Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkiler Kanunu PDF

#### JANDARMA TEŞKİLAT, GÖREV VE YETKİLERİ KANUNU **Kuruluş ve Teşkilat:** **Madde 5 -- **Jandarma Genel Komutanlığının kuruluş ve kadrolarıyla konuş yerleri**, İçişleri Bakanlığınca** düzenlenir. Ancak seferberlik ve savaşta Kuvvet Komutanlıkları emrine girecek birliklerin kuruluş ve kadrolarıyla...

#### JANDARMA TEŞKİLAT, GÖREV VE YETKİLERİ KANUNU **Kuruluş ve Teşkilat:** **Madde 5 -- **Jandarma Genel Komutanlığının kuruluş ve kadrolarıyla konuş yerleri**, İçişleri Bakanlığınca** düzenlenir. Ancak seferberlik ve savaşta Kuvvet Komutanlıkları emrine girecek birliklerin kuruluş ve kadrolarıyla konuş yerlerinin düzenlenmesinde **Genelkurmay Başkanlığının görüşü** alınır. Jandarma birliklerinin kuruluş ve konuşlarının düzenlenmesinde mülki taksimat esas alınır. Ancak geçici olarak birden çok ili içine alan bölge teşkilatı da kurulabilir. Bölge komutanı, bölge teşkilatının konuşlu bulunduğu ilin valisine karşı sorumlu olarak görev yapar. **Görev, Hizmet Sınırı ve Sorumlulukları** **Jandarma Genel Komutanı:** **Madde 6 -- **Jandarma Genel Komutanı tüm Jandarma Teşkilatının komutanıdır. **Jandarmanın genel olarak görevleri:** **Madde 7 -- **Jandarmanın sorumluluk alanlarında genel olarak görevleri şunlardır. **a) Mülki görevleri;** Emniyet ve asayiş ile kamu düzenini sağlamak, korumak ve kollamak, kaçakçılığı men, takip ve tahkik etmek, suç işlenmesini önlemek için gerekli tedbirleri almak ve uygulamak, **b) Adli görevleri;** İşlenmiş suçlarla ilgili olarak kanunlarda belirtilen işlemleri yapmak ve bunlara ilişkin adli hizmetleri yerine getirmek. **c) Askeri görevleri;** Kanunlarla ve Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle verilen askeri hizmetleri yerine getirmek. **Jandarmanın seferberlik ve savaş halindeki görevleri:** **Madde 8 --** Jandarma birlikleri; seferberlik ve savaş hallerinde, Cumhurbaşkanı kararıyla belirlenecek bölümleriyle Kuvvet Komutanlıkları emrine girer, kalan bölümüyle normal görevlerine devam eder. Ayrıca, Jandarma birlikleri; Genelkurmay Başkanlığının talebi üzerine İçişleri Bakanının, illerde ise garnizon komutanının talep etmesi halinde valinin onayıyla kendilerine verilen askeri görevleri de yaparlar. **Hizmet sınırı:** **Madde 9 -- **Kanun ve nizamlar ile bunlara dayalı olarak verilen emir ve kararların öngörmediği hiçbir görev jandarmadan istenemez. **Jandarmanın görev ve sorumluluk alanı:** **Madde 10 -- **Jandarmanın genel olarak görev ve sorumluluk alanı; Polis görev sahası dışı olup, bu alanlar il ve ilçe belediye hudutları haricinde kalan veya polis teşkilatı bulunmayan yerlerdir. Ancak, belediye sınırları içinde olmakla birlikte hizmet gerekleri bakımından uygun görülen yerler, jandarmanın görev ve sorumluluk alanı olarak tespit edilebilir. İçişleri Bakanının kararıyla bir il veya ilçenin tamamı polis ya da jandarma görev ve sorumluluk alanı olarak belirlenebilir. **İl ve ilçelerdeki jandarma ve polis sorumluluk alanlarının sınırları, ilçelerde kaymakam, illerde vali veya görevlendireceği vali yardımcısı başkanlığında jandarma ve emniyet temsilcilerinin katılacağı bir komisyon tarafından belirlenir.** Komisyon, vali veya kaymakamın çağrısı üzerine toplanır. Büyükşehir, il veya ilçe belediyesi kurulması, kaldırılması ya da kentleşme veya diğer sebeplerle sınırlarda değişiklik olması halinde, değişikliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç üç ay içerisinde sorumluluk alanları yeniden düzenlenir. Komisyon tarafından alınan kararlar İçişleri Bakanının onayıyla yürürlüğe girer. Belirlenen sorumluluk alanlarının sınırları karara eklenen bir harita veya kroki üzerinde gösterilir. Jandarma, kendisine verilen görevlerin ifası ile ilgili olarak diğer güvenlik kuvvetleri ile işbirliği ve koordinasyonda bulunur. Jandarma veya Emniyet Teşkilatı, kendi sorumluluk sahasında yetersiz kaldıkları veya kalacaklarının değerlendirilmesi halinde, mahalli mülki amirler tarafından birbirlerinin sorumluluk sahalarında geçici olarak görevlendirilebilirler. Jandarmanın diğer güvenlik kuvvetleriyle işbirliği ve koordinasyon esasları ve emir komuta ilişkileri yönetmelikle belirlenir. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar İçişleri Bakanlığınca yürürlüğe konulan yönetmelikle belirlenir. **Madde 12 -- **Lüzum görüldüğü hallerde İçişleri Bakanı tarafından, Emniyet Genel Müdürlüğü, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Jandarma Genel Komutanlığı arasında her kademedeki personel, geçici olarak görevlendirilebilir. İçişleri Bakanı bu yetkisini il valilerine devredebilir. **Personel ve Kaynakları** **Personel, kaynakları ve uygulanacak mevzuat:** **Madde 13 -- **Jandarma Hizmetleri Sınıfı personelinin her türlü özlük işlerinde, bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde, 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu uygulanır. Ancak, nasıp ve terfi, aylık ve diğer mali ve sosyal haklar bakımından statü ve rütbelerine göre 27/7/1967 tarihli ve **926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanunu**, 13/6/2001 tarihli ve **4678 sayılı Türk Silahlı Kuvvetlerinde İstihdam Edilecek Sözleşmeli Subay ve Astsubaylar Hakkında Kanun**, 28/5/1988 tarihli ve **3466 sayılı Uzman Jandarma Kanunu**, 18/3/1986 tarihli ve **3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu** ile 10/3/2011 tarihli ve **6191 sayılı Sözleşmeli Erbaş ve Er Kanununa** tabi personel hakkındaki hükümler uygulanır. Jandarma Hizmetleri Sınıfı hariç olmak üzere Jandarma Genel Komutanlığının diğer hizmet sınıflarındaki kadrolarında bulunan Devlet memurları, Türk Silahlı Kuvvetleri kadrolarındaki emsallerinin yararlandığı mali ve sosyal haklardan aynı şekilde yararlanırlar. Jandarma Hizmetleri Sınıfında yer alan çarşı ve mahalle bekçileri hakkında, Emniyet Hizmetleri Sınıfında yer alan emsali çarşı ve mahalle bekçilerinin mali ve sosyal hakları aynı usul ve esaslar çerçevesinde uygulanır. Bunlar hakkında birinci fıkranın ikinci cümlesi uygulanmaz. Subaylığa ve astsubaylığa nasıp işlemleri, İçişleri Bakanlığının onayıyla yapılır. Rütbelerindeki bekleme süresinin dolması ya da kadrosuzluk nedenleri ile emekliliğe sevk edilme durumunda olan, ancak hizmetlerine ihtiyaç duyulan **albaylar 60 yaşına**, **generaller ise 65 yaşına kadar İçişleri Bakanının onayıyla görevde bırakılabilirler**. İlgili personel, personel kaynağı planlaması, iç güvenlik politikaları ve gelişen güvenlik ihtiyaçlarına göre albay ve üstü rütbelerde bekleme süreleri dolmadan kadrosuzluk tazminatı ödenmek suretiyle **Cumhurbaşkanı onayı ile emekliye sevk edilebilir**. Nasıp ve terfi yetkilerinin kullanılmasıyla ilgili olan; 926 sayılı Kanun ve diğer kanunlarla, İçişleri Bakanlığı dışında, başka mercilere verilmiş inha, seçim, görüş alma ve benzeri yetkilere dair hükümler Jandarma Genel Komutanlığı personeli bakımından uygulanmaz. Uzman jandarma ve uzman erbaşların nasıp ve terfileri Jandarma Genel Komutanlığınca özel kanunlarına göre yapılır. Bu Kanuna tabi **Teğmen-Albay rütbesinde bulunanlar hakkında** 27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Kanunun 50 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (3) numaralı alt bendi uygulanabilir. Bunlara hizmet sürelerine bakılmaksızın T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uygulanır. İşçilerin işe alınma, işyeri değişikliği, yükselme, izin, sicil, ödül ve hizmet akdinin feshi işlemleri 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu ile varsa geçerli bulunan toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre yapılır. **Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi** **Madde 13/A --** Jandarma ve Sahil Güvenlik Teşkilatlarının subay ve astsubay ve diğer personel ihtiyacını karşılamak, önlisans, lisans ve lisansüstü eğitim-öğretim, bilimsel araştırma, yayın yapmak üzere bünyesinde fakülte, enstitü, astsubay meslek yüksekokulları, eğitim ve araştırma merkezleri ve kurslar bulunan bir yükseköğretim kurumu olarak İçişleri Bakanlığına bağlı Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi kurulmuştur. Akademinin ihtiyaçları Jandarma Genel Komutanlığı bütçesinden karşılanır. Akademinin kuruluş, görev ve çalışma usulleri 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu hükümleri saklı olmak kaydıyla Yükseköğretim Kurulunun da görüşü alınarak İçişleri Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle belirlenir. Akademinin eğitim-öğretim ve yönetim işleri Akademi Başkanı tarafından yürütülür. Hizmetin gerektirdiği hallerde İçişleri Bakanının onayıyla, diğer birim ve kurullar da teşkil edilebilir. Akademi Başkanı, **en az yüksek lisans düzeyinde** akademik kariyere sahip Jandarma veya Sahil Güvenlik Hizmetleri Sınıfından general, amiral veya albaylar ya da yükseköğretim kurumlarının profesör öğretim üyeleri arasından İçişleri Bakanı tarafından atanır. Akademi Başkanına yardımcı olmak üzere albaylar veya öğretim üyeleri arasından İçişleri Bakanı tarafından **en** **fazla dört başkan yardımcısı atanır.** Akademi Başkanı, eğitim-öğretim ve yönetim işlerinin düzenli bir şekilde yerine getirilmesinden, gözetim ve denetiminden, takip ve kontrol edilmesinden sorumludur. Akademi bünyesindeki fakültelerin dekanları, Akademideki lisans eğitim ve öğretiminin yürütülmesinden Akademi Başkanına karşı sorumludur. **Dekanların ataması, İçişleri Bakanınca yapılır.** Akademide istihdam edilen Jandarma Hizmetleri Sınıfı ve Sahil Güvenlik Hizmetleri Sınıfı dışında olan öğretim elemanlarına almakta oldukları üniversite ödeneğinin **%30'u** oranında ayrıca ödeme yapılır. Bu ödeme damga vergisi hariç herhangi bir vergiye tabi tutulmaz. En az dört yıl süreli fakülte bitirenlerden muvazzaf subay olmak için başvuranlar ile fakülte veya yüksekokul bitirenlerden muvazzaf astsubay olmak için başvuranlar düzeltilmemiş nüfus kaydına göre müracaat yapılan yılın ocak ayının ilk günü itibarıyla yirmi yedi yaşını, lisansüstü öğrenimi tamamlamış olanlar ise otuz iki yaşını bitirmemiş olmak, yönetmelikte öngörülen sınavlar ile uygulanacak temel askerlik veya kolluk eğitiminde başarılı olmak ve diğer nitelikleri de haiz bulunmak şartıyla Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından gösterilecek lüzum ve İçişleri Bakanının uygun görmesi halinde ilgili branşlara nasbedilebilirler Akademide öğrenim gören öğrencilerin aşağıdaki hallerde öğrenimlerine son verilir: a\) Bu Kanun hükümlerine göre çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek ahlak notu yetersiz olanlar. b\) Haklarında öğrenim gördükleri kurumdan çıkarma cezası verilerek, cezası kesinleşenler. c\) Öğrenimlerini, mevzuatta belirlenen azami süre içerisinde tamamlayamayanlar. d\) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre memur olma niteliğini kaybedenler. f\) Giriş ile ilgili nitelikleri taşımadıkları öğrenim sırasında anlaşılanlar. g\) 4678 sayılı Kanun kapsamında ön sözleşme yapılan subay ve astsubay adaylarından kendi isteğiyle ayrılmak isteyenler. ğ) Bakanlıkça belirlenen devamsızlık süresi sonunda ilişik kesilmesine karar verilenler. \(c) bendi kapsamına girenler, istekleri halinde, İçişleri Bakanlığınca çıkarılacak yönetmeliğin belirleyeceği esaslar uyarınca uygun görülecek İçişleri Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığı kadrolarına atanabilirler. Meslek içinden öğrenciliğe alınan personelden (c) bendi kapsamına girenler ile onuncu fıkra uyarınca yapılan yeterlilik sınavından başarılı olamayanlar ise eğitim öncesi statülerine geri dönüş yaparlar. **Atama, Yer Değiştirme ve Disiplin İşlemleri** **Jandarma subay, astsubay