Sejarah Tingkatan 2 (PDF)

CHAMPA BAB ANGKOR FUNAN 1...

CHAMPA BAB ANGKOR FUNAN 1 LAUT CHINA SELATAN SE KEDAH TUA LA GANGGA NAGARA T ME KERAJAAN ALAM LA KA SRIVIJAYA MELAYU LAUTAN MAJAPAHIT HINDI Sinopsis Alam Melayu merupakan kawasan yang Peta menunjukkan kerajaan-kerajaan merangkumi kepulauan dan tanah besar. Alam Melayu yang masyhur. Sejarah awal Alam Melayu memperlihatkan kemuncu la n beberapa kerajaa n y an g masyhur seperti Funan, Champa, Srivijaya, Angkor, Majapahit, Kedah Tua dan Gangga Nagara. Kerajaan-kerajaan ini mempunyai persamaan dalam aspek geografi, bahasa GANGGA dan budaya. Kerajaan-kerajaan ini telah NAGARA berkembang maju sebagai pusat perdagangan dan keagamaan yang tersohor. Kegemilangan Candi Lembah Bujang kerajaan ini turut dikenali setanding dengan KEDAH TUA tamadun dunia yang lain. Kerajaan Apakah yang akan anda pelajari? Candi Muara Takus Candi 1. Menjelaskan konsep Alam Melayu. Po Nagar 2. Menerangkan kewujudan kerajaan Alam Tapak Bandar Melayu. Oc Eo 3. Memerihalkan kerajaan-kerajaan Alam FUNAN Melayu yang masyhur. 4. Menghubungkaitkan kerajaan Alam Melayu 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 dengan kerajaan di luar Alam Melayu yang Abad sezaman. Garis masa kerajaan-kerajaan Alam Melayu yang masyhur. 2  Apakah elemen kewarganegaraan dan A TAN nilai sivik yang anda dapati? 1. Menghuraikan kepentingan kedudukan strategik yang menyumbang kepada kemajuan sesebuah kerajaan. 2. Menerangkan kepentingan kebijaksanaan pemimpin untuk memajukan negara. 3. Menghubungkaitkan kepentingan menghargai kegemilangan kerajaan AHIT Alam Melayu dengan pembentukan jati diri. 4. Merumuskan kebanggaan terhadap kelangsungan warisan kerajaan Alam [Sumber: Adaptasi daripada Nik Hassan Shuhaimi Melayu. Nik Abdul Rahman (et.al), Asal Usul Melayu, Induknya di Benua Sunda, Tanjung Malim: Universiti Pendidikan Sultan Idris, 2016, hlm. 15] Kemahiran Pemikiran GGA Sejarah yang anda ARA dapati: 1. Memahami kronologi perkembangan TUA kerajaan Alam Melayu. 2. Meneroka bukti kewujudan kerajaan Alam Melayu. 3. Membuat interpretasi konsep Alam Melayu. Gapura Bajang Ratu 4. Membuat imaginasi sifat keterbukaan MAJAPAHIT kerajaan Alam Melayu dengan kerajaan Angkor Wat luar yang sezaman. ANGKOR 5. Membuat rasionalisasi hubungan us SRIVIJAYA kerajaan Alam Melayu dengan kerajaan luar yang sezaman. CHAMPA 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 bad 3 1.1 Konsep Alam Melayu Pengenalan Alam Melayu merangkumi gugusan kepulauan dan tanah besar di bahagian tenggara benua Asia. Alam Melayu juga dikenali dengan pelbagai istilah seperti Kepulauan Melayu dan Dunia Melayu. Istilah ini berbeza-beza mengikut peredaran zaman. Pada masa dahulu, gugusan tanah luas terbentang yang menghubungkan kawasan daratan dengan kepulauan ini dikenali sebagai Pentas Sunda. Kawasan di Pentas Sunda ini mempunyai ciri-ciri fizikal dan hidupan yang hampir sama. Anda telah mempelajari hal ini semasa berada di Tingkatan 1. Manusia yang tinggal di kawasan ini berkongsi tamadun yang sama seperti kepercayaan, asal usul keturunan, bahasa, budaya dan masyarakat. Oleh itu, konsep Alam Melayu ini boleh dilihat dari sudut geografi, bahasa dan budaya. Geografi Terdapat pelbagai pendapat tokoh-tokoh tempatan dan luar negara berkaitan aspek geografi Alam Melayu. Pendapat mereka menjadi rujukan dalam perbincangan tentang konsep Alam Melayu. Alam Melayu meliputi kawasan dari Madagaskar ke Tanah Melayu, Papua New Guinea, Australia, New Zealand, Kepulauan Pasifik dan sampai ke Taiwan. [Sumber: Nik Hassan Shuhaimi Nik Abdul Rahman (et.al), Asal Usul Melayu, Induknya di Benua Sunda, Tanjung Malim: Universiti Pendidikan Sultan Idris, 2016, hlm. 15] Profesor Emeritus A Dato’ Dr. Nik Hassan Me Shuhaimi Nik Abdul Rahman, ahli Taiwan arkeologi. Papua New Guinea Tanah Melayu Madagaskar Australia Kepulauan Pasifik New Zealand Tahukah Anda? Alam Melayu merupakan Buku Ilmu Alam Melayu yang ditulis suatu lingkungan geografi oleh R. O. Winste dt digunakan yang luas meliputi di sekolah-sekolah di Tanah Melayu. Kepulauan Melayu Hal ini menunjukkan bahawa istilah hingga selatan Alam Melayu telah Abdul Hadi Haji Thailand. digunakan oleh British Hassan, ahli di Tanah Melayu. akademik. 