស់ រទង់ (ឧទាហរណ៍ ការពិ ចា រណាពី ក្ ក្រតិ៍ ទំព័រ 15  ក្ឈាម ោះ រទពយសមបតតិ ពូ ជ សាសន៍ ឬមក្នាគ្មវិ ជាជ ) សុ ទធ ព្ តជាអវ ី ព្ ដលក្ធវើ ឱ្ យ អល់ក្ ោះមិនសបាយរពោះទ័យ។ «ច្បូររបយុ ទធ ក្នុងបុ ពវក្ហតុរបស់ អល់ ក្ ោះរប្ំងនឹងពួក្អន ក្ព្ដលវាយរបយុ ទធ ជាមួ យ ពួក្អន ក្ ព្តមិ នព្មនក្លមើសបំពានក្ទ។ អល់ ក្ ោះមិ នបានរស ញ់អនក្ ព្ដលក្លមើសបំពានក្ទ។» (2:190) អន ក្កាន់ ជក្ំ នឿរតវូ បានរបាប់ ថា មិ នរតវូ ក្របើ ក្មាៃំ ង បាយជាមួ យ នឹ ង អន ក្ មិ ន បងកប ញ្ញា ជាមួ យ ខ្ៃួ ន ជាដ្ឋច្ប់ ខា ត ក្ហើ យពួក្ ក្គ្ រតវូ បដិក្សធនឹងវិធីមិនក្សាមោះរតង់ និងមិ នរតវូ ោំរទការសមាៃប់ នានា ព្ដលទាំង អស់ ក្នោះសុ ទធព្តរតវូ បានក្របើ រ បាស់ ក្នុ ងសង្គ្រាមព្ដលក្្តើម ក្ដ្ឋយជនព្ដលមិ ន ព្មនជាមូ សីៃ ម។ អវ ី ព្ដលនាំមក្ជាមួ យនឹ ងសង្គ្រាមព្បបក្នោះ គ្ឺមានព្តការក្ធវើ បាបង្គ្សីត ក្ុមារ មនុសសចាស់ និងអន ក្ព្ដលមានរបួស ការរំោយសាក្សពរបស់ សរតវូ ជាក្ំណាត់ ៗ ការបំផ្ទៃញដីព្រសនិងសតវ និងទក្ងវើ្សងៗព្ដលអយុ តតិ ធ ម៌ និ ង ភាពក្ឃារក្ៅ។ ក្មាៃំ ង បាយអាច្បរត ូវ បានក្របើ រ បាស់ បាន លុ ោះ រតាព្តក្នុ ង កាលៈក្ទសៈព្ដលមិ ន អាច្បក្ជៀសបាន និ ង មានព្តក្ៅក្ពលចាំ បា ច្ប់ បំ ្ុ ត ព្ត ប៉ុក្ណា ណ ោះ។ ក្ៅក្ពលព្ដលមិ នអាច្បក្ជៀសពី ការក្របើ ក្មាៃំងបាយបានក្នាោះ គ្មាី រគ្ួរអានរបាប់ អន ក្កាន់ ជក្ំ នឿថាមិ នរតវូ ក្ជៀសវាក្ ើយ ។ ព្តពួក្ក្គ្រតវូ ព្តរបុងក្របៀបខ្ៃួន ទាំង សាម រតី និ ង សី លធម៌ និ ង មានក្សច្បក្តី រ បុ ង របយ័ តន ។ ពួ ក្ វាគ្ឺ ការតសូ ក្ ដើ ម បី ដំណាក្់ កាលសាមរតីក្ៅក្ពលព្ដលមូ សីៃ ម ២០ នាក្់ អាច្បយក្ឈ្ន ោះសរតវូ ២០០ នាក្់ ។ «ឱ្ ពាការី! ដ្ឋស់ ក្តឿនអន ក្ កាន់ ជក្ំ នឿឱ្យរបយុ ទធ ។ បុ រ សច្បំន ួន ២០ នាក្់ គ្ួ រព្ត យក្ឈ្ន ោះ ២០០ នាក្់ ។ បុ រស ១០០ នាក្់ គ្ួ រ ព្តយក្ឈ្ន ោះអន ក្មិ ន កាន់ ជំក្ នឿ ១០០០ នាក្់ ក្រពាោះថា អន ក្មិ នកាន់ ជក្ំ នឿមិ នយល់ ឬមានការពិ ចារណាបានរតឹម រតូវក្ទ។» (8:65) ទំព័រ 16  ក្ៅក្ពលព្ដលអន ក្ទាំងក្នាោះជួបជាមួ យនឹ ងមាចស់ របស់ ខ្ៃួន ពួក្ក្គ្បាននិ ោ យ ើ ថា៖«ពួក្ព្ដលគ្ិតថា ពួក្ក្គ្ពិ តជានឹងជួបអល់ ក្ ទាំងភាាក្់ ក្្អល ោះ ពួក្ក្គ្បាននិោយថា ភាគ្ក្រច្បើ នទនរក្ុមព្ដលមានោន តិច្បបានឈ្ន ោះរក្ុ មព្ដលមានោនក្រច្បើន តាមការអនុញ្ញាតពី អល់ ក្ ោះ។ ក្ហើ យអល់ ក្ ោះជាមួ យនឹងពួក្អត់ ធត ម ់ ។ » (2:249) ក្ដើមបីទទួលបានឋានៈព្បបក្នោះ មូ សីៃ មទាំងអស់ រតវូ ព្តមានជំក្នឿរឹងមាំ និងមាន ជំក្ នឿក្លើអ ល់ ក្ ោះ និ ង ក្ជៀសវាងពី អំ ក្ ពើ បា បកាន់ ព្ តក្រច្បើ ន កាន់ ព្តរបក្សើ រ។ ជំក្ នឿ និ ង ក្សច្បក្តីសបបុរស ឬអំក្ពើ រតឹមរតវូ គ្ឺជាអវធ ុ ព្ដលមិ នអាច្បបំព្បក្បាន ជាក្មាៃំងព្ដលមិ ន ក្ច្បោះសាបសូនយ។ ក្ុ ំតូ ច្ប ច្បិ តត ក្ រពាោះអន ក្ គ្ួ រ ព្តទទួ លបានជំន ួយ និ ង ការោំ រទ របសិ ន ក្បើ អន ក្ ជាកាន់ ជក្ំ នឿពិ ត របាក្ដ (3:139) និងជាមនុសសព្ដលរតឹមរតវូ (7:128) ។ ក្រៅពី ក្មាៃំងសី លធម៌ អន ក្កាន់ ជក្ំ នឿរតវូ ព្តបំពាក្់ ខ្ៃួនក្គ្ជាមួ យនឹងអាវធ ុ ព្ដល ក្ទើបនឹងក្លច្បក្ ើង។ ក្មាៃំង គ្ឺជាវិធីសំខាន់ ក្នុងទទួ លបានអវ ី ព្ដលក្យើ ង របាថាន ក្ហតុ ក្ នោះ អន ក្ កាន់ ជក្ំ នឿមិ ន អាច្បក្មើ ល រំល ងបានក្ទ។ ព្តពួក្ ក្គ្រត វូ ព្តសិ ក្ ា បព្នថមពីវទ ិ ាសាង្គ្សត និងបក្ច្បចក្វិទាទំក្នើប(ឱ្យបានក្លឿន)ជាងអន ក្មិនកាន់ ជក្ំ នឿ ក្រពាោះពួក្ក្គ្នឹ ងមិ នអាច្បក្របើ របាស់ វា (វិទាសាង្គ្សត និងបក្ច្បចក្វិទាឈានមុ ខ្ ) ក្នុងការបក្រមើ ្លរបក្ោជន៍ខ្ៃួនឯងបានក្ទ។ ដូច្បសាសនាអុ ី សាៃមបាននិោយ ថា «ភាពរតឹមរតវូ គ្ឺអំណាច្ប» (right is might) ក្ហតុក្នោះអន ក្កាន់ ជក្ំ នឿរតវូ ព្ត រារាំ ង អន ក្ មិ ន កាន់ ជក្ំ នឿ និ ង អន ក្ រប្ំ ង នឹ ង ការបរា ញពី «អំ ណា ច្បក្ធវើឱ្ យភាព រតឹមរតវូ ក្ក្ើតក្ ើង» (might makes right)។ «ច្បូរពួក្អន ក្ក្រតៀមខ្ៃួនសរមាប់ ពួក្ក្គ្តាមលទធភាពរបស់ ពួក្អន ក្ នូវក្មាៃំង និ ង ក្រតៀមក្សោះបនាៃច្បសរតូវរបស់ អល់ ក្ ោះ និ ង សរតូវរបស់ ពួក្អន ក្ និ ង ពួក្អន ក្ ដទទក្្សងពី ពួក្ក្គ្។ ពួក្ អន ក្មិ នសាាល់ ពួក្ក្គ្ ព្តអល់ ក្ ោះសាាល់ ពួក្ក្គ្។ ពួក្ អន ក្ោម នច្បំណា យក្នុង បុ ពវក្ហតុ របស់ អល់ ក្ ោះក្រច្បើ នោ៉ ងណាក្ទ អន ក្នឹ ងរតូវ បានសងវិញជាក្រច្បើន ក្ហើ យពួក្អន ក្មិ នរតូវក្គ្រំក្ោភបំពានក្ ើយ។» (8:60) ទំព័រ 17  រដាអុីសាៃមមួយគ្ួរព្តមានឥទធិពលរគ្ប់ រោន់ ក្នុងការរារាំងការវាយរបហាររបស់ អន ក្មិនកាន់ ជក្ំ នឿ និងអន ក្ោបសងកត់នានា ក្៏ដច្ប ូ ជាគ្ក្រមាងការអារក្ក្់ របស់ ពួក្ក្គ្ច្បំក្ពាោះ អន ក្ទន់ ក្ខ្សោយ្ងព្ដរ។ វាគ្ួ រ ព្តរក្ាសនតិភា ព និ ង យុ តតិ ធ ម៌ និ ង រារាំ ង អន ក្ព្ដលកាន់ អំណាច្បទាំងក្នាោះពី ការបងកបញ្ញា ឬអំក្ពើ បំ្ច្ប ៃិ បំផ្ទៃញ។ វាអាច្បក្ៅរួច្បក្ៅក្ពលព្ដលមូ សីៃ មបំពាក្់ ខ្ៃួនក្គ្ជាមួយនឹងជំក្នឿខាៃំងកាៃ និងភាពរតឹមរតវូ ក្ហើ យជាមួយនឹងច្បំក្ណោះដឹងវិទា សាង្គ្សត រពមទាំងបក្ច្បចក្វិទាឈានមុ ខ្្ងព្ដរ។ ពួក្ក្គ្រតវូ ព្ត្ាួប ្សំវិទ ាសាង្គ្សត និងប ក្ច្បចក្វិទា ជាមួ យនឹងជំក្នឿ និងសី លធម៌ លអ បនាាប់ មក្ ក្របើ របាស់ ពួក្ក្គ្ក្ដើមបី ឱ្យមនុសស ជាតិកាន់ ព្តរបក្សើ រ។ ជំក្នឿក្លើអល់ ក្ ោះ គ្ឺការបក្រមើ មនុសសជាតិ។ ជំក្នឿកាន់ ព្តខាៃំងកាៃមានន័យថា ក្សច្បក្តីបារមភ កាន់ ព្តខាៃំងច្បំក្ពាោះសុ ខ្ុមាលភាពរបស់ សភាវៈទាំង យ។ ក្ៅក្ពលព្ដល មូ សីៃ មទទួលបានឋានៈព្បបក្នោះ អល់ ក្ ោះនឹងមិ នអនុញ្ញា ឱ្យអន ក្មិ នកាន់ ជក្ំ នឿយក្ឈ្ន ោះ អន ក្កាន់ ជក្ំ នឿបានក្ទ។ (4:141) ពុំក្នាោះក្សាត អវ ី ព្ដលពាការីបានពាក្រនឹងកាៃ យជាការ ពិ ត ៖ (ក្មាៃំ ង ទនអន ក្ មិ ន កាន់ ជក្ំ នឿ) នឹ ង ក្ចាមក្រាមវាយរបហារក្លើពួក្ អន ក្ ដូច្ប ពួក្ ក្គ្ជា ដក្ណតើមយក្មាូបព្ដលមានក្ៅក្លើតុ។ ក្ៅក្ពលព្ដលក្មាៃំ ង បាយ គ្ឺ ជា អវ ី ព្ ដលសំ ខា ន់ មូ សីៃ ម រត ូវ ព្ត រាយការណ៍ ពី កាតពវក្ិច្បចរបស់ ក្គ្ ក្រពាោះថា៖ «ឱ្ អន ក្ព្ដលអន ក្មានជំក្នឿក្លើអល់ ក្ ោះ! អវ ី ព្ដលក្ធវើឱ្យអន ក្ពិ បាក្ច្បិតតក្ៅក្ពល ព្ដលរតូវបានក្គ្របាប់ ថា៖ ច្បូ រ ក្ច្បញតសូ ក្នុងបុ ពវក្ហតុរបស់ អល់ ក្ ោះ ពួក្អន ក្ ព្បរជាខ្ជិលរច្បអូ សក្ៅមួ យក្ព្នៃងមិ នរពមក្ក្រមើ ក្ ? ក្តើពួក្អន ក្ពិ តជាមានភាប សក ប់សកល់ជាមួ យនឹងជីវិតក្នុងក្ោក្ីយ៍ក្នោះ ជាជាងក្ោក្ខាងមុ ខ្ព្ដលនឹងមក្ ដល់ ? ព្តក្សច្បក្តីសបាយរីក្រាយក្នុងជាតិក្នោះ របសិ នក្បើ ក្របៀបក្ធៀបនឹងឋាន បនាា ប់ ក្នាោះ គ្ឺ វា តិ ច្ប តួ ច្ប ក្ពក្ក្ហើ យ។ របសិ នក្បើ ពួក្អន ក្មិ នរពមក្ច្បញតសូ ក្ទ ក្នាោះ រទង់នឹងដ្ឋក្់ ទារុណក្មម ពក្ ួ អន ក្ោ៉ងឈ្ឺ ចាប់ ប្ ំ ត ុ ។ រទង់នឹងជំនស ួ ពួក្អន ក្ ជាមួ យ នឹ ង មនុស សដទទ ក្ហើ យអន ក្មិ ន អាច្បក្ធវើ ឱ្ យប៉ ោះ ពាល់ ដ ល់ រ ទង់ ក្ ើ យ ។ អល់ ក្ ោះមានអំ ណា ច្បក្លើ រ គ្ប់ អវ ី ៗទាំ ង អស់ ។ » (9:38-39) «អល់ ក្ ោះ ទំព័រ 18  រស ញ់ អន ក្ព្ដលតសូ រ ប្ំ ង ក្នុ ង បុ ពវក្ ហតុ រ បស់ រទង់ ជា ធៃុង ព្តមួ យ ដូច្ប ជា សំ ណ ង់ រ សាក្់ ោន ដ៏រឹង មាំ ។ » (61:4) «ឱ្ អន ក្ព្ដលមានជំក្ នឿ! ក្តើ ក្ យើ ងគ្ួ រ ព្ត បរា ញដល់ អនក្ពី អវីព្ដលនឹ ងជួយសក្ង្គ្រាោះអ?