ve uzman jandarmanın atanma ve yer değiştirme esasları:** **Madde 14 -- **Jandarma Genel Komutanı, Genel Komutan Yardımcıları, generaller, bölge ve il jandarma komutanları dışında kalanlar İçişleri Bakanınca yapılır. İhtisaslaşma gereği olarak özel eğitim görmüş personel nokta atamasına tabi tutulabilir. Nokta  ataması  yapılmayan subay, astsubay ve uzman jandarmalar valilik emrine atanır ve bunların istihdam yerleri, il içi yer değiştirmeleri vali tarafından yapılır. Hizmet gerekleri bakımından uygun görülmesi halinde il jandarma komutanlıklarına general rütbesindeki subaylar da atanabilir. **Disiplin ve soruşturma usulleri:** **Madde 15 -- **Jandarma personeli hakkında disiplin ve soruşturma işlemleri aşağıdaki usullere göre yapılır. a\) Disiplin işleri özel kanun hükümlerine göre yürütülür. b\) Jandarma personelinin mülki görevlerinden doğan suçlarında; özel kanunların hükümleri saklı kalmak şartıyla 2/12/1999 tarihli ve 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun hükümlerine göre işlem yapılır. c\) Adli görevlerinden doğan suçlarda; 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 161 inci maddesinin beşinci fıkrası hükmü uygulanır. d\) Jandarma personeline askeri görev verildiği takdirde bu görevlerden doğan suçların muhakemesi, Jandarma personelinin emrine verildiği askeri birlik personelini muhakeme etmekle görevli ve yetkili olan mahkemede görülür. e\) Jandarma personelinin kişisel suçlarında genel hükümlere göre işlem yapılır. Ertelenmiş, seçenek yaptırımlara çevrilmiş, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş, affa uğramış veya 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; Devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, milli savunmaya karşı suçlar, Devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, iftira, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından ya da kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına mahkûm olan Jandarma Genel Komutanlığında görevli subay, astsubay ve uzman jandarmaların Komutanlıkla ilişikleri İçişleri Bakanının onayı ile kesilir. **Erbaş ve erlerin üst ve eşya aramaları:** **Madde 15/A-** Tehlikenin veya suç işlenmesinin önlenmesi amacıyla usulüne göre verilmiş **sulh ceza hâkimi kararı** üzerine, jandarma hizmet binaları ve eklentilerinde, askerlik yükümlülüğünü yerine getiren erbaş ve erlerin üstü, özel kâğıtları ve eşyası aranır, gerekli tedbirler alınır, suç delilleri koruma altına alınarak 5271 sayılı Kanun hükümlerine göre gerekli işlemler yapılır. Arama talep yazısında, arama için makul sebeplerin oluştuğunun, gerekçeleriyle birlikte gösterilmesi gerekir. Arama kararında veya emrinde; aramanın sebebi, konusu ve kapsamı ile yapılacağı yer, zaman ve geçerli olacağı süre belirtilir. Aramanın sonucu, arama kararı veya emri veren merci veya makama bir tutanakla bildirilir. **Konutta ve yerleşim yerinde ve eklentilerinde önleme araması yapılamaz**. **İkmal esasları:** **Madde 19 -- **Jandarma Genel Komutanlığı ikmal hizmetleriyle faaliyetlerine ait her türlü ihtiyacını ve silah ve mühimmatını İçişleri Bakanlığınca belirlenecek standartlara uygun olarak kendi bütçesinden karşılar. Ancak Jandarma Genel Komutanlığı, Savunma Sanayi Destekleme Fonundan Türk Silahlı Kuvvetlerinin tabi olduğu usul ve esaslar dahilinde yararlanır. Jandarma Genel Komutanlığının ihtiyaçları, İçişleri Bakanlığı tarafından **Savunma Sanayii Müsteşarlığına** doğrudan teklif edilir. Bu ihtiyaçlar İçişleri Bakanlığının güvenlik önceliklerine göre değerlendirilir. Seferberlik ve savaş hallerinde Kuvvet Komutanlıkları emrine girecek veya İçişleri Bakanı ya da valilerce askeri görev verilen jandarma birliklerinin her türlü ihtiyacı (**sefer stokları dahil**) emrine gireceği Kuvvet Komutanlıklarının standartlarına uygun olarak **Milli Savunma Bakanlığınca sağlanır**. **Asayiş Tazminatı** **Madde 21 -- ** Jandarma Genel Komutanlığı fiili kadrolarına atanmış subay, astsubay ve uzman jandarma ve uzman erbaşlara; 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda belirtilen en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil); **a)Komando ve sınır birliklerinde % 52,** **b) Diğer karargah, birlik ve kurumlarda % 40,** tutarını geçmemek üzere İçişleri Bakanlığınca belirlenecek usul ve esaslara göre fazla çalışma karşılığı asayiş tazminatı ödenir. Bu tazminattan damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesinti yapılmaz. **Yürürlüktenkaldırılan ve uygulanmayacak olan hükümler:** **Ek Madde 1 -- **Jandarmanın eylem ve işlemleri İçişleri Bakanlığı, mülki idare amirleri ve kendi amirleri tarafından denetlenir ve teftiş edilir. **Ek Madde 2 -- **İl jandarma komutanı ile merkez ilçe jandarma komutanı hakkında il valisince, ilçe jandarma komutanı hakkında kaymakamın değerlendirmesi alınarak il valisi tarafından her yıl sonunda söz konusu kişilerin **(...) ^(2)^** görevleri ile ilgili olarak değerlendirme raporu düzenlenir. Değerlendirme raporları; personelin terfi, ödüllendirme, atama ve yer değiştirmesinde dikkate alınır. **İzinler** **Ek Madde 3 -- Subay, sözleşmeli subay, astsubay, sözleşmeli astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşların yıllık izinleri ve yıllık mazeret izinleri aşağıdaki gibidir:** a\) Personelin her yıl otuz gün yıllık izin hakkı vardır. Bu müddete yol dâhil değildir. Ayrıca, kısa süreli mazeretlerde kullanılmak üzere on beş güne kadar yıllık mazeret izni verilebilir. b\) Yıllık izinlerin verilmesi, zaman ve süresi, hizmetin aksamaması esas alınmak suretiyle birlik, karargâh ve kurum amirlerince düzenlenir. ç) Yıllık izinlerin senesi içinde kullanılması esastır. Ancak hizmet, alıkonulma, esaret ve sair zorunlu nedenlerle yıllık izinlerini kısmen veya tamamen kullanamayanların izinleri, müteakip sene içinde verilebilir. Bu müddet hiçbir suretle toplam altmış günü geçemez. d\) Görev ve hizmet ihtiyacının gerektirdiği durumlarda, asgari yıllık izin planlamasını onaylayan makam tarafından personel izinden geriye çağrılabilir. **Subay, sözleşmeli subay, astsubay, sözleşmeli astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşlara birinci fıkrada yazılı on beş günlük yıllık mazeret izinleri dışında;** b\) Yangın, deprem, su baskını gibi olağanüstü bir mazeret dolayısıyla bir yıl içinde otuz güne kadar mazeret izni verilebilir. c\) Hizmetleri sırasında radyoaktif ışınlarla çalışan personele her yıl, yıllık izinlerinden ayrı olarak, bir aylık izin verilir. ç) Gerekli uzmanlık dallarında ve ihtiyaç duyulan branşlarda yurt içinde öğrenim için özlük hakları saklı kalmak şartıyla öğrenim süresi kadar veya eğitim öğretim programının özelliğine göre ve programın safhaları dikkate alınarak ihtiyaç duyulan sürelerde bölümler halinde izin verilebilir. d\) Bakmakla yükümlü olduğu veya refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek anne, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya tedavisi uzun süren önemli bir hastalığa tutulmuş olması hâllerinde, bu hâllerin sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartıyla, istekleri üzerine, aylık ve özlük hakları korunarak üç aya kadar izin verilebilir. Gerektiğinde bu süre bir katına kadar uzatılır. Bu sürenin bitimini müteakip istekleri üzerine ayrıca altı aya kadar aylıksız izin verilebilir. Bu bent hükmü aynı kişi ve aynı vakaya dayalı olarak bir defaya mahsus uygulanır. Aylıksız izinli olarak geçirilen süreler mecburi hizmet süresinden, uzman erbaşlar için sözleşme süresinden sayılmaz. e\) En az yüzde 70 oranında engelli ya da süreğen hastalığı olan çocuğunun (çocuğun evli olması durumunda eşinin de en az yüzde 70 oranında engelli olması kaydıyla) hastalanması hâlinde hastalık raporuna dayalı olarak ana veya babadan sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde on güne kadar mazeret izni verilir. f\) Bu fıkra kapsamında verilen mazeret izinleri yıllık izne mahsup edilmez. **Subay, sözleşmeli subay, astsubay, sözleşmeli astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşların sıhhi izinleri aşağıdaki gibidir:** a\) Hizmet yapamayacak şekilde hastalanan personelin hastalığı geçici ise veya geçici olup sekel bırakan hastalıklardan ise, hastanelerde geçen teşhis ve tedavi süreleri hariç, ay ve gün hesabı ile her bir hastalığı için toplam olarak ve fiilen iki yılı geçmemek üzere, nekahet tedavisi, istirahat ve hava değişimi işlemine tabi tutulur. Bu gibiler hakkında raporlar sağlık kurulunca verilir. Sözleşmeli subay ve sözleşmeli astsubaylar için 4678 sayılı Kanun, uzman erbaşlar için 3269 sayılı Kanundaki sağlık durumları nedeniyle sözleşme fesih hükümleri saklıdır. b\) Kanser, her türlü kötü huylu tümör, verem, kronik böbrek yetmezliği ile akıl ve ruh hastalıkları gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığa yakalananlar, sağlık kurulları raporlarında gösterilecek lüzum üzerine, toplam olarak ve fiilen üç yılı geçmemek şartı ile tedavi, istirahat veya hava değişimine tabi tutulabilirler. c\) Sağlık durumundan dolayı (Yurdun alçak veya alçak mutedil bölgelerinde faal görev yapar) veya (Muayyen bölgelere gidemez) şeklinde iklim değiştirme raporları alanlar ile birlik veya diğer görevlerde çalışması sağlık kurulu raporu ile kayıt ve şarta bağlı olanların bu durumlardaki sıhhi izin süreleri dört yıl olarak hesaplanır. Geçici olarak sağlık durumları sebebiyle uçucuların yer hizmetine verilmeleri ve dalgıç ve kurbağa adamlardan hizmetlerini yapamaz kararı alanların diğer görevlere verilmeleri sıhhi izin süresinden sayılmaz. Sıhhi izin süresini doldurmak durumuna girenler, sıhhi izin sürelerini dolduracakları ayın ilk haftasında haklarında kati işlem yapılmak üzere tekrar muayeneye sevk edilirler. Bunlardan sıhhi arızalarının devam ettiği ve hiçbir sınıfın hizmetinde vücutlarından istifade edilemeyeceği anlaşılanlar hakkında ilgisine göre 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu veya 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu hükümleri uygulanır. ç) Kadın personele doğum yapmasından önce sekiz hafta ve doğum yaptığı tarihten itibaren sekiz hafta olmak üzere toplam on altı hafta süre ile aylıklı izin verilir. Çoğul gebelik halinde, doğum öncesi sekiz haftalık izin süresine iki hafta süre eklenir. Ancak beklenen doğum tarihinden sekiz hafta öncesinden, sağlık durumunun uygun olduğu doktor raporu ile belgelenen personel, isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar iş yerinde çalışabilir. Bu durumda personelin isteği halinde doğum öncesinde çalıştığı süreler, doğum sonrası izin süresinin bitim tarihinden itibaren aylıklı izin süresine eklenir. Doğumun erken gerçekleşmesi nedeniyle doğum öncesi sekiz haftalık izinden kullanılamayan süreler, doğum sonrası sürelere eklenir. Doğumda veya doğum sonrası aylıklı izin süresi içerisinde annenin ölümü halinde, isteği üzerine babaya, bu bentte anne için öngörülmüş olan aylıklı izin süresi kadar izin verilir. Doğum yapan personele çocuklarını emzirmeleri için aylıklı izin süresinin bitim tarihinden itibaren ilk altı ayda günde üç saat, ikinci altı ayda günde bir buçuk saat süt izni verilir. Süt izninin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağı personelin tercihine bırakılır. d\) Görev esnasında veya görev dışında, görevlerinden dolayı bir saldırıya veya kazaya uğrayan veya bir meslek hastalığına yakalanan personel bu fıkrada belirtilen sürelere bağlı olmaksızın iyileşinceye kadar izinli sayılır. e\) Bu fıkra kapsamında verilen izinler rütbe bekleme süresinden sayılır. **Subay, sözleşmeli subay, astsubay, sözleşmeli astsubay ve uzman jandarmaların yurt dışı izinleri aşağıdaki gibidir:** a\) İçişleri Bakanlığınca; 1\) Öğrenim için öğrenim süresi kadar, 2\) Meslekî bilgi ve görgüsünü artırmak maksadıyla bir yıla kadar, 3\) Seminer, müşahede gezisi ve ziyaretler için lüzumlu görülen süre kadar, 4\) Mazeret dolayısıyla yıllık izinle birlikte üç aya kadar, 5\) Seyahat maksadıyla yurt dışına gidecek personele, bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen yıllık izin süresi kadar, yurt dışı izni verilebilir. c\) Yurt dışı izin verme yetkisi İçişleri Bakanlığınca devredilebilir. Yetki devri hâllerinde, verilen yurt dışı izinleri yetki devri yapan makama bildirilir. **Subay, sözleşmeli subay, astsubay, sözleşmeli astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşlardan;** a\) Yabancı memleketlerin emsal kurum ve kuruluşlarında hizmet yapmak üzere gönderileceklere İçişleri Bakanlığınca dört yıla kadar aylıklı izin verilebilir. Bu şekilde görevlendirilenlerin aylıkları Jandarma Genel Komutanlığı bütçesinden ödenir. Bunların yabancı memleketlerde geçen hizmet süreleri, fiilî hizmetlerinden ve kıdemlerinden sayılır. b\) Yabancı bir memlekette veya uluslararası kuruluşlarda görev alacaklara İçişleri Bakanlığının onayı ile beş yıla kadar aylıksız izin verilebilir. c\) Birleşmiş Milletler Teşkilatı ile Türkiye Cumhuriyetinin üye olduğu veya imzaladığı anlaşmalarla taraf bulunduğu diğer uluslararası teşkilatlar nezdinde ateşkesi denetlemek üzere gözlemci sıfatıyla görev alan veya barış gücünde görevlendirilenlere Cumhurbaşkanı kararı ile beş yıla kadar aylıklı izin verilebilir Bursla gidenler de dâhil, yetiştirilmek üzere veya sürekli görevle yurt dışına gönderilen personel kanunlarına tâbi kamu personelinin; subay, sözleşmeli subay, astsubay, sözleşmeli astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaş olarak görev yapan eşlerine, hizmet safahatları süresince her defasında bir yıldan az olmamak üzere en çok dört yıla kadar aylıksız izin verilebilir. Aylıksız izin süreleri hariç olmak üzere, izin süreleri subay, sözleşmeli subay, astsubay, sözleşmeli astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşların hizmetlerinden sayılır. Aylıksız izin süreleri mecburi hizmet süresinden sayılmaz. Savaş ve olağanüstü hallerde Cumhurbaşkanınca izin süreleri kısaltılabilir veya kaldırılabilir. Bu hâllerde, bu madde kapsamına giren personel, izinden geriye çağrılabilir. Subay, sözleşmeli subay, astsubay, sözleşmeli astsubay, uzman jandarmalar ve uzman erbaşlar için bu Kanun dışında diğer kanunlarda düzenlenen izin hükümleri uygulanmaz. **Ek Madde 4 -** Gözaltına alınanların yeme, içme ihtiyaçlarına ve nakillerine ait masraflar Jandarma Genel Komutanlığı bütçesine konulacak ödenekle karşılanır. **Ek Madde 5 (ÖNLEME DİNLEMESİ) --**Jandarma, bu Kanunun 7 nci maddesinin (a) bendine ilişkin görevleri yerine getirirken önleyici ve koruyucu tedbirleri almak üzere, sadece kendi sorumluluk alanında 4.12.2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun, casusluk suçları hariç, 250 nci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde yazılı suçların işlenmesinin önlenmesi amacıyla, hâkim kararı veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Jandarma Genel Komutanı veya istihbarat başkanının yazılı emriyle, telekomünikasyon yoluyla yapılan iletişimi tespit edebilir, dinleyebilir, sinyal bilgilerini değerlendirebilir, kayda alabilir. Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde verilen yazılı emir, yirmidört saat içinde yetkili ve görevli hâkimin onayına sunulur. Hâkim, kararını en geç kırk sekiz saat içinde verir. Sürenin dolması veya hâkim tarafından aksine karar verilmesi halinde tedbir derhal kaldırılır. Bu halde dinlemenin içeriğine **ilişkin kayıtlar en geç on gün içinde yok edilir**; **Yetkili ve görevli hâkim, Ankara ağır ceza mahkemesi üyesidir.** Kararda ve yazılı emirde, hakkında tedbir uygulanacak kişinin kimliği, iletişim aracının türü, kullandığı telefon numaraları veya iletişim bağlantısını tespite imkân veren kodundan belirlenebilenler ile tedbirin türü, kapsamı ve süresi ile tedbire başvurulmasını gerektiren nedenler belirtilir**. Kararlar, en fazla üç ay için verilebilir**; bu süre aynı usûlle üçer ayı geçmeyecek şekilde en fazla üç defa uzatılabilir. Ancak, terör örgütünün faaliyeti çerçevesinde devam eden tehlikelere ilişkin olarak gerekli görülmesi halinde, hâkim üç aydan fazla olmamak üzere sürenin müteaddit defalar uzatılmasına karar verebilir. Uygulanan tedbirin sona ermesi halinde, dinlemenin içeriğine ilişkin kayıtlar **en geç on gün içinde** yok edilir; durum bir tutanakla tespit olunur ve bu tutanak denetimde ibraz edilmek üzere muhafaza edilir. Bu maddede belirtilen suçların önlenmesi amacıyla ve hâkim kararı alınmak koşuluyla, teknik araçlarla izleme yapılabilir. Hâkim kararları ve yazılı emirler, Jandarma Genel Komutanlığı İstihbarat Başkanlığı görevlilerince yerine getirilir. İşlemin başladığı ve bitirildiği tarih ve saat ile işlemi yapanın kimliği bir tutanakla saptanır. **Madalya ve para mükâfatı** **Ek Madde 9** a\) Ülkenin güvenlik ve esenliği, Devletin çıkarları ve kişilerin can, ırz ve mallarını korumada yüksek hizmetleri görülenler, fiilen almakta oldukları aylık tutarlarının iki katından **beş katına kadar,** b\) Olağanüstü durumlarda yaşamını ortaya koyarak büyük yararlıklar gösterenler, fiilen almakta oldukları aylık tutarlarının **altı katından yirmidört katına kadar**, para verilerek ödüllendirilir. Kendisine tevdi edilen görevleri fiilen hayatını hiçe sayarak üstün bir cesaret, feragat ve kahramanlıkla yerine getirdiği tespit edilen personele, İçişleri Bakanı tarafından Üstün Cesaret ve Feragat Madalyası verilebilir. **Atıflar** **Ek Madde 10-** 4678 sayılı Kanun, 3269 sayılı Kanun ile 6191 sayılı Kanunda; Jandarma Genel Komutanlığı mensubu sözleşmeli subay, sözleşmeli astsubay, uzman erbaş, sözleşmeli erbaş ve er statüsündeki personel için Türk Silahlı Kuvvetlerine yapılan atıflar Jandarma Genel Komutanlığına, Milli Savunma Bakanlığı ve/veya Genelkurmay Başkanlığına yapılan atıflar İçişleri Bakanlığına yapılmış sayılır.. **Mecburi hizmet süresi** **Ek Madde 14- Jandarma Genel Komutanlığında muvazzaf subay ve astsubay olanlar için mecburi hizmet yükümlülükleri aşağıda belirtilmiştir:** **a) Muvazzaf subay veya astsubayların mecburi hizmetleri, subay veya astsubay nasbedildikleri tarihten itibaren fiilen on beş yıldır. Statü değiştirerek subaylığa geçirilenlerin mecburi hizmet süreleri Jandarma Genel Komutanlığındaki ilk statülerine nasbedildikleri veya ilk sözleşmelerinin onaylandığı tarihten itibaren on beş yıldır.** **d) Pilotaj eğitimini (pilot adaylarına verilen uçuş eğitimini) bitirenlerin yükümlülükleri altı yıl uzatılır.** **Ek Madde 16- Uzman jandarmalıktan astsubaylığa geçenlerin rütbe yaş hadleri aşağıda belirtilmiştir:** **[Rütbe]                                                                                           [Yaş Haddi]** **Astsubay çavuş, astsubay kıdemli çavuş                                            43** **Astsubay üstçavuş, astsubay kıdemli üstçavuş                                   52** **Astsubay başçavuş                                                                               54** **Astsubay kıdemli başçavuş                                                                 55** **Ek Madde 18- Emsalleri arasında temayüz etmiş, hizmetine ihtiyaç duyulduğu tespit edilen ve sicil notu ortalaması, sicil tam notunun %90'ının (dâhil) üzerinde olan istekli astsubay kıdemli başçavuşların yaş haddi, Jandarma Genel Komutanlığının teklifi üzerine veya resen İçişleri Bakanı tarafından 60 yaşına kadar uzatılabilir.** #### JANDARMA TEŞKİLAT, GÖREV VE YETKİLERİ YÖNETMELİĞİ **Amaç ve kapsam** **MADDE 1-** (1) Bu Yönetmeliğin amacı; jandarmanın teşkilat, görev, yetki ve sorumluluklarını, diğer makamlarla ilişkilerini, birlikte çalışma ve işbirliği esasları dahil komuta ve kontrol ilişkilerini düzenlemektir. **Tanımlar** **a) Asayiş**: Hukuka uygun ve gerekli önlemlerin alınması sonucu, Devlete, topluma, kişilere, mal ve eşyalara yönelik tehlike, kaza ve sabotajların söz konusu olmadığı bir ortamı, düzensizlik ve karışıklıkların önlendiği, hayatın normal akışının sağlandığı hali, dirlik ve düzenin varlığı konusunda kamuda oluşan yerleşik ve yaygın inancı, **ç) Emir**: Göreve ait bir talep ya da yasağın söz, yazı ve sair suretle ifadesini, **d) Emniyet**: Devlete, topluma, kişilere, mal ve eşyalara yönelik tehlike, kaza ve sabotajları önlemek için alınan hukuka uygun önlemlerin tümünü ve bu önlemlerin alınmış bulunduğu hali, **e) Genel kolluk**: Kamu düzeninin korunmasını sağlayan, mevzuatla verilen görevleri yerine getiren ve silah kullanma yetkisini haiz Bakanlığa bağlı jandarma, sahil güvenlik ve polisi, **f) Görev**: Mevzuat gereğince yapılması ya da yapılmaması öngörülen hususlar ile amir tarafından verilen emirleri, **g) Jandarma asayiş komando birlikler**i: Gerektiğinde bağlı olduğu il jandarma komutanlığının diğer birliklerini takviye etmek, her türlü toplumsal olaylara süratle müdahale etmek, terörle mücadele faaliyetlerini yürütmek, takip ve tenkil harekatını yürütmek amacıyla Bakanlıkça gerek görülecek yerlerde konuşlandırılan genel kolluk birliklerini, **ğ) Jandarma asayiş noktası**: İhtiyaç üzerine mülki amirin onayı ile emniyet ve asayiş ile kamu düzeninin korunması amacıyla geçici olarak teşkil edilen jandarma birimini, **ı) Jandarma komando birlikleri**: Jandarma Genel Komutanlığının ihtiyatını oluşturmak üzere gerektiğinde mahalli jandarma birliklerinin gücü dışına çıkan toplumsal olaylara müdahale etmek ve terörle mücadele faaliyetlerini yürütmek amacıyla Bakanlıkça gerek görülen yerlerde konuşlandırılan birlikleri, i**) Kamu düzeni**: Emniyet ve asayiş, huzur ve sükun, genel sağlık ve genel ahlak unsurlarından oluşan, hak ve hürriyetlerin tam olarak kullanımına elverişli ortamı, **k) Konuş**: Birlik ve kurumların, hizmet barınma, eğitim, tatbikat ve harekata hazırlanma bakımından bulunduğu yeri, **m) Özel kolluk**: Devlet ve yetkili diğer kamu tüzel kişilerince, özel kanunlar çerçevesinde kurulup teşkilatlandırılan, kendi görev alanında güvenliği sağlamak amacı taşıyan ve jandarma, sahil güvenlik ve polis dışındaki kolluk birimlerini, ifade eder. [ **a) Merkez teşkilatı şunlardır:**] 1\) Hukuk Hizmetleri Başkanlığı. 2\) Mali Hizmetler Birimi Başkanlığı. 3\) İç Denetim Birimi Başkanlığı. 4\) Teftiş Kurulu Başkanlığı. 5\) Asayiş Başkanlığı. 6\) Personel Başkanlığı. 7\) İstihbarat Başkanlığı. 8\) Muhabere Elektronik Bilgi Sistemleri Başkanlığı. 9\) Kriminal Daire Başkanlığı. 10\) Havacılık Daire Başkanlığı. 12\) Eğitim ve Öğretim Daire Başkanlığı. 13\) İstihbarat Okul Komutanlığı. 14\) İstihbarat Grup Komutanlığı. 15\) Personel Temin Merkez Komutanlığı. 16\) Lojistik Komutanlığı. 17\) Denetleme Grubu. 18\) Destek Kıtaları Komutanlığı. 19\) Sosyal tesisler birimleri. **[b) Taşra teşkilatı şunlardır:]** 1\) Jandarma bölge komutanlıkları. 2\) İl jandarma komutanlıkları. 3\) İlçe jandarma komutanlıkları. 4\) Komando alay/tabur/bölük komutanlıkları. 6\) Asayiş komando bölük komutanlıkları. [ **c) Doğrudan merkeze bağlı birimler şunlardır:**] 1\) Jandarma asayiş kolordu komutanlıkları. 2\) Eğitim ve öğretim birim ve kurumları. 3\) Komando tugay komutanlıkları. 