4  Dunia Melayu meliputi selatan Vietnam, Kemboja, selatan Myanmar, Segenting Kra, Malaysia, Indonesia, Brunei dan Filipina. Selatan (Sumber: Ismail Hussein, Myanmar Kemboja Filipina Vietnam Segenting Antara Dunia Melayu Kra Profesor Emeritus dengan Dunia Kebangsaan, Brunei Tan Sri Dato’ Bangi: Penerbit UKM, Malaysia Pendeta (Dr.) Ismail 1993, hlm. 14) Singapura Hussein, ahli bahasa dan budayawan. Indonesia Kepulauan Melayu meliputi Tanah Melayu hingga Tenasserim dan Kepulauan Nicobar, Filipina dan Kepulauan Solomon hingga Papua New Guinea. (Sumber: Alfred Russel Wallace, The Annotated Malay Archipelago, Oxford: John Beaufoy Pub., 2009, hlm. 60) Alfred Russel Wallace, sarjana Barat. Tenasserim Kepulauan Filipina Nicobar Alam Tanah Melayu Papua Melayu New Guinea Kepulauan Solomon Dunia Melayu merupakan sebuah kawasan yang luas meliputi Malaysia, Indonesia, Brunei, Singapura, selatan Thailand dan Filipina. (Sumber: Ding Choo Ming, Manuskrip Melayu: Sumber Profesor Dr. Ding Maklumat Peribumi, Bangi: Penerbit UKM, 2016, hlm. 20) Choo Ming, pengkaji manuskrip Melayu. Tokoh-tokoh ini telah mengemukakan pandangan yang hampir sama dari aspek geografi Alam Melayu, iaitu kawasan yang merangkumi Malaysia, Indonesia, Singapura, Brunei, Filipina, selatan Thailand, selatan Myanmar dan selatan Indochina. Pada hari ini, Alam Melayu merupakan sebahagian daripada Asia Tenggara. Cerna Minda KPS Siapakah tokoh-tokoh yang mengemukakan pandangan tentang konsep Alam Melayu? Interpretasikan konsep Alam Melayu. 5 Bahasa Konsep Alam Melayu juga boleh dilihat dari aspek penggunaan bahasa serumpun yang dikaitkan dengan bahasa Melayu. Bahasa Melayu tergolong dalam bahasa Austronesia yang merupakan antara 200 bahasa yang dipertuturkan di Alam Melayu. Bahasa serumpun di Alam Melayu mempunyai perkaitan dengan bahasa etnik peribumi. Persamaan ini boleh dikenal pasti melalui kata-kata tertentu. Apabila membuat perbandingan bahasa-bahasa serumpun ini, terdapat pertalian kekeluargaan bahasa-bahasa ini dengan bahasa Melayu. Profesor Emeritus (Sumber: Asmah Haji Omar, Ensiklopedia Bahasa Melayu, Kuala Lumpur: Dato’ Dr. Asmah Dewan Bahasa dan Pustaka, 2008, hlm. 4) Haji Omar, tokoh bahasa. Jadual: Persamaan bunyi perkataan bagi beberapa etnik di Alam Melayu. Bahasa Melayu Bahasa Jawa Bahasa Melayu Tagalog Melanau Kadazandusun (Malaysia) (Indonesia) (Brunei) (Filipina) (Sibu, Sarawak) (Sabah) Empat Papat Ampat Apat Pat Apat Lima Limo Lima Lima Limah Limo Bahasa Melayu telah digunakan secara meluas di Alam Melayu sejak awal Masihi lagi. Sifat orang Melayu yang gemar belayar telah mengembangkan lagi bahasa Melayu ke Alam Melayu. Tambahan pula sifat bahasa Melayu yang sederhana dan mudah dipelajari membolehkan bahasa ini diterima di Alam Melayu. (Sumber: Sutan Takdir Alisjahbana, Indonesia: Social and Cultural Revolution, Jakarta: Dian Rakyat, 2008, hlm. 25) Sutan Takdir Alisjahbana, tokoh bahasa. Tahukah Anda? Pandangan tokoh-tokoh ini menunjukkan Istilah Melayu Polinesia digunakan sebelum bahawa bahasa di Alam Melayu adalah digantikan dengan Austronesia. serumpun dan mempunyai persamaan Pada tahun 1972, Pertubuhan Pendidikan, Sains bunyi sebutannya. dan Kebudayaan Bangsa-Bangsa Bersatu (United Nations of Educational, Scientific and Cultural Organisation - UNESCO) telah memilih istilah Mengapakah terdapat persamaan Melayu bagi merujuk suku bangsa yang berbahasa bunyi perkataan dalam beberapa Melayu yang mendiami Asia Tenggara. bahasa di Alam Melayu? 