Rodzaje i typy organizacji, ich cele PDF

17.01.2025 RODZAJE I TYPY ORGANIZACJI, ICH CELE Temat 13 1 TYPOLOGIE ORGANIZACJI 1. Organizacje w zależności od rodzaju prowadzonej działalności...

17.01.2025 RODZAJE I TYPY ORGANIZACJI, ICH CELE Temat 13 1 TYPOLOGIE ORGANIZACJI 1. Organizacje w zależności od rodzaju prowadzonej działalności (M. Bielski):  Organizacje gospodarcze, których podstawę działania stanowi zasada ekonomiczności.  Organizacje służące zaspokajaniu niematerialnych potrzeb społeczeństwa, najczęściej są to organizacje niekomercyjne.  Organizacje administracyjne ogólnopaństwowe i lokalne, militarne i policyjne.  Organizacje społeczne: partie polityczne, stowarzyszenia, związki zawodowe.  Organizacje religijne zrzeszające ludzi wyznających takie same wartości i odgrywające istotną rolę w kształtowaniu światopoglądu ludzi. 2 TYPOLOGIE ORGANIZACJI 2. Organizacje w zależności od relacji miedzy uczestnikami organizacji a nią samą (A. Etzioni):  Organizacje przymusowe: źródłem władzy jest przymus (również fizyczny), a podporządkowanie ma charakter alienatywny.  Organizacje utylitarne: władza wynika z dysponowania środkami na nagrody dla uczestników organizacji, a podporządkowanie ma charakter utylitarny.  Organizacje normatywne: źródłem władzy są normy moralne i przekonania, a podporządkowanie ma charakter moralny, wiążący się z osobistym zaangażowaniem w funkcjonowanie organizacji. 3 1  17.01.2025 TYPOLOGIE ORGANIZACJI 3. Organizacje według charakteru zaspokajania potrzeb oraz motywu podejmowania zorganizowanego działania (B. Kożuch):  Komercyjne (biznesowe): jeśli zaspokajanie potrzeb społecznych ma charakter indywidualny, a realizację tych potrzeb zapewniają organizacje oferujące dobra prywatne.  Publiczne: gdy zaspokajanie potrzeb ma charakter zbiorowy, a potrzeby są zaspokajane przez dobra publiczne.  Społeczne: jeśli zaspokajanie potrzeb społecznych odbywa się poprzez działalność nienastawioną na zysk, a oferowane dobra i usługi tworzone są dzięki dobrowolnemu członkostwu i pracy społecznej. 4 ORGANIZACJE KOMERCYJNE - PRZEDSIĘBIORSTWO Przedsiębiorstwo to jednostka wyodrębniona pod względem ekonomicznym, techniczno-organizacyjnym i prawnym: Odrębność ekonomiczna:  przedsiębiorstwo dysponuje posiadanymi zasobami,  prowadzi na własne ryzyko działalność o charakterze wytwórczym, budowlanym, handlowym lub usługowym,  z własnych przychodów osiąganych ze sprzedaży wytwarzanych produktów lub usług pokrywa swoje wydatki. 5 ORGANIZACJE KOMERCYJNE - PRZEDSIĘBIORSTWO Odrębność techniczno-organizacyjna:  przedsiębiorstwa posiada zaplecze techniczno-technologiczne przystosowane do wytwarzania określonych dóbr i usług wraz z przeszkolonym personelem,  zatrudnione w przedsiębiorstwie osoby podlegają wspólnemu kierownictwu nawet przy bardzo rozbudowanej strukturze organizacyjnej. Odrębność prawna:  przedsiębiorstwo ma możliwość wchodzenia w stosunki prawno- ekonomiczne z innymi jednostkami gospodarczymi lub realizującymi funkcje gospodarcze, a także z państwem. 6 2  17.01.2025 CELE PRZEDSIĘBIORSTWA Cel główny przedsiębiorstwa przetrwanie i/lub rozwój Cele Cele Cele regionalne ekonomiczne produkcyjno- Cele społeczne i ekologiczne marketingowe zysk wielkość produkcji ogólnospołeczne infrastruktura rentowność jakość (zaspokajanie komunalna i pozycja na rynku zasoby potrzeb rynku) kulturalna wydajność pracy sprzedaż załogi (zarobki, aktywizacja koszty produkcji warunki pracy, regionu satysfakcja ochrona pracowników) środowiska racjonalne wykorzystanie zasobów przyrody 7 ORGANIZACJE PUBLICZNE  instytucje działające w różnych sferach życia publicznego,  gospodarka narodowa jako zorganizowana całość,  wyodrębnione jej części,  wspólnoty gospodarcze krajów,  państwo jako forma politycznej organizacji społeczeństwa,  bloki polityczne państw. Cel – realizacja interesu publicznego. 8 ORGANIZACJE PUBLICZNE Rodzaje usług organizacji publicznych:  świadczenie usług dla obywateli,  dostarczanie użyteczności gospodarstwom domowym w zakresie sfer życia społeczno-gospodarczego,  świadczenie usług tworzących warunki do właściwego funkcjonowania wszystkich sektorów. 9 3  17.01.2025 ORGANIZACJE SPOŁECZNE organizacje trzeciego sektora (obok publicznego i prywatnego), pozarządowe, obywatelskie, non profit Podstawowe formy prawne:  fundacja – instytucja, której podstawą jest majątek przeznaczony przez jej założyciela na określony cel (dobroczynny, kulturalny, itp.),  stowarzyszenie – dobrowolne, samorządne, trwałe zrzeszenie o celach niezarobkowych. Cel – działanie służące poprawie sytuacji grup i jednostek, na rzecz których występują:  wspieranie społeczności między innymi poprzez ochronę interesów mniejszości,  zapewnienie usług, którymi nie zajmują się pozostałe sektory,  pośredniczenie pomiędzy rządem i obywatelem. 10 ORGANIZACJE SPOŁECZNE Definicja strukturalno-operacyjna:  to najczęściej organizacje prywatne,  strukturalnie niezależne od państwa,  formalnie zorganizowane,  nie posiadające zysku do podziału,  samorządne,  działające dla dobra wspólnego,  korzystające z ochotniczego, społecznego uczestnictwa. 11 4