5\) Havacılık grup/filo komutanlıkları. **Konuşlanma** **MADDE 6**- (1) Jandarma birimlerinin konuşlarının düzenlenmesinde, mülki taksimat esas alınır. Seferberlik ve savaşta kuvvet komutanlıkları emrine girecek birimlerin konuş yerleri, Genelkurmay Başkanlığının görüşü alınarak Bakanlıkça düzenlenir. Her düzeydeki jandarma birlikleri Bakan onayı ile kurulabilir. \(2) Sevk ve idare ihtiyaçları ile hizmette verim ve etkinliğin sağlanması amacıyla geçici olarak birden çok ili içine alan jandarma bölge komutanlığı kurulabilir. Bölge komutanı bölge teşkilatının konuşlu olduğu ilin valisine karşı sorumlu olarak görev yapar. \(5) Karakollar, sorumluluk alanlarının merkezi bir yerinde ya da karakol bölgesindeki yurttaşların kolayca gelip gidebileceği, merkeze yakın bir mahalle, köy, kasaba ya da ulaşım kolaylığı olan bir yerde konuşlandırılabilir. Karakol sorumluluk bölgesinin belirlenmesinde aşağıdaki hususlar gözönünde tutulur. - Emniyet ve asayiş durumu. - Suç oranları, suç haritaları gibi benzeri suç analizlerinin sonuçları. - İlçenin coğrafi durumu, ekonomik şartlar ve kamu hizmetlerinin gerekleri. - ç) Yerleşim alanlarının durumu. - Nüfus yoğunluğu. - Ulaşım durumu. - Sosyal ve kültürel gelişimi ve benzeri özellikler. \(7) Karakolların sorumluluk bölgeleri il jandarma komutanının önerisi üzerine valinin onayı, karakolların konuş yerleri ise Bakan onayı ile belirlenir. Geçici asayiş karakolları ile jandarma asayiş noktaları, il jandarma komutanının önerisi üzerine valinin onayıyla teşkil edilir. **Jandarma Genel Komutanlığının Görevleri, Sorumluluk Alanı ve Yetkileri** **Görev ve Sorumluluk Alanı** **Genel esaslar** **MADDE 7-** (1) Jandarmanın genel olarak görev ve sorumluluk alanı, polis ve sahil güvenlik teşkilatının görev alanının dışı olup, bu alanlar il ve ilçe belediye sınırları dışında kalan ya da polis ve sahil güvenlik teşkilatı bulunmayan yerlerdir. Ancak, belediye sınırları içinde olmakla birlikte, hizmet gerekleri bakımından uygun görülen yerler, jandarmanın görev ve sorumluluk alanı olarak belirlenebilir. Bakanın kararıyla bir il veya ilçenin tamamı polis ya da jandarma görev ve sorumluluk alanı olarak belirlenebilir. **Jandarma birimlerinin sorumluluk alanının belirlenmesi** **MADDE** 10- (1) Kolluk birimlerinin personel, araç ve gereç imkânları ile hizmet gerekleri gözönünde bulundurularak belediye sınırları dışında kalan yerlerden bir kısmı polisin görev alanı; belediye sınırları içinde olmakla birlikte şehir meskûn alanlarına uzak bazı yerler ise jandarmanın görev alanı olarak tespit edilebilir. \(2) Birinci fıkrada belirlenen esaslara göre; il ve ilçelerdeki jandarma ve polis sorumluluk alanlarının sınırları, ilçelerde kaymakam, illerde vali veya görevlendireceği vali yardımcısı başkanlığında jandarma ve emniyet temsilcilerinin katılacağı bir komisyon tarafından belirlenir. Komisyon, vali veya kaymakamın çağrısı üzerine toplanır. Büyükşehir, il veya ilçe belediyesi kurulması, kaldırılması ya da kentleşme veya diğer sebeplerle sınırlarda değişiklik olması halinde, değişikliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren **en geç üç ay içerisinde sorumluluk alanları yeniden düzenlenir**. **Askeri Görevler** **Askeri görevler** **MADDE 41**- (1) Jandarma birlikleri; seferberlik ve savaş hallerinde, Bakanlar Kurulu kararıyla belirlenecek bölümleriyle kuvvet komutanlıkları emrine girer, kalan bölümüyle normal görevlerine devam eder. Jandarma, seferberlik ve savaş halinde, 4/11/1983 tarihli ve 2941 sayılı Seferberlik ve Savaş Hali Kanunu ile verilen görevleri yapar. \(2) Jandarma birlikleri; Genelkurmay Başkanlığının talebi üzerine Bakanın, illerde ise garnizon komutanının talep etmesi halinde valinin onayıyla kendilerine verilen askeri görevleri de yapar. Bu görevlerin kapsamı, niteliği ve yerine getirilme esasları Genelkurmay Başkanlığı ve Bakanlıkça belirlenir. **Önleme araması** **MADDE 47**- (1) Jandarma, tehlikenin veya suç işlenmesinin önlenmesi amacıyla usulüne göre verilmiş sulh ceza hakiminin kararı veya bu sebeplere bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde mülki amirin vereceği yazılı emirle kişilerin üstlerini, araçlarını, özel kağıtlarını ve eşyasını arar; alınması gereken tedbirleri alır, suç delillerini koruma altına alarak 5271 sayılı Kanun hükümlerine göre gerekli işlemleri yapar. **Jandarma Genel Komutanı** **MADDE 52**- (1) Jandarma Genel Komutanı, jandarma teşkilatının komutanıdır. \(2) Jandarma Genel Komutanının görev, yetki ve sorumlulukları şunlardır: a\) Jandarmanın mesleki eğitim ve öğretim yönünden yetiştirilmesini sağlamak. b\) Hizmet ve işlemlerin düzenlenmesini ve yürütülmesini sağlamak. ç) Jandarma teşkilatını denetlemek ya da denetletmek. d\) Disiplini sağlamak için gerekli önlemleri almak. e\) Seferberlik ve savaş hallerinde kuvvet komutanlıkları emrine girecek jandarma birimlerini eğitim yönünden hazırlamak. **Jandarma genel komutan yardımcıları** **MADDE 53**- (1) Jandarma genel komutan yardımcılarının görev, yetki ve sorumlulukları şunlardır: a\) Jandarma Genel Komutanı tarafından verilen görevleri yerine getirmek. b\) Jandarma Genel Komutanının bulunmadığı zamanlarda vekalet etmek ve yetkilerini kullanmak. ç) İlgili başkanlıklar vasıtası ile teşkilatın gelişim planlarını hazırlamak ve takip etmek. d\) Gerekli gördüğü önerileri Jandarma Genel Komutanına iletmek. **İcra müdürlükleri ile ilişkiler** **Dış ilişkiler** **İkmal** **MADDE 69**- **Emniyet ve asayiş planları** **MADDE 75-** \(3) Planlar, mülki amirin onayı ile yürürlüğe konulur. **Stratejik hedef planı** **MADDE 76-** (1) Jandarma teşkilatının personel, araç, gereç, mühimmat, taşınır ve taşınmazları ile hizmetlerinin ve görevlerinin geliştirilmesi ve ihtiyaçlarının önceden tespiti ve hedeflerinin belirlenmesi için hazırlanan ve beş yıllık bir dönemi kapsayan Jandarma Genel Komutanlığı stratejik hedef planı Bakan onayı ile yürürlüğe konulur. Bu plan en az iki yılda bir gözden geçirilir. #### GENEL KOLLUK DİSİPLİN HÜKÜMLERİ HAKKINDA KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMENİN KABUL EDİLMESİNE DAİR KANUN **Tanımlar** a**) Amir**: Kadro ve kuruluş yönünden bağlı olunan kimse ile amir olarak yetkilendirilmiş olan diğer kişileri, ç) **Disiplinsizlik**: Bu Kanuna göre disiplin cezası ile cezalandırılan fiilleri, d\) **Disiplin amiri**: Bu Kanun ile disiplin cezası vermeye yetkili kılınmış ilk amiri, e\) **Disiplin amirleri**: Disiplin amiri ile üst disiplin amirlerini, ğ) **Emir**: Hizmete ilişkin bir fiilin yapılmasının veya yapılmamasının söz, yazı ve sair surette asta bildirilmesini, h\) **Görev**: Hizmetin gerektirdiği fiili yapmayı ve menettiği fiili yapmamayı, **Genel Hükümler** **Disiplin cezasını gerektiren fiillerin ve disiplin cezalarının niteliği** **MADDE 4-** (1) Disiplinsizlik kasten veya taksirle oluşabilir. \(2) Aynı fiil nedeniyle bu Kanunda yazılı disiplin cezalarından birden fazlası verilemez. \(3) Bir fiilin birden fazla disiplinsizlik teşkil etmesi halinde ağır olan disiplin cezası verilir. **Takdir hakkının kullanımı** \(2) Takdir hakkı mutlaka gerekçeli olarak kullanılır. \(3) Takdir hakkı kullanılırken; a\) Disiplinsizliğin işleniş biçimi, b\) Disiplinsizliğin işlendiği zaman ve yer, c\) Disiplinsizliğin hizmete olumsuz etkisinin ağırlığı, ç) Meydana gelen zarar veya tehlikenin ağırlığı, d\) Disiplinsizlik yapan personelin kast veya taksire dayalı kusurunun ağırlığı, e\) Disiplinsizlik yapan personelin daha önceki disiplin durumu, f\) Disiplinsizlik yapan personelin samimi ikrarı ve gösterdiği pişmanlık, gözönüne alınır. **Disiplin cezaları** **MADDE 7** b**) Kınama cezası**: Personele görevinin icrasında veya hal ve hareketlerinde **kusurlu** olduğunun yazı ile bildirilmesidir. c\) **Aylıktan kesme cezası**: Disiplin cezası verilen personelin, fiilin ağırlık derecesine göre zam ve tazminatlar hariç brüt aylığından onbeş günlüğe kadar kesinti yapılmasıdır. Ceza, aylığı tahakkuk ettiren birimce personelin aylığından kesilmek suretiyle yerine getirilir. Aylıktan kesme tam Türk Lirası üzerinden yapılır ve kuruşlar dikkate alınmaz. ç**) Kısa süreli durdurma**: Personelin bulunduğu kademede ilerlemesinin **dört, altı veya on ay** süre ile durdurulmasıdır. d\) **Uzun süreli durdurma**: Personelin bulunduğu kademede ilerlemesinin **oniki, onaltı, yirmi veya yirmidört ay** süre ile durdurulmasıdır. e\) **Meslekten çıkarma**: Personelin emniyet, jandarma ve sahil güvenlik teşkilatlarında bir daha çalıştırılmamak üzere meslekten çıkarılmasıdır. f\) **Devlet memurluğundan çıkarma**: Personelin bir daha Devlet memurluğuna atanmamak üzere memurluktan çıkarılmasıdır. \(2) Kurumda geçmiş hizmetleri sırasında çalışmaları olumlu bulunan ve iyi veya çok iyi derecede değerlendirme puanı alan personel için verilecek cezalarda bir derece hafif olanı uygulanabilir. \(3) Birinci fıkranın (c), (ç) ve (d) bentlerinin uygulanmasında, cezanın üst ve alt kademeleri ağır ya da hafif ceza sayılmaz. \(4) Bu Kanun hükümleri sözleşmeli subay, sözleşmeli astsubay ve uzman erbaşlar ile sözleşmeli erbaş ve sözleşmeli erlerin kendi kanunlarında düzenlenen meslekten ayırmayla ilgili hükümlerin uygulanmasına engel teşkil etmez. **Disiplin cezası verilecek fiiller** **MADDE 8-** (1) **Uyarma cezasını gerektiren fiiller şunlardır**: a\) Silahını, araç ve gerecini, giyim ve kuşamını temiz tutmamak, çalıştığı yerin temizliğine özen göstermemek. c\) İzinsiz veya kurumunca kabul edilebilir özrü olmaksızın belirli zamanda yapılması gereken faaliyetlere geç kalmak. d\) Özürsüz veya izinsiz olarak mesaiye geç gelmek veya erken ayrılmak ya da günlük mesai saatlerine riayet etmemek. e\) Nezaket kurallarına aykırı tavır ve davranışlarda bulunmak. f\) Emrin icrası veya sonuçları ile katılım sağlanan toplantılarla ilgili olarak görevlendirme yapan amire bilgi vermemek. **(2) Kınama cezasını gerektiren fiiller şunlardır**: a\) Görev sırasında veya dışında, mevzuat veya talimatlarla yasaklanan davranışlarda bulunmak. c\) Nöbeti teslimden sonra görev yerine özürsüz olarak geç dönmek. ç) Bildirimleri süresi içerisinde yerine ulaştırmamak. e\) Görev sırasında veya dışında kendisi ile aynı rütbede çalışanlara veya mesai arkadaşlarına karşı saygısız davranmak. h\) Mevzuata veya mesleki teamüllere aykırı hitaplarda bulunmak. **(3) Aylıktan kesme cezasını gerektiren fiiller şunlardır**: **а) Üç günlüğe kadar aylıktan kesme cezasını gerektiren fiiller;** 1\) Mevzuat veya talimata aykırı olarak eksik kuşam ve teçhizatla göreve çıkmak. 3\) Özlük hakları ile ilgili veya başka bir kişisel menfaat temini için başkalarını aracı koyup öncelik ve ayrıcalık talep etmek. 4\) İzinsiz veya kurumunca kabul edilebilir bir özrü olmaksızın yirmidört saate kadar göreve gelmemek. 5\) Görev dışında amir veya üstlerine saygısız davranmak. 8\) Amirinden izin almaksızın görevli bulunduğu il sınırları dışına çıkmak. 10\) Kendisine verilmiş olan personel kimlik kartını kabul edilebilir bir neden olmaksızın kaybetmek. 12\) Herhangi bir yolu, yeri veya kişiyi arayıp soranlara cevap vermemek, baştan savmak. 13\) Görevde kayıtsızlık göstermek, görevi savsaklamak veya geçerli bir özrü olmaksızın belirtilen sürede bitirmemek. 14\) Haklı bir neden olmadan kişileri bekletmek. **15) Selamlama ile ilgili olarak belirlenmiş kurallara riayet etmemek.** 16\) Resmi protokol kurallarına aykırı tavır ve davranışlarda bulunmak. 18\) Kılık ve kıyafet ile ilgili olarak mevzuatta belirlenmiş kurallara uymamak. **b) Dört ila on günlüğe kadar aylıktan kesme cezasını gerektiren fiiller**; 2\) Resmi belge veya göreve ilişkin evrakı kaybetmek. 6\) Mühür veya beratını kabul edilebilir bir neden olmaksızın kaybetmek. 8\) Görevle ilgili resmi belge, araç ve gereçleri görevin sona ermesine ya da kurumca istenmesine rağmen geri vermemek. 