6 Budaya Penduduk di Alam Melayu mempunyai budaya serumpun yang merangkumi bahasa dan tulisan, persuratan, struktur sosial, kesenian, kepercayaan dan adat. Sejak awal lagi, budaya di Alam Melayu ini telah berkembang maju dengan munculnya beberapa kepandaian tertentu dalam bida ng k es en i an. An t aran y a termasuklah pembuatan gangsa dan seni mempertahankan diri. Kedua-dua ke pa ndaian ini m eru p ak an ci p t aan asli di Alam Melayu. Selain itu, nilai-nilai serumpun wujud dalam masyarakat Alam Melayu terutamanya gotong-royong. Dalam aspek seni persembahan pula, muncul wayang kulit di Kelantan dan Pulau Jawa. Dato’ A. Aziz Deraman, (Sumber: A. Aziz Deraman, Masyarakat dan Kebudayaan Malaysia, budayawan. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 2005, hlm. 14) Persamaan budaya dalam kalangan penduduk Alam Melayu membuktikan bahawa Alam Melayu ini merupakan kawasan yang memiliki kebudayaan serumpun. Silat menjadi identiti budaya serumpun di Alam Melayu. Alam Melayu merupakan suatu lingkungan geografi yang luas dan mempunyai persamaan bahasa dan budaya. Walaupun penduduk Alam Melayu kini dibahagikan kepada beberapa Cerna Minda buah negara tetapi ikatan keserumpunan bahasa dan budaya masih kuat dalam kalangan penduduk di Alam Melayu. Hal ini Nyatakan aspek keserumpunan memupuk kesedaran bahawa kita serumpun di Alam Melayu. Alam Melayu. 7 1.2 Kewujudan Kerajaan di Alam Melayu Pengenalan Kerajaan Alam Melayu telah bermula daripada petempatan kecil yang berkembang menjadi pelabuhan. Pelabuhan ini seterusnya berkembang menjadi kerajaan. Kerajaan ini muncul seawal abad pertama. Antara kerajaan tersebut termasuklah Funan, Champa, Srivijaya, Angkor, Majapahit, Kedah Tua dan Gangga Nagara. 1. Kerajaan Funan 2. Kerajaan Champa Lokasi: Lembah Sungai Mekong CHAMPA Lokasi: Selatan dan tengah Vietnam. Masa: Abad Pertama ANGKOR Masa: Abad Kedua Pusat Kerajaan: Vyadhapura FUNAN Pusat Kerajaan: Indrapura LAUT CHINA SELATAN 4. Kerajaan Angkor SE KEDAH TUA LA GANGGA NAGARA T ME Lokasi: Lembah Sungai Mekong LA KA 3. Kerajaan Srivijaya SRIVIJAYA Masa: Abad Kesembilan Lokasi: Lembah Sungai Pusat Kerajaan: Hariharalaya Musi, Sumatera Masa: Abad Ketujuh Pusat Kerajaan: LAUTAN MAJAPAHIT 5. Kerajaan Majapahit Palembang HINDI Lokasi: Lembah Sungai Brantas, Jawa Timur. Kerajaan-kerajaan awal Alam Melayu. Masa: Abad Ke-13 Pusat Kerajaan: Kota Trowulan 6. Kerajaan Kedah Tua Lokasi: Sungai Mas dan Sungai Bujang. Masa: Abad Kelima 7. Kerajaan Gangga Nagara Pusat Kerajaan: Sungai Mas dan Lokasi: Pantai barat bahagian Kedah Pangkalan Bujang. Tua tengah Tanah Melayu. SE Masa: Abad Keenam LA T Gangga M Pusat Kerajaan: Pangkalan EL Nagara AK Kewujudan kerajaan Alam Melayu A sejak awal abad pertama membuktikan bahawa Alam Melayu juga mempunyai kerajaan yang sezaman dengan tamadun lain. Kerajaan ini telah berjaya membina kegemilangan yang agung. Kewujudan kerajaan ini menyedarkan kita bahawa Mengapakah kerajaan-kerajaan kawasan yang kita diami ini juga awal di Alam Melayu muncul mempunyai warisan kerajaan yang agung di lembah sungai? seperti tamadun lain di dunia. 8 1.3 Kerajaan Alam Melayu yang Masyhur Pengenalan Antara kerajaan Alam Melayu yang masyhur termasuklah Funan, Champa, Srivijaya, Angkor, Majapahit, Kedah Tua dan Gangga Nagara. Kemasyhuran kerajaan ini dapat dilihat dalam aspek pemerintahan, ekonomi, agama dan kemunculan pelabuhan. Kerajaan Funan Kerajaan Funan yang berpusat di Vyadhapura diasaskan oleh seorang Brahmin bernama Kaundinya. Beliau berkahwin dengan Soma, pemerintah wanita di Sungai Mekong dan membentuk kerajaan Funan. Kemasyhuran Kerajaan Funan masyhur semasa diperintah oleh Fan Shih-man. Beliau telah meluaskan empayar Funan ke Sungai Mekong hingga Teluk Camranh di sebelah timur. Kemudian, beliau menguasai selatan Myanmar dan Segenting Kra. Kejayaan beliau menguasai wilayah ini membolehkan Funan menguasai jalan perdagangan utama antara timur dengan barat. Kesannya, pada abad ketiga Funan menjadi pusat perdagangan utama di Alam Melayu. Raja Funan terakhir