9\) İzin verilen haller dışında üniforma giymemek. **c) Onbir ila onbeş günlüğe kadar aylıktan kesme cezasını gerektiren fiiller;** 3\) Amir ve üstlerine iletilmesi gereken olay, bilgi ve emirleri zamanında iletmemek. 4\) Görev sırasında kişilere karşı onur kırıcı söz söylemek veya davranışta bulunmak. **(4) Kısa süreli durdurma cezasını gerektiren fiiller şunlardır:** **а) Dört ay kısa süreli durdurma cezasını gerektiren fiiller**; 1\) Amir ve memurlara görevle ilgili olarak yalan söylemek. 2\) Denetim görevini yerine getirmemek. 4\) Amirlerini, üstlerini, aynı rütbedeki arkadaşlarını, astlarını veya diğer mesai arkadaşlarını haksız yere şikâyet etmek. 5\) Astlarını, aynı rütbedeki arkadaşlarını ve diğer mesai arkadaşlarını dövme girişiminde bulunmak. 6\) Toplu olarak sözlü veya yazılı şikâyette bulunmak. 7\) Görev sırasında amir veya üstlerine saygısız davranmak. **b) Altı ay kısa süreli durdurma cezasını gerektiren fiiller;** 1\) Doğrudan veya aracı eliyle astlarından ya da iş sahiplerinden hediye veya borç almak. 2\) Kabul edilebilir mücbir sebepler haricinde borçlanıp ödememeyi alışkanlık haline getirmek. 6\) Hizmet dışında resmi sıfatının gerektirdiği saygınlığı ve güven duygusunu sarsacak eylem ve davranışlarda bulunmak. 7\) Bir görevin kendisine tevdi edildiğini öğrendikten sonra mazeretler ileri sürmek suretiyle göreve başlamayı geciktirmek. **c) On ay kısa süreli durdurma cezasını gerektiren fiiller;** 5\) Aynı rütbedeki meslektaşları ile diğer mesai arkadaşlarını tehdit etmek, **(5) Uzun süreli durdurma cezasını gerektiren fiiller şunlardır**: **a) Oniki ay uzun süreli durdurma cezasını gerektiren fiiller**; 1\) Belirlenen durum ve sürelerde mal bildiriminde bulunmamak veya gerçeğe aykırı bildirimde bulunmak. 2\) Görev sırasında kişilere veya herhangi bir nedenle kurum binalarına gelen ya da getirilenlere hakaret etmek. **b) Onaltı ay uzun süreli durdurma cezasını gerektiren fiiller;** 1\) Devlet malı motorlu araçları, muhabere araçlarını, silah veya mühimmatı ihmal nedeniyle kaybetmek. 2\) Hizmet içinde resmi sıfatının gerektirdiği saygınlığı ve güven duygusunu sarsacak eylem ve davranışlarda bulunmak. 3\) Görev sırasında herhangi bir şekilde uyumak veya uyuklamak. c**) Yirmi ay uzun süreli durdurma cezasını gerektiren fiiller**; **ç) Yirmidört ay uzun süreli durdurma cezasını gerektiren fiiller;** 2\) Silahla yaralama suçunu kasten işlemek. 3\) Meskûn yerlerde, binalarda, herkesin dolaşıp gezebileceği veya oturabileceği yerlerde silah atmak. 4\) Amirin usulüne göre verdiği emri yerine getirmemek. 5\) Amirin izni olmaksızın görev yerini terk etmek. 6\) Kişinin iffetine yönelik söz söylemek, fiil veya harekette bulunmak. 7\) Amir veya üste hakaret etmek. 8\) Amir veya üstlerini söz, yazı, tutum veya davranışlarıyla küçümsemek. 9\) Amir veya üstlerini dövmeye teşebbüs etmek. 10\) Amir veya üstlerini sözlü veya fiili olarak tehdit etmek. 13\) Hizmet aracıyla ağır kusuru veya hizmetten ayrılabilen kişisel kusuruyla trafik kazası sonucu ölüme sebebiyet vermek. **(6) Meslekten çıkarma cezasını gerektiren fiiller şunlardır:** n\) Kumar oynamak veya oynatmak, kumar oynatanlarla ilişki kurmak. o\) Kaçakçılık yapmak veya kaçakçılarla ilişki kurmak. v\) Amir ya da üste karşı itaatsizliğe, mukavemete ya da fiilen taarruza tahrik ya da teşvik etmek. y\) Menşei belli olmayan, bulundurulması ve taşınması yasak olan her çeşit silah, mühimmat ve benzerlerini bulundurmak. a\) Kısa süreli durdurma cezası verilmesini gerektiren hallerde brüt aylıklarının 1/5'i ila 1/4'ü, b\) Uzun süreli durdurma cezası verilmesini gerektiren hallerde brüt aylıklarının 1/3'ü ila 1/2'si, kesilir. **Devlet memurluğundan çıkarma** b\) İşkence yapmak. **Ağırlaştırıcı nedenler** **MADDE 10-** 1- devlet yada kişiler zarara upratılmış 2- uzun süreli veya görevi aksatacak biçimde olmuşsa 3- devlet veya kişileri zarara uğratmış yada hizmetin gecikmesine durmasına veya aksamasına neden olmuşsa 4- işleniş şekli durumun ağırlığı yada zararın derecesi ile fiilin konusunun önem ve değerine göre 5- görevi aksatacak biçimde **Geçici olarak kontrol altına alma** **Disiplin ceza puanına bağlı olarak meslekten çıkarma cezası verilmesi** **Disiplin Amirleri ve Disiplin Kurulları** **Disiplin amirleri** **Jandarma teşkilatı disiplin kurulları** **a) İl jandarma disiplin kurulu, vali yardımcısının başkanlığında**, 1\) İl hukuk işleri müdürü, bulunmadığı durumda il hukuk işleri şube müdürlüğünün bağlı olduğu vali yardımcısı, 3\) Personel şube müdürü veya geçici bölge komutanlığı personel şube müdürü, 4\) Asayiş şube müdürü veya geçici bölge komutanlığı asayiş şube müdüründen, oluşur. **ç) Jandarma Genel Komutanlığı Merkez Disiplin Kurulu**; Jandarma Genel Komutanının görevlendireceği en az tuğgeneral rütbesini taşıyan bir subayın başkanlığında, Tayin Daire Başkanı, Jandarma Genel Komutanınca görevlendirilecek bir daire başkanı, Hukuk Hizmetleri Başkanınca görevlendirilecek bir şube müdürü Teftiş Kurulu Başkanınca görevlendirilecek bir başmüfettişten oluşur. Personel Başkanı, Teftiş Kurulu Başkanı, Hukuk Hizmetleri Başkanı Jandarma Genel Komutanınca görevlendirilecek bir başkandan oluşur. ***a) Albay rütbesindeki personele meslekten çıkarma cezasını,*** ***b) Generaller hakkında tüm disiplin cezalarını, vermeye Bakanlık Yüksek Disiplin Kurulu yetkilidir***. **Jandarma teşkilatı disiplin kurullarınca verilen kararların kesinleşmesi** **MADDE 21-** (1) Jandarma teşkilatı disiplin kurullarınca verilen kararlardan; a\) İl jandarma disiplin kurulunun meslekten çıkarma cezası dışındaki kararları valinin onayıyla; meslekten çıkarma cezası kararları valinin önerisi, Jandarma Genel Komutanlığı Yüksek Disiplin Kurulunun uygun görüşü ve Bakanın onayıyla, b\) Asayiş kolordu komutanlıkları, komando tugay komutanlıkları, komando alay komutanlıkları, Jandarma Komando Özel Asayiş ve Kurtarma Tugay Komutanlığı, eğitim tugay ve birlik komutanlıkları disiplin kurulu, Genel Komutanlık Merkez Disiplin Kurulu ile eğitim ve öğretim kurumlarındaki disiplin kurullarının meslekten çıkarma cezası dışındaki kararları Jandarma Genel Komutanının onayıyla, meslekten çıkarma cezası kararları Jandarma Genel Komutanlığı Yüksek Disiplin Kurulunun uygun görüşü ve Bakanın onayıyla, c\) Genel Komutanlık Yüksek Disiplin Kurulunun kararları Bakanın onayıyla, kesinleşir. **Kurumların en üst amirleri hakkında soruşturma** **MADDE 25-** (1) Emniyet Genel Müdürü, Jandarma Genel Komutanı ve Sahil Güvenlik Komutanının disiplin cezasını gerektiren fiilleri öğrenildiğinde haklarında Bakan onayıyla Bakanlık müfettişleri görevlendirilir. \(2) Soruşturma sonucunda Bakanın resen verebileceği cezalardan daha ağır bir cezayı gerektiren disiplinsizlik tespit edilmesi halinde, dosya Bakanlık Yüksek Disiplin Kurulunca karara bağlanır. **Disiplin amirlerinin ve kurullarının belirlenmesi ve çalışmasına dair esaslar** **MADDE 26** \(5) Makam olarak belirlenmeyen disiplin kurulu üyeleri ve bunların görev, izin veya başka sebeplerle bulunmadığı durumlarda yerine katılacak olanlar her yıl Aralık ayında belirlenir. **Görevden uzaklaştırma** **MADDE 28-** (1) Disiplin soruşturması nedeniyle görevden uzaklaştırma hususunda 657 sayılı Kanun hükümleri uygulanır. \(2) Disiplin kurullarınca haklarında meslekten çıkarma cezası veya Devlet memurluğundan çıkarma cezası verilenlerden görevi başında kalmasında sakınca görülenler, kararın onaylanarak uygulanmasına kadar birinci fıkra kapsamında görevlerinden uzaklaştırılabilir. Bunlardan meslekten çıkarma cezası daha hafif bir cezaya indirilerek onaylanmış olanlar hakkında görevden uzaklaştırma önlemi derhal kaldırılır. **Zamanaşımı** **MADDE 29**- (1) Bu Kanunda sayılan fiilleri işleyenler hakkında bu fiillerin işlendiğinin disiplin amiri tarafından öğrenildiği tarihten itibaren; a\) Uyarma, kınama, aylıktan kesme ve kısa ve uzun süreli durdurma cezalarında bir ay içinde, b\) Meslekten çıkarma cezası ve Devlet memurluğundan çıkarma cezasında altı ay içinde, disiplin soruşturmasına başlanmadığı takdirde disiplin cezası verme yetkisi zamanaşımına uğrar. \(2) Disiplin cezasını gerektiren fiillerin işlendiği tarihten itibaren iki yıl içinde disiplin cezası verilmediği takdirde ceza verme yetkisi zamanaşımına uğrar. \(3) Zamanaşımı, tamamlanmış suçlarda suçun işlendiği, kesintisiz suçlarda kesintinin gerçekleştiği, zincirleme suçlarda ise son suçun işlendiği tarihten itibaren işlemeye başlar. **Cezalara itiraz ve cezanın kesinleşmesi** **MADDE 30-** (1) Disiplin amirleri tarafından verilen disiplin cezalarına karşı, cezanın tebliğ edilmesinden itibaren on gün içinde itiraz edilebilir. İtiraz, bir üst disiplin amirine yazılı olarak yapılır. Ancak vali, Emniyet Genel Müdürü, Jandarma Genel Komutanı veya Sahil Güvenlik Komutanının doğrudan verdikleri disiplin cezalarına karşı Bakanlık Yüksek Disiplin Kuruluna itiraz edilir. İtiraz üzerine Kurulun verdiği karar kesindir. Kaymakamın doğrudan verdiği disiplin cezalarına karşı ise valiye itiraz edilir. Süresi içinde itiraz edilmeyen cezalar kesinleşir. \(2) İtiraz, yetkili merci tarafından otuz gün içinde karara bağlanır. \(4) İtiraz üzerine önceki cezadan daha ağır ceza verilemez. **Savunma hakkı** **MADDE 31-** (1) Disiplin amirleri veya disiplin kurulları tarafından savunma alınmadan disiplin cezası verilemez. \(2) Disiplin amirince veya yetkili disiplin kurulu başkanı ya da görevlendireceği kurul üyelerinden biri tarafından ilgiliden savunma istenir**. Savunma için verilen süre yedi 7 günden az olamaz**. Süresi içinde savunmasını yapmayan personel, savunma hakkından vazgeçmiş sayılır. **Cezanın yerine getirilme zamanı** **MADDE 33**- (1) Disiplin cezaları, kesinleşmesini müteakip yerine getirilir. \(2) Aylıktan kesme cezası, kesinleşme tarihini takip eden aybaşında uygulanır. **Durdurma cezalarının uygulanması** **GEÇİCİ MADDE 2-** (1) Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığında, terfileri 926 sayılı Kanun, 3466 sayılı Kanun, 3269 sayılı Kanun ve 6191 sayılı Kanun hükümlerine tabi olan personelin, 26/10/2018 tarihi ile bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih arasında, kısa süreli durdurma cezası verilmesini gerektiren hallerde; brüt aylıklarının 1/5'i ila 1/4'ü, uzun süreli durdurma cezası verilmesini gerektiren hallerde ise brüt aylıklarının 1/3'ü ila 1/2'si kesilir. **Yürütme** **MADDE 39**- (1) Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. **JANDARMA VE SAHİL GÜVENLİK PERSONELİ DİSİPLİN CEZA PUANLARI** **CEZANIN CİNSİ** **CEZA PUANI** ----------------------------------------------- ---------------- Uyarma 1 Kınama 2 Aylıktan kesme 3 Kısa süreli durdurma karşılığı aylıktan kesme 5 Uzun süreli durdurma karşılığı aylıktan kesme 6 #### JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI VE SAHİL GÜVENLİK KOMUTANLIĞI PERSONEL YÖNETMELİĞİ \(2) Birinci fıkradaki personelin ***nasıp ve terfi, aylık ve diğer mali ve sosyal hakları; ilgisine göre***, **926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanunu,** ve **Türk Silâhlı Kuvvetlerinde İstihdam Edilecek Sözleşmeli Subay ve Astsubaylar Hakkında Kanun**, **3466 sayılı Uzman Jandarma Kanunu**, **3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu**, **6191 sayılı Sözleşmeli Erbaş ve Er Kanunu** ile **657 sayılı Devlet Memurları Kanunu** hükümlerine göre yürütülür. **Tanımlar** a\) **Amir**: Kadro ve kuruluş yönünden bağlı olunan kimse ile amir olarak yetkilendirilmiş olan diğer kişileri, b\) **Atamaya yetkili amir**: Atama usul ve esaslarını belirleyen mevzuat hükümleriyle atama yetkisi tanınan veya bu konuda usulüne göre yetki devri yapılan personeli, müşterek kararla atanan personel bakımından ise inha eden makamı, d\) **Branş**: Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı teşkilatlarındaki alt hizmet alanlarını, e\) **Branşlaşma**: Personelin sahip olduğu niteliklerden en etkili bir şekilde faydalanabileceği görevlere getirilebilmesi maksadıyla beden ve zihni kabiliyetleri, fiziki profili, tahsili, tecrübe ve isteklerinin meslek hayatı boyunca devamlı olarak değerlendirilerek branşlara ayrılmasını, f\) **Değerlendirme**: Personelin tanımlanan görevlerini yerine getirmedeki başarı düzeyini ölçen ve mesleki gelişimini sağlayan işlemleri, ğ) **İhtisas**: Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı teşkilatlarındaki görevlerin yerine getirilebilmesi amacıyla oluşturulan özel yetenek, teknik bilgi ve beceri gerektiren özel hizmet alanlarını, h\) **Kuruluş**: Bir görevin yürütülmesi için birçok birimi bir araya getiren şemayı ve bu şemaya uygun tarzda kurulmuş hizmet birimlerini, **İlk nasıp** **MADDE 6-** (1) Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisini, diğer yükseköğretim kurumlarını ve eğitim komutanlıklarındaki eğitimlerini başarı ile tamamlayarak jandarma hizmetleri veya sahil güvenlik hizmetleri sınıflarında göreve başlayacak personelin ilk nasıp işlemleri 926 sayılı Kanun, 4678 sayılı Kanun, 3466 sayılı Kanun, 3269 sayılı Kanun ile 6191 sayılı Kanun hükümleri uyarınca yapılır. **Branşlaşma** **MADDE 7-** (1**) Jandarma Genel Komutanlığında bulunan branşlar şunlardır:** **a) Subaylar** 1\) Jandarma 2\) İstihkâm 3\) Muhabere 4\) Pilot 5\) İkmal 6\) Bakım 7\) Personel 8\) Kimyager 9\) Veteriner hekim 10\) Mühendis 11\) Maliye 12\) Öğretmen 13\) Bando 14\) Tabip 15\) Eczacı 16\) Diş tabibi 17\) Sağlık 18\) Hukuk **b) Astsubaylar** 1\) Jandarma 2\) İstihkâm 3\) Muhabere 4\) Uçak ve helikopter teknisyeni 5\) İkmal 6\) Bakım 7\) Personel 8\) Maliye 9\) Bando 10\) Sağlık **(2) Sahil Güvenlik Komutanlığında bulunan branşlar şunlardır:** **a) Subaylar** 1\) Sahil güvenlik 2\) İkmal 3\) Mühendis 4\) Hukuk **b) Astsubaylar** 1\) Güverte 2\) Makine 3\) İkmal 4\) Uçak bakım 5\) İdari 6\) Bilgi teknolojileri **Branşların belirlenmesi ve branş değişikliği** **MADDE 8-** (1) İlk branş belirlenme işlemine tabi tutulacak personel Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi ve diğer yükseköğretim kurumlarında Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı adına öğrenim gören öğrencilerdir. \(2) Personelin branşları; sağlık durumu, uçuştan ayrılma, özel hizmet niteliğini kaybetme, ikinci bir tahsil, yeterlilik değişikliği, kuruluş ve kadro değişikliği sebebiyle branşların değişmesi ve yeni bir branş kurulması durumunda kurumun ihtiyaçları doğrultusunda branş belirleme kurul kararı ile değiştirilebilir. **Branş belirleme kurulları** **MADDE 9-** İlk branş belirleme kurullarının kararları Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi Başkanının, **Atama ilkeleri** **MADDE 10-** (1) Atamalarda hizmet bölgesinin özellikleri esas alınır. \(2) Personel, hizmet ihtiyacı esas alınarak ve bu Yönetmelikte düzenlenmiş esaslar kapsamında, meslek hayatları boyunca farklı hizmet bölgeleri arasında zorunlu atama işlemine tabi tutulur. \(3) Personel atamaları, bu Yönetmelik esaslarını ve mesleki gelişim programlarının maksadını gerçekleştirecek şekilde hazırlanmış branş, ihtisas ve mesleki gelişim planlarına uygun olarak, planlı değişimi sağlayacak şekilde yapılır. \(4) Bakanlık tarafından belirlenecek kritik ve kilit kadrolar hariç olmak üzere  yapılan atamalarda, aynı branş ve/veya ihtisasa sahip personelden aynı ili tercih edenlerin atamasında 12 nci maddedeki esaslar ve varsa puanlama sistemi de gözönünde bulundurulabilir. \(5) Birliklerin personel yönünden desteklenmesi, iç güvenlik öncelikleri, risk analizleri ve muhtemel gelişmelere göre Bakanlıkça belirlenen güvenlik öncelikleri ve özel kanunlarda yer alan görevler esas alınarak Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca belirlenir. \(6) Subay ve astsubayların atandığı hizmet bölgesinde hizmet süresini tamamlamaları esastır. Subay ve astsubaylar, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı atama yönetmeliklerinde belirtilen sebepler hariç olmak üzere hizmet bölgesi sürelerini tamamlamadan hizmet bölgesi değiştirmek suretiyle atamaya tabi tutulmazlar. \(7) İhtiyaç duyulması halinde subay kadrolarına, liyakat esas alınarak emsalleri arasında temayüz etmiş astsubaylar atanabilir. Bu şekilde atanan astsubaylar için astları hakkında değerlendirme işlemi yapabilmek için rütbe şartı aranmaz. **Atamalarda dikkate alınacak esaslar** ***MADDE 12-*** (1) *Personelin atamaları, hizmetin aksatılmadan yürütülmesi esasına ve hizmet ihtiyacı prensibine uygun olarak, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından atama yönetmeliklerinde belirtilen hizmet bölgeleri arasında aşağıdaki kriterler dikkate alınarak yapılır.* *a) Mesleki gelişim durumu.* *b) Kadro ihtiyaçları.* *c) Hizmet bölgesinde hizmet süresi veya varsa zorunlu hizmet süresi.* *ç) Terfi durumu.* *d) Branş ve/veya ihtisasları.* *e) Kendisinin, eşinin veya bakmakla yükümlü olduğu çocuklarının atamaya esas hayati önemi haiz sağlık durumları veya bakmakla yükümlü olduğu ve aynı çatı altında yaşayan anne, baba veya mahkeme kararıyla vasi tayin edilmesi kaydıyla kardeşin hayati önemi haiz sağlık durumları.* *f) Varsa puanlama sistemi.* *g)  Personelin atanma isteğinde belirttiği yerler.* *ğ)  Asayiş, idari ve zaruri sebepler.* *(2) Personel, belediye sınırları içindeki nüfusu 1.000.000'u aşan ilçeler hariç, kendileri ve eşlerinin evlenmeden önceki nüfusa kayıtlı olduğu ilçelere atanmaz. Buna ilişkin diğer istisnalar Bakanlık tarafından yürürlüğe konulan yönetmeliklerle belirlenir.* ***Hizmet bölgelerinin belirlenmesi ve hizmet süresinin hesaplanması*** ***MADDE 13-** (1) Hizmet bölgelerinin dereceleri;* *genel gelişmişlik düzeyi,* *barınma imkânları,* *coğrafya ve iklim koşulları,* *eğitim imkânları,* *emniyet ve asayiş,* *sosyal ve kültürel imkânları,* *sağlık imkânları,* *günlük yaşam,* *özlük  haklarındaki farklılıklar,* *bölgenin istenilirlik düzeyi,* *ulaştırma ve haberleşme imkânları* *gibi kriterler dikkate alınarak belirlenir* ***Atama isteği, zamanı ve bildirimi*** ***MADDE 14**- (2) Genel atamalar, her yılın Mayıs ve Ekim (dâhil) ayları arasında yapılır. Bu atamalar, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından önceden duyurulabilir.  * *(3) Genel atamalar, hizmet gerekleri dikkate alınarak Bakanlık tarafından belirlenen diğer zamanlarda da yapılabilir.* ***İlişik kesme ve yeni göreve katılma*** ***MADDE 15- (1)*** İlk defa veya yeniden veyahut yer değiştirme suretiyle atamalarda; a\) Aynı yerdeki görevlere atananlar atama emirlerinin kendilerine tebliğ gününü, b\) Başka yerdeki görevlere atananlar, atama emirlerinin kendilerine tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içerisinde o yere hareket ederek belli yol süresini, izleyen işgünü içinde işe başlamak zorundadırlar. Savaş ve olağanüstü hallerde bu süre Bakanlar Kurulu kararı ile kısaltılabilir. \(2) Birinci fıkrada belirlenen süreler; a\) Kanuni izinlerin kullanılması veya geçici bir görevin yapılması sırasında başka bir göreve atanan personel için iznin veya geçici görevin bitimi, b\) Hesaplarını, yerlerine gelenlere devir zorunda bulunan sayman, mal sorumlusu, hesap sorumlusu, muhasebe yetkilisi ve mutemetler için devrin sona ermesi (Bu süre hiçbir şekilde bir ayı geçemez.), tarihinde başlar. \(4) Atama emrinde aksi belirlenmedikçe atama emrinin amire ulaşmasından itibaren en geç on gün içerisinde ilgilisine tebliğ edilir. ***Genel kolluk kuvvetleri arası geçici görevlendirmeler*** ***MADDE 16-** (1) Lüzum görüldüğü hallerde Bakan tarafından Emniyet Genel Müdürlüğü, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Jandarma Genel Komutanlığı arasında her kademedeki personel, geçici olarak görevlendirilebilir. Bakan bu yetkisini il valilerine devredebilir.* ***Kişilerin uğradıkları zararlar*** **MADDE 24** \(2) İşkence ya da zalimane, gayri insani veya haysiyet kırıcı muamele suçları nedeniyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesince verilen kararlar sonucunda Devletçe ödenen tazminatlardan dolayı sorumlu personele rücu edilmesi hakkında da birinci fıkra hükmü uygulanır. **Emeklilik** **MADDE 30- (1) Personelin**, özel kanununda yazılı belirli şartlar içinde, emeklilik hakkı vardır. \(2) Personel, emeklilik taleplerini **Ocak ve Şubat** ayları ile **Temmuz ve Ağustos** ayları içinde iletebilir. Emeklilik talebinin kabulü, müracaat tarihinden itibaren bir aydan fazla geciktirilemez **İsnat ve iftiralara karşı koruma** **MADDE 33-** (1) Personel hakkındaki ihbar ve şikâyetler, garaz veya mücerret hakaret için, uydurma bir suç isnadı suretiyle yapıldığı ve soruşturma veya yargılamanın tabi olduğu kanuni işlem sonucunda bu isnat sabit olmadığı takdirde, merkezde bu personelin en büyük amiri, illerde valiler, isnatta bulunanlar hakkında kamu davası açılmasını Cumhuriyet savcılığından ister. **Ticaret ve diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunma yasağı** **MADDE 37-** (1) Personel, 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa göre tacir veya esnaf sayılmalarını gerektirecek bir faaliyette bulunamaz, ticaret ve sanayi müesseselerinde görev alamaz, ticari mümessil veya ticari vekil veya kollektif şirketlerde ortak veya komandit şirkette komandite ortak olamaz. Personel, mesleki faaliyette veya serbest meslek icrasında bulunmak üzere ofis, büro, muayenehane ve benzeri yerler açamaz; gerçek kişilere, özel hukuk tüzel kişilerine veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına ait herhangi bir iş yerinde veya vakıf yükseköğretim kurumlarında çalışamaz. \(2) Personelin üyesi oldukları yapı, kalkınma ve tüketim kooperatifleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve kanunla kurulmuş yardım sandıklarının yönetim, denetim ve disiplin kurulları üyelikleri ile özel kanunlarda belirtilen görevler bu yasaklamanın dışındadır. \(3) Eşleri, reşit olmayan veya mahcur olan çocukları, yasaklanan faaliyetlerde bulunan personel, bu durumu onbeş gün içinde bağlı oldukları kuruma bildirmekle yükümlüdürler. **İzin vermeye yetkili makamlar (mülga)** **MADDE 44-** (1) Yıllık izinler ve mazeret izinleri; a\) Jandarma Genel Komutanlığı teşkilatında; 1\) Jandarma Genel Komutanı için Bakan, 2\) Jandarma genel komutanı yardımcıları için Jandarma Genel Komutanı, 4\) Jandarma bölge komutanları için konuşlu bulunduğu ilin valisi, 5\) İl ve ilçe jandarma komutanlıklarında tüm personel için vali ve kaymakamlar, 6\) Diğer personel için birinci amirler, tarafından verilir. ç) Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi Başkanı için Bakan, Akademinin diğer personeli için Akademi Başkanı tarafından verilir. **Değerlendirme ve Ödüllendirme** **Değerlendirme** **MADDE 45-** \(4) Değerlendirme yılda en az bir kez yapılır. **Şerit rozetler** **MADDE 48-** (1) Personelin moralini yükseltmek, tecrübelerini ve başarılarını gururla resmi üniformalarında taşımalarını sağlamak maksadıyla başarılarını, öğrenimlerini, görev yaptıkları yerleri temsilen personele şerit rozetler verilir. **Bröveler** **MADDE 49-** (1) Personel arasından, bir ihtisas veya yetenek kazandıran eğitim ve kurslardan başarıyla mezun olanlara veya hizmetleri dolayısıyla bir ihtisas kazananlara; resmi üniformalarında taşımak üzere bröve verilir **Madalya** **MADDE 50-** (1) Kendisine tevdi edilen görevleri fiilen hayatını tehlikeye atarak üstün bir cesaret ve feragatle yerine getirdiği tespit edilen personele üstün cesaret ve feragat madalyası