ialah Rudravarman. Serangan kerajaan Chenla yang terletak di utara Funan telah menyebabkan kemerosotan kerajaan Funan. Mengapakah golongan Brahmin penting dalam pemerintahan kerajaan Funan? Kerajaan Champa Kerajaan Champa diasaskan oleh Chu-Lien pada tahun 192 M. Pusat kerajaan ini adalah di Indrapura. Champa sering berhadapan dengan serangan dari Dai Viet. Chu-Lien berjaya membebaskan Champa daripada pengaruh China. Kemasyhuran Zaman kemasyhuran Champa bermula di bawah pemerintahan Che Bong Nga. Beliau berjaya mengatasi ancaman Dai Viet dan meluaskan empayar Champa ke wilayah Dai Viet hingga Lembah Sungai Merah. Serangan Champa ke wilayah Dai Viet berjaya membunuh Raja Tran Due Tong, pemerintah Dai Viet. Pemerintahan beliau mendapat pengiktirafan daripada Dinasti Ming pada tahun 1369. Tahukah Anda? Kemerosotan kerajaan Champa bermula apabila pemerintahnya, Indravarman meninggal dunia pada tahun Kerajaan Dai Viet merujuk 1441. Dai Viet menggunakan peluang ini dengan melancarkan kawasan utara Vietnam beberapa serangan ke atas Champa. Pada tahun 1471, Champa hari ini. ditawan oleh Dai Viet. 9  Kerajaan Srivijaya Kerajaan Srivijaya diasaskan oleh Dapunta Hyang Sri Jayanasa pada tahun 683 M di Palembang. Beliau telah memperkukuh kerajaan Srivijaya dengan menakluk kawasan sekitarnya seperti Bangka dan Taruma. Kemasyhuran Semasa era pemerintahan Sangramadhananjaya pada abad kelapan, Srivijaya telah berjaya menakluk Sumatera, selatan Myanmar, Tanah Melayu dan Segenting Kra. Penaklukan ini juga membolehkan Srivijaya menguasai jalan laut antarabangsa, iaitu Selat Melaka dan Selat Sunda, seterusnya menjadi kuasa perdagangan utama di Alam Melayu. Selain terkenal sebagai pusat perdagangan, Srivijaya menjadi pusat pengajian agama Buddha. Serangan tentera Chola dari selatan India pada tahun 1025 telah menyebabkan kerajaan Srivijaya menjadi lemah. Cerna Minda Mengapakah penguasaaan jalan laut antarabangsa membolehkan sesebuah kerajaan menjadi masyhur? Apakah faktor yang menyebabkan kerajaan Srivijaya menjadi lemah? Kerajaan Angkor Kerajaan Angkor yang berpusat di Hariharalaya diasaskan oleh Jayavarman II dari Chenla. Beliau telah menyatukan wilayah di Lembah Sungai Mekong. Kemasyhuran Suryavarman II meluaskan empayar Angkor ke sekitar Lembah Sungai Mekong hingga selatan Myanmar. Beliau berjaya menghalang ancaman daripada Champa dan Dai Viet, di samping mewujudkan jalinan perdagangan antara pedagang tempatan dengan pedagang luar. Usaha beliau ini diteruskan pula oleh Jayavarman VII yang telah meluaskan empayar Angkor hingga sempadan Annam. Beliau membina Angkor Thom dan mendirikan 102 buah hospital. Selepas kematian Jayavarman VII, Angkor mula lemah. Serangan Siam pada tahun 1594 telah melemahkan kerajaan Angkor. Cerna Minda Apakah kepentingan jalinan perdagangan antara pedagang Siapakah pemerintah Angkor yang tempatan dengan pedagang luar berjaya meluaskan empayar hingga kepada kerajaan Alam Melayu? sempadan Annam? 10 , binc Aktiviti “Saya Lihat, Saya Fikir, Saya Bertanya” (I See, I Think, I Wonder) Gambar menunjukkan salah sebuah pintu di dalam Angkor Thom. Angkor Thom merupakan ibu kota kerajaan Angkor. (Sumber: Michael Freeman dan Claude Jacques, Ancient Angkor, Bangkok: Rivers Books Ltd., 2007, hlm. 74) Secara berkumpulan, bincang dan lakukan aktiviti yang berikut: 1. Kaji gambar Angkor Thom dan tuliskan apa-apa yang dapat anda lihat. 2. Dengan merujuk pelbagai sumber dan melayari Internet, kumpulkan maklumat tentang Angkor Thom: (a) Apakah jenis bahan binaan yang digunakan? (b) Berapakah tempoh masa yang diambil untuk membinanya? (c) Bagaimanakah masyarakat kerajaan Angkor membinanya? (d) Mengapakah masyarakat kerajaan Angkor membinanya? 3. Kaitkan kepentingan Angkor Thom pada masa ini. 4. Dapatan maklumat dibentangkan di dalam kelas secara bergilir-gilir. Setiap kumpulan dibenarkan bertanya bagi mendapatkan maklumat tambahan. 