Bakan tarafından verilir **Yetkililer** **MADDE 52- (1)** Görevden uzaklaştırmaya yetkililer şunlardır: a\) Atamaya yetkili amirler. b\) Bakanlık müfettişleri. c\) İllerde valiler. ç) İlçelerde kaymakamlar. \(2) Valiler ve kaymakamlar tarafından alınan görevden uzaklaştırma tedbiri, personelin kurumuna derhal bildirilir. **Yürütme** **MADDE 64-** (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür. #### JANDARMA VE SAHİL GÜVENLİK PERSONELİNİN HİZMET ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK **Amaç** **(Hizmet esasları işçileri kapsar ama Erleri kapsamaz)** **Tanımlar** **MADDE 4 - (1)** Bu yönetmeliğin uygulanmasında; **a) Âmir**: Kadro ve kuruluş yönünden bağlı olunan kimse ile âmir olarak yetkilendirilmiş olan diğer personeli, **e) Birlik**: Görevin yapılması için teşkil edilen ve bir emir komuta altında toplanan taktik ve idari birimleri, **g) Disiplin**: Mevzuat hükümlerine ve âmirlere mutlak bir itaat ile astının ve üstünün hukukuna riayeti, **ğ) Emir**: Göreve ilişkin bir fiilin yapılmasının veya yapılmamasının söz, yazı ve sair surette asta bildirilmesini, **i) Görev**: Mevzuat gereğince yapılması ya da yapılmaması öngörülen hususlar ile amir tarafından verilen emirleri, **k) Kadro**: Görevlerin etkin bir şekilde yürütebilmesi maksadıyla ihtiyaç duyulan personelin, rütbe, branş ve varsa alt branşına göre tespit edilen miktarını, **Mesleğe karşı sorumluluklar ve vasıflar** **MADDE 19** **a) Cumhuriyete, yurda ve millete karşı sevgi ve bağlılık:** Cumhuriyet, yurt ve millete; içerden ve dışardan gelecek her türlü tehlikeyi karşılamak, def etmek ve gerektiğinde bu uğurda hayatını fedadan çekinmemektir. **b) İtaat:** Mevzuat ile emirlerin gösterdiğinden dışarı çıkmamak ve yasak edilen şeyleri yapmamaktır. **c)** Sebat ve mukavemet: Görev yapılırken karşılaşılacak her türlü zorluk ve yokluklara katlanarak ve asla usanç ve yılgınlık göstermeyerek göreve devam ve görevi istenildiği gibi tamamlamaktır. **ç) Cesaret ve şecaat:** Tehlikeden asla korkmayarak ve gerektiğinde ölmekten çekinmeyerek iş görmek ve pek yürekli olmaktır. Korkaklık; personel için en büyük ve affedilmeyecek kusurdur. Nefsini zarardan ve tehlikeden korumak için görevi bırakarak savuşmak veya ihmal etmek namus ve onura leke getirir. **d) Canını esirgememek:** Vatanın bağımsızlığı ve milletinin selameti için gerektiğinde ölmekten çekinmemek gerektiğini ve görevin büyüğünün de küçüğünün de bir ve her ikisinin de nefsinden üstün olduğunu düşünerek, fedakârlıkla hareket etmektir. **e) Göreve hazırlık:** En zor görevlerde, hatta zayiattan dolayı komutansız ve idarecisiz kalındığı zamanlarda bile kati ve doğru bir karar vermeye ve iş görmeye yetecek kadar bilgi ve tecrübe sahibi olmak, yorgunluk, uykusuzluk ve gerektiğinde açlık gibi, görevin doğasında var olan yoksunluklara uzun müddet dayanmak ve katlanmak için vücudu alıştırmak ve bunların hepsinde, kendine güvenmeyi temin edecek yüksek kabiliyeti kazanmak ve her an bunları arttırmaya çalışmaktır. **f) İyi geçinmek:** Bütün mesai arkadaşlarının kardeşten ileri olduğunu ve gerektiğinde aynı ülkü için bir arada kanlarını dökeceklerini düşünerek birbirlerini yürekten sevmek, birbirlerinin onurlarına saygı göstermek, edep ve terbiyeye uymayan işlerden, şakalardan kaçınmak ve daima mertçe hareket etmektir. Personel, arkadaşının keder ve sevincine ortak olmalı ve gerektiğinde ona öğüt vererek ahlâksızlıktan ve her türlü tehlikeden korumalıdır. Arkadaşını fena yola sürüklemenin, kabahatini örtbas etmeye çalışmanın teşkilatına fenalık etmek demek olduğunu her personel bilmelidir. **g) İyi ahlâk sahibi olmak:** Ahlâk ve yaşayışın kusursuz ve lekesiz olmasıdır. Personel, bağımlılık yapıcı her türlü maddeden, yalancılıktan, borçtan ve kumardan, dolandırıcılıktan, ahlâksız kimselerle birlikte olmaktan, hırsızlıktan, yağmadan, yakıp yıkmaktan ve sair bütün fenalıklardan sakınmalıdır. Bunlar yaşayışı, sağlığı, azim ve cesareti bozar, namusu lekeler, manevi şahsiyeti öldürür ve görevin yapılmasına engel olur. Personel, bunlar gibi yalnız kabahat ve suçlardan değil, aynı zamanda dini inançlara hürmetsizlikten, ikiyüzlülükten, göz boyamaktan, şahsi arzu ve isteklerin temini peşinde koşmaktan, dalkavukluktan, aklını herkesin yükseğinde görerek kendini beğenmekten, şöhret için iyi sayılmayacak derecede hırs göstermekten nefsini koruyup çekinmelidir. Her ne kadar beğenilmek, sözle okşanmak, maddi mükâfat görmek, onur ve şan kazanmak arzusu her personelin kalbinde yer tutmalı ise de bunları doğruluktan şaşmayan haklı bir çalışma ile elde etmek mertlik ve namus gereğidir. **ğ) Sır saklamak:** Personel, her yerde kötü niyetlilerin bulunacağını ve kendisini dinlemekte olduklarını kabul edip, görev ve göreve ait hususlarda hiç kimseye sır vermemelidir. Hiçbir yerde mesleğine ilişkin sözler sarf etmemeli, her hangi bir şeyi büyüterek ve ekleyerek yayıp dağıtmaktan sakınmalı ve hiç bir zaman doğruluktan ayrılmamalıdır. **h) Emel ve fikir birliği:** Cumhuriyetin ve milletin korunması uğrunda bir vücut gibi çalışmaktır. Bu, teşkilatların en kıymetli özelliklerindendir. Emelde ve fikirde birlik genelin menfaatinin şahsi menfaatten daha üstün, aziz olduğunu takdir ederek sağlanır. **ı) Birbirine yardım:** Personelin bir emel ve aynı görevde birleşmiş olan fertlerinin birbirlerine yardımları, müşterek görevin en iyi surette yapılmasını sağlar. Aynı zamanda bu durum arkadaşlığı ve bağlılığı da kuvvetlendirir. Personel, halk arasında da elinden gelen yardımı yapmalı, daima iyiliği sevmeli ve istemelidir. **i) Tavır ve hareket:** Personelin değerini arttıracak, kendisini tanıtacak ve sevdirecek en büyük vasfı ahlaklı, vakarlı, ciddi ve itaatli olmasıdır. Personelin duruşu mertçe, hareketleri akla uygun ve dürüst, dili ve sözü özüne uygun olmalıdır. **j) İntizam severlik:** Personel, görevini muntazam işleyen bir saat gibi dakikası dakikasına yapmayı adet haline getirmelidir. **k) Temsil ve tanıtım:** Başka milletten kolluk veya askeri personel ile bir arada bulunulduğu zaman, onlarla iyi geçinmek ve yüksek değerini onlara da tanıtacak bir arkadaşlık yapmak, teşkilatların temsil ve tanıtım mahiyetindeki görevidir. **Çalışma saatleri** **MADDE 24 - (1)** Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisinde görevli subay, sözleşmeli subay, astsubay, sözleşmeli astsubay ve uzman jandarmaların haftalık çalışma süresi genel olarak 40 saattir **Hazır kıt\'a** **MADDE 27** **(3)** Hazır kıt'anın teşkil edileceği zaman ve kuvveti ihtiyaca göre birlik komutanı belirler. Bu kıt'anın kuvveti en az üç kişiden birliğin tamamına kadar olabilir. #### POLİS VAZİFE VE SALȂHİYET KANUNU **Parmak izi ve fotoğrafların kayda alınması** **Madde 5-** Polis; a\) Gönüllü, b\) Her çeşit silah ruhsatı, sürücü belgesi, pasaport veya pasaport yerine geçen belge almak için başvuruda bulunan, c\) Başta polis olmak üzere, genel veya özel kolluk görevlisi ya da özel güvenlik görevlisi olarak istihdam edilen, ç) Türk vatandaşlığına başvuruda bulunan, d\) Sığınma talebinde bulunan veya gerekli görülmesi halinde, ülkeye giriş yapan sair yabancı, e\) Gözaltına alınan, kişilerin parmak izini alır. parmak izinin hangi sebeple alındığı sisteme kaydedilmez. Sisteme kayıtlı olan parmak izi ve fotoğraflar, kişinin ölümünden itibaren on yıl ve her halde kayıt tarihinden itibaren seksen yıl geçtikten sonra sistemden silinir. **Kayıp çocukların araştırılması** **Madde 13/A-** Kaybolan çocukların bulunması amacıyla, polis, sulh ceza hâkiminin veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde mülki idare amirinin yazılı veya sonradan yazılı hale getirilmek üzere sözlü emri ile kayıp çocuğa ait veya başkasına ait olmakla birlikte kayıp çocuk tarafından kullanılan her türlü banka hesap hareketlerini talep edebilir, telekomünikasyon yoluyla iletişimini denetleyebilir ve sinyal bilgilerini değerlendirebilir. Tedbir kararı, en çok bir ay için verilebilir; ancak bu süre, bir defaya mahsus olmak üzere bir ay daha uzatılabilir. Mülki idare amirinin kararı, derhal mahkemenin onayına sunulur. Mahkeme kararını en geç yirmidört saat içinde verir. **Zor ve silah kullanma** **Madde 16-** Polis, görevini yaparken direnişle karşılaşması halinde, bu direnişi kırmak amacıyla ve kıracak ölçüde zor kullanmaya yetkilidir. Zor kullanma yetkisi kapsamında, direnmenin mahiyetine ve derecesine göre ve direnenleri etkisiz hale getirecek şekilde kademeli olarak artan nispette bedenî kuvvet, maddî güç ve kanunî şartları gerçekleştiğinde silah kullanılabilir. a\) **Bedenî kuvvet;** polisin direnen kişilere karşı veya eşya üzerinde doğrudan doğruya kullandığı bedenî gücü, b\) **Maddî güç;** polisin direnen kişilere karşı veya eşya üzerinde bedenî kuvvetin dışında kullandığı kelepçe, cop, basınçlı ve/veya boyalı su, göz yaşartıcı gazlar veya tozlar, fizikî engeller, polis köpekleri ve atları ile sair hizmet araçlarını, ifade eder.              **Ek Madde 7 (ÖNLEME DİNLEMESİ) --** Yetkili ve görevli hâkim, Ankara ağır ceza mahkemesi üyesidir. Kararda ve yazılı emirde, hakkında tedbir uygulanacak kişinin kimliği, iletişim aracının türü, kullandığı telefon numaraları, **ilgili internet bağlantı adresi veya bağlantıyı** tesbite imkân veren kodundan belirlenebilenler ile tedbirin türü, kapsamı ve süresi ile tedbire başvurulmasını gerektiren nedenler belirtilir. Kararlar, en fazla üç ay için verilebilir; bu süre aynı usûlle üçer ayı geçmeyecek şekilde en fazla üç defa uzatılabilir. Ancak, terör örgütünün faaliyeti çerçevesinde devam eden tehlikelere ilişkin olarak gerekli görülmesi halinde, hâkim üç aydan fazla olmamak üzere sürenin müteaddit defalar uzatılmasına karar verebilir. ^(3)^ Uygulanan tedbirin sona ermesi halinde, dinlemenin içeriğine ilişkin kayıtlar en geç on gün içinde yok edilir. Durum bir tutanakla tesbit olunur ve bu tutanak denetimde ibraz edilmek üzere muhafaza edilir. **Bu maddede yer alan faaliyetlerin denetimi**; sıralı kurum amirleri, mülki idare amirleri, Emniyet Genel Müdürlüğü ve ilgili bakanlığın teftiş elemanları  tarafından yılda en az bir defa yapılır. #### TÜRK CEZA KANUNU ***Temel İlkeler ve Tanımlar*** ***Suçta ve cezada kanunîlik ilkesi*** **Madde 2-** (1) Kanunun açıkça suç saymadığı bir fiil için kimseye ceza verilemez ve güvenlik tedbiri uygulanamaz. Kanunda yazılı cezalardan ve güvenlik tedbirlerinden başka bir ceza ve güvenlik tedbirine hükmolunamaz. \(2) İdarenin düzenleyici işlemleriyle suç ve ceza konulamaz. \(3) Kanunların suç ve ceza içeren hükümlerinin uygulanmasında kıyas yapılamaz. Suç ve ceza içeren hükümler, kıyasa yol açacak biçimde geniş yorumlanamaz. *Tanımlar* **Madde 6-** a\) **Vatandaş deyiminden**; fiili işlediği sırada Türk vatandaşı olan kişi, ***Yer bakımından uygulama*** **Madde 8-** (1) Türkiye\'de işlenen suçlar hakkında Türk kanunları uygulanır. Fiilin kısmen veya tamamen Türkiye\'de işlenmesi veya neticenin Türkiye\'de gerçekleşmesi halinde suç, Türkiye\'de işlenmiş sayılır. \(2) Suç; a\) Türk kara ve hava sahaları ile Türk karasularında, b\) Açık denizde ve bunun üzerindeki hava sahasında, Türk deniz ve hava araçlarında veya bu araçlarla, c\) Türk deniz ve hava savaş araçlarında veya bu araçlarla, d\) Türkiye\'nin kıt\'a sahanlığında veya münhasır ekonomik bölgesinde tesis edilmiş sabit platformlarda veya bunlara karşı, işlendiğinde Türkiye\'de işlenmiş sayılır. ***Yabancı ülkede hüküm verilmesi*** **Madde 9-** (1) Türkiye\'de işlediği suçtan dolayı yabancı ülkede hakkında hüküm verilmiş olan kimse, Türkiye\'de yeniden yargılanır. ***Vatandaş tarafından işlenen suç*** **Madde 11-** (1) Bir Türk vatandaşı, 13 üncü maddede yazılı suçlar dışında, Türk kanunlarına göre aşağı sınırı bir yıldan az olmayan hapis cezasını gerektiren bir suçu yabancı ülkede işlediği ve kendisi Türkiye\'de bulunduğu takdirde, bu suçtan dolayı yabancı ülkede hüküm verilmemiş olması ve Türkiye\'de kovuşturulabilirliğin bulunması koşulu ile Türk kanunlarına göre cezalandırılır. \(2) Suç, aşağı sınırı bir yıldan az hapis cezasını gerektirdiğinde yargılama yapılması zarar görenin veya yabancı hükûmetin şikayetine bağlıdır. Bu durumda şikayet, vatandaşın Türkiye\'ye girdiği tarihten itibaren altı ay içinde yapılmalıdır. ***Yabancı tarafından işlenen suç*** **Madde** **12-** (1) Bir yabancı, 13 üncü maddede yazılı suçlar dışında, Türk kanunlarına göre aşağı sınırı en az bir yıl hapis cezasını gerektiren bir suçu yabancı ülkede Türkiye\'nin zararına işlediği ve kendisi Türkiye\'de bulunduğu takdirde, Türk kanunlarına göre cezalandırılır. Yargılama yapılması Adalet Bakanının istemine bağlıdır. ***Kast*** **Madde 21-** (1) Suçun oluşması kastın varlığına bağlıdır. Kast, suçun kanuni tanımındaki unsurların bilerek ve istenerek gerçekleştirilmesidir. \(2) Kişinin, suçun kanuni tanımındaki unsurların gerçekleşebileceğini öngörmesine rağmen, fiili işlemesi halinde olası kast vardır. Bu halde, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda müebbet hapis cezasına, müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda yirmi yıldan yirmibeş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur; diğer suçlarda ise temel ceza üçte birden yarısına kadar indirilir. ***Taksir*** **Madde 22-** (1) Taksirle işlenen fiiller, kanunun açıkça belirttiği hallerde cezalandırılır. \(2) Taksir, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla, bir davranışın suçun kanuni tanımında belirtilen neticesi öngörülmeyerek gerçekleştirilmesidir. \(3) Kişinin öngördüğü neticeyi istememesine karşın, neticenin meydana gelmesi halinde bilinçli taksir vardır; bu halde taksirli suça ilişkin ceza üçte birden yarısına kadar artırılır. \(4) Taksirle işlenen suçtan dolayı verilecek olan ceza failin kusuruna göre belirlenir. \(5) Birden fazla kişinin taksirle işlediği suçlarda, herkes kendi kusurundan dolayı sorumlu olur. Her failin cezası kusuruna göre ayrı ayrı belirlenir. \(6) Taksirli hareket sonucu neden olunan netice, münhasıran failin kişisel ve ailevi durumu bakımından, artık bir cezanın hükmedilmesini gereksiz kılacak derecede mağdur olmasına yol açmışsa ceza verilmez; bilinçli taksir halinde verilecek ceza yarıdan altıda bire kadar indirilebilir. ***Netice sebebiyle ağırlaşmış suç*** **Madde 23-** (1) Bir fiilin, kastedilenden daha ağır veya başka bir neticenin oluşumuna sebebiyet vermesi halinde, kişinin bundan dolayı sorumlu tutulabilmesi için bu netice bakımından en azından taksirle hareket etmesi gerekir. ***Meşru savunma ve zorunluluk hali*** **Madde 25-** (1) Gerek kendisine ve gerek başkasına ait bir hakka yönelmiş, gerçekleşen, gerçekleşmesi veya tekrarı muhakkak olan haksız bir saldırıyı o anda hal ve koşullara göre saldırı ile orantılı biçimde defetmek zorunluluğu ile işlenen fiillerden dolayı faile ceza verilmez. \(2) Gerek kendisine gerek başkasına ait bir hakka yönelik olup, bilerek neden olmadığı ve başka suretle korunmak olanağı bulunmayan ağır ve muhakkak bir tehlikeden kurtulmak veya başkasını kurtarmak zorunluluğu ile ve tehlikenin ağırlığı ile konu ve kullanılan vasıta arasında orantı bulunmak koşulu ile işlenen fiillerden dolayı faile ceza verilmez. ***Sınırın aşılması*** **Madde 27-** (1) Ceza sorumluluğunu kaldıran nedenlerde sınırın kast olmaksızın aşılması halinde, fiil taksirle işlendiğinde de cezalandırılıyorsa, taksirli suç için kanunda yazılı cezanın altıda birinden üçte birine kadarı indirilerek hükmolunur. \(2) Meşru savunmada sınırın aşılması mazur görülebilecek bir heyecan, korku veya telaştan ileri gelmiş ise faile ceza verilmez. ***Cebir ve şiddet, korkutma ve tehdit*** **Madde 28-** (1) Karşı koyamayacağı veya kurtulamayacağı cebir ve şiddet veya muhakkak ve ağır bir korkutma veya tehdit sonucu suç işleyen kimseye ceza verilmez. Bu gibi hallerde cebir ve şiddet, korkutma ve tehdidi kullanan kişi suçun faili sayılır. ***Haksız tahrik*** **Madde 29-** (1) Haksız bir fiilin meydana getirdiği hiddet veya şiddetli elemin etkisi altında suç işleyen kimseye, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine onsekiz yıldan yirmidört yıla ve müebbet hapis cezası yerine oniki yıldan onsekiz yıla kadar hapis cezası verilir. Diğer hallerde verilecek cezanın dörtte birinden dörtte üçüne kadarı indirilir. ***Hata*** **Madde 30-** (1) Fiilin icrası sırasında suçun kanuni tanımındaki maddi unsurları bilmeyen bir kimse, kasten hareket etmiş olmaz. Bu hata dolayısıyla taksirli sorumluluk hali saklıdır. \(4) İşlediği fiilin haksızlık oluşturduğu hususunda kaçınılmaz bir hataya düşen kişi, cezalandırılmaz. ***Yaş küçüklüğü*** **Madde 31-** (1) Fiili işlediği sırada oniki yaşını doldurmamış olan çocukların ceza sorumluluğu yoktur. Bu kişiler hakkında, ceza kovuşturması yapılamaz; ancak, çocuklara özgü güvenlik tedbirleri uygulanabilir. 2\) Fiili işlediği sırada oniki yaşını doldurmuş olup da onbeş yaşını doldurmamış olanların işlediği fiilin hukukî anlam ve sonuçlarını algılayamaması veya davranışlarını yönlendirme yeteneğinin yeterince gelişmemiş olması hâlinde ceza sorumluluğu yoktur. Ancak bu kişiler hakkında çocuklara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur. İşlediği fiilin hukukî anlam ve sonuçlarını algılama ve bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneğinin varlığı hâlinde, bu kişiler hakkında suç, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektirdiği takdirde oniki yıldan onbeş yıla; müebbet hapis cezasını gerektirdiği takdirde dokuz yıldan onbir yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Diğer cezaların yarısı indirilir ve bu hâlde her fiil için verilecek hapis cezası yedi yıldan fazla olamaz. \(3) Fiili işlediği sırada onbeş yaşını doldurmuş olup da onsekiz yaşını doldurmamış olan kişiler hakkında suç, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektirdiği takdirde onsekiz yıldan yirmidört yıla; müebbet hapis cezasını gerektirdiği takdirde oniki yıldan onbeş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Diğer cezaların üçte biri indirilir ve bu hâlde her fiil için verilecek hapis cezası oniki yıldan fazla olamaz. ***Akıl hastalığı*** **Madde 32-** (1) Akıl hastalığı nedeniyle, işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılayamayan veya bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneği önemli derecede azalmış olan kişiye ceza verilmez. Ancak, bu kişiler hakkında güvenlik tedbirine hükmolunur. \(2) Birinci fıkrada yazılı derecede olmamakla birlikte işlediği fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneği azalmış olan kişiye, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine yirmibeş yıl, müebbet hapis cezası yerine yirmi yıl hapis cezası verilir. Diğer hallerde verilecek ceza, altıda birden fazla olmamak üzere indirilebilir. Mahkûm olunan ceza, süresi aynı olmak koşuluyla, kısmen veya tamamen, akıl hastalarına özgü güvenlik tedbiri olarak da uygulanabilir. ***Sağır ve dilsizlik*** **Madde 33-** (1) Bu Kanunun, fiili işlediği sırada oniki yaşını doldurmamış olan çocuklara ilişkin hükümleri, onbeş yaşını doldurmamış olan sağır ve dilsizler hakkında; oniki yaşını doldurmuş olup da onbeş yaşını doldurmamış olanlara ilişkin hükümleri, onbeş yaşını doldurmuş olup da onsekiz yaşını doldurmamış olan sağır ve dilsizler hakkında; onbeş yaşını doldurmuş olup da onsekiz yaşını doldurmamış olanlara ilişkin hükümleri, onsekiz yaşını doldurmuş olup da yirmibir yaşını doldurmamış olan sağır ve dilsizler hakkında da uygulanır. ***Geçici nedenler, alkol veya uyuşturucu madde etkisinde olma*** **Madde 34-** (1) Geçici bir nedenle ya da irade dışı alınan alkol veya uyuşturucu madde etkisiyle, işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılayamayan veya bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneği önemli derecede azalmış olan kişiye ceza verilmez. \(2) İradi olarak alınan alkol veya uyuşturucu madde etkisinde suç işleyen kişi hakkında birinci fıkra hükmü uygulanmaz. ***Suça Teşebbüs*** ***Suça teşebbüs*** **Madde 35-** (1) Kişi, işlemeyi kastettiği bir suçu elverişli hareketlerle doğrudan doğruya icraya başlayıp da elinde olmayan nedenlerle tamamlayamaz ise teşebbüsten dolayı sorumlu tutulur. ***Gönüllü vazgeçme*** **Madde 36-** (1) Fail, suçun icra hareketlerinden gönüllü vazgeçer veya kendi çabalarıyla suçun tamamlanmasını veya neticenin gerçekleşmesini önlerse, teşebbüsten dolayı cezalandırılmaz; fakat tamam olan kısım esasen bir suç oluşturduğu takdirde, sadece o suça ait ceza ile cezalandırılır. **Suça İştirak** ***Faillik*** **Madde 37-** (1) Suçun kanuni tanımında yer alan fiili birlikte gerçekleştiren kişilerden her biri, fail olarak sorumlu olur. \(2) Suçun işlenmesinde bir başkasını araç olarak kullanan kişi de fail olarak sorumlu tutulur. Kusur yeteneği olmayanları suçun işlenmesinde araç olarak kullanan kişinin cezası, üçte birden yarısına kadar artırılır. ***Bağlılık kuralı*** **Madde 40** \(3) Suça iştirakten dolayı sorumlu tutulabilmek için ilgili suçun en azından teşebbüs aşamasına varmış olması gerekir. ***İştirak hâlinde işlenen suçlarda gönüllü vazgeçme*** ***Suçların İçtimaı*** ***Bileşik suç*** **Madde 42-** (1) Biri diğerinin unsurunu veya ağırlaştırıcı nedenini oluşturması dolayısıyla tek fiil sayılan suça bileşik suç denir. Bu tür suçlarda içtima hükümleri uygulanmaz. ***Zincirleme suç*** **Madde 43-** (1) Bir suç işleme kararının icrası kapsamında, değişik zamanlarda bir kişiye karşı aynı suçun birden fazla işlenmesi durumunda, bir cezaya hükmedilir. Ancak bu ceza, dörtte birinden dörtte üçüne kadar artırılır. Bir suçun temel şekli ile daha ağır veya daha az cezayı gerektiren nitelikli şekilleri, aynı suç sayılır. Mağduru belli bir kişi olmayan suçlarda da bu fıkra hükmü uygulanır. \(2) Aynı suçun birden fazla kişiye karşı tek bir fiille işlenmesi durumunda da, birinci fıkra hükmü uygulanır. \(3) Kasten öldürme, kasten yaralama, işkence ve yağma suçlarında bu madde hükümleri uygulanmaz. ***Fikri içtima*** **Madde 44-** (1) İşlediği bir fiil ile birden fazla farklı suçun oluşmasına sebebiyet veren kişi, bunlardan en ağır cezayı gerektiren suçtan dolayı cezalandırılır. ***Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası*** **Madde 47-** (1) Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası hükümlünün hayatı boyunca devam eder, kanun ve Cumhurbaşkanınca çıkarılan yönetmelikte belirtilen sıkı güvenlik rejimine göre çektirilir. ***Müebbet hapis cezası*** **Madde 48-** (1) Müebbet hapis cezası, hükümlünün hayatı boyunca devam eder. ***Süreli hapis cezası*** **Madde 49-** (1) Süreli hapis cezası, kanunda aksi belirtilmeyen hallerde bir aydan az, yirmi yıldan fazla olamaz. \(2) Hükmedilen bir yıl veya daha az süreli hapis cezası, kısa süreli hapis cezasıdır. ***Kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırımlar*** **Madde 50-** \(3) Daha önce hapis cezasına mahkûm edilmemiş olmak koşuluyla, mahkûm olunan otuz gün ve daha az süreli hapis cezası ile fiili işlediği tarihte onsekiz yaşını doldurmamış veya altmışbeş yaşını bitirmiş bulunanların mahkûm edildiği bir yıl veya daha az süreli hapis cezası, birinci fıkrada yazılı seçenek yaptırımlardan birine çevrilir. \(4) Taksirli suçlardan dolayı hükmolunan hapis cezası uzun süreli de olsa; bu ceza, di?