11  Kerajaan Majapahit Kerajaan Majapahit diasaskan oleh Raden Vijaya dengan bantuan tentera Mongol dalam perebutan kuasa di Jawa pada tahun 1294. Kerajaan ini berpusat di Kota Trowulan. Kemasyhuran Kemasyhuran Majapahit bermula dengan pelantikan Patih Gajah Mada sebagai Perdana Menteri (Majapahit) oleh pemerintah Tribuana Tunggadewi. Patih Gajah Mada berjaya mengembalikan keamanan dan keselamatan kerajaan Majapahit. Beliau juga mula meluaskan tanah jajahannya ke timur Pulau Jawa; pesisir pantai timur Sumatera; pesisir selatan dan barat Pulau Borneo; bahagian selatan dan timur Sulawesi; dan Kepulauan Maluku. Hal ini menjadikan Majapahit sebagai pusat perdagangan pada abad ke-14. Kematian Patih Gajah Mada dan serangan kerajaan Demak pada tahun 1478 telah menyebabkan kerajaan Majapahit menjadi lemah. Cerna Minda Namakan kawasan perluasan kuasa oleh Patih Gajah Mada. Kerajaan Kedah Tua Kemunculan kerajaan Kedah Tua bermula dengan penglibatan masyarakat di Guar Kepah yang menjalankan kegiatan perdagangan dengan pedagang dari luar di Sungai Mas. Pada peringkat awal, pusat kerajaan ini adalah di Sungai Mas dan Pangkalan Bujang. Kewujudan kerajaan Kedah Tua ini diperkukuhkan dengan catatan golongan agama dan pedagang dari China, India dan Arab-Parsi. Sumber China menamakan kerajaan Kedah Tua sebagai Chieh Ch’a. Manakala sumber dari India dan Arab, masing-masing merujuk kerajaan Kedah Tua sebagai Kataha dan Kalah-bar. Kemasyhuran Kemasyhuran kerajaan Kedah Tua dikaitkan dengan kepesatan kegiatan perdagangan n di Lembah Bujang. Pedagang dari timur dan barat datang untuk menjalankan kegiatan perdagangan dengan penduduk tempatan dan pedagang luar yang lain. Seiring dengan kemajuan perdagangan ini, kerajaan Kedah Tua juga menjadi pusat keagamaan agama Buddha. Kemasyhuran kerajaan Kedah Tua ini menyebabkan kerajaan Srivijaya menguasai Kedah Tua. Namun begitu, serangan tentera Chola dari India pada tahun 1025 telah melemahkan kegiatan perdagangan di Kedah Tua. Kerajaan Kedah Tua mula mengalami perubahan pemerintahan pada abad ketujuh apabila munculnya pengasasan Kesultanan Kedah yang memulakan kerajaan baharu di Kedah. Cerna Minda Apakah faktor kemasyhuran kerajaan Kedah Tua? 12 Penemuan beberapa buah candi di kawasan Lembah Bujang yang menunjukkan kewujudan kerajaan Kedah Tua. (Sumber: Nik Hassan Shuhaimi Nik Abdul Rahman (ed.), Early History, Singapura: Didier Millet, 1998, hlm. 106) Kerajaan Gangga Nagara Berdasarkan kajian arkeologi, kerajaan Gangga Nagara muncul pada abad keenam. Walau bagaimanapun, kerajaan Gangga Nagara telah berfungsi sebagai pusat pelabuhan sejak abad kelima. Menurut sumber tradisi, pengasas kerajaan Gangga Nagara ialah Raja Ganji Sarjuna. Terdapat pendapat lain yang menyatakan kerajaan Gangga Nagara ini dibuka oleh Raja Khmer dari Kemboja. Pada peringkat awal pusat kerajaan ini adalah di Pangkalan. Kemasyhuran Kemasyhuran kerajaan Gangga Nagara bermula pada abad kesembilan. Sejak abad kelima, kerajaan Gangga Nagara sering dikunjungi oleh pedagang luar kerana kekayaan hasil bumi seperti emas dan bijih timah. Kerajaan Gangga Nagara juga berjaya mempertahankan kedaulatannya daripada serangan kerajaan Srivijaya pada tahun 850 M. Kerajaan Gangga Nagara mulai lemah apabila diserang oleh tentera Chola dari India pada tahun 1025. Serangan ini telah memusnahkan pelabuhan Gangga Nagara. Cerna Minda Apakah kekayaan hasil bumi kerajaan Gangga Nagara? Kerajaan Funan, Champa, Srivijaya, Angkor, Majapahit, Kedah Tua dan Gangga Nagara merupakan kerajaan yang masyhur. Kerajaan ini merupakan contoh kebijaksanaan kepimpinan masyarakat Alam Melayu. Oleh sebab itu, kebijaksanaan dan kemasyhuran ini wajar menjadi contoh kepada kita untuk membina tamadun bangsa yang setanding dengan bangsa-bangsa lain di dunia. Kaitkan kepemimpinan pemerintah dengan kemasyhuran sesebuah kerajaan. 13  1.4 Kerajaan Alam Melayu dan Kerajaan Luar yang Sezaman Pengenalan Kerajaan Alam Melayu muncul sezaman dengan kerajaan-kerajaan luar yang lain. Hal ini menunjukkan bahawa kerajaan Alam Melayu membangun dan maju setanding dengan kerajaan tersebut. Kerajaan Alam Melayu juga mempunyai hubungan perdagangan, keagamaan dan diplomatik dengan kerajaan ini. Kerajaan Luar yang Sezaman Abad Pertama Empayar Rom ASIA Empayar Empayar Parsi Kushan Dinasti Han Funan AFRIKA AMERIKA SELATAN Colosseum, Rom Tapak Bandar Oc Eo Pada abad pertama, kemunculan kerajaan Funan sezaman dengan empayar Rom, empayar Parsi, empayar Kushan dan Dinasti Han. Cerna Minda Kerajaan Namakan kerajaan luar yang sezaman dengan kerajaan Awal Alam Alam Melayu. Melayu 14    Pagoda  Xumi,   Dinasti  T’ang   Abad Kesembilan Empayar Byzantine    Pagoda Xumi, Dinasti Tang ASIA http://arts.cultural-­‐ Kerajaan Abbasiyah china.com/en/85Art Dinasti s2975.html   Tang Angkor Kerajaan Menara Cham Chola Champa di Mi Son, Kerajaan AFRIKA Champa Srivijaya Hagia Sophia, Empayar RIKA Byzantine ATAN Angkor Wat, Kerajaan Angkor Candi Bahal, Kerajaan Srivijaya Pada abad kesembilan, kerajaan Champa, Srivijaya dan Angkor sezaman dengan kerajaan Abbasiyah, empayar Byzantine, Dinasti Tang dan kerajaan Chola. Abad Ke-14 Kerajaan Turki Uthmaniyah Empayar Mongol AFRIKA Kesultanan Delhi Angkor Champa Qutb Minar, Majapahit AMERIKA Kesultanan Delhi SELATAN Pada abad ke-14, kerajaan Champa, Angkor dan Majapahit sezaman dengan empayar Mongol, kerajaan Turki Uthmaniyah dan Kesultanan Delhi. Gapura Bajang Ratu, kerajaan Majapahit. Kerajaan Alam Melayu merupakan kerajaan yang penting dan mempunyai Kerajaan Alam Melayu muncul sezaman tamadun tinggi yang setanding dengan dengan kerajaan-kerajaan luar yang lain. kerajaan luar yang lain. Buktikan. 15 Hubungan Perdagangan Kerajaan Alam Melayu menjalinkan hubungan perdagangan dengan kerajaan luar. Kedudukan strategik di laluan perdagangan timur dan barat serta kekayaan hasil bumi mendorong pemerintah kerajaan Alam Melayu menjalinkan hubungan perdagangan dengan kerajaan lain. Laut K as Rom pia Antioch Tyre Alexandria Barbaricon Guangzhou Tamralipti Barygaza Aden Turan Arikamedu Oc Eo Kedah Tua Palembang Tuban Petunjuk Pedagang luar ke Alam Melayu. Pedagang Alam Melayu LAUTAN HINDI ke pelabuhan luar. Barangan Alam Melayu dibawa ke Rom. Jalan perdagangan Alam Melayu dengan kerajaan luar bermula dari abad pertama hingga abad ke-15. Perkembangan hubungan perdagangan ini menunjukkan amalan sikap keterbukaan para pemerintah kerajaan Alam Melayu telah membawa kemakmuran ekonomi. Cerna Minda Berdasarkan peta di atas, nyatakan Apakah kepentingan kegiatan pelabuhan yang terdapat di India perdagangan terhadap sesebuah dan China. negara pada masa ini? 16 Hubungan Keagamaan Hubungan kerajaan Alam Melayu dengan kerajaan luar mendorong penyebaran agama Hindu, Buddha dan Islam. Penyebaran agama-agama ini telah mempengaruhi pelbagai aspek kehidupan seperti pentadbiran, perundangan, ekonomi dan sosiobudaya. Hindu Buddha Islam Terdapat beberapa cara Peranan Asoka, pemerintah Terdapat beberapa cara penyebaran agama Hindu empayar Maurya, penyebaran agama di Alam Melayu, iaitu menghantar sami-sami Islam di Alam Melayu, melalui peranan pedagang, Buddha ke Alam Melayu iaitu melalui peranan tentera dan golongan untuk menyebarkan agama pedagang, pemerintah Brahmin. Buddha. dan pendakwah. Penemuan artifak pengaruh Hindu di Lembah Bujang, Kedah. Ukiran pengaruh Islam yang (Sumber: Nik Hassan Shuhaimi Penemuan artifak pengaruh Buddha ditemukan di Beruas, Perak. Nik Abdul Rahman (ed.), Early di Lembah Bujang, Kedah. History, Singapura: Didier Millet, (Sumber: Nik Hassan Shuhaimi 1998, hlm. 120) (Sumber: Nik Hassan Shuhaimi Nik Nik Abdul Rahman (ed.), Early Abdul Rahman (ed.), Early History, History, Singapura: Didier Millet, Singapura: Didier Millet, 1998, hlm. 96) 1998, hlm. 132) Penyebaran agama-agama ini ke Alam Melayu menggambarkan sikap keterbukaan penduduk Alam Melayu. Agama Hindu dan Buddha telah dianuti oleh sebahagian penduduk tempatan. Setelah kedatangan agama Islam, sebahagian besar penduduk di Alam Melayu menganut agama ini. Cerna Minda Bagaimanakah agama Hindu, Buddha dan Islam tersebar ke Alam Melayu? 17 Hubungan Diplomatik Hubungan diplomatik merupakan hubungan politik antara dua kerajaan. Dalam hal ini, kerajaan Alam Melayu telah menjalinkan hubungan diplomatik dengan kerajaan di China dan India bagi mengukuhkan kedudukannya dan membuka jalan kepada perkembangan perdagangan. Hubungan Kerajaan Alam Melayu dengan China Funan Champa Utusan dihantar pada abad ketiga. Utusan dihantar pada abad ketiga. Tujuan: Tujuan: Memohon bantuan ketenteraan untuk Memulihkan hubungan setelah berperang melawan Dai Viet. dengan sekutu China, iaitu Dai Viet. Majapahit Srivijaya Utusan dihantar pada Utusan dihantar pada abad ke-14. CHINA abad ketujuh. Tujuan: Tujuan: Menjalinkan hubungan Mendapatkan persahabatan. pengiktirafan dan memperkukuh hubungan persahabatan dan perdagangan. Angkor Kedah Tua Utusan dihantar pada abad ke-12. Tujuan: Memperkukuh persahabatan dan Utusan dihantar pada abad ketujuh. perdagangan. Tujuan: Memperkukuh hubungan perdagangan. KPS Bina garis masa hubungan kerajaan Alam Melayu dengan China. 18 Hubungan Kerajaan Alam Melayu dengan India Funan Srivijaya Utusan dihantar pada Utusan dihantar pada abad ketiga. abad kesembilan. Tujuan: Tujuan: Memperkukuh Mengeratkan hubungan hubungan perdagangan persahabatan dan dan keagamaan dengan hubungan keagamaan. India. INDIA Majapahit Angkor Utusan dihantar pada abad ke-14. Utusan dihantar pada abad ke-12. Tujuan: Tujuan: Mengeratkan hubungan Mengeratkan hubungan persahabatan. persahabatan. Hubungan diplomatik antara kerajaan Alam Melayu dengan kerajaan luar menunjukkan usaha persahabatan yang cuba dijalinkan antara kerajaan. Kerajaan-kerajaan Alam Melayu bersifat terbuka dan saling menghormati dalam menjalinkan hubungan dengan kerajaan luar. Hubungan ini penting untuk membantu kemajuan kerajaan Alam Melayu. Jelaslah bahawa pemerintah kerajaan Alam Melayu bijak mengurus hubungan kerajaannya dengan kerajaan luar. Aktiviti “Fikir-Pasangan-Kongsi” (Think-Pair-Share) Berdasarkan peta kerajaan Alam Melayu ANGKOR CHAMPA di sebelah, lakukan aktiviti yang berikut: FUNAN (a) Secara individu, kenal pasti lokasi kerajaan Alam Melayu yang masyhur. LAUT CHINA SELATAN SE KEDAH TUA (b) Bincangkan dengan rakan sekelas tentang LA GANGGA NAGARA T ME L AK A negara dan ibu negara Asia Tenggara yang SRIVIJAYA ada pada hari ini. Kemudian, senaraikannya. LAUTAN HINDI MAJAPAHIT (c) Kongsikan hasil perbincangan di dalam kelas. 19  Imbas Kembali Kerajaan Alam Melayu Konsep Alam Melayu Aspek Geografi Aspek Bahasa Aspek Budaya 1. Kerajaan Funan 2. Kerajaan Champa Lokasi: Selatan dan tengah Vietnam. CHAMPA Lokasi: Lembah Sungai Mekong Kewujudan Kerajaan Alam Masa: Abad Pertama Masa: Abad Kedua ANGKOR Pusat Kerajaan: Vyadhapura FUNAN Pusat Kerajaan: Indrapura Melayu LAUT CHINA SELATAN SE KEDAH TUA 4. Kerajaan Angkor LA GANGGA NAGARA Kerajaan Funan T ME L Lokasi: Lembah Sungai Mekong AK A Masa: Abad Kesembilan SRIVIJAYA 3. Kerajaan Srivijaya Kerajaan Champa Lokasi: Lembah Sungai Musi, Sumatera Pusat Kerajaan: Hariharalaya Kerajaan Srivijaya Masa: Abad Ketujuh Pusat Kerajaan: LAUTAN MAJAPAHIT 5. Kerajaan Majapahit HINDI Palembang Lokasi: Lembah Sungai Brantas, Kerajaan Angkor Kerajaan-kerajaan awal Alam Melayu. Jawa Timur. Masa: Abad Ke-13 Kerajaan Majapahit Pusat Kerajaan: Kota Trowulan Kerajaan Kedah Tua 6. Kerajaan Kedah Tua Lokasi: Sungai Mas dan Sungai Bujang. Kerajaan Gangga Nagara Masa: Abad Kelima Pusat Kerajaan: Sungai Mas dan Kedah 7. Kerajaan Gangga Nagara Lokasi: Pantai barat bahagian Pengkalan Bujang. Tua tengah Tanah Melayu. SE Masa: Abad Keenam LA T Gangga M Pusat Kerajaan: Pangkalan EL Nagara AK A Kerajaan Alam Melayu yang Masyhur Kemasyhuran AMERIKA Kerajaan Alam Melayu dan UTARA Kerajaan Turki Uthmaniyah Empayar Mongol Kerajaan Luar yang Sezaman Hubungan Perdagangan Hubungan Keagamaan AFRIKA Kesultanan Delhi Hubungan Diplomatik  Angkor Champa  Qutb Minar, AMERIKA Kesultanan Delhi Majapahit SELATAN Gapura Bajang Ratu, kerajaan Majapahit. Bab ini telah menjelaskan bahawa Alam Melayu merupakan lingkungan kawasan yang luas dalam aspek geografi, keserumpunan bahasa dan budaya. Kerajaan ini telah mencapai kegemilangan dan menjadi masyhur. Kegemilangan ini juga dikaitkan dengan keterbukaan kerajaan Alam Melayu untuk mengadakan hubungan dengan kerajaan luar. Bab seterusnya akan membincangkan kegemilangan kerajaan Alam Melayu dalam aspek pemerintahan dan ekonomi. 20  Pemahaman dan Pemikiran Kritis 1. Penduduk Alam Melayu mempunyai ikatan keserumpunan. Berdasarkan pernyataan di atas, apakah aspek keserumpunan tersebut? I. Agama II. Bahasa III. Budaya IV. Ekonomi A. I dan II B. I dan IV C. II dan III D. III dan IV 2. Kerajaan ini diasaskan oleh Jayavarman II. Kerajaan ini terletak di Lembah Sungai Mekong. Kerajaan Alam Melayu yang manakah berkaitan dengan maklumat di atas? A. Funan B. Angkor C. Champa D. Srivijaya 3. Mengapakah peranan Patih Gajah Mada dianggap penting kepada kerajaan Majapahit? A. Meluaskan empayar. B. Mengasaskan kerajaan. C. Menyebarkan pegangan agama. D. Menguasai laluan perdagangan. 4. Apakah kepentingan hubungan diplomatik kepada kerajaan Alam Melayu? A. Kesetiaan rakyat. B. Kemakmuran negara. C. Peningkatan penduduk. D. Pengekalan sumber alam. 21  Pemahaman dan Pemikiran Kritis 5. Tenasserim Kepulauan Filipina Nicobar Tanah Melayu Papua New Guinea Kepulauan Solomon Nama: Selatan Myanmar Kemboja Filipina Segenting Vietnam Kra Brunei Malaysia Singapura Indonesia Nama: Taiwan Papua New Guinea Tanah Melayu Madagaskar Australia Kepulauan Pasifik New Zealand Nama: Berdasarkan gambar di atas, jawab soalan yang berikut: (a) Namakan tokoh di atas yang mentakrifkan konsep Alam Melayu mengikut aspek geografi. (b) Padankan gambar tokoh di atas dengan peta geografi di sebelahnya. (c) Nyatakan pendapat tokoh lain tentang konsep Alam Melayu berdasarkan aspek geografi. 6. Kerajaan Alam Melayu juga merupakan kerajaan yang penting dan mempunyai tamadun tinggi yang setanding dengan kerajaan luar yang lain. Berdasarkan pernyataan di atas, jawab soalan yang berikut: (a) Senaraikan kerajaan luar yang sezaman dengan kerajaan Alam Melayu pada abad pertama. (b) Nyatakan kegemilangan kerajaan Alam Melayu dalam aspek perluasan kuasa. (c) Pada pendapat anda, bagaimanakah kita dapat meneruskan kegemilangan tamadun kerajaan Alam Melayu? 7. Secara berkumpulan, hasilkan satu buletin tentang hubungan kerajaan Alam Melayu dengan China dan India. Aspek perbincangan buletin hendaklah mengandungi perkara yang berikut: (a) Bentuk hubungan. (b) Cara penghantaran utusan. (c) Tujuan jalinan hubungan. 22  Cakna dan Cerminan Sejarah Nilai, Patriotisme dan Iktibar Apabila mempelajari budaya serumpun, kita memperoleh pengetahuan tentang persamaan amalan budaya masyarakat. Pemahaman sejarah kewujudan kerajaan Alam Melayu dapat melahirkan rasa bangga akan kegemilangan negara. Hubungan antara kerajaan Alam Melayu dengan kerajaan luar mendidik kita agar menjalinkan kerjasama dan bersifat terbuka untuk kemakmuran negara. Diri dan Keluarga Negara Sikap toleransi dan berbaik-baik dengan Sebagai warganegara Malaysia, kita harus ahli keluarga akan mengukuhkan institusi berbangga kerana negara kita bersifat terbuka kekeluargaan. dalam menjalinkan hubungan persahabatan dengan negara luar. Oleh itu, kita perlu menjaga imej baik negara di mata masyarakat antarabangsa. Jalinan persahabatan antara negara ASEAN (Pertubuhan Negara-Negara Asia Tenggara - The Association of Southeast Asian Nations) dengan negara maju dapat memberikan faedah kepada kedua-dua belah pihak dalam memajukan negara